"Για το τεράστιο πλήθος των λέξεων της γλώσσας μας, που ανάγονται στην Αρχαιότητα η στο Βυζάντιο η ακόμη και σε νεώτερους χρόνους, το Λεξικό δεν περιορίζεται, όπως συνήθως συμβαίνει, στο να δηλώνεται μία λέξη ως «αρχαία» η «μεσαιωνική», αλλά δίνει πλήρεις ετυμολογικές πληροφορίες και γι’ αυτές τις λέξεις, δηλαδή για όλες της λέξεις της σημερινής γλώσσας."
Είναι η Ιστορία των λέξεων. Είναι το ταξίδι τους . Είναι το μυθιστόρημα των εννοιών τους. Είναι η νέα προσφορά του καθηγητή Μπαμπινιώτη στο ελληνικό έθνος:
Το Ετυμολογικό Λεξικό Της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (έκδοση Κέντρου Λεξικολογίας, Νοέμβριος 2009) .
Χίλιες επτακόσιες είκοσι σελίδες για την προέλευση των λέξεων. Την εξέλιξη της σημασίας τους. Τα δάνεια και αντιδάνεια της Ελληνικής. Τα ομόρριζα. Τα παράγωγα. Τα σύνθετα.
Ποιος δεν αναρωτήθηκε από πού «βγαίνει» αυτή η εκείνη η λέξη στο πλαίσιο μιας δημιουργικής περιέργειας, έμφυτης στον άνθρωπο, σημειώνει ο πρώην Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητής Γλωσσολογίας Γιώργος Μπαμπινιώτης.
Η περιπλάνηση-συνεχίζει ο καθηγητής- σ’ ένα έγκυρο επιστημονικό ετυμολογικό λεξικό, που διαθέτει πληρότητα, δείχνει αβίαστα ότι οι ρίζες των λέξεων συνδέονται τόσο με συγγενείς λέξεις άλλων γλωσσών της ίδιας οικογένειας όσο και με ένα σύνολο λέξεων που ανήκουν στην ίδια γλώσσα.
Για το τεράστιο πλήθος των λέξεων της γλώσσας μας, που ανάγονται στην Αρχαιότητα η στο Βυζάντιο η ακόμη και σε νεώτερους χρόνους, το Λεξικό δεν περιορίζεται, όπως συνήθως συμβαίνει, στο να δηλώνεται μία λέξη ως «αρχαία» η «μεσαιωνική», αλλά δίνει πλήρεις ετυμολογικές πληροφορίες και γι’ αυτές τις λέξεις, δηλαδή για όλες της λέξεις της σημερινής γλώσσας.
Πρόκειται για ένα ογκώδες έργο που όχι μόνο δεν φοβίζει , αλλά , αντιθέτως είναι ελκυστικό .Όπως ένα μεγάλο πεζογράφημα! Ιδιαίτερα στα σημεία όπου εμπλουτίζεται με σχόλια για την περιπέτεια των λέξεων. Παράδειγμα στο λήμμα «πατάτα», διαβάζουμε τα εξής:
«Η πατάτα προέρχεται από τη Νότιο Αμερική. Οι Ισπανοί κατακτητές έφεραν στην Ευρώπη το φυτό του οποίου οι καρποί αποτελούσαν βασική τροφή των Ίνκας και μαζί με αυτό την ονομασία patata ,με την οποία τη γνωρίζουμε σήμερα. Ωστόσο, πριν καθιερωθεί η λέξη πατάτα στα Ελληνικά, το φυτό και ο καρπός του είχε ονομαστεί από τους λογίους ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα «γεώμηλο», δηλαδή «μήλο της γης», αποδίδοντας έτσι στα Ελληνικά τη γαλλική ονομασία του φυτού «pomme de terre».
Απολαυστικός είναι ο πίνακας με τα αντιδάνεια της Ελληνικής γλώσσας, δηλαδή τις λέξεις της καθημερινής γλώσσας (μη λόγιες) , οι οποίες προέρχονται μεν από ξένη γλώσσα, αλλά που η ξένη γλώσσα τις είχε δανειστεί από παλαιότερη φάση της Ελληνικής.
Συγκεκριμένα, η λέξη που δίνει και παίρνει στα τηλεοπτικά-και όχι μόνο-πράγματα: το «γκλάμουρ»… Έχει άμεση προέλευση από το αγγλικό «glamour», που σημαίνει «αίγλη-λάμψη», αλλά η απώτερη καταγωγή της είναι από την αρχαία λέξη «γραμματική» και αφορούσε αυτόν οποίος είναι εγγράμματος και, εξ΄ αυτού του λόγου, είχε αίγλη και έλαμπε στην παρέα…
Το ένθετο παράρτημα περιλαμβάνει :
Λέξεις της Ελληνικής που προέρχονται από την Αγγλική, την Γαλλική , την Ιταλική, την Τουρκική, την Αλβανική και από τις σλαβικές γλώσσες.
Άλλα περιεχόμενα που διδάσκουν και συναρπάζουν :
Ελληνογενείς ξένοι όροι.
Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες.
Δασυνόμενες λέξεις.
Επιλεκτικός πίνακας εξελληνισμένων ξένων λέξεων.
Πίνακας λέξεων που προέρχονται από κύρια ονόματα.
Πίνακας ομόηχων λέξεων.
Κανόνες τονισμού.
Περιόδοι ιστορίας της ελληνικής γλώσσας.
Ενδεικτικός πίνακας των μορφών αντιπροσώπευσης των ινδοευρωπαϊκών φθόγγων στην Ελληνική.
Γλωσσάρι όρων.
Μιλάμε δηλαδή για ένα έργο ζωής. Ένα έργο και μάθησης και ψυχαγωγίας. Ψυχαγωγίας με την αρχική έννοια που δίνει ο Πλάτωνας : «προσέλκυση της ψυχής-πειθώ».
«Έργο του ετυμολογικού λεξικού είναι να συγκεντρώσει σε βιβλίο ό, τι παρήγαγε η επιστημονική έρευνα και να χωρίσει τα σκύβαλα από τον καρπό» έγραψε ο Albert Thumb. O καθηγητής Μπαμπινιώτης, με το επιστημονικό του πάθος υπέρ των λέξεων και δια της όλης του παρουσίας, σε αμφιθέατρα και στο δημόσιο λόγο, τίμησε τις λέξεις του ελληνικού πολιτισμού.
Άλλωστε , σε μια Ελλάδα διαχωρισμών, κατόρθωσε να αποτελεί εθνικό σημείο αναφοράς, αναδεικνύοντας το όνομά του σε συνώνυμο του λήμματος «Γράμματα».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ (Κώστας Μαρδάς)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου