"᾿Εγώ εἰμί τὸ Α καὶ τὸ Ω, ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος, ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος" (᾿Αποκ. κβ΄, 13)

Κείμενα γιά τήν ἑλληνική γλῶσσα στή διαχρονική της μορφή, ἄρθρα ὀρθοδόξου προβληματισμοῦ καί διδαχῆς, ἄρθρα γιά τήν ῾Ελλάδα μας πού μᾶς πληγώνει...


Κυριακή 24 Ιανουαρίου 2010

῞Υμνος καὶ θρῆνος γιὰ τὴν Κύπρο-Γιάννης Ρίτσος












Νησὶ πικρό,νησὶ γλυκό,νησὶ τυραγνισμένο
Κάνω τὸν πόνο σου να πῶ καὶ προσκυνῶ καὶ μένω.

Ἐσὺ τῆς θάλασσας ῥυθμός, ὁλάνθιστο κλωνάρι,
πῶς σοῦ μαδήσαν τ΄ἄνθια σου διπλοί,τριπλοὶ βαρβάροι.

Τί θλιβερά ποὺ σεργιανοῦν τριγύρω σου τὰ ψάρια
κ᾿ οἱ ἀντίχριστοι νὰ παίζουνε τὴν τύχη σου στα ζάρια.

Κουράγιο,μικροκόρη μας,ποὺ μᾶς ἐγίνεις μανὰ
ὕμνος καὶ θρῆνος τῆς ζωῆς κι ἀνάστασης καμπάνα

Πειραματικό ἐργαστήρι γλωσσολογίας καί καινοτομιῶν θά τήν κάνουμε τήν ᾿Εκκλησία μας; (Ὀδυσσεύς τοῦ Klision)



᾿Οδυσσεύς τοῦ Klision: Δυστυχῶς ἡ συζήτηση περί μεταφράσεων καί περί τῆς εἰσαγωγῆς τους γιά λειτουργική χρήση ἄρχισε ὕστερα ἀπό «ἐτσιθελικές» πρωτοβουλίες κάποιων. Χρησιμοποιῶ σκόπιμα τόν χαρακτηρισμό «ἐτσιθελικές, γιατί θέλω νά χαρακτηρίσω μέ αὐτήν τήν ἔκφραση ἐνέργειες πού ξεφεύγουν ἀπό τά καθιερωμένα καί «προκαλοῦν». Προκαλοῦν κυρίως τή νοημοσύνη μας καί συνάμα τήν τάξη τῆς ᾿Εκκλησίας μας. «Πάντα εὐσχημόνως καὶ κατά τάξιν γινέσθω» μᾶς λέει ὁ ἀπόστολος. ῎Οχι πειραματισμοί κι ὅ,τι βγεῖ. Φανταστῆτε ἐννιά χιλιάδες ἱερεῖς τῆς ῾Ελλαδικῆς ᾿Εκκλησίας νά προέβαιναν σέ νεωτερισμούς καί ἀλλαγές κατά τό δοκοῦν. Ποῦ πᾶμε, τέλος πάντων. Πειραματικό ἐργαστήρι γλωσσολογίας καί καινοτομιῶν θά τήν κάνουμε τήν ᾿Εκκλησία μας; ῾Ο παρακάτω διάλογος πού φιλοξενοῦμε δέν ταυτίζεται ἀναγκαστικά μέ τίς ἀπόψεις μας. ῾Ο π. Παντελεήμων καθώς καί ὅσοι ἔστειλαν ἠλεκτρονικά μηνύματα –τά ὁποῖα καί καταχωροῦμε, διατηρώντας τήν ὀρθογραφία τους- ἐκφράζουν, νομίζω, τίς σωστές θέσεις ἐπί τοῦ θέματος. ῾Ο κληρικός τοῦ modern-father.blogspot.com κάπου ξεφεύγει καί οἱ χαρακτηρισμοί «παραδοσιόπληκτες ἀπόψεις» εἶναι μειωτικές γιά τήν συντριπτική μερίδα τῶν κληρικῶν πού θέλουν νά σέβονται καί νά μήν «στραπατσάρουν» ὅ,τι ἱερό καί ὅσιο παρέλαβαν. ῞Οπως καί νά ἔχει τό πρᾶγμα, ὁ διάλογος δέν μᾶς φοβίζει. Γι᾿ αὐτό καί τό blog Klision φιλοξενεῖ κατά καιρούς ἄρθρα πού ἀποδεικνύουν τήν ἀξία τῆς λειτουργικῆς μας γλώσσας, ἀλλά καί ἄρθρα γιά τήν ἀξία τῆς γλώσσας μας γενικότερα. Τό θέμα τό παρακολουθοῦμε ἀπό κοντά γιά δέν εἶναι θέμα μιᾶς τυπικῆς ἀλλαγῆς, ἀλλά ἅπτεται τῆς θεολογίας καί τοῦ δόγματος τῆς ᾿Εκκλησίας μας.




Γράφει ὁ modern-father.blogspot.com:῾Η θεία Λειτουργία στή Δημοτική ἤ λόγος ἄλογος στόν σημερινό ἄνθρωπο;

http://agapi-pisti-elpida.blogspot.com/2009/12/blog-post_4846.html
Βρήκαμε ένα e-mail στο παραπανω μπλογκ...το οποιο μας εκανε εντυπωση και σχολιάζουμε το θεμα της γλώσσης στην θεια λατρεία, δεν διεκδικούμε το αλαθητο ούτε και νομιζουμε οτι εχουμε την μονη παραδεκτη αποψη...αλλα το θεμα μας αφορα και μπορει να προβληθει για περεταιρω συζήτηση!

εμένα προσωπικά με βασανίζει πολλές φορές το αν κατανοούνται τα σημερινα τελούμενα εν τω ναώ…δεν μπορώ ως κληρικός και λατρευτής των μυστηρίων να έχω την αίσθηση ότι ελάχιστοι κατανοούν τι λέμε και πιο λίγοι μετέχουν σε αυτά με την καρδιά τους!
Με στενοχώρησε όμως αν και πιστεύω ότι πρέπει ολοι μαζί κληρος και λαός να δούμε το θέμα από κοινού για να μην δημιουργηθούν…ούτε φιλελεύθερες τάσεις ούτε παραδοσιοπληκτες…και η Εκκλησία ως Σώμα Χριστού να αφουγκρασθεί τον παλμό του σήμερα!
Εδώ έχουμε δύο τάσεις και πολλές τακτικές και νοοτροπίες…
Πρώτη τάση η δημοτική στη λατρεία και δεύτερη τάση να μεινει όπως έχει, όπως την παραλάβαμε!
Η λατρεία είναι γεγονός ζωντανό, είναι η έκφραση της κοινότητος που λατρεύει τον Ιησού Χριστό, στο διάβα των αιώνων διαμορφώθηκε, μορφοποιήθηκε και παγιώθηκε, αλλά δεν έπαψε να είναι γεγονός της ζώσας πνοής του αγίου Πνεύματος!
Αρα είναι σημαντικό να εκφράζει την κοινότητα των πιστών και η κοινότητα των πιστών να εκφράζεται και παίρνει ζωή μέσω αυτής. Που σημαίνει κατ’ εμέ ότι η λατρεία πρέπει να τελείται στην γλώσσα την οποία κατανοεί και ομιλεί η κοινότητα…αυτό όμως δεν σημαίνει ότι μπορούμε να αλλαξουμε ότι βρήκαμε από την μια στιγμή στην άλλη και ότι είναι απορριπτέα η υπάρχουσα λατρευτική φόρμα και νόρμα.
Θα ηθέλα εγω προσωπικά να γίνει αλλαγη προς την δημοτικη για ποιμαντικούς λόγους στις ενορίες του κόσμου, όπου όμως και οι πρεσβύτεροι της Εκκλησίας του Χριστού μας σ υ μ φ ω ν ο ύ ν με αυτή την αλλαγή…αλλιώς δεν θα το κάνουν με την καρδιά τους και δεν θα αποδίδουν λατρεία ευάρεστον και καρδιακήν εις τον Θεόν αλλά θα πειθαρχούν στανικώς και θα εκφράζονται ανεκφράστως για την αλλαγή…
Άρα πρέπει όλοι να προσευχόμεθα και ο Θεός ημών θα δείξει τον δρόμο όχι όμως να πιέζουμε όπως υπαινίσσεται ο αδελφός μας κληρικός ότι έγινε εκει που διακονεί!
Οι διαμάχες δεν ωφελούν και ένα σχίσμα για λειτουργικούς λόγους και έθιμα δεν είναι καιρός να το υποστούμε και να μας πληγώσει!
Modern father

Modern Father

11 σχόλια:

π. Παντελεήμων είπε...

Πάτερ Ιερόθεε, χρόνια πολλά και καλή ευλογημένη χρονιά. Διαφωνώ με την ουσία της φιλοσοφίας περί της αναγκαιότητας μετάφρασης των λειτουργικών κειμένων, αλλά συμφωνω μ'αυτά που γράφετε περί προσευχής και προσοχής αποφυγής σχίσματος.
Ο θεός να μας φωτίζει!

30 Δεκεμβρίου 2009 9:57 π.μ.

Modern Father είπε...

αμην πατερ Παντελεήμονα!
δεν νομίζω ότι ήθελα ολοι να συμφωνησουμε αλλα να σεβαστουμε ο ενας την ελευθερια του αλλου και την προσωπικη επιλογη και ολοι μαζι να προσευχηθουμε ολα να γινονται και να γινουν και εις το μελλον Θεοφώτιστα εν τη Εκκλησία, εν υπεροχή αγαπης και με πολλή πόνο για συνεργασία!

31 Δεκεμβρίου 2009 1:34 π.μ.

Modern Father είπε...

εκανα πατερ μου και καποιες αλλαγες δειτε τις παρακαλω!

31 Δεκεμβρίου 2009 1:34 π.μ.

π. Παντελεήμων είπε...

Πάτερ μου, νομίζω πώς στα λειτουργικά και παραδοσιακά δεν τίθεται καν θέμα ελεύθερης επιλογής,διότι στην εκκλησία εκλήθημεν, δεν προσχωρήσαμε για να την αλλάξουμε.
Είναι πραγματικα μεγάλη κουβέντα και θέλει πολύ ψάξιμο.

Όπως και νά χει εύχομαι καλή και ευλογημένη χρονια με λιγότερες δυσάρεστες εκπλήξεις, γόνιμη,δημιουργική,ευάρεστη στον Θεό με μέγα συνδρομητή μας τον ουρανοφάντορα Βασίλειο.
Την αγάπη μου.

31 Δεκεμβρίου 2009 4:00 π.μ.

Modern Father είπε...

πατερ μου, δεν κατενόησα τι εννοείτε όταν λέτε δεν κληθήκαμε να αλλάξουμε...ούτε όμως κληθήκαμε να έχουμε ορθοδοξίζουσα μαχητικη διάθεση θέλοντας να μετατραπεί η Εκκλησία σε μουσείο και η πίστη μας σε άνευρο και ανιαρό -για τους ηλιθίους ως όπιο του λαού-είδος!
όταν ο άνθρωπος δει το σπίτι του να γκρεμίζεται τι κανει???
φυσικά και το επισκευάζει...το διο΄ρθώνει σε βόμενος όσα παρέλαβε να τα εμπλουτίσει να τα επαυξήσει!
μπορούμε να θέλουμε να λατρεύουμε τον Θεό με μια γλώσσα δθεν ιερή και σημερα ακατανόητη?
δεν μπορεί σήμερα ο πιστός να μπει στο ναο και λατρευσεί τον Θεό με δικά του λόγια???
φυσικά και δεν μιλάμε για ισοπεδωτικες και ανιερες αλλαγες...αλλά για παραδοσιακά πράγματα...απλοπόίηση των αμφίων μας, απλούστευση των μελωδίών μας, συντημηση των πολυχρονισμών και των τεριρέμ!
νομίζω ότι αυτά είναι πιο κοντά στο παραδειγμα του Χριστου που γίνεται άνθρωπος και μας σώζει απο την φθορά και τον θάνατο!
να μας θυμάστε στις προσευχές σας!\
να έχετε ειρηνικό και ευλογημένο νέο έτος!

01 Ιανουαρίου 2010 3:29 π.μ.

Κυριάκος είπε...

Η αγάπη που δείχνει ένας άνθρωπος, εκ φύσεως συνοδεύεται από έναν αυθορμητισμό έστω και ελεγχόμενο και πάντοτε αυτός που αγαπάει διαθέτει τον εαυτό του ως θυσία προς τον αγαπημένο του.
Όταν αγαπάς λες "ό,τι θέλεις εσύ".
Ο Χριστός δεν ζήτησε συγκεκριμένο τρόπο θυσίας. Δεν διαπραγματεύτηκε τίποτα.
Όταν αγαπάς τον Χριστό αφήνεις να σε συνεπάρει η αγάπη αυτή, φλέγεσαι από θείο έρωτα. Δεν αναζητείς τρόπους να κατανοήσεις με τη λογική αυτή την αγάπη.

Με τη λογική της μεταφράσεως των λειτουργικών κειμένων, ώστε αυτά να γίνονται κατανοητά στον κόσμο, αποτυγχάνουμε παταγωδώς στο θέλημα του Θεού, σε πολλά επίπεδα.

Καθιστούμε ευάλωτη την Ορθόδοξη πίστη και φαίνεται αυτή να είναι υποδεέστερη της νέας εποχής.
Υποτιμούμε τον Θεό και τον άνθρωπο. Αυτό το κάνουμε επειδή δεν αφήνουμε τον Θεό να δράσει στις καρδιές των πιστών, αλλά θέλουμε να Τον διορθώσουμε. Υποτιμούμε την νοημοσύνη των ανθρώπων, μιας και δεν τον αφήνουμε να καλλιεργήσει τις ανησυχίες του και να λύσει τις απορίες του. Υποτιμούμε το πρόσωπο για χάρη του απρόσωπου, καθώς η μετάφραση των κειμένων για την κατανόηση αυτών κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας καλωσορίζει την λογική της μάζας.

Ύστερα, θα μπορούσε κανείς να πει, ότι θα πρέπει να φτιάξουμε και παιδικές εκκλησίες, ώστε τα λειτουργικά κείμενα, να γίνονται κατανοητά στα παιδιά και οι ακολουθίες να κρατάνε μερικά λεπτά για να μην κουράζονται.
Αν όμως τα παιδιά μπορούν να εκκλησιάζονται και να ευλογούνται χωρίς να είναι απαραίτητη η κατανόηση των κειμένων, ή αν μπορούν αυτή την ευλογία να την απολαμβάνουν αμμόρφωτοι άνθρωποι, τότε μήπως ο Θεός είναι επιλεκτικός;

Νομίζω ότι η λειτουγικές μεταφράσεις αγγίζουν τα όρια (αν όχι τα ξεπερνούν κατά πολύ) της βλασφημίας κατά του Αγίου Πνεύματος.

04 Ιανουαρίου 2010 12:58 π.μ.

πηνελοπη είπε...

θα ηθελα να πω και εγω την ατελη μου γνωμη...σαν πομνιο.Ειμαι μητερα 49 ετων,διδαχτηκα στο γυμνασιο και την αρχαια ελληνικη και μαθαινω την νεοελληνικη απο τον γιο μου που παει στην δευτερα γυμνασιου.Ακουω κατα καιρους ομιλιες απο απλους ιερεις,μητροπολητες,κ.λ.π.Εντυπωση ,μου εκανε ο μητροπολητης πειραιως Σεραφειμ,πουο λογος του παρολο που δεν διεφερε στην ουσια απο αλλους,πλιν ομως ειχε κατι που καιρδιζε την ψυχη μου.Εψαξα να βρω τι ηταν αυτο που με εκανε να τον παρακολουθησω με ενδειαφερων? και καταλαβα πως ηταν η αρχαια ελληνικη διαλεκτος που χρεισιμοποιουσε.Πλουτιζε το κειμενο του,το εκανε ποιο λαμπρο.και πραγματικα με τον τροπο που το εδωσε στον κοσμο,με εκανε να σκεφτω ποσο πολυτιμη ειναι η αρχαια ελληνικη διαλεκτος...επισης με εκανε να πω πωςμοιαζει ο λογος του λιγο με τον χρυσοστομο....και ηταν αυτη η γλωσσα η αρχαια ελληνικη που εκανε την διαφορα απο αλλους ομιλητες.''ο μπαξες απο ολα εχει αναγκη''...αλλα η αρχαια ελληνικη γλωσσα νομιζω προσφερει αλλη χαρηστη θεια λειτουργια.κανει τα λειτουργικα κειμενα πιο λαμπρα,πιο σοβαρα οπως τους αξιζει να ειναι.Αλλιως εαν χρησιμοποιηθει η νεα ελληνικη γλωσσα,δεν θα εχει διαφορα αποτην λειτουργικη διαλεκτο στην καθολικη εκκλησια της Ελλαδος....Αυτη τη γνωμη εχω....

05 Ιανουαρίου 2010 6:48 π.μ.

