Στίς μέρες μας η ορθοδοξία μετριέται με ακαδημαϊκούς τίτλους:ΦΩΝΗ ΒΟΩΝΤΟΣ ΑΜΑΡΤΩΛΟΥ ΙΕΡΕΩΣ

[ Σχόλιο᾿Οδυσσέως: ῞Ενας νέος ἱερέας (30 ἐτῶν) ἀπό τήν Κάλυμνο προβληματίζεται ὀρθόδοξα γιά τά λειτουργικά τερτίπια τά νεωστί κυρίως φανέντα ἐν Πρεβέζῃ, πού ὅπως ἀποδεικνύει ἐχουν βαθύτερες ρίζες. Νομίζω πώς κάνει μιά πολύ εὔστοχη ἀνατομία τοῦ ἀνακύψαντος προβλήματος –γιατί περί προβλήματος πρόκειται- πού ἔχει ὅμως βαθύτερες ρίζες. Τό κείμενο παρατίθεται πρός προβληματισμό ὅλων μας. ῎Εχει τή ζωντάνια τοῦ νεανικοῦ γραψίματος ...]

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ-ΦΩΝΗ ΒΟΩΝΤΟΣ ΑΜΑΡΤΩΛΟΥ ΙΕΡΕΩΣ

Πατρός Παντελεήμονος Κρούσκου,εφημερίου ΙΜΝ Σωτήρος Χριστού Ποθαίας Καλύμνου

Στίς μέρες μας η ορθοδοξία μετριέται με ακαδημαϊκούς τίτλους

Είναι θεολογική και πνευματική υπόθεση η γλώσσα

Ο Θεός θα σας φωτίσει και θα καταλάβετε την πλάνη σας (δηλ. περί περί της εισαγωγής μεταφράσεων για λειτουργική χρήση)

Είναι σχεδόν ιεροσυλία να αναρτάται το φτωχό αυτό κείμενο αμέσως μετά την "θεωρία" του οσίου Σωφρονίου, όμως νίωθω επιτακτική την ανάγκη και ίσως το χρέος να καταθέσω κάποιες απόψεις και προβληματισμούς επί του θέματος. Πιστεύω συνειδητά πώς δεν καλύπτω όλο το φάσμα των επιχειρημάτων υπέρ της διατήρησης της λειτουργικής γλώσσας ως έχει. Άλλωστε σκοπός μου είναι να γράψω αυτά που σκέπτομαι, υπάρχουν και αξιολογότερες,πιο εμπεριστατωμένες καταθέσεις.

1. Το πρόβλημα με την μεταφραστική απόδοση των λειτουργικών κειμένων δεν ξεκινά με την απόφαση και πρακτική των πατέρων της Πρέβεζας. Ίσως το φαινόμενο της Πρέβεζας μάλιστα να είναι καθαρά τοπικό και σαν τέτοιο-στερούμενο μάλιστα και γνησίων θεολογικών και παραδοσιακών προϋποθέσεων να ατονήσει. Προβλέπω μάλιστα ο ζήλος των ιδίων των εισηγητών να ψυγεί μοιραία εν καιρώ και να έρθει η επίγνωση, όπως συμβαίνει όταν λείπει το έρεισμα της αυθεντικότητας.Ας μην δαιμονοποιούμαι λοιπόν κάποιους ανθρώπους όταν η ρίζα του κακού βρίσκεται βαθύτερα( αυτό δεν σημαίνει ότι έπαψα να διαφωνώ με την πρακτική τους).

Το πρόβλημα είναι άλλο και λέγεται εκούσια αποκοπή από κάθε τι γνήσιο και παραδοσιακό. Είναι το πνεύμα της καινοτομίας,της προσωπικής πινελιάς που υπαγόρευαν πριν από 50,100,150 χρόνια διάφορες θεολογίζουσες και ξένες με την ρωμέικη πραγματικότητα νοοτροπίες και θεολογίες στον εκκλησιαστικό χώρο.Είναι το πνεύμα της προσωπικής θεώρησης, της επινόησης των κύκλων και του θελήματος της παρέας, το θεολογικό εφεύρημα του πουριτανού και του ορθοδοξιστή που θέλει να κόψει και να ράψει μια νέα παράδοση στα μέτρα του, ίδια με το ήθος,την οπτική, τον κόσμο του ίσως. Προσπαθώντας να αποφύγουν την παγίδα της εκκοσμίκευσης,της απρέπειας,της αταξίας,της προκατάληψης (εντελώς όμως πραξικοπηματικά και αυθαίρετα) τινές εκκλησιαστικοί κύκλοι, αποτελούμενοι από ανθρώπους βαρυσπουδαγμένους,ορθολογιστές, ιδανικά αποστειρωμένους και από θέση ξένους της παραδοσιακής πραγματικότητας αποφάσισαν πώς κάθε τι ελληνικό,λαϊκό, γνήσιο είχε ένα δυσάρεστο χρώμα βαρβαρότητας,μπασκλασαρίας,βλαχουριάς. Έτσι εντελώς ξαφνικά το βυζαντινό μέλος ήταν καθαρά ανατολικόφερτο και αμανέδικο,οι αγιογραφίες απαρχαιωμένες και σκιαχτερές, οι ιερατικοί βόστρυχοι δείγμα θηλυπρέπειας, οι αμόρφωτοι ακαδημαϊκά ιερείς πηγές αιρέσεων και διαστροφής και τα ζωστικά χωρίς τα άσπρα μανικέτια δείγμα απλυσιάς και χωριατιάς. Έτσι έψαλαν "μελιρρύτους και δακρύβρεχτους ύμνους στον Κύριο", ανέγνωθαν τις μυστικές λειτουργικές ευχές εις επήκοον όλων, ζωγραφίζοντας αξιοπρεπείς και μαντονοειδείς εικόνες και παίρνοντας πόζες σοβαρής σοβαροπρέπειας. Όλα αυτά για να παιδαγωγηθεί ο λαός στο "γνήσιο", το "αυστηρό", το χριστιανίζον ήθος και φυσικά να τους ανταποδώσει τον ... θαυμασμό,την ευγνωμοσύνη, την παραδοχή πώς απέθεσε την διαποίμανση και την τύχη του σε μορφωμένους και άξιους ηγέτες,ηθικούς,κληρικούς και μη. ¨Ομοια και τώρα η μεταγλώττιση αυτών των ... "βαρβάρων" και "ακατανόητων" τροπαρίων , που ειρήσθω εν παρόδω τα ονομάζουν "ακαταλαβίστικα ξόρκια"', έχει ως σκοπό όχι τη θεραπεία και τη διακονία των λειτουργικών αναγκών του λαού, αλλά την θεραπεία του νοησιαρχικού και προοδευτικοφανούς εγωισμού τους.

2. Σε προηγούμενη ανάρτηση μου τόνισα πώς " η εκκλησία δεν είναι μαγαζί[θέατρο,καφωδείο] για να μετέρχεται διαφημιστικών τρυκ προκειμένου να προσελκύσει κόσμο". Αν δεν νιώθει κανείς τον έρωτα του Χριστού, αν δεν νιώθει επιτακτική,βασική του ανάγκη, να εκκλησιαστεί,να λειτουργηθεί,να κοινωνήσει όσων επικοινωνιακών τρυκ και να μετέλθουμε, ακόμα και όταν τον κερδήσουμε σαν "τακτικό θαμώνα" και μάλιστα "θαυμαστή"(!) και ακροατή μας ουσιαστικά δεν τον έχουμε κερδήσει για τον Χριστό. Θεραπεύουμε πάλι μια ανάγκη καθαρά ανθρώπινη και εγωιστική: πώς να θηρεύσουμε ακροατές,θαυμαστες της πολυπραγμοσύνης και της επιδεξιότητας μας. Ακόμα και γι'αυτούς που είναι πραγματικά ξένοι με την εκκλησία, κατά την ταπεινή μου άποψη ισχύει ό,τι έγραψα στο άλλο post:o κόσμος ζητά την αυθεντικότητα. Δεν έχουμε το δικαίωμα να είμαστε κάτι λιγότερο ή κάτι περισσότερο από ποιμένες και ιερείς , δεν έχουμε το δικαίωμα να δείχνουμε κάτι άλλο. Δείχνουμε αυτά που έχουμε και κρινόμαστε. Καλώς αν κερδήσουμε, ατυχώς αν χάσουμε. Ο Κριτής έχει άλλα κριτήρια: επαινεί την γνησιότητα και την πρόθεση, αποστρέφεται(πιστεύω) την επιτήδευση και τον τυχοδιωκτισμό.

3.Η Εκκλησία κάνοντας χρήση ενός κόσμου διανόησης και σκέψης, δεν ειδωλοποιεί όμως την διανόηση και την σκέψη. Αντίθετα, τα συναξάρια και τα γεροντικά είναι γεμάτα από χαρισματικούς ανθρώπους,αγίους του βιώματος , που αποστόμωναν και προβλημάτιζαν με την σοφία τους τους υψηλούς διανοητές και τους σοφούς του κόσμου. Ακόμα και αυτοί οι λόγιοι της Εκκλησίας μας, αναστήματα μπροστά στα οποία πολλοί λόγιοι του κόσμου μοιάζουν με μαθητές μπροστά στον άβακα, παραδέχονταν πώς στην κατά Χριστόν σοφία βρήκαν ανάπαυση και αλήθεια και δεν την άλλαζαν με όλη την γνώση του κόσμου. Το ίδιο και στην ιστορία των συνόδων και των αιρέσεων:Η Εκκλησία κοντά στους Αθανασίους και τους Κυρίλλους γεννούσε Σπυρίδωνες αγράμματους μα σοφούς εν Χριστώ. Αντίθετα, η αίρεση είχε ως καύχημα της πάντα την διανοητική δεινότητα , χωρίς να εξασφαλίζει και πάλι όμως την υπεροχή και σ'αυτό το πεδίο. Γιατί ποιός θα παραδεχτεί πώς ο Άρειος ήταν λογιότερος του Αθανασίου και ο Βαρλαάμ του Γρηγορίου Παλαμά; Τελικά, δεν ετίθετο ούτε θέμα διανοητικής υπεροχής. Για την ορθοδοξία μετρούσε η χαρισματική θεολογία και η παράδοση. Αντίθετα στις μέρες μας η ορθοδοξία μετριέται με ακαδημαϊκούς τίτλους( αλλά αυτό είναι άλλο θέμα, ουχ ήττον όμως σχετικό).

4. Σχετικά με το ζήτημα νέοι και γλώσσα, θεωρητικά πιστεύω από τη θέση πλεόν του τριαντάρη πώς ισχύει ότι και παραπάνω. Καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες της νεανικής αγανάχτησης και πραγματικά αυτό που ξεσηκώνει και εγείρει την αντίδραση του νέου είναι μόνο το ψέμα. Καλά βολευτήκαμε εμείς στον καθωσπρεπισμό και στο οχυρό των στεγανών και της μεγαλειότητας μας. Όμως οι νέοι ακόμα ψάχνονται,επιλέγουν,αμφισβητούν, εξεγείρονται. Κάθε φορά που ένας νέος προβάλει το επιχείρημα πώς δεν πάει στην εκκλησία λόγω της γλώσσας απλά επιστρατεύει ένα εύκολο πρόσχημα. Οι αιτίες είναι άλλες και πρέπει να τις δούμε κατάματα, αντρίκεια, πατερικά, ανθρώπινα. Είναι τα κακά που εμφιλοχωρούν στην εκκλησία, όχι μόνο στα ανώτερα αρχιερατικά, αλλά και στα μέσα ιερατικά στρώματα: η διαφθορά, ο εξουσιασμός,η υποκρισία, η συσσώρευση πλούτου, η μη ανάληψη ευθυνών για πολλά στραβά και κακοχώνευτα, γενικά ό,τι μας αφήνει εκτιθεμένους ενώπιον του κόσμου και της χλεύης του. Δεν ηθικολογώ γράφοντας όλα τούτα. Στην εκκλησία πνέουν και αύρες παραδείσου. Αλλά αυτό το ξέρω καλύτερα εγώ,εσύ και ο κάθε υποψιασμένος, όχι ο μέσος νέος. Ο νέος λοιπόν πρώτιστα θα αναζητήσει την πνευματικότητα,την καταφυγή, την λύση στο αδιέξοδο του προσώπου στην εκκλησία.Όταν βρει την γνησιότητα και την ΑΓΑΠΗ ΠΟΥ ΤΟΥ ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ, ειλικρινά θα αδιαφορήσει για τη γλώσσα , τα άμφια και τις "αρχαίες" μας τελετές. Πολλές φορές μάλιστα όλα αυτά όπως αποδεικνύεται θα τα αγαπήσει μανικώς. Για να κλείσω την ενότητα σας υπενθυμίζω και την παιδαγωγική αξία και σημασία της αρχαίας γλώσσας μέσα στην λατρεία. Όχι λοιπόν μόνο στείρα εθνοκεντρικά μηνύματα περί γλώσσης αλλα και αληθινή συναίσθηση και ευθύνη για την κληρονομιά μας.

5. Τέλος, θα ήθελα να απευθυνθώ έτσι ενώπιος ενωπίω προς τους πατέρες και αδελφούς, μόνο σαν αδελφός και ελάχιστος στο ύψος και την ηλικία αδελφός τους: Στην Εκκλησία δεν είναι ελεύθερος ο ιερέας να κάνει ότι θέλει. Να θέτει προσθήκες ή να κόβει κατά το δοκούν ό,τι δεν του αρέσει. Ο ιερέας είναι δεμένος με μία σχέση μυστική με το λοιπό μυστικό σώμα του Χριστού, είναι ορισμένος από την παράδοση,εξαρτάται απ'αυτήν. Όταν η παράδοση προάγεται, δεν προάγεται από το ίδιο θέλημα αλλά από την κοινή συνείδηση και πρακτική. Ούτε πάλι τίθεται θέμα τοπικής παράδοσης και πρακτικής στα λειτουργικά (τουλάχιστον τόσο σοβαρής όσο η επιλογή της γλώσσας και μάλιστα σε μία χώρα που η γλώσσα είναι προκαθορισμένη και κοινή). Ποτέ σας δεν εκφωνήσατε στη λειτουργία "εν ενί στόματι και μιά καρδία"; Που είναι η ενιαία και καθολική αναπομπή και προσφορά της λατρείας; Τι σας συνδέει λατρευτικά με τις άλλες εκκλησίες; Δεν είναι μόνο το πνευματικό αλλά και το γλωσσικό μέρος που είναι ουσιαστικό , γιατί κύρια είναι θεολογική και πνευματική υπόθεση η γλώσσα. Οι εκκλησίες της αλλοδαπής και οι ομόδοξοι έχουν κάποιο ελαφρυντικό όταν τελούν την λειτουργία στην τοπική διάλεκτο. Δεν είναι θέμα πάλι κατανόησης αλλά σεβασμού στον ιδιαίτερο πολιτισμό της χώρας, ώστε να μην υπερέχουν ούτε γλωσσικά οι έλληνες των ομοδόξων άλλων χωρών. Εσείς όμως παραφράζεται και μάλιστα με γλωσσικές και θεολογικές αστοχίες την ίδια την γλώσσα της μητέρας, γλώσσα με την οποία εκφράζονται τελειότερα και άρτια όλα τα θεολογικά και πνευματικά μηνύματα και νοήματα.

Αληθινά έχετε συνειδητοποιήσει πώς στην εκκλησία και ειδικότερα στην ιερωσύνη δεν προσχωρήσαμε επειδή ξυπνήσαμε μια ωραία πρωΐα με θετική διάθεση αλλά επειδή ΚΛΗΘΗΚΑΜΕ από τον Αρχιποίμενα Χριστό; Ήρθαμε στην ιερωσύνη να διακονήσουμε το θεοπαράδοτο και να μεταδώσουμε από την παρακαταθήκη την ιερά στο λαό και όχι να τον κάνουμε όχημα και άκμονα συμφερόντων και απόψεων. Δεν καθορίζουν οι ποιμένες το ορθόδοξο και ορθόπραχτο αλλά ή ίδια η παράδοση που είναι θεανθρώπινη δηλ δοσμένη από τον Χριστό και από τον ΛΑΟ και εκ του λαού προβάλλονται οι άξιοι ποιμένες για τον ΛΑΟ. Αλήθεια το χριστεπώνυμο πλήρωμα ερωτάται ποτέ για τις αποφάσεις μας; Όταν τις απορρίπτει καθολικά , σκύβουμε ταπεινά το κεφάλι ψάχνοντας για ατοπήματα ή συνεχίζουμε ακάθεκτοι και άτεγχτοι τον καρδινιλιακό μας ρόλο; Από την άλλη πρέπει να αγόμαστε και να φερόμαστε από ομάδες; Γιατί στο κάτω κάτω γιατί γίναμε ιερείς: για να εισπράττουμε ηθικά και υλικά κέρδη; Για να υπακούουμε σε συμφέροντα τρίτων; Για να συμβολευόμαστε με ότι βολεύει τους πολλούς; Δεν έχουμε παράδοση,ποιμαντική ευθύνη,φιλότιμο πατρικό; Και πάλι όχι ότι βολευόμαστε με το θέλημα των πολλών αλλά δυστυχώς όπως βλέπουμε γύρω μας με το θέλημα αυτών από τους οποίους έχουμε να αποκομίσουμε κέρδη και πάλι κέρδη. Το ράσο του παπά στέκεται πολύ ψηλά για να το σουρομαδάνε οι απαιτήσεις των αιωνίως και πανταχού ευρισκομένων νευρωτικών και υστερικών λαϊκών ψευδοχριστιανών , οι οποίοι παίρνουν στο λαιμό τους με τις απαιτήσεις και τους υπόλοιπους.

Σκεφθείτε το λοπόν . αδελφοί, έστω για μια στιγμή για ποιόν σκοπό και υπό ποιές προϋποθέσεις γίνατε ιερείς. Αν βρείτε έστω και ένα ίχνος πιθανότητας αριβισμού,τυχοδιωκτισμού κλπ συναισθανθείτε που ακριβώς βρίσκεται η ρίζα και η πηγή του κακού και μην απορείτε γιατί φτάσατε σ᾿ αυτό το σημείο της προσωπικής απαίτησης και προπέτειας. Αν πάλι δεν βρείτε τίποτα και είστε αγνοί και όχι σαν εμένα το κνώδαλο και τον ισχυρογνωμονα, τότε λέω με το φτωχό και απαίδευτο μυαλό μου, πώς δεν ανησυχώ. Ο Θεός θα σας φωτίσει και θα καταλάβετε την πλάνη σας.

Πηγή: http://iereasanatolikisekklisias.blogspot.com

Ἀρχ. Σαράντη Σαράντου Μετάφραση τοῦ Ἀποστολικοῦ καί Εὐαγγελικοῦ ἀναγνώσματος

Στό Συνέδριο πού διοργανώθηκε στό Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.) ἀπό τό τμῆμα Ποιμαντικῆς καί Κοινωνικῆς Θεολογίας, σέ συνεργασία μέ τήν Ἑταιρεία Ὀρθοδόξων σπουδῶν ἀπό τίς 20 ἕως 25 Σεπτεμβρίου 2004 μέ θέμα: "Οἰκουμενισμός: γένεση, προσδοκίες, διαψεύσεις" ἀκούστηκαν ἑξήντα περίπου ἐνδιαφέρουσες εἰσηγήσεις. Ἡ εἰσήγησή μας εἶχε ὡς θέμα: Οἰκουμενισμός καί ἐκκοσμίκευση. Μέσα στά σχέδια τοῦ Οἰκουμενισμοῦ ἦταν πάντοτε ἐκτός τῶν ἄλλων καί ἡ χρήση τῶν μεταφράσεων τῶν Λειτουργικῶν κειμένων. Στίς μέρες μας οἱ πιέσεις εἶναι περισσότερες, ἀφοῦ ὁ σκοπός τοῦ οἰκουμενισμοῦ, ἀδελφοποιημένου πιά μέ τή Nέα Ἐποχή εἶναι ἡ πανθρησκειοποίηση, στήν ὁποία πολύ βοηθοῦν οἱ μεταφράσεις τῶν λειτουργικῶν κειμένων. Διευρυμένο ἀπόσπασμα τῆς εἰσηγήσεώς μας γιά τή μετάφραση Ἀποστολικοῦ καί Εὐαγγελικοῦ ἀναγνώσματος καταδεικνύει τή σύγχρονη ἐκκοσμικευτική νοοτροπία πού ὑφέρπει στήν Ὀρθόδοξη λατρεία μας ἐπιβαλλομένη ἄνωθεν.

Ταπεινῶς φρονοῦμε ὅτι δέν ἐνδείκνυται ἡ εἰσαγωγή μεταφράσεων τοῦ Ἀποστολικοῦ καί Εὐαγγελικοῦ ἀναγνώσματος τῆς Θείας Λατρείας γιά τούς ἑξῆς λόγους:

· Θά προκαλέσει διάσπαση στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, διότι καί κληρικοί ὅλων τῶν βαθμῶν, ἀλλά καί λαϊκοί ἀντιδροῦν στίς μεταφράσεις.

· Σχόλια, κρίσεις καί κατακρίσεις συνοδεύουν τίς συζητήσεις, πού βλάπτουν σοβαρά τήν ἐν Χριστῷ πνευματική ζωή τοῦ Ὀρθοδόξου ποιμνίου.

· Ἡ διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας φαίνεται στά μάτια τῶν πιστῶν αὐταρχική, ἀφοῦ ἐπιθυμεῖ νά περάσει τό μέτρο αὐτό διά τῆς βίας. Ὁ Ὀρθόδοξος λαός δέν εἶναι συνηθισμένος νά ἀποδέχεται τετελεσμένες ἄνωθεν ἀποφάσεις. Ἡ κομματική πειθαρχία εἶναι ἄγνωστη στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.

· Ἡ διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας πέφτει στό ἐπίπεδο τῆς κοσμικῆς ἐξουσίας πού χρησιμοποιεῖ ὡς ἐπί τό πλεῖστον τίς γνωστές μεθόδους ἐπιβολῆς ἀντιλαϊκῶν μέτρων. Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ εἶναι φιλόστοργη μητέρα πού ἀκούει τά παιδιά της καί Συνοδικῶς ἀποφασίζει.

· Μέ τήν ἐπιβολή τοῦ παραπάνω μέτρου παύει ἡ ἐπί αἰῶνες θεσμοθετημένη σταθερότητα τοῦ Ὀρθοδόξου Λειτουργικοῦ Τυπικοῦ καί εἰσάγεται ἡ ρευστότητα, ἡ ὑποκειμενικότητα καί ἡ κοσμική μεταβλητότητα. Συσχηματιζόμενη ἡ Ἐκκλησία μέ τήν κοσμική ὑποκειμενικότητα, ἐνισχύει τή σύγχρονη ἀντιπαιδαγωγική προωθουμένη ἀντίληψη μέσα στήν ἐθνική μας Παιδεία πού ἐγκρίνει τήν "αὐτοοριζόμενη νεανική προσωπικότητα". Μέ ἁπλούστερα λόγια εὐνοεῖται ὁ αὐταρχισμός τῶν νέων καί ἡ ἔντονη ἀκύρωση τῆς ἐμπειρίας τῶν μεγαλυτέρων. Πλατύνεται ἔτσι μεθοδευμένα τό χάσμα τῶν γενεῶν.

· Ὑποτιμᾶται, ὡς μή ὤφειλε, τό πλήρωμα τῶν νέων τῆς Ἐκκλησίας μας καί χαρακτηρίζεται ἀντιπαιδαγωγικά ὡς ἀμόρφωτο. Ἐπί αἰῶνες ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας ὑπῆρξε ἄριστη παιδαγωγός, πού ἀκόμα καί στά δύσκολα χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας δέν ἄλλαξε τήν Παιδαγωγική ἐπίπονη ἀγωγή της, ἀλλά μόρφωνε τή νεολαία της μέ τά πλουσιώτατα σέ γλωσσικό καί χριστοχαρισματικό πλοῦτο ἁγιογραφικά καί λειτουργικά κείμενά της.

Θαυμάσιος εἶναι ὁ ζωγραφικός πίνακας τοῦ Γύζη, "τό Κρυφό Σχολειό" πού παρουσιάζει τήν ἀκένωτη παιδαγωγική διάθεση τῶν καλογήρων καί τῶν παπάδων νά μυήσουν προσωπικά τά πνευματικά τους παιδιά, τά Ἑλληνόπουλα στούς ἀρχαιοελληνικούς θησαυρούς τῆς θείας Λατρείας μας. Ποτέ δέ διανοήθηκαν οὔτε δάσκαλοι οὔτε μαθητές νά εὐτελίσουν τή Λατρεία μέ εὐκολότερα μόνο κτιστά μαθησιακά σκευάσματα οὑμανιστικῆς εὐρωνοησιαρχικῆς προελεύσεως. Ἡ ἀρχαιο-γλωσσική δυσκολία καί ἡ διά τῆς θείας Χάριτος ἀποκάλυψη στούς νέους καί στούς μεγαλυτέρους τῶν ἁγιογραφικῶν μηνυμάτων εἶναι ἀπόλυτα συμβατές μέ τήν ἀσκητική καί ἀγωνιστική πορεία, πού ζητάει ἀπό ὅλους μας ὁ Χριστός.

· Τό παραπάνω μέτρο ἐγγίζει τή Βαρλααμική ἀντορθόδοξη νοησιαρχική νοοτροπία, ἀφοῦ δίνει προτεραιότητα στή νόηση γιά τήν κατανόηση τῶν Ἀναγνωσμάτων, μειώνοντας ἔτσι τόν παράγοντα τῆς θείας Χάριτος πού ἐνυπάρχει στά Ἀρχαῖα κείμενα τῶν Ἀναγνωσμάτων καί φωτίζει μικρούς καί μεγάλους πρός κατανόησή τους.



Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας γνωρίζουν τρία ἐπίπεδα ἀνάγνωσης τῶν Ἁγίων Γραφῶν:

α. Τό πρῶτο εἶναι τό ἀρχικό ἀκουστικό, δηλαδή ὅ,τι προσλαμβάνει ἡ ἀκοή.

β. Τό δεύτερο ἐπίπεδο εἶναι τό διανοητικό. Γίνεται προσπάθεια ἀπό τούς ἀκροατές τῶν Ἁγίων Γραφῶν κατανοήσεως τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ. Ἡ νόηση εἶναι τό ἐργαλεῖο πού χρησιμοποιεῖ ὁ ἄνθρωπος γιά νά ἐννοήσει σωστά τό γνωστικό του ἀντικείμενο. Ὅμως ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ δέν μπορεῖ νά θεωρηθεῖ ὡς ἀντικείμενο τῆς νοήσεως. Δέν εἶναι δυνατόν ὁ κτιστός νοῦς νά εἶναι κατάλληλος πρός κατανόηση, ἀφοῦ μεταπτωτικά εἶναι διασπασμένος, ἐμπαθής καί ἀφώτιστος. Γι’αὐτό ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός συνιστᾷ τή διέγερση τῆς λεπτῆς προσοχῆς καί τήν κάθαρση τοῦ νοῦ ἀπό τό μεταπτωτικό πλέγμα τῶν λογισμῶν, γιά νά μπορέσει νά κατέβει ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ ἀπό τό νοῦ στή καρδιά.

γ. " Ἔλλαμψον ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν, φιλάνθρωπε Δέσποτα, τό τῆς Σῆς Θεογνωσίας ἀκήρατον φῶς..." λέγει ἡ Χρυσοστομική εὐχή, πού μυστικῶς ἀναφέρει ἱκετευτικά ὁ λειτουργός στό Χριστό πρίν ἀπό τήν ἀνάγνωση τοῦ Ἀποστολικοῦ καί Εὐαγγελικοῦ κειμένου. Κατά τό διάβα ὅλης τῆς ζωῆς μας μέσα στή στρατευομένη Ἐκκλησία καί μέ τίς ἐπανειλημμένες ἀκροάσεις τῶν ἁγιογραφικῶν περικοπῶν ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ γίνεται μεθεκτός φωτίζοντας καί ἁγιάζοντας μικρούς καί μεγάλους.

· Αὐξάνει ἐπικίνδυνα ὁ χρόνος τῶν Ἀναγνωσμάτων καί ἑπομένως συνολικά ὅλης τῆς θείας Λειτουργίας μέ προβλεπόμενη συνέπεια τήν ἀπομάκρυνση τοῦ ἀρχαιοελληνικοῦ κειμένου καί τήν ἀντικατάστασή του ἀπό τίς μεταφράσεις ὅπως δυστυχῶς συνέβη κατά τό παρελθόν μέ τά ἀρχαῖα Ἑλληνικά στήν Ἐθνική Παιδεία μας.

Ὁ ἐμπνευστής τῆς ἐκπαιδευτικῆς μεταρρυθμίσεως Εὐάγγελος Παπανοῦτσος εἶδε νά καταργεῖται τό ἀρχαῖο Ἑλληνικό κείμενο καί νά μένει μόνο ἡ μετάφραση γιά τή διδασκαλία τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν στή δευτεροβάθμια ἐκπαίδευση, ἐνῶ ὁ ἴδιος εἶχε προτείνει παράλληλη χρήση κειμένου καί μεταφράσεως. Οἱ τότε ἐκσυγχρονιστές τῆς Παιδείας τόν περιφρόνησαν καί προχώρησαν στά ἐκθεμελιωτικά σχέδιά τους. Φοβούμεθα ὅτι τό ἴδιο θά συμβεῖ καί στή θεία Λατρεία μας.

· Ποιές μεταφράσεις θά χρησιμοποιοῦνται; Εἶναι γνωστό καί στούς εἰδικούς ἀλλά καί στό λαό μας ὅτι ὅλοι οἱ αἱρετικοί ἀνά τούς αἰῶνες ἐπεδίωκαν τήν κυκλοφορία τῶν ἁγιογραφικῶν μεταφράσεων πού περιεῖχαν τίς κακοδοξίες τους.

Ἐπίσης εἶναι γνωστή ἡ διγλωσσία ἤ ἡ πολυγλωσσία τῶν ὀπαδῶν τῆς νέας Ἐποχῆς. Χρησιμοποιοῦν λέξεις καί ὅρους παραδοσιακούς, πού τούς ἀλλάζουν τό περιεχόμενο γιά νά σημάνουν τίς νεοεποχίτικες ἰδέες καί τίς αἱρετικές δοξασίες, κρυμμένες κάτω ἀπό τίς παραδοσιακές ὁρολογίες. Ἔτσι παραπλανοῦν τούς ἀφελεῖς, μπερδεύουν τούς μή συνειδητούς Χριστιανούς καί ἀπαξιώνουν τήν παράδοση τοῦ πολιτισμοῦ μας.

· Ὁ ἐπιστημονικός κλάδος τῆς γλωσσολογίας, πού ὀνομάζεται σημειολογία, ὑποστηρίζει, ὅτι τό πρόβλημα τῶν μεταφράσεων γενικῶς εἶναι ὀξύ, ἀφοῦ ὁ μεταφραστής θά πρέπει νά εἶναι ἐγκρατής γνώστης ὁλοκλήρου τοῦ φάσματος τῆς γλώσσης. Ὀξύτερο γίνεται τό πρόβλημα τῶν μεταφράσεων τῶν ἱερῶν κειμένων, ἀφοῦ ὁ μεταφραστής πρέπει νά διαθέτει τήν ἐν Χριστῷ κάθαρση καί τό φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

· Τά κείμενα τῶν μεταφράσεων θά θεωροῦνται ἱερά κείμενα ; Ἰσότιμα μέ τό χριστοκαταξιωμένο ἀρχαῖο κείμενο ; ἐλάσσονος σημασίας ; Ἤ κείμενα πού τυφλά, ἀβασάνιστα, μαγικά, ὡς ταμποῦ θά πρέπει νά διαφυλάσσουμε καί νά χρησιμοποιοῦμε ; Ποτέ ἡ Ἐκκλησία μας δέ χρησιμοποίησε στή Θεία Λατρεία της πειραματικά, μή αὐθεντικά κείμενα.

· Ὁπωσδήποτε δημιουργεῖται ἀλλαγή τοῦ δοκιμασμένου ρυθμοῦ τῆς θείας Λειτουργίας, χαλάρωση τῆς προσοχῆς τῶν πιστῶν καί τῶν νέων καί τῶν μεγαλυτέρων, πού θά δυσκολεύει στήν περαιτέρω προσοχή γιά νά ἀπωθήσουν " πᾶσαν τήν βιοτικήν μέριμναν" καί νά ἀφοσιωθοῦν στό καθαυτό Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας.

· Κάθε " ἐκσυγχρονιστική" ἀλλαγή στό Τυπικό τῆς θείας Λατρείας μας στερουμένη ἰσχυρῶν θεολογικῶν καί Ἐκκλησιολογικῶν κριτηρίων θά ἐπιφέρει σύγχυση, ψυχρότητα καί τελικά ἀπομάκρυνση τῶν πιστῶν ἀπό τή μεταλλαγμένη θεία Λατρεία, πρᾶγμα τό ὁποῖο ἔγινε στή Λατρεία τῶν Παπικῶν.

· Γι’αὐτό καί ἡ μακραίωνη Λειτουργική Παράδοση τῆς Ἁγίας Ὀρθοδοξίας μας ἦταν: πάγια χρήση τῶν ἀρχαιοελληνικῶν κειμένων, μή χρήση μεταφράσεων, ἀλλά πλούσια ἑρμηνευτική ἐκ τῶν Ἁγίων Πατέρων Διδασκαλία.

· Σύμφωνα μέ τήν ἐκτίμηση τῶν εἰδικῶν ἐπιστημόνων τῆς γλωσσολογίας καί δή τοῦ μεγάλου γλωσσολόγου Χατζηδάκι, ἡ ἀρχαία Ἑλληνική Κοινή διάλεκτος τοῦ Εύαγγελίου ἐλάχιστα ἀπέχει ἀπο τή Νεοελληνική. Σ' ἐμᾶς τούς Ὀρθοδόξους Ἕλληνες δέν ἰσχύει τό ἴδιο ὅπως π.χ. μέ τούς Σέρβους πού ἀναγκάστηκαν νά κάνουν μετάφραση ὁλόκληρης τῆς θείας Λειτουργίας ἀπό τή Σλαβωνική στή Σερβική, ἀφοῦ ἡ διαφορά τῶν δύο γλωσσῶν εἶναι μεγάλη, ἤ ὅπως σέ ἄλλες γλῶσσες ἐντελῶς διαφορετικές.

· Ἡ Παιδαγωγική Ἐπιστήμη μέ τή μακρά Ἑλληνοχριστιανική της ἐμπειρία φρονεῖ ὅτι ὁ νέος ἄνθρωπος ἀπό τήν πολύ μικρή του, προσχολική ἡλικία, δέν εἶναι tabula rasa δηλ ἄγραφη πλάκα, ἀλλά εἶναι γεμάτος μέ πλούσια ἀρχέτυπα μαθήσεως, τά ὁποῖα, ἄν ἀξιοποιηθοῦν ἀπό τόν Ἐπιστήμονα Παιδαγωγό ἀποδίδουν πολλαπλασίους μαθησιακούς καρπούς πολύ πρώιμα.

· Ἐπί προσθέτως, ὑποστηρίζει ἡ Ἐπιστήμη τῆς Παιδαγωγικῆς ὅτι τά παιδιά ἤδη ἀπό τήν προσχολική ἡλικία διαθέτουν μιά ἐκλεκτή προσθετική καί ἀφαιρετική ἱκανότητα, πού μπορεῖ κάλλιστα νά καλλιεργηθεῖ ἀπό τόν ἔμπειρο παιδαγωγό γιά ἐμπέδωση καί τοῦ πιό δυσκόλου μαθήματος. Σχετικά μέ τήν ἐκμάθηση τῶν ἀρχαίων Ἑλληνικῶν ὑπάρχει στήν ἱστορία τῆς " εἰδικῆς διδακτικῆς τῶν ἀρχαίων Ἑλληνικῶν" τεράστια μαθησιακή ἐμπειρία, πού μπορεῖ νά χρησιμοποιηθεῖ καί γιά τό παρόν. Ποίου ἐπιπέδου ὑπῆρξε τό κρυφό σχολειό καί ποιά τά ἀποτελέσματά του;

· Ἡ ἐνθουσιώδης ὑποδοχή τοῦ ὡς ἄνω μέτρου ἀπό τό CNN καί τόν Γαλλικό τύπο μᾶς ἐνισχύει τήν ἄποψη, ὅτι τό μέτρο ἔχει ἐκκοσμικευτικό χαρακτήρα καί μᾶς ἐμβάλλει καί πολλούς ἄλλους λογισμούς.

Ποιμαντική ἀποτυχία ἀποδεικνύεται ἡ προσθήκη τῆς μεταφράσεως πλάι στό αὐθεντικό Θεόπνευστο κείμενο. Οἱ πολλές ἀντιδράσεις ἐπωνύμων καί μή πιστῶν δέν προέρχονται καθόλου ἀπό ἀντιπολιτευτική διάθεση κατά τοῦ προσώπου τοῦ Μακαριωτάτου. Προέρχονται ἀπό τήν πνευματική εὐαισθησία τῶν πιστῶν, οἱ ὁποῖοι δέ διανοοῦνται χειρουργικές ἐπεμβάσεις τῆς στιγμῆς στή Λατρεία μας.

Ποιμαντική ἐπιτυχία τῶν μάχιμων ἐφημερίων θά εἶναι ἡ φιλοπονότερη παράθεση τῆς ἁγιοπατερικῆς ἑρμηνευτικῆς ἐμπειρίας καί ἐντός τῆς θείας Λατρείας καί ἐκτός αὐτῆς σέ πολλές ποιμαντικές εὐκαιρίες. Κατά τόν ἅγιο Πατέρα Ἰουστῖνο Πόποβιτς ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι Ἀλήθεια καί Ζωή. Οἱ μεταφράσεις ἐγκλωβίζουν τούς ἀναγνῶστες στίς εὔκολες λέξεις στερώντας τους τήν ἀναζήτηση γιά τήν Ἀλήθεια καί τή Ζωή πού εἶναι ὁ Χριστός.



Συνυπογράφουν:



Πρωτοπρεσβύτεροι:

π. Ἰωάννης Νηριανάκης ἐφ. Ἱ. Μ. Ἁγ. Σκέπης Δροσιᾶς

π. Ἰωάννης Χατζηθανάσης ἐφ. Ἱ. Ν. Ἁγ. Παρασκευῆς Ἀττικῆς

π. Ἰωάννης Φωτόπουλος ἐφ. Ἱ. Ν. Ἁγ. Παρασκευῆς Ἀττικῆς

π. Ἀντώνιος Μπουσδέκης ἐφ. Ἱ. Ν. Ἁγ. Νικολάου Νικαίας

π. Ἐμμανουήλ Μαθιουδάκης ἐφ. Ἱ. Ν. Ἁγ. Ἰωάννου Μαδύτου



Πρεσβύτεροι:

π. Νικόλ. Πουρσανίδης ἐφ. Ἱ. Ν. Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν Ἀχαρνῶν

π. Ἀθανάσιος Μηνᾶς ἐφ. Ἱ. Ν. Ἁγ. Ἐλευθερίου Γκύζη

π. Βασ. Κοκολάκης ἐφ. Ἱ. Ν. Ὑψώσεως Τιμίου Σταυροῦ Χολαργοῦ

π. Πέτρος Πανταζῆς ἐφ. Ἱ. Ν. Μεταμορφώσεως Χαλανδρίου

π. Σταῦρος Τρικαλιώτης ἐφ. Ἱ. Ν. Ἁγ. Παρασκευῆς Ἀττικῆς

π. Γεώργιος Ἀφθίνος ἐφ. Ἱ. Ν. Ἁγ. Ἐλευθερίου Κάτω Χαλανδρίου

π. Σωτήριος Γκίκας ἐφ. Ἱ. Ν. Ἁγ. Δημητρίου Ἁγ. Παρασκευῆς

π. Εὐστάθιος Ἀθανασόπουλος ἐφ. Ἱ. Ν. Ἁγ. Ἀννης Κηφισιᾶς

π. Εὐθύμιος Μουζανίτης ἐφ. Ἱ. Ν. Ἁγ. Ἐλευθερίου Ἀμαρουσίου

π. Ἀθανάσιος Γεραμάνης ἐφ. Ἱ. Ν. Ἁγ. Ἰωάννου Καλυβίτου Αὐλίδας

π. Βασίλειος Σπηλιόπουλος ἐφ. Ἱ. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ν. Ἰωνίας

π. Γεώργιος Διαμαντόπουλος διάκονος Ἱ. Ν. Ἁγ. Νικολάου Ἠλιουπόλεως

Ο γέροντας Φιλόθεος της Πάρου για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη

"Από τον Παπαδιαμάντη έμαθα να ψάλλω ταπεινά καί με συναίσθηση"

«Είχα γνωριμία καί φιλία με τον αείμνηστο Παπαδιαμάντη. Τον γνώρισα στο εκκλησάκι του Προφήτου Ελισαίου, ένα Σάββατο απόγευμα. Δεν έλειψα ποτέ από κοντά του, έψαλλα δίπλα του ως βοηθός του. Από αυτόν έμαθα να ψάλλω συνετά καί με ευλάβεια, με κατάνυξη, φόβο Θεού καί τρόμο. Πριν τον γνωρίσω έψελνα με υπερηφάνεια, δυνατά, για να ευχαριστούνται οι εκκλησιαζόμενοι καί για να με επαινούν στη συνέχεια. Από τον Παπαδιαμάντη έμαθα να ψάλλω ταπεινά καί με συναίσθηση.

Όταν έψελνε ήταν σαν να βρισκόταν μπροστά στο φοβερό βήμα της δευτέρας παρουσίας του Χριστού. Ο Παπαδιαμάντης αγαπούσε το Θεό, αγρυπνούσε πρόθυμα, έψελνε, υμνούσε, ευλογούσε το Θεό χαρμόσυνα. Ήταν ακτήμων όπως οι Άγιοι Απόστολοι. Μισούσε τον πλούτο, ως επιβλαβή καί μάταιο. Θα μπορούσε να γίνει βαθύπλουτος, αλλά προτίμησε να μένει πάμπτωχος. Ό,τι του έδιναν για τον κόπο του το μοίραζε στους φτωχούς αδελφούς. Πολλές φορές έμενε χωρίς χρήματα. Δεύτερη ενδυμασία δεν είχε. Όταν οι φίλοι, του πρόσφεραν καινούργια ρούχα, δεν τα δεχόταν. Εγύρισα όλα τα μοναστήρια της Ελλάδας, του Αγίου Όρους, της Παλαιστίνης, του Σινά. Ακτήμονες σαν τον Παπαδιαμάντη, βρήκα πολύ λίγους».

Πηγή: http://agiabarbarapatras.blogspot.com/2009/06/blog-post_6781.html

«Η παιδαγωγική αξία της Ελληνικής Γλώσσας»-Χαρᾶς Κοσεγιάν

[ Σχόλιο ᾿Οδυσσέως:῾Η ὁμιλία πού ἀκολουθεῖ μᾶς καλύπτει στό μεγαλύτερο μέρος της. ᾿Επί μέρους διαφοροποιήσεις μπορεῖ νά ὑπάρχουν, στό σύνολό της ὅμως μέ ἁπλό καί κατανοητό τρόπο ἀποδεικνύει τή διαχρονικότητα τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας. ᾿Ιδιαίτερη ἐντύπωση μᾶς ἔκαναν τά παράγωγα τοῦ ρήματος βαίνω, παραδείγματα, νομίζω, ἱκανά νά μᾶς ἀποδείξουν ὅτι ὅταν μιλᾶμε γιά ἀρχαία καί νέα ἑλληνική γλῶσσα, δέν μιλᾶμε γιά δυό γλῶσσες πού ἤρθανε ἀπό τό πουθενά, ἀλλά γιά μιά γλῶσσα ἑνιαία καί μέ ἀποκλίσεις ὄχι τόσο σημαντικές τόσο στό φωνολογικό, τό μορφολογικό, συντακτικό καί λιγότερο στό λεξιλογικό ἐπίπεδο.]


Ομιλία στο συνέδριο της Στέγης Γραμμάτων Και Τεχνών Δωδεκανήσου σε συνεργασία με την Ελληνική Γλωσσική Κληρονομιά με θέμα:
«Η παιδαγωγική αξία της Ελληνικής Γλώσσας»
Ρόδος, 13-5-2006
Χαρά Κοσεγιάν, δ.φ. Πανεπιστημίου Αθηνών
«Ιχνηλατώντας την Ελληνική γλώσσα μέσα από τη διαχρονία»

Κυρίες και κύριοι,
Η συζήτηση για την ελληνική γλώσσα παραμένει πάντοτε επίκαιρη κι οπωσδήποτε ενδιαφέρουσα κι αυτό ισχύει όχι μόνο γιατί συμβαίνουν συχνά παλινωδίες και πισωγυρίσματα στις απόψεις των φιλολόγων, των γλωσσολόγων ή ακόμα και των οποιονδήποτε ενδιαφερομένων για τη γλώσσα που εκφράζουν θεμιτά και δικαίως μεν, τις απόψεις τους, κάνοντας λόγο όμως εντελώς ατεκμηρίωτα για δύο διαφορετικές γλώσσες, τα Αρχαία και τα Νέα Ελληνικά, αλλά γιατί, ακόμα κι αν παραδεχτούμε, ότι στο επίπεδο της κατάκτησης της γλώσσας από τους Νεοέλληνες –κατανόηση, χρήση, λεξιλογικό πλούτο, ορθογραφία- τα πράγματα είναι υπέροχα –που δεν είναι- φροντίζουμε για να έχουμε.
Δεν θα μιλήσω για λεξιπενία, ούτε για γλωσσική παρακμή. Δεν είμαστε «γλωσσαμύντορες», ούτε κινδυνολόγοι συλλήβδην για τη γλώσσα που γράφεται διδάσκεται και ομιλείται . Μακριά από μένα οι δαιμονοποιήσεις και οι αφορισμοί. Δεν θα μιλήσω φυσικά για απόρριψη της Νέας Ελληνικής, ούτε για κατάργηση της δημοτικής. Φέτος γιορτάζουμε τα 30 χρόνια από την καθιέρωση της Νεοελληνικής, της απλούστερης γλώσσας του προφορικού λόγου των Ελλήνων, ως επίσημης γλώσσας του κράτους μας κι είναι μια επέτειος που πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα και να τιμούμε, διότι με αυτήν ήρθε να μπει τέλος στο ολέθριο γλωσσικό ζήτημα, τη γλωσσική σύγχυση, που ταλάνισε τη χώρα από την ίδρυση του ανεξάρτητου κράτους το 1830 και για ενάμιση αιώνα περίπου.Τη γλώσσα όμως πρέπει να μπορούμε να τη δούμε από δύο βασικές οπτικές γωνίες, στη συγχρονική της διάσταση, απλωμένη οριζόντια στο χρόνο και στις τοπικές ιδιολέκτους και στη διαχρονική της διάσταση, κάθετα στο χρόνο, εκτεθειμένη στην εξέλιξή της. Η διαχρονική προσέγγιση της Ελληνικής γλώσσας αποκαλύπτει δύο καίριες διαστάσεις της: α) την οικουμενικότητα της Ελληνικής. β) τον ενιαίο χαρακτήρα της. Η οικουμενικότητα της Ελληνικής - επισημαίνει ο Γ. Μπαμπινιώτης - οφείλεται στο υψηλό γόητρο που απέκτησε διεθνώς μέσα από τα κείμενα της επιστήμης, της λογοτεχνίας και του εν γένει στοχασμού της αρχαιότητας. Οφείλεται επίσης στη λειτουργία της, επί Μ. Αλεξάνδρου, ως διεθνούς γλώσσας του πολιτισμού και του εμπορίου, στο κύρος της ως γλώσσας της βυζαντινής αυτοκρατορίας στον Μεσαίωνα, στην αίγλη της ως γλώσσας του πνεύματος στην Αναγέννηση, στην καθιέρωσή της ως γλώσσας της διεθνούς επιστημονικής ορολογίας και στην ισχύ που απέκτησε ως επίσημη γλώσσα της νέας θρησκείας, του χριστιανισμού. Με τον όρο ενιαίο χαρακτήρα Ελληνικής γλώσσας εννοούμε ότι ο ίδιος λαός, οι Έλληνες, στον ίδιο γεωγραφικό χώρο, την Ελλάδα, μιλάει χωρίς διακοπή 40 αιώνες τώρα και επίσης γράφει -με την ίδια γραφή (από τον 8ο π.Χ. αι.) και την ίδια ορθογραφία (από το 400 π.Χ.)- την ίδια γλώσσα, την Ελληνική. Αυτό βεβαίως είναι γνωστό.
Τα προβλήματα ξεκινούν με την υιοθέτηση της οποιασδήποτε μονομέρειας. Αν περιοριστούμε –για παράδειγμα- στη συγχρονική διάσταση τότε θα μιλήσουμε όχι μόνο για δύο ξεχωριστές γλώσσες, τα Αρχαία και τα Νέα, αλλά για πολύ περισσότερες. Την ελληνιστική, τη Βυζαντινή, τη μεσαιωνική και ίσως και άλλες. Ωστόσο, πρέπει να προσέξουμε ότι στα Ελληνικά δεν δημιουργήθηκε κάποιο ρήγμα, όπως συνέβη , για παράδειγμα, στις Λατινικές και τις Ρωμανικές γλώσσες.
Τα Αρχαία Ελληνικά δεν αποτελούν ξένη γλώσσα για το σημερινό Έλληνα, όπως συμβαίνει με τα Αγγλοσαξωνικά για το σύγχρονο Άγγλο, επισημαίνει ο Browning. Ξεκινούμε έτσι από λογικές αυτονομίας και φτάνουμε πολύ μακρύτερα, να μιλούμε για «διγλωσσία», αποκηρύσσοντας τη σχέση ΑΕ και ΝΕ ως μη υπάρχουσα, κάνοντας ακόμα λόγο και για «διαχρονικό δανεισμό» της νέας από την αρχαία εμμένοντας και υπογραμμίζοντας τις διαφορές ανάμεσα στις δύο γλωσσικές μορφές και όχι τα κοινά τους στοιχεία. Κι έτσι φτάνουμε στην αντίπερα όχθη, σε ένα σύγχρονο αποκλεισμό. Η πόλωση αυτή δημιουργεί την εντύπωση ότι έχουμε να κάνουμε με δύο διαφορετικές γλώσσες, για «διγλωσσία», ενώ στην ουσία μιλούμε για «διμορφία» ή «δι-υφία», για μια δομικά ενιαία δηλαδή γλώσσα, η οποία επιφανειακά διαφοροποιείται. «Δυο διαφορετικές γλώσσες δεν θα μπορούσαν ποτέ να συναντηθούν και να δημιουργήσουν δομικώς ενιαία μορφή, όπως είναι η σύγχρονη καθομιλουμένη», υποστηρίζει ο κ. Μπαμπινιώτης. «Η διαφοροποίηση, δε, που μπορεί να σημαίνει και εξέλιξη και αλλαγή, είναι πολύ φυσική και ορθή, διότι η γλώσσα από τη φύση της είναι ένας βαθύτατα εξελικτικός θεσμός. Αυτό εξηγεί το γιατί όταν κοιτάξεις από απόσταση δύο διαφορετικές μορφές της γλώσσας που απέχουν και χρονικά μεταξύ τους σου φαίνονται ολότελα ξένες η μία προς την άλλη. [[[ Ένας φίλος το έδωσε ιδιαίτερα παραστατικά. Βλέπουμε δυο φωτογραφίες ενός μικρού κοριτσιού και μιας μεγάλης γυναίκας. Φαίνονται δυο τελείως διαφορετικά άτομα. Είναι όμως φωτογραφίες της ίδιας γυναίκας. Φωτογραφίσαμε όμως τη στιγμή και κάναμε το λάθος να μην αναζητήσουμε τη σχέση. Έτσι και με τη γλώσσα.]]]] Βλέποντας τις δυο μορφές της, ξεχνούμε, ή για κάποιους δυσνόητους λόγους δεν θέλουμε να θυμόμαστε, πως είναι δυο στιγμές στην ίδια γραμμή, πως πρόκειται για την ίδια ευθεία. Από κεί και πέρα, είναι πολλά τα κοινά στοιχεία, σε όλα τα επίπεδα της γλώσσας, ώστε να μην μπορούμε να μιλήσουμε για διγλωσσία. Στο φωνολογικό αρχικά επίπεδο, παρότι έχουμε την επικράτηση των τύπων φτωχός αντί πτωχός, χτίζω αντί κτίζω, ή χτες αντί χθες, έχουμε ένα μεγάλο σώμα λέξεων όπως οι : πτώμα, αίσθημα, αφθονία, οπτικός, εκτιμώ, ασθενής, αυτοκτονία, που δείχνουν επηρεασμό από τη λόγια παράδοση.
Στη συνέχεια, αν και στο μορφολογικό επίπεδο, η κλίση του ονόματος και του ρήματος έχουν απλοποιηθεί σημαντικά στην ΚΝΕ, στο συντακτικό επίπεδο η δομή της ΝΕ είναι μάλλον προϊόν συνθέσεως με έντονη τη λόγια παρουσία. Εκεί όμως που η συνάντηση των δύο γλωσσικών μορφών, της σύγχρονης και της παλαιότερης, είναι γεγονός, είναι το λεξιλόγιο. Η σύγχρονη γλώσσα προκειμένου να ανταποκριθεί με οικονομία και πληρότητα στις επικοινωνιακές της ανάγκες, εκτός από τις νεόπλαστες λέξεις ή τα ξένα δάνεια, επέλεξε, συνέθεσε και αξιοποίησε στοιχεία, που ξεκινούν από την αρχαία μορφή, μέσα από τα κληρονομημένα στοιχεία , τα οποία δεν είναι ένας μικρός αριθμός τύπων, αλλά ενας τεράστιος όγκος, και αποτελούν αυτό ακριβώς που ονομάζουμε «συνέχεια» της Ελληνικής γλώσσας. Και δεν πρόκειται βεβαίως για υποτίμηση της ΝΕ έναντι της ΑΕ- όσο κι αν αυτό είναι το μόνιμο επιχείρημα και η απόλυτη βεβαιότητα κάποιων που προσπαθούν να ερμηνεύσουν γιατί κάποιοι άλλοι –εμείς εν προκειμένω- δεν αρνούμαστε την αποδοχή και αναγνώριση πρωιμότερων μορφών της γλώσσας μας μέσα στη σύγχρονη πραγματικότητα . Έτσι ώστε τα παιδιά μας να χαίρονται τον Παπαδιαμάντη στη γλώσσα που γράφτηκε, γιατί σε αυτή τη γλώσσα το τραγούδησε ο συγγραφέας κι έχουμε εκείνη τη μουσικότητα στα αυτιά μας «του χορευτού και νανουρισμένου ύπνου» κάθε φορά που βυθιζόμαστε στις εικόνες του κι όχι να χρειάζεται να κυκλοφορήσει στη σύγχρονη απόδοση για να τον διαβάσουν. Αυτή είναι η άλλη ακρότητα. Φοβάμαι –μάλιστα- ότι έτσι μπορεί να τον διαβάσουν, αλλά δεν θα μπορέσουν να τον χαρούν…
Ωστόσο, αυτή τείνει να γίνει η «σύγχρονη πρόταση». Υποστηρίζεται μάλιστα, ότι όσοι κινδυνολογούν για την απόδοση στη νε αυτών των κειμένων θα έπρεπε να ανησυχούν και για τις διασκευές λογοτεχνικών κειμένων για τον κινηματογράφο, την τηλεόραση και το θέατρο, ή ακόμα και για τις μελωποιήσεις ποιημάτων , παραγνωρίζοντας ότι μια τέτοια μεταφορά αφορά άλλο επίπεδο χρήσης της γλώσσας και άρα θα μπορούσε να συμβεί ακόμα και συγχρονικά. Ένα λογοτεχνικό έργο για παράδειγμα, προκειμένου να μεταφερθεί στην τηλεόραση, θα υποστεί διασκευή, έτσι που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του μέσου στο οποίο μεταφέρεται. Είναι λυπηρό λοιπόν να χρησιμοποιούνται τέτοιας τάξης σοφίσματα για να καλύψουν αφενός το κενό της αδυναμίας των νέων να προσεγγίσουν παλαιότερες μορφές του λόγου τους και αφετέρου την αδυναμία του εκπαιδευτικού συστήματος να τη διδάξει, διότι δυστυχώς η ανάλογη προσέγγιση και ο κατάλληλος τρόπος για μια τέτοια διδασκαλία βρίσκεται συχνά μακριά από την ιδεολογία και τη γνώση των εχόντων την ευθύνη του σχεδιασμού των Αναλυτικών Προγραμμάτων. Δεν πρόκειται λοιπόν για υποτίμηση, ούτε για «την αυθαίρετη υπόθεση ότι η ΝΕ χρειάζεται την ΑΕ για να καλύπτει τα κενά της» , αλλά για τη διαπιστωμένη πραγματικότητα σύνθεσης και συγκερασμού των δύο γλωσσικών μορφών, μέσα από τις δυνατότητες επιλογής που προσφέρει η α΄ στη β΄. Αυτές δε οι επιλογές πρέπει να γίνει συνείδηση ότι είναι στη διακριτική ευχέρεια του κάθε χρήστη της γλώσσας. Κανονιστικού τύπου ρυθμίσεις, προσδιορισμός ορίων, κανονικοτήτων, πραγμάτων που επιτρέπονται ή που απαγορεύονται στην καθημερινή γλώσσα υπό αυτήν την έννοια δεν νοούνται. [Μπαμπινιώτης 1979, σ. 67-70]. Η συνεχής χρήση επιβάλλει και διαμορφώνει τη γλωσσική πραγματικότητα και εμείς μπορούμε μόνο να την παρατηρούμε και να την καταγράφουμε. Ακόμα περισσότερο να την κατανοούμε, να την ερμηνεύουμε σε βάθος, μέσα από την ιστορική της διαδρομή και τις σημασίες της και να την εμπλουτίζουμε. Διότι η αλλαγή, όχι μόνο δεν αναιρεί, αλλά επιβεβαιώνει την ενότητα της γλώσσας μας. Αυτό όμως για να το καταλάβουμε, γιατί μόνο με παραδείγματα πρέπει να μιλούμε, αλλά και για να το χαρούμε –κυρίως μάλιστα για αυτό- θα περιδιαβούμε μια λέξη –αρχίζοντας από την αρχική της βαθμίδα, την πρώτη ρίζα της λέξης και παρακολουθώντας μέσα από το δικό της χτίσιμο, το χτίσιμό της ίδιας της γλώσσας, του συστήματος της, μέσα δηλαδή από τα παράγωγα και τα σύνθετά της, θα νοιώσούμε την οικονομία της.
Έτσι από το ΒΑΙΝΩ < βαν-jω[παρατ: έβαινον, μελ.: βήσομαι, αόρ. : έβην, παρακ.: βέβηκα] : Βαδίζω, προχωρώ, εξελίσσομαι Θέματα: βα- , βε-, βη- βω- και βιβα- Έχουμε τα παραγωγα: Από το θέμα βα: • Βάδην [το] • Βαδίζω: >βάδισμα > βαδιστής
• Βαθμίδα[η]: σκαλί, με έννοια που να αφορά στη Μουσ. Και τη Γεωλ.: > βαθμηδόν > βαθμιαία >βαθμιδωτός:
• Βαθμός >
• Βάθρο: βάση: < Βασίζω >βάσιμος και βεβαίως με διαφοροποιήσεις της σημασίας καθώς αναφερόμαστε σε διαφορετικά γλωσσικά περιβάλλοντα. Έτσι, βάση είναι το βάθρο, το σημείο στήριξης, ο κατώτερος απαιτούμενος βαθμός για την εισαγωγή λχ. Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, Γεωμ: η έδρα ενός γεωμετρικού σχήματος, Χημ. : η βάση μιας χημικής αλκαλικής ένωσης.
• βατήρας [ο]:
• βατός: > βατότητα
Από τον παρκ. «βέβηκα» :
• βέβαιος: >βεβαιότητα: > βεβαιώνω: βεβαίωση , βεβαιωτικός, αλλά και :
• βέβηλος, βεβηλώνω, >βεβήλωση
απο το θέμα Βη- : βήμα[το]
• βηματίζω: >βηματισμός
• Αλλά από το βαίνω προέρχεται και το βιβάζω [το οποίο κατά τους Ηofman και Lidell- Scott είναι σε αττική διάλεκτο το Βαίνω. Τύπος με αναδιπλασιασμό: βι-βάζω. Κατά τον Curtius πρόκειται για «διαφορετικό τύπο» του βαίνω. Κατά τον Σταματάκο, το μεταβατικό ρήμα του βαίνω: κάνω κάποιον να προχωρήσει, σηκώνω, κάνω μεγάλα βήματα] κι απο κει και πέρα:
• βωμός
Με Σύνθεση έχουμε τις λέξεις:
ι. Με χρήση του στερητικού -α:
• αβαθμολόγητος < α + βαθμός + λόγος • Άβατος< α+βαίνω • άβγαλτος < α + βγαίνω < βαίνω • αβέβαιος > αβεβαιότητα, αβεβαίωτος
• α-διάβατος
• αμετάβατος : με την πρόθεση ανα:
• αναβαθμίζω αναβάθμιση
• Ανεβάζω <ανά +βιβάζω το οποίο χωρίς τον αναδιπλασιασμό απαντάται ως βάζω, >ανέβασμα,
• Ενώ με το ανά+ βαίνω: Ανεβαίνω >ανάβαση , αναβάτης >αναβατήρας
• ανεβοκατεβάζω
• απαράβατος< Α + παρά + βαίνω • • με το από: • Αποβαίνω > απόβαση. > αποβατικός>αποβάθρα
• Αποβιβάζω >αποβίβαση
• Ασύμβατος <α+ συν +βατός • Ασυμβίβαστος • αντισυμβατικότητα • αλλά και τις λέξεις: Βαθμοθέτης : βαθμός + θέτω • Βαθμοθήρας <βαθμός + θήρα= κυνήγι > βαθμοθηρία > βαθμοθηρικός
• βαθμολογία: <βαθμός + λέγω >βαθμολόγηση, βαθμολογικός >βαθμολόγιο:> βαθμολογητής
• βαθμονόμηση
• βαθμούχος: <βαθμός + έχω > βαθμοφόρος: >δευτεροβάθμια, τριτοβάθμια
• βγάζω <εκ+ βιβάζω > βγάλσιμο:
• βγαίνω <εκ+ βαίνω: • Βημόθυρον < Θρησκ: η ωραία πύλη • βηματοδότης • βωμολοχώ <βωμός + λοχεύω: παραφυλάω στο βωμό [για να πάρω ό,τι περίσσεψε από τη θυσία >ανίερη πράξη, υβριστική >βωμολοχώ: υβρίζω]
• βωμολόχος: >βωμολοχία: αισχρολογία, χυδαιολογία
• Με το δια: διαβάζω <δια+ [βιβάζω>] βάζω:> διάβασμα
• Διαβαθμίζω >διαβάθμιση,
• διαβαίνω: >διάβαση: >διάβα [το] > διαβατός > διαβατάρης >διαβατάρικος, >διαβάτης > Νομ: διαβατήριο:
• διάβημα >διαβήτης με χρήση στη Γεωμ: ,αλλά και στην Ιατρ: > διαβητικός
• διαβεβαιώνω >διαβεβαίωση, διαβεβαιωτικός
• διαβιβάζω: μεταβιβάζω, στέλνω >διαβιβαστικό >διαβίβαση
• έκβαση < εκ + βαίνω : κατάληξη • εμβάζω< εν + βιβάζω: > έμβασμα[το]:
• εμβάς [η] ους. < εμβάς –άδος< εν + βαίνω : η παντόφλα • εμβατήριο < εν + βάινω: • επεμβαίνω > επέμβαση
• επιβεβαιώνω > επιβεβαίωση > επιβεβαιωτικός
• Επιβαίνω >επιβάτης >επιβήτορας: το αρσενικό άλογο
• Επιβιβάζω
• Κτηνοβατώ> κτηνοβασία > κτηνοβάτης
• μεταβαίνω> μετάβαση > μεταβατικός .
• μεταβιβάζω: >μεταβίβαση > μεταβιβαστικός # αμεταβίβαστος
• κατεβάζω: >κατέβασμα
• κατεβαίνω >κατεβατό >κατάβαση:
• μπαίνω >μπαινοβγαίνω >μπασιά >μπάτης : <εμβάτης: Μετεωρ.: θαλάσσια ή υπόγεια αύρα • ξε+ βγάζω • ορειβασία > ορειβάτης
• παραβαίνω: > παράβαση: >παραβάτης-
• παρεκβαίνω > παρέκβαση > παρεκβατικός
• παρεμβαίνω< παρά +εν +βαίνω > παρέμβαση > παρεμβατικός> παρεμβατισμός
• προβαίνω: >και από τη μετχ. Του παρακειμ: προβεβηκώς : ο γερασμένος
• προβιβάζω: > προβιβασμός
• πρόσβαση < προς+ βαίνω >προσβασιμότητα
• πρωτοβγαίνω > πρωτόβγαλτος
• συγκαταβαίνω:> συγκατάβαση >συγκαταβατικός, συγκαταβατικότητα
• συμβαίνω < εύχρηστο ως απρόσωπο ρήμα: συμβαίνει >συμβάν [το] το γεγονός > σύμβαση, η συμφωνία και ως νομικός όρος > συμβατικός: > συμβατός, ο σύμφωνος με κάποια χαρακτηριστικά >συμβατικότητα > συμβασιούχος,όρος οιοκονομικός.
• Συμβιβάζω > συμβιβασμός > συμβιβαστικός > συμβιβαστικότητα
• στυλοβάτης:
• υπνοβατώ > υπνοβασία: > υπνοβάτης
• υποβαθμίζω: > υποβάθμιση > υπόβαθρο
• Υποβιβάζω > υποβιβασμός
Ελπίζω να μην σας κούρασα με όλα αυτά, αλλά η οικονομία της γλώσσας μας και η διαχρονική της συνέχειά είναι κάτι αξιοθαύμαστο που πρέπει να συνειδητοποιούμε όλοι και να έχουμε την ευκολία σε κάθε ευκαιρία να επικαλούμαστε παραδείγματα για να την αποδείξουμε. Οι πρώτοι μάλιστα που αξίζει να το κατανοήσουν αυτό είναι οι μαθητές των σχολείων μας, στους οποίους θα έπρεπε πρώτο να στοχεύει ένα αναμορφωμένο Αναλυτικό Πρόγραμμα Διδασκαλίας της Ελληνικής Γλώσσας στο σύνολό της, έτσι ώστε οι νέοι και να μπορούν να αντιληφθούν την εξέλιξη της γλώσσας μας στο πέρασμα των αιώνων και να την ερμηνεύουν, αλλά και να την εμπλουτίζουν υποβοηθούμενοι μέσα από την ανάλυση της λέξης με τη διαδικασία της ετυμολογίας. Το ταξίδι στην ιστορία μέσω της γλώσσας είναι ένα γοητευτικότατο ταξίδι που μας κάνει ιδιαίτερα στις μέρες μας να είμαστε πιο πλούσιοι πνευματικά και πιο δυνατοί ψυχικά. Η αναγνώριση της διαχρονικότητας της γλώσσας μας και της άρρηκτης σχέσης της ΑΕ και της ΝΕ είναι το μέλλον της γλώσσας μας.
Και κάτι ακόμα: Στα Ελληνικά δεν είναι η λέξη μέσο για το διανόημα, για τη σκέψη. Στα ελληνικά η ίδια η γλώσσα είναι σύστημα σκέψης, δεδομένου ότι σε αυτόν το χώρο και με αυτή τη γλώσσα νοηματοδοτήθηκαν για πρώτη φορά και οριοθετήθηκαν σημαινόμενα και μάλιστα κατά τέτοιο τρόπο ώστε χιλιετίες μετά να προσφέρονται για τη νοηματοδότηση σύγχρονων εννοιών καθόλα άγνωστων στον αρχαίο κόσμο ως αυτούσιες σημασίες αλλά τελικά αποδείχτηκαν οι μόνες που μπορούσαν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες ανάγκες. Θυμίζουμε την τηλεόραση, το αεροπλάνο, την ψυχανάλυση, το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα και πιο πρόσφατα τον κυβερνοχώρο, ‘cyber”με την Αγγλική προφορά. Είναι λοιπόν, άδικο να ζητούν αλλόγλωσσοι λαοί το δεκανίκι της ελληνικής για να εκφράσουν τα νεά προϊόντα της σύγχρονης σκέψης και της τεχνολογίας και τα ελληνόπουλα να μη μπορούν να αντιληφθούν την ευρύτητα της ιδιας της λέξης, τη στιγμή μάλιστα που πρόκειται για τη δική τους γλώσσα, για τη δική τους σκέψη, Κι αυτή είναι η προσφορά –μία από τις προσφορές- του Ελληνικού στοιχείου στον κόσμο. Αυτός είναι ο λόγος που ο Ελβετός ιστορικός του πολιτισμού Jacob Burckhardt ομολογεί ότι “βλέπουμε με τα μάτια των Ελλήνων και μιλούμε με τις εκφράσεις τους». Ο Ισπανός εξαίρετος κλασικός φιλόλογος Adrados –άλλωστε- υποστηρίζει σε κάθε ευκαιρία πως οι Ευρωπαϊκές γλώσσες είναι «κρυπτοελληνικές». Έχοντας αυτά υπόψη μας εύκολα μπορούμε να εξηγήσουμε τα λόγια του Ψυχάρη για την πατρίδα μας: «μικρός τόπος και γέμισε τη γης»
Σας ευχαριστώ πολύ.
Χαρίκλεια Κ. Κοσεγιάν
Trackback URI | Comments RSS
2 Responses to “ Η διαχρονικότητα της Ελληνικής Γλώσσας. Ομιλία στο συνέδριο της Στέγης Γραμμάτων Και Τεχνών Δωδεκανήσου σε συνεργασία με την Ελληνική Γλωσσική Κληρονομιά με θέμα: «Η παιδαγωγική αξία της Ελληνικής Γλώσσας» ”
1. # 1 Dr Moshe Says:
September 24th, 2007 at 2:28 am
Αγαπητή Χαρά,
Είστε αξιέπαινη για την ισορροπημένη άποψη που προωθεί η ομιλία σας, καθώς και για την αδιαμφισβήτητη κατάρτιση που μαρτυρεί. Δυστυχώς, η οπτική γωνία πολλών ακροατηρίων σχετικά με τη γλώσσα κινδυνεύει να διαστραφεί από ελλιπή γνώση και να στρεβλωθεί από τον φανατισμό.
Αν ζητούσαμε ένα παράδειγμα για τη συνέχεια της γλώσσας, νομίζω ότι πιο επιτυχημένο (από τη σχέση μητέρας-κόρης) θα ήταν να τη σκεφτούμε σαν ποταμό που διαρρέει διαφορετικούς χώρους και εμπλουτίζεται συνεχώς από παραποτάμους και χειμάρρους. Συνήθως χρησιμοποιώ αυτή την εικόνα, για να δείξω ότι η συνέχεια δεν είναι «γραμμική», αν μου επιτρέπετε, αλλά κλαδική ή συνθετική, όπως έχουν δείξει οι ιστορικοσυγκριτικές μελέτες για όλες σχεδόν τις γλώσσες.
Εύχομαι καλή συνέχεια στις δραστηριότητές σας.
2. # 2 Φλαμουροπούλου Στέλλα Says:
May 9th, 2008 at 1:39 pm
Συγχαρητήρια για τις απόψεις σας και την τεκμηριωμένη έρευνά σας.
Είμαι εδώ και 2 χρόνια φοιτήτρια γερμανικής φιλολογίας στη Γερμανία και από τότε που ζω εδώ έχω νοιώσει την ελληνική γλώσσα όπως δεν την ένοιωσα 25 χρόνια στην Ελλάδα. Διαπιστώνω καθημερινά αυτή τη λεξιλογική συνέχεια από την αρχαία όχι μόνο χάρη στη γερμανική φιλολογική ορολογία που αποτελείται σχεδόν μόνον από “ελληνισμούς” αλλά και χάρη σε κάποιους γερμανούς καθηγητές που γνωρίζοντας αρχαία ελληνικά, μπορούν να διακρίνουν την εξέλιξη και τη νέα μορφή λέξεων στα νέα! Αυτοί οι άνθρωποι πραγματικά εκτιμούν τον ελληνικό πολιτισμό και τη γλώσσα σε τέτοιο βάθος, που κανένα σχολείο και κανένας έλληνας καθηγητής δε μας μετέφερε εμάς ποτέ. Γιατί να ασχολούμαστε με τις διαφορές μεταξύ αρχαίας και νέας, που είναι σίγουρα υπαρκτές ειδικά στη γραμματική και στη σύνταξη και όχι με τις ομοιότητες, που είναι τεράστιες και αδιαμφισβήτητες. Στο κάτω κάτω η Ευρώπη όλη και πάνω από όλα εμείς θα έπρεπε να είμαστε ευγνώμονες, που μετά από 2 και πλέον χιλιετίες, μέσα από τόσες ταραχές και ξένες κυριαρχίες επιβιώνει σήμερα αυτή η γλώσσα και ομιλείται παραγωγικά εστώ και σε μια απλουστευμένη μορφή.
Με λίγη εξάσκηση μπορεί ο κάθε Έλληνας (παράδειγμα εγώ, που δεν έχω σπουδάσει τα αρχαία) να καταλάβει μια χαρά την Καινή Διαθήκη απ’το πρωτότυπο. Αμέσως μια σύνδεση με την Κοινή Ελληνική.
Λοιπόν ας κοιτάξουν οι δάσκαλοι να ανοίξουν τα μυαλά και τους ορίζοντες των νέων και όχι να βολεύονται όλοι μαζί δάσκαλοι και μαθητές σε απόψεις του τύπου “τα αρχαία είναι ξένη γλώσσα”.
Συγχαρητήρια και πάλι για τη συμβολή σας στον τόσο σημαντικό χώρο της ελληνικής γλώσσας.
Πηγή: http://www.chara-cosseyan.com/?p=34

ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ; ΣΕΒ. ΙΕΡΟΘΕΟΣ ΒΛΑΧΟΣ

[Σχόλιο ᾿Οδυσσέως: ῾Ο Σεβ Μητροπολίτης Νικοπόλεως καί Πρεβέζης κ. Μελέτιος σέ ἄρθρο-ἀπάντηση στό περιοδικό Σύναξη τονίζει μέ ἔμφαση ὅτι γιά τήν εἰσαγωγή τῆς Δημοτικῆς στή θεία λατρεία –πού τήν ἐφαρμόζει μέ προκλητικότητα στήν ῾Ιερά Μητρόπολή του- δέν χρειάζεται προηγούμενη ἀπόφαση τῆς ῾Ιερᾶς Συνόδου. Δηλαδή στήν ᾿Εκκλησία μας ἰσχύει τό :ἀπόψε αὐτοσχεδιάζουμε; ῎Η γιά νά τό πῶ διαφορετικά:ἐμπᾶτε σκύλοι ἀλέστε κι ἀλεστικά μήν δίνετε; Δέν ὑπάρχει σεβασμός στό συνοδικό σύστημα καί σέ τελευταία ἀνάλυση στό ὑπέροχο λαό μας; Στό θέμα ὅμως θά ἐπανέλθουμε, γιατί σέ ὁρισμένους ἔχει ἀνοίξει ἡ ὄρεξη καί κάνουν ὅ, τι θέλουν. Γιά τήν ὥρα παραθέτουμε μιά ἀπάντηση πού ἔδωσε σέ συνέντευξη ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί ῾Αγίου Βλασίου κ. ῾Ιερόθεος Βλάχος, ὁ ὁποῖος καί σαφῶς διαφοροποιεῖται ἀπό τίς ἀπόψεις τοῦ Σεβ. ἁγίου Πρεβέζης κ. Μελετίου]

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ: ΚΑΘΕ ΠΑΡΕΒΑΣΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΑΓΙΟΥΣ-Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί ῾Αγίου Βλασίου κ. ῾Ιεροθέου

Συνέντευξη στον δημοσιογράφο Αριστείδη Βικέτα

της Εφημερίδος «Ο Φιλελεύθερος» Κύπρου (Μάϊος 2008)

Ερώτηση: Ποιά η άποψή σας για τις εισηγήσεις ακαδημαϊκών για αλλαγές –γλώσσα κλπ.– στην θεία Λειτουργία;

Απάντηση: Ο χώρος της λατρείας είναι αρκετά ευαίσθητος και σε αυτόν εκφράζονται όλα τα ορθόδοξα δόγματα και οι αιρετικές αποκλίσεις. Κάθε παρέμβαση πρέπει να γίνεται από αγίους που γνωρίζουν το «πνεύμα» της λατρείας. Άλλωστε, μέσα στην λατρεία δεν υπάρχει μόνον η γλώσσα των χειλέων και της λογικής, αλλά και η γλώσσα των συμβόλων. Αν δεν μάθουμε αυτήν την συμβολική γλώσσα (κινήσεις Ιερέων, εικόνες, κανδήλες, κερί κλπ.) και εάν δεν μάθουμε πως λειτουργεί η πνευματική καρδιά, δεν θα μπορέσουμε να έχουμε πραγματική μετοχή στην λατρεία. Για να χορεύη κανείς, δεν είναι απαραίτητο να μάθη τα λόγια των τραγουδιών και την γλώσσα με την οποία εκφράζονται (ελληνική, αγγλική, γαλλική). Μπαίνει στον χορό και εκστασιάζεται. Η λατρεία της Εκκλησίας είναι μια «νηφάλια μέθη». Την ζη αυτός που μπαίνει στον χορό της ζωής των αγίων. Αν πρέπει να γίνη μια προσπάθεια, είναι να μάθουμε το «πνεύμα» της λατρείας, να μάθουμε να «χορεύουμε» πνευματικά, να έχουμε θείο έρωτα. Και αν γίνουν μερικές αλλαγές, τις δέχομαι όταν γίνονται από τους αγίους. έτσι πάντοτε έγιναν οι λειτουργικές αλλαγές στην ιστορία της Εκκλησίας.–

http://www.parembasis.gr/2008/frames_08_05.htm

ΜΑΪΟΣ 2008

=

ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ-ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ

ο Φώτης Κόντογλου ενάντια στην νεοταξική πανθρησκεία
έγραφε προφητικά ο μακαριστός κυρ Φώτης Κόντογλου,o μεγάλος αυτός δάσκαλος του Γένους:



Μεγάλο, πολύ μεγάλο και σπουδαίο είναι ένα ζήτημα που δεν του δώσανε σχεδόν καθόλου προσοχή οι περισσότεροι Έλληνες. Κι αυτό είναι το ότι από καιρό αρχίσανε κάποιοι δικοί μας κληρικοί να θέλουν και να επιδιώκουν να δέσουν στενές σχέσεις με τους παπικούς, που επί τόσους αιώνες μας ρημάξανε. Γιατί στ' αληθινά, δεν υπάρχει πιο μεγάλος αντίμαχος της φυλής μας, κι επίμονος αντίμαχος, που, σώνει και καλά θέλει να σβήσει την Ορθοδοξία.
Οι δεσποτάδες πού είπα πως τους έπιασε, άξαφνα κι αναπάντεχα, ο έρωτας με τους Λατίνους, λένε πως το κάνουμε από «αγάπη». Μα αυτό είναι χονδροειδεστάτη δικαιολογία και καλά θα κάνουνε να παρατήσουνε αυτά τα ροσόλια της «αγάπης», που την κάναμε ρεζίλι. Ο διάβολος, άμα θελήσει να κάνει το πιο πονηρό παιγνίδι του, μιλά, ο αλητήριος γιά αγάπη. Ο,τι είπε ο Χριστός, το λέγει κι αυτός κάλπικα, για να ξεγελάσει. Τώρα, στα καλά καθούμενα, τους ρασοφόρους μας στην Πόλη, τους έπιασε παροξυσμός της αγάπης για τους Ιταλιάνους, που στέκουνται, όπως πάντα, κρύοι και περήφανοι και δεν γυρίζουνε να τους δούνε αυτούς τους «εν Χριστώ αδελφούς», που όσα τους κάνανε από τον καιρό των Σταυροφόρων ίσαμε τώρα, δεν τους τάκανε μήτε Τούρκος, μήτε Τάταρος, μήτε Μωμαχετάνος. Ίσως κι οι δικοί μας να κάνουν από παρεξηγημένη καλοσύνη. Όπως είπα, οι περισσότεροι δικοί μας δεν δώσανε καμμιά σημασία σ' αυτές τις φιλοπαπικές κινήσεις, που είναι θάνατος για το γένος μας και που τις κινήσανε οι καταχθόνιες δυνάμεις που πολεμάνε τον Χριστό και που με τα λεπτά τους αγοράζουνε όλους, δεν δώσανε λοιπόν καμμία σημασία, γιατί τα θεωρούνε τιποτένια πράγματα, αν δεν είναι κι οι ίδιοι αγορασμένοι... Τώρα τα μυαλά γινήκανε φαρδειά, και καταγίνονται με άλλα, κοσμοΐστορικά προβλήματα! «Θα καθόμαστε να κυττάζουμε τώρα παπάδες και Ορθοδοξίες»; Μα αυτούς δεν τους μέλλει κι αν εξαφανισθεί από τον κόσμο κάθε ελληνικό πράγμα. Και θα εξαφανισθεί όχι τόσο εύκολα με τον αμερικανισμό που πάθαμε, όσο αν γίνουμε στη θρησκεία παπικοί. Γιατί γι' αυτού πάμε. Παπική Ελλάδα θα πει αξαφάνιση της Ελλάδας. Να γιατί είπα πως είναι πολύ σπουδαίο ζήτημα αυτές οι ερωτωτροπίες που αρχίσανε κάποιοι κληρικοί δικοί μας με τους παπικούς, κι η αιτία είναι το ότι δεν νοιώσανε τι είναι Ορθοδοξία ολότελα, μ' όλο που είναι δεσποτάδες. Το κακό είναι πως ο λαός δεν πήρε, καλά - καλά, είδηση για τη συνωμοσία.Ποιος να τον πληροφορήσει αφού οι γραμματισμένοι τα θεωρούνε αυτά τα πράγματα ανάξια για τη μοντέρνα σοφία τους, και τρέχουν σημαιοφόροι σε κάθε νεωτερισμό; Από τότε που αρχίσανε οι λυκοφιλίες ανάμεσα στους δικούς μας και στους παπικούς (και σημείωσε πως οι δικοί μας φαγωθήκανε πρώτοι να πιάσουνε σχέση με τους Λατίνους σαν να πήρανε από κάπου διαταγή, κι ολοένα μιλάνε για «τον διάλογο μαζί τους, δίχως να ξέρουνε καλά - καλά τι λένε), από τότε λοιπόν, ακούμε, κάθε τόσο κάτι πράγματα θεατρικά, άνοστα, ανόητα, δίχως καμμιά σοβαρότητα, όπως είναι η λεγόμενη «Διάσκεψις της Ρόδου», τα νέα παρεκκλήσια του Βατικανού, κ.τ.λ. Στη Ρόδο πήγανε οι δικοί μας με σκοπό να πουλήσουν την Ορθοδοξία, γιατί γι' αυτούς είναι καθυστερημένη μορφή του Χριστιανισμού, δηλαδή ένας βλάχικος χριστιανισμός και να αρχίσουν τον «διάλογον», που να τον πάρει η ευχή αυτόν τον «διάλογον». Και τι κάνανε; Τίποτα! Λόγια πολλά και χαμένα, που να ντρέπεται κι ο τελευταίος Έλληνας Ορθόδοξος. Ο Πάπας λοιπόν θα προσεύχεται μπροστά στις δικές του φωτογραφίες! Δηλαδή τρελλάθηκαν οι άνθρωποι! Αυτά δεν τα κάνανε μήτε οι αραπάδες της Αφρικής. Συλλογίζομαι πόση σοβαρότητα έχουν οι Μουσουλμάνοι στη θρησκεία τους, και που καταντήσανε τη θρησκεία του Χριστού αυτοί οι αθεόφοβοι Ιταλιάνοι, που προσκυνάνε αγάλματα της Παναγίας με κοκκινάδια , με σκουλαρίκια και με δαχτυλίδια. Κι εμείς οι Ορθόδοξοι που φυλάξαμε το βαθύ μυστήριο της ευσεβείας, τώρα, στα καλά καθούμενα, πάμε να γίνουμε ένα μ' αυτούς που γελοιοποιήσανε τον Χριστό όσο κανένας άθεος. Αλλά, από που να πιάσει κανένας και πολύ να τελειώσει; Όσοι ήταν έως τώρα αδιάφοροι για τη θρησκεία και για την Εκκλησία, και που πολλοί απ' αυτούς την περιπαίζανε μάλιστα, όλοι αυτοί γινήκανε έξαφνα παπόφιλοι, και μασάνε σαν μαστίχι την ψεύτικη λέξη «αγάπη». Μεγαλύτερο ρεζιλίκι δεν έγινε. Εμείς οι άλλοι που είμαστε κολλημένοι από νεότητος στην Εκκλησία μας, είμαστε στενοκέφαλοι, μοχθηροί, γυμνοί από αγάπη κι από αληθινή ευσέβεια. Η μόδα είναι τώρα να φαίνεσαι άνθρωπος της εποχής μας, που ένοιωσε τα «αιτήματα» της.
Πίστη ασάλευτη στην Ορθοδοξία, που εμείς οι προκομμένοι την πήραμε κληρονομιά και την πουλάμε «αντί πινακίου φακής» και ασπασμού της παντόφλας του Πάπα! Μα σε τέτοιο σημείο εκφυλισθήκαμε;
Αιτία είναι η έμφυτη ματαιοδοξία μας, που μας κάνει να θέλουμε να φαινόμαστε έξυπνοι συγχρονισμένοι, προοδευτικοί, κι όχι καθυστερημένοι. Με τη συναίσθηση της κατωτερότητας που αποχτήσαμε, φοβόμαστε σαν τον διάβολο μήπως μας πούνε «παλιά μυαλά, παλιοημερολογίτες, καθυστερημένους». Και τρέχουμε να πάμε πρώτη σε κάθε κίνηση που περνά για «μοντέρνα», θέλεις μίμηση της «αφηρημένης ζωγραφικής», θέλεις ακαταλαβίστικες «λογοτεχνίες» (καημένη λογοτεχνία, πού κατάντησες!), θες φιλοπαπισμός, θες φιλοαμερικανισμός, στα πάντα, στα ντυσίματα μας(προ πάντων της νεολαίας), στον τρόπο που μιλάμε και σκεπτόμαστε, ακόμα και στις χειρονομίες. Δηλαδή, καταντήσαμε μαϊμούδες του ανθρωπίνου γένους «εν ονόματι της προόδου και της θαυμάσιας εποχής μας».
3 Δημοσιεύτηκε: 03 Νοε 2008

Ἅγιος Νεκτάριος - Πανθαύμαστη θεραπεία

---

Στὸ θάλαμο 2 τοῦ δεύτερου ὀρόφου, ἐκεῖ στὸ Ἀρεταίειο, ὅπου ὁ Ἅγιος Νεκτάριος ἄφησε τὴν τελευταία του πνοή, καίει σήμερα διαρκῶς ἕνα καντήλι μπρὸς στὴν πάνσεπτη εἰκόνα του.

Καθημερινὰ περνοῦν ἀπὸ κεῖ πλῆθος πιστῶν, κυρίως ἀρρώστων, οἱ ὁποῖοι στέκονται γιὰ λίγο καὶ νοερὰ ἀφήνουν τοὺς στεναγμοὺς τῆς καρδιᾶς τους, σὰν μία θερμὴ ἱκεσία πρὸς τὸν φιλάνθρωπο ἅγιο.

Καὶ κεῖνος φαίνεται νὰ συγκατανεύει. Τοὺς δίνει κουράγιο μὲ τὸ ἱλαρό του βλέμμα καὶ ἐνισχύει τὴν πίστη τους. Τοὺς θυμίζει ὅτι καὶ ὁ ἴδιος πόνεσε ψυχικὰ καὶ σωματικὰ ἀλλὰ ἐνισχυόταν πάντα ἀπὸ τὴν ἀδιάκοπη ἐπαφή του μὲ τὸ Θεό.

Τὰ Θαύματα τοῦ Ἁγίου μας εἶναι πολλά. Τόμοι ὁλόκληροι ἔχουν γραφτεῖ γιὰ αὐτά. Θὰ ἀναφέρω μία ἱστορία γεμάτη με τὴν «παρουσία» καὶ παρέμβαση τοῦ ἁγίου Νεκταρίου, ἀρκετὰ πρόσφατη, ποὺ ἔγινε ἀφορμὴ πολλοὶ συνάνθρωποί μας νὰ δοῦν καὶ νὰ ζήσουν τὴν εὐεργεσία τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ προσφερομένη διαμέσῳ τῶν θείων δοχείων χάριτος, τῶν Ἁγίων μας.

Ἦταν ἀνήμερα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὅταν ἡ μικρὴ Βαρβάρα στὴν ἡλικία τῶν 10 ἐτῶν χτυπήθηκε ἀπὸ ἐγκεφαλικὴ αἱμορραγία. Ἡ μεταφορὰ στὸ νοσοκομεῖο Παίδων ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ, ἔγινε σχετικὰ γρήγορα καὶ σὲ διάστημα 2 ὡρῶν τὸ κοριτσάκι χειρουργήθηκε ἀπὸ τὸν Διευθυντὴ Νευροχειρουργικῆς Προδρόμου. Στὸ μετεγχειρητικὸ διάστημα καὶ μετὰ ἀπὸ 3 ὦρες ἡ μικρὴ παρουσίασε καὶ νέα αἱμορραγία. Χειρουργήθηκε ξανά, ἀλλὰ οἱ γιατροὶ ἦταν ἀπαγορευτικοί σε αἰσιόδοξες προβλέψεις.

Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς δεύτερης χειρουργικῆς ἐπέμβασης οἱ γονεῖς παρακάλεσαν τὸν ἅγιο Νεκτάριο νὰ τοὺς βοηθήσει. Καὶ πράγματι καὶ οἱ δυὸ ἔνιωθαν τὴν παρουσία του μέσα στοὺς διαδρόμους τοῦ νοσοκομείου καὶ εἶχαν τὴν ἐντύπωση πὼς εἶναι παρὼν στὸ χειρουργικὸ τραπέζι! Οἱ ἐγχειρήσεις ὁλοκληρώθηκαν ἀλλὰ οἱ γιατροὶ δὲν ἄφηναν περιθώρια αἰσιοδοξίας στοὺς γονεῖς.

Ὁ Διευθυντὴς τῆς Νευροχειρουργικῆς Μονάδας κ. Προδρόμου ἦταν κατηγορηματικός: Παιδιὰ μὲ τέτοιο χτύπημα σὲ ποσοστὸ 80% πεθαίνουν κατὰ τὴ μεταφορὰ στὸ νοσοκομεῖο[!!!]... ἂν ἐπιζήσουν τῆς ἐπέμβασης πεθαίνουν σὲ διάστημα 10-20 ἡμερῶν μετὰ ἀπὸ αὐτή... καὶ φυσικὰ οὔτε λόγος γιὰ φυσικὴ ἀποκατάσταση ἂν παρόλα αὐτὰ καταφέρουν νὰ ἐπιζήσουν!!!! Οἱ γονεῖς σὲ καμία περίπτωση δὲν ἔχασαν τὸ κουράγιο τους καὶ τὴν πίστη τους.

... ἔχουν περάσει 3 μῆνες ἀπὸ τότε. Ἡ μικρὴ Βαρβάρα, σύμφωνα μὲ τὰ λεγόμενα τῆς ἰατρικῆς ὁμάδας, θὰ ἔμενε τουλάχιστον 3 μῆνες στὸ νοσοκομεῖο καὶ φυσικὰ δὲν μποροῦσε νὰ καθορίσει οὔτε κατὰ προσέγγιση τὸν ἀπαιτούμενο χρόνο φυσικοθεραπείας γιὰ τὴν ΜΕΡΙΚΗ ἀποκατάσταση.

Ἡ Βαρβαρούλα ἤδη ὁλοκλήρωσε τὴν φυσικοθεραπευτικὴ ἀγωγὴ ἐπιτυχῶς καὶ ἀκολουθεῖ μαθήματα ε´ δημοτικοῦ μὲ δάσκαλο κατ᾿ οἶκον, γιὰ ψυχολογικοὺς λόγους. Ὁ ἅγιος Νεκτάριος ἔκανε ἄλλο ἕνα θαῦμα.

Τελειώνοντας τὴν μικρὴ αὐτὴ εὐχαριστία πρὸς δόξαν Θεοῦ θα ἀναφέρω τὰ λεγόμενα Ἰατροῦ τῆς ἐντατικῆς μονάδας τοῦ ΠΑΙΔΩΝ, σὲ ἐρώτηση ἂν πιστεύει στὸ Θεό.

- Πιστεύω στὸ Θεὸ γιατὶ τὸν βλέπω ἐδῶ μέσα καθημερινά!!!

Πηγή:Nektarios.gr

---