***
ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΔΕΣΠΟΤΗ ΛΕΥΚΑΔΑΣ
Αγαπητέ (τρόπος του λέγειν) πατριώτη (αυτούς που κατάγονται «απ’ απέκια» δυσκολεύομαι να τους «χωνέψω» ως πατριώτες, γείτονες ναι, ας είναι όμως αφού έτσι σε αναπαύει) δεσπότη Θεόφιλε.
Συγχώρεσέ μου αφενός τον ενικό, αφετέρου την προσφώνηση. Όμως δεν έχω μάθει να προσποιούμαι όπως κάνουν πολλοί καταπιέζοντας τα πραγματικά μου αισθήματα. Έτσι αφήνω κατά μέρους τις προσφωνήσεις των τύπων υπερθετικού βαθμού που τόσο αγαπάτε όλοι και μπαίνω κατευθείαν στο θέμα. Με την ελπίδα να εκτιμηθεί έστω και λίγο, αν όχι από λόγου σου τουλάχιστον από τους συμπολίτες μου, η ευθύτητα και ευθυκρισία μου. Σπανίως άνθρωποι παίρνουν καθαρές θέσεις. Συνήθως μιλούν με μισόλογα, προσέχοντας να μη θίξουν καμιά πλευρά. Μόνιμο μέλημά τους, το πώς θα πατάνε συνάμα σε δυο βάρκες δίχως να βρεθούνε στη θάλασσα. Για να μην κινδυνέψουν.
Δεν εκπροσωπώ κανέναν πλην του εαυτού μου. Δεν επιζητώ κανένα χρίσμα ή θέση σε οιαδήποτε οργάνωση ή μηχανισμό. Αυτά που θα διαβάσεις απηχούν προσωπικές μου θέσεις και απόψεις, που βρίσκουν όμως σύμφωνους αρκετούς συμπολίτες μας με τους οποίους κατά καιρούς έχω συζητήσει. Αναγκάστηκα να τις δημοσιοποιήσω για να καταγραφεί και η άλλη άποψη. Για να μην περάσουν αυτά που επιχειρείς «ατουφέκιστα» που θάλεγε κι ο Παπαθεμελής.
Στα χρόνια που πέρασαν με μητροπολίτη το συγχωρεμένο το Νικηφόρο, δεν υπήρξαν εκκλησιαστικά προβλήματα να διχάσουν τους πιστούς. Μάλιστα, από τότε που ξεκίνησε με το Νικηφόρο το νεότερο η επάνδρωση της Φανερωμένης, τονώθηκε η πνευματική κίνηση της πόλης μας κι έγινε με το πέρασμα των χρόνων το μοναστήρι μας πόλος έλξης πολλών ανθρώπων. Λαϊκών και μοναχών. Για κάποιους μάλιστα, ήταν η πρώτη τους «γνωριμία» με την εκκλησία! Πώς έγινε αυτό; Ήταν ο γέροντας της μονής, που ταπεινός, σεμνός και απέριττος τραβούσε τον κόσμο κοντά του. Κι όλοι μας -κοντινοί και μακρινοί- καμαρώναμε για το μοναστήρι μας, την Κυρά μας και τους ανθρώπους της.
Ώσπου κοιμήθηκε ο δεσπότης μας. Κι έπρεπε ν’ αντικατασταθεί.
Πολλούς μας ξένισε το γεγονός να θέλει ο ηγούμενος να εμπλακεί στη διαδοχή. Αυτός ήταν -τον θυμάμαι από παιδί στην κατασκήνωση- γεννημένος ησυχαστής. Πράος, μειλίχιος, απλός. Τι να γύρευε σε μια θέση που προϋπέθετε κοσμικό πνεύμα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται; Τι γύρευε το πρόβατο στους λύκους; Όμως, πώς να αποστερήσεις τις φιλοδοξίες του καθενός;
Τα αποτελέσματα γνωστά. Λίγο μόνο καιρό μετά την επίσημη χειροτονία σου, τα προβλήματα άρχισαν. Γράφτηκαν πολλά, ακούστηκαν περισσότερα. Η Λευκάδα, όπως παλιότερα και η Ζάκυνθος, καταγράφεται καιρό τώρα ως μια εκ των λίγων προβληματικά διοικούμενων μητροπόλεων. Με τους πιστούς σε αναβρασμό. Για να φθάσομε σήμερα στο δελτίο τύπου «Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως». Ενώ θάπρεπε να υπογράφεις ο ίδιος το δελτίο παίρνοντας πάνω σου την όλη ευθύνη της συγγραφής.