πηνελοπη είπε...

Επισης θα ηθελα ναπω και κατι αλλο σαν ποιμνιο και ζητω συγνωμη προκαταβολικα αν ειμαι καπου λαθος.Οταν ειμαι στην λειτουργια,ειτε ακουω την μια διαλεκτο (αρχαια ελληνικη)η την νεα ελληνικη ...αν δεν ειμαι μεσα στο πνευμα της λειτουργιας,αν δεν προσευχομαι και το μυαλο μου ειναι στο τι θα ψησω οταν παω σπιτι(πραγμα που εχει σε εμενα συμβει)η τι μου ειπε η πεθερα μου προχθες και στενοχωρηθηκα....ανωφελη ειναι η λειτουργια για μενα.Αν ομως ειμαι μεσα στο πνευμα της λειτουργιας...προσευχομαι και ο κυριος εχει κατασκηνωσει στην καρδια μου και μονο που μπαινω στην ακολουθια αρχιζουν και τρεχουν τα ματια μου ,η λειτουργια εχει για μενα μεγαλη αξια και παρακολουθωντας γεμιζει η ψυχη μου ....οσο για τα αμφεια....εχω την ατελη γνωμη πως τα αμφεια θα τα ηθελα οπως ειναι....Υπαρχουν και αμφεια ταπεινα και αμφεια υπερλαμπρα...διαλεγεις και παιρνεις...ολα για χαρη ε κ ε ι ν ο υ δεν ειναι?ΟΠΟΙΟς ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΧΑΡΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ...ΒΡΙΣΚΕΙ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΕΙ ΤΗΝ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ...ΕΔΩ ΚΑΤΙ ΓΕΡΟΝΤΑΚΙΑ ΜΟΝΑΧΟΙ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΟΥΤΕ ΚΑΛΑ ΚΑΛΑ ΤΗΝ ΑΛΦΑΒΗΤΟ ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΝ ΚΑΙ ΟΜΩΣ ΤΙΣ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΕΣ ΑΠΕΞΩ ΤΙΣ ΞΕΡΟΥΝ.ΟΣΟ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΙΜΝΙΟ....ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΕΡΕΣΗ ΠΟΥ ΕΧΕΙ Ο ΚΑΘΕ ΕΝΑΣ ΤΟΥ ΔΙΔΕΤΑΙ ΑΠΟ ΑΝΩΘΕΝ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΦΩΤΗΣΗ..νομιζω..ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙ ΠΟΣΟ ΑΞΙΑ ΕΧΕΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ...Υπαρχει ο πομπος και ο δεκτης...δεκτες ειμαστε ολοι εμεις...αλλος δεκτης πολλων και αλλος λιγων μηνυματων....Η παρουσια ομως της εκκλησιας και η μεγαλοπρεπεια της εχω την εντυπωση πως πρεπει να ειναι ως προς τον λειτουργικο της χαρακτηρα ιδια.Αλλα ας ρωτησουμε τον κυριο τι θα ηθελε καλυτερα?ας προσευχηθουμε και ας νηστεψουμε ολοι και ο κυριος θα μας φανερωσει το θελημα του.Διοτι το θεμα δεν ειναι τι θελουμε εμεις πατερες...αλλα το θεμα ειναι τι ο κυριος επιθυμει....διοτι ΜΕΓΑΣ Ο ΘΕΟΣ ΗΜΩΝ!!!!!!!!κΑΛΗ ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΧΡΟΝΙΑ.

05 Ιανουαρίου 2010 7:30 π.μ.

Modern Father είπε...

λογω της προχωρημενης ωρας και των αγιων εορτών συγγνώμην ζητω θα διαλλεχθωμεν εν καιρω και μετα του Προδρομου σιγουρα!

05 Ιανουαρίου 2010 1:58 μ.μ.

πηνελοπη είπε...