Διαβάζοντας λοιπόν το δελτίο σου, επέτρεψέ μου σημείο προς σημείο τις εξής παρατηρήσεις:
1. Εκουσίως υποβαθμίζεις το μείζον πρόβλημα της σχέσης σου με τον αρχιμανδρίτη σου και πάλαι ποτέ συνυποψήφιό σου, στο επίπεδο ενός κοινού παππά «μια προσωπική, υπηρεσιακή υπόθεση του κληρικού…». Ο π. Νικηφόρος ανέκαθεν ήταν ο δεύτερος τη τάξη κληρικός μετά το δεσπότη. Όταν δεν θέσεις το πρόβλημα στην πραγματική του διάσταση, δεν θα το λύσεις ποτέ.
2. Δε στέκομαι σε ζητήματα ήθους και διαφάνειας περί των οικονομικών της μονής, αποδεχόμενος ότι κανείς, απ’ όποια θέση κι αν υπηρετεί, δεν θα διανοούνταν να καταχραστεί χρήματα του μοναστηριού μας. Οπότε ας αφεθούν απερίσπαστοι οι δημόσιοι λειτουργοί να κάνουν τους ελέγχους τους κι ας σταματήσουν μέχρι του τελικού πορίσματος οι κακοήθειες περί κακοδιαχείρισης, απ’ όπου κι αν προέρχονται.
3. Χαίρομαι που «αναγνωρίζεις και εκτιμάς την πολυχρόνια προσφορά του π. Νικηφόρου στην Ιερά Μονή και γενικά στον χώρο της τοπικής Εκκλησίας» καθώς γράφεις. Πράγματι του αξίζει η αναγνώριση αυτή.
4. Η απόλυτη εξουσία που τυπικά σου ανήκει και φροντίζεις να μας υπενθυμίσεις στο σημείο 6 (ας όψονται οι αναχρονιστικοί εκκλησιαστικοί θεσμοί), δε σου εξασφαλίζει στις μέρες που ζούμε και που τίθενται όλα υπό αμφισβήτηση ούτε το αλάθητο ούτε δικαιώματα τοπικού δικτατορίσκου. Θα κρίνεσαι καθημερινά όπως όλοι μας.
5. Ο ηγούμενος δε στρατολόγησε κανένα για να δημιουργήσει «προσωπικούς οπαδούς» καθώς γράφεις, λες και πρόκειται περί ομάδας ποδοσφαίρου. Προσωπικά γνωρίζω αγανακτισμένους συμπολίτες μου, που αγωνιούν για το μέλλον της μονής που τόσα χρόνια αποτελούσε το αποκούμπι τους. Γιατί, τα πεπραγμένα σου αγαπητέ κάθε άλλο παρά τους καθησυχάζουν. Και συνεχώς ακούω ακόμη και στην Αθήνα που βρίσκομαι το «ήρθαν τ’ άγρια να διώξουν τα ήμερα».
6. Όπως και παρακάτω αναλύω διεξοδικότερα, ο σεβασμός και η υπακοή των υφισταμένων κερδίζονται, δεν επιβάλλονται.
7. Τώρα για το ηγουμενοσυμβούλιο. Εδώ που έφθασαν τα πράγματα ορθώς περιμένεις τα πορίσματα των οικονομικών ελέγχων. Ώστε να φύγει κάθε υποψία κακοδιαχείρισης από τους μοναχούς που μελλοντικά θα αναλάβουν την τύχη της μονής. Όμως τι να σου πω. Αυτή η ρήτρα του σημείου 14 που απαιτεί «την αποκατάσταση της εν υπακοή κανονικής σχέσης των εγκαταβιούντων μοναχών με τον Επίσκοπο» με προβλημάτισε σφόδρα. Μάλλον θα τη χρησιμοποιήσεις ως όχημα για να φρακάρεις επ’ αόριστον την επίσημη δημιουργία και αναγνώριση ενός ηγουμενοσυμβουλίου, παρότι θα υπάρχουν οι προϋποθέσεις. Έτσι δεν είναι;
8. Το ότι ο ηγούμενος αναγκάστηκε να προσφύγει στο συμβούλιο της επικρατείας καταλαβαίνω πως σε ανησύχησε, φοβούμενος πιθανότατη δικαίωσή του. Το ίδιο όμως δεν έκαναν και παλιοί μητροπολίτες προκειμένου να μπορέσουν να επιστρέψουν στις μητροπόλεις τους; Ή ο αείμνηστος π. Σκορδάς από τη Ν. Σμύρνη; Όταν δε βρίσκεις το δίκιο σου στα εκκλησιαστικά δικαστήρια, λογικό είναι να απευθύνεσαι σ’ αυτά της πολιτείας ως τα πλέον αδέκαστα.
9. Η υπερβολική προσήλωση σε τυπικές δογματικές λεπτομέρειες για την παράλειψη να σου ζητήσει ορισμό κατηχητή για τον ινδό ή γιατί ο κουτλουμουσιώτης μοναχός είχε βεβαίωση κι όχι απολυτήριο, πιστεύω πως δεν αντέχουν σε σοβαρή κριτική. Προσπαθείς να παρασύρεις όλους μας να δούμε το δέντρο, χάνοντας το δάσος.
10. Στο σημείο 25 προσάπτεις στον ηγούμενο κατοχή κελιού στο Άγιον Όρος δίχως να σε ενημερώσει. Μα και να έχει οργανώσει καθώς λες διάδοχη κατάσταση, γιατί παραπονείσαι που δεν σ’ ενημερώνει; Εσύ θα ενημέρωνες τους διώκτες σου; Δε λες που υπάρχει και το μέρος αυτό για καταφύγιο των κυνηγημένων…
11. Ειλικρινά διαβάζοντας την επιβληθείσα ποινή που χαρακτήρισες ως «ελαφρά» μ’ έπιασαν τα γέλια, «ελαφρά ποινή της τριακονθήμερης αργίας από κάθε ιεροπραξία, με έκπτωση από το οφφίκιο του αρχιμανδρίτη, χωρίς στέρηση του μισθού του και την άρση της αδείας της πνευματικής πατρότητος». Το μόνο που μένει να μας εξηγήσεις τώρα είναι, τι θα περιλάμβανε η βαριά ποινή. Μήπως κρέμασμα από το καμπαναριό;
Το ξέρεις δεσπότη πως υπάρχουν και ανθρώποι απροσκύνητοι; Ανθρώποι που η μεγαλοσύνη τους δε μετριέται με οφίκια και αξιώματα αλλά με τις αρετές τους και μόνο αυτές; Ανθρώποι που δε χωράνε κάτω από το ράσο σας; Κάποιοι τέτοιοι «ξελάσπωναν» την πατρίδα ανά τους αιώνες. Τα τσιράκια, οι κόλακες και οι ρουφιάνοι υπήρχαν και θα υπάρχουν, για να κάνουν τους αγώνες τους πιο δύσκολους και ενδοξότερους.
Ένα μήνα αργία, υποβιβασμό σε πρεσβύτερο και άρση αδείας πνευματικής πατρότητος! Κανονικός πνευματικός ευνουχισμός δηλαδή. Όμως ελαφρός. Επειδή δεν πήρε άδεια να πάει στο Άγιον Όρος!! Αυτό κι αν συνιστά κατάχρηση εξουσίας…
Και γιατί δεν πήρε άδεια αλήθεια; Φταίει μόνο η ασυνέπεια του αρχιμανδρίτη; Μήπως φταίει κυρίως, ένας προϊστάμενος που το μόνο που ξέρει είναι να τρομοκρατεί και μόνο μέσω του φόβου να επιβάλλει το θέλημά του; Μήπως; Μάλλον επιμένεις στους τύπους για ν’ ανακαλύπτεις παραπτώματα και να τους έχεις στο χέρι. Έπρεπε ο αρχιμανδρίτης να πάρει προηγουμένως άδεια για να κάνει το αυτονόητο. Να πάει στην πανήγυρη του Ι. Ναού του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, μετοχίου της Ι. Μονής!!!
Δεν είναι σωστό να περιμένεις τον άλλον στη γωνία και με το πρώτο του λάθος να επιτίθεσαι για να τον πλήξεις παντοιοτρόπως. Μεταξύ ισοδύναμων παικτών αυτό μαρτυρά μνησικακία, τάσεις ρεβανσισμού. Από τον ισχυρό προς τον αδύναμο θα το χαρακτήριζα άνανδρο και κομπλεξικό. Μου θυμίζει τη συμπεριφορά αμόρφωτων καραβανάδων στο στρατό, που μη μπορώντας να μας αντιμετωπίσουν με επιχειρήματα, μας εξανάγκαζαν να σιωπούμε, στηριζόμενοι στις δύο ή τρεις «σαρδέλες» που είχαν στα μανίκια τους και τους έδιναν το δικαίωμα να τιμωρούν.
Και τα πνευματικοπαίδια του; Τα σκέφτηκες; Σου αρκεί όμως που εκδικήθηκες τον εν δυνάμει ανταγωνιστή. Γιατί έτσι τον βλέπεις. Κι ας μην το ομολογείς. Γιατί ποτέ σου δε θα καταλάβεις το λόγο που οι περισσότεροι Λευκαδίτες ήθελαν αυτόν κεφαλή τους κι όχι τον κάθε αλεξιπτωτιστή. Μόνο ένας Ιωσήφ Χαλκιολάκης μπορούσε να σταθεί αντ’ αυτού, δίχως κανενός δυσαρέσκεια στη Λευκάδα. Όμως έστω κι έτσι αν στεκόσουν στο ύψος σου μια μέρα όλοι θα σ’ αγαπούσαν.
Θυμήσου αυτό που τώρα σου γράφω. Αν καταφέρεις κι ο Νικηφόρος εγκαταλείψει το νησί με τους μοναχούς του, πολλοί συμπατριώτες μου δε θα στο συγχωρέσουν ποτέ. Μέχρι να τελευτήσεις θάσαι ξένο σώμα γι αυτούς. Αν αυτό δεν σ’ ενοχλεί τότε προχώρα. Ο δρόμος που άνοιξες υπόσχεται εκατέρωθεν συγκινήσεις.
Και τώρα κάποιες εύλογες ερωτήσεις:
• Εσένα ποιος μπορεί να σε τιμωρήσει για τα όποια κακώς πεπραγμένα σου, ώστε να σου δοθεί η ευκαιρία να ανανήψεις; Και μην μου πεις η Ι. Σύνοδος. Πρέπει να πέσει κανείς σε επίπεδο Παντελεήμονα, να περάσουν αρκετά χρόνια και με την αρωγή πολιτικών δικαστηρίων, ίσως τιμωρήσουν. Συνεπώς, κρίμα που βλέπω να απομακρύνονται από εσένα οι ευεργετικές επιπτώσεις μιας ελαφράς τιμωρίας, αφού κανείς δεν εξουσιοδοτείται να σου τη δώσει.
• Εμένα πώς μπορείς να με οδηγήσεις στην ανάνηψη με αυτά που σου προσάπτω αφού δεν σου «ανήκω»; Η σκοταδιστική ποινή του αφορισμού είναι πλέον αναχρονιστική (ή μήπως όχι;).
• Εσύ σε ποιον θα κάνεις την ΥΠΑΚΟΗ που γράφεις στο φιρμάνι σου δυο-τρεις φορές με κεφαλαία γράμματα; Αν π.χ. σου ζητούσαμε τοπικό δημοψήφισμα για το αν θα μείνεις μητροπολίτης ή αν πρέπει να παραιτηθείς θα το δεχόσουνα; Έτσι για να «πιάσεις» τον παλμό της κοινωνίας; Κι αν π.χ. σε απέρριπταν (μια υπόθεση εργασίας κάνω) θα έκανες άραγε ΥΠΑΚΟΗ στη θέληση της πλειοψηφίας, παραιτούμενος απ’ την ισόβια θέση σου; Δύσκολα μάλλον σου έβαλα…
Το να επιμένεις στην αρετή αυτή κατά περίπτωση κι επειδή έτσι σε βολεύει, καθιστά το λόγο σου ανούσιο. Η υπακοή δεν είναι κάτι που επιβάλλεται. Για να σε υπακούσει ο άλλος πρέπει να σε εμπιστευθεί. Και την εμπιστοσύνη του πρέπει να την κερδίσεις. Δε θα σε εμπιστευθεί βέβαια επειδή μια μικρότατη ομάδα ανθρώπων σε έχρησε (καλώς ή κακώς) ισόβιο προϊστάμενο. Θα σε εμπιστευθεί μόνο με τη στάση σου απέναντί του. Μια τέτοια στάση πρέπει αδιαλείπτως να εμπνέει προς το καλό και το αγαθό. Πρέπει να παρακινεί και να αναγνωρίζει-ανταμείβει κάθε καλή προσπάθεια. Πρέπει να λειτουργεί με ενσυναίσθηση, ικανότητα δηλαδή κατανόησης της θέσης του άλλου. Δίνοντάς του τον απαραίτητο «ζωτικό χώρο» προόδου κι ανάπτυξης, μέσα από τις αδυναμίες και τα σφάλματά του. Πρέπει να συγχωρεί, να μεγαθυμεί. Μακριά από ακρότητες και τιμωρίες σαν αυτές που διάβασα στο Δελτίο Τύπου της Μητροπόλεως.
Αν είχες την ευλογία να μεγαλώσεις κι εσύ δικά σου παιδιά θα διαπίστωνες πόσο απόλυτα ταιριάζουν τα παραπάνω στην ανατροφή που οφείλομε να τους δώσουμε. Δεν απαιτείς υποταγή, εμπνέεις την ορθοπραξία. Δεν απειλείς, πείθεις. Δεν τιμωρείς, δηλώνεις λυπημένος και απαγοητευμένος στο παιδί, κάνοντας συνάμα την αυτοκριτική σου. Δύσκολα πράγματα για όλους μας. Κυρίως ο εγωϊσμός, μας κρατά μακριά από τον καλό μας εαυτό.
• Τέλος έρχομαι στο πλέον βασανιστικό ερώτημα. Ποιος φταίει;
Φταίει που ο π. Νικηφόρος δε συμφιλιώθηκε ποτέ με την ήττα; Φταίει που εσύ δεν του συγχώρεσες τη συμμετοχή; Φταίει η ανυπακοή του όπως διατείνεσαι ή ο τρόπος σου που τον εξωθεί σε αυτή; Φταίει η έπαρση που απέκτησες μετά την εκλογή σου και η απαίτηση πλήρους υποταγής στο θέλημά σου ή η ξαφνική διάθεση της μισής Λευκάδας να σε υποσκάψει και απαξιώσει στην πράξη;
Σίγουρα δέσποτα ποτέ δε φταίει μόνο η μια πλευρά. Άπαντες έχουν μερίδιο στην ευθύνη για οτιδήποτε έκτροπα έχουν συμβεί. Όμως δεν είναι ακόμη αργά. Εσύ που είσαι ο ισχυρός κρίκος οφείλεις να επιδιώξεις τη συνεννόηση και την καταλαγή πάση θυσία. Ο κύκλος των αντεγκλίσεων πρέπει να κλείσει το συντομότερο. Μην παίζεις με την αξιοπρέπεια των υφισταμένων σου. Κανείς δε θα σου ζητήσει συγχωροχάρτι. Μήτε να το απαιτήσεις για να δώσεις συγχώρεση. Συγχωρεθείτε όλοι μεταξύ σας κι ανοίξτε νέα σελίδα στις σχέσεις σας.
Και δες πιο χαλαρά την αποστολή σου. Δεν είσαι ο θεόσταλτος χαριτόβρυτος προφήτης, πατέρας όλων μας, που για χάρη σου ζούμε και αναπνέομε. Δεν είμαστε, μα ούτε κι αισθανόμαστε παιδιά σου. Αυτή την ξύλινη, τυποποιημένη γλώσσα που κληρονομήσατε από τους προκατόχους σας καιρός να την αλλάξετε. Να πιάσετε τον παλμό της κοινωνίας και να μιλήσετε σε διαφορετικά μήκη κύματος. Ειδάλλως σε λίγα χρόνια θα μείνουν οι εκκλησιές αδειανές. Και τότε θα είναι αργά για μετάνοια.
Λυπάμαι ειλικρινά που σε στεναχώρησα. Δε γινόταν αλλιώς όμως.
Καλό Φθινόπωρο.
Καλά ξεμπερδέματα.
Στη διάθεσή σου.
Γιώργος Αντ. Κτενάς
Ηλιούπολη 30 Σεπτέμβρη 2010
Πηγή: http://www.kolivas.de/?p=44263
Αναδημοσίευση από: http://exagorefsis.blogspot.com/2010/10/blog-post_182.html
Σήμερα Πέμπτη, 30 Σεπτεμβρίου 2010 οι κληρικοί της Ιεράς Μητροπόλεως Λευκάδος και Ιθάκης, Πρεσβύτεροι και Διάκονοι, συγκεντρωθήκαμε στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελιστρίας Λευκάδος για την προγραμματισμένη από καιρού, 10η κατά σειράν, Σύναξή μας.