θα ηθελα να παραθεσω επισης την γνωμη του πατρος Σωφρονιου-Σαχαρωφ στο βιβλιο ''οψομεθα τον θεον καθως εστιν''........ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΕΦΤΑΣΑΝ ΣΤΑ ΥΨΗΛΟΤΕΡΑ ΟΡΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ.ΔΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΑΝ ΤΗΝ ΤΕΛΕΙΟΤΕΡΑΝ ΔΥΝΑΤΗΝ ΜΟΡΦΗΝ ΕΚΦΡΑΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΛΟΓΟΥ.ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΟΡΦΗΝ ΑΥΤΗΝ ΚΑΤΑ ΠΡΟΝΟΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΠΡΟΣΕΛΑΒΕ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ.Η ΑΡΧ.ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ,ΒΟΗΘΑΕΙ ΤΟΥΣ ΠΙΣΤΟΥΣ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΙΝ ΤΟΥ ΤΕΛΕΙΟΥ.ΑΛΛΙΩΣ ΚΑΤΑΒΙΒΑΖΕΤΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΝ ΕΠΙΠΕΔΟΝ.Ο ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΑΙΩΝΙΟΥ ΛΟΓΟΥ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ...ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΤΗΣ Θ.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΑΝΩΘΕΝ ΔΕΔΟΜΕΝΟΙ.Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΧΕΙ ΣΚΟΠΟ ΝΑ ΓΕΝΝΗΣΕΙ ΣΤΟΝ ΝΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΕΥΧΟΜΕΝΩΝ,ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ ΚΟΣΜΟΥ,ΤΟΥ ΥΨΙΣΤΟΥ....Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΙΝΑΙ Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΩΣ,ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ,ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΥ./////////////////////////Ισως αυτη η γνωμη μας βοηθησει να καταλαβουμε την μεγαλοπρεπεια της αρχαιας ελληνικης γλωσσας,την σημασια της.και ας γινει το θελημα του θεου.....με εκτιμηση πηνελοπη

07 Ιανουαρίου 2010 11:22 μ.μ.

Πηγή: http://modern-father.blogspot.com

"῾Ο κρυφός ἅγιος τῆς ἐποχῆς μας"



᾿Οδυσσεύς τοῦ Klision: ῾Ο Γέροντας Εὐμένιος ἦταν πράγματι "κρυφός ἅγιος". Τόν εἴχαμε ἐπισκεφτεῖ μέ φιλικό ζευγάρι πού τόν γνώριζε. Μᾶς δέχθηκε μέ πολύ καλοσύνη καί μᾶς "ἔσκασε" κυριολεκτικά στά κεράσματα. ᾿Ενθυμοῦμαι τό γλυκό χαμόγελό του καί τό εἰρηνικό του πρόσωπο. ᾿Απόφυγε νά μᾶς ἀπαντήσει σέ διάφορα "πνευματικά" πού τόν ρωτοῦσαμε. Μιλοῦσε μέ τή σιωπή του καί τήν ἁγία μορφή του. Σοῦ ἔδινε τήν ἐντύπωση ἑνός πολύ ἁπλοῦ παπᾶ, κάτι σάν τόν παπα-Νικόλα τόν Πλανᾶ. Τοῦ δώσαμε τά ὀνόματα μας γιά προσευχή. Κάποια στιγμή εἴχαμε τηλεφωνική ἐπικοινωνία γιά σοβαρό θέμα. Οἱ ἀπαντήσεις του μονολεκτικές. ῾Η προσευχή του, σίγουρα, ἐνεργής. Τώρα μάλιστα, περισσότερο!


«Σίμωνος Μοναχοῦ: Πατήρ Εὐμένιος – ὁ κρυφός Ἅγιος τῆς ἐποχῆς μας»


«Πρόκειται γιά μία ἐξαιρετικά προσεγμένη ἔκδοση, πού μᾶς παρουσιάζει ζωντανά ἕνα Γέροντα, πού ὁ μακαριστός πατήρ Πορφύριος εἶχε ὀνομάσει «κρυφό Ἅγιο τῆς ἐποχῆς μας». Κληρικοί, μοναχοί καί μοναχές, καί ἕνα πλῆθος ἁπλῶν ἀνθρώπων καταθέτουν βιογραφικά στοιχεῖα γιά τόν Γέροντα, ἀναμνήσεις βιωμάτων ἀπό τήν συναναστροφή μαζί του, θαυμαστά γεγονότα, λόγους οἰκοδομῆς πού ἄκουσαν…
ἀπό τό στόμα του, φωτογραφίες καί ἐπιστολές του.
Διατηρώντας τόν προσωπικό τρόπο ἐκφράσεως κάθε μαρτυρίας, καί συνδέοντας μέ σεμνό καί ἁρμονικό τρόπο ἕνα πλουσιώτατο σέ πληροφορίες ὑλικό, τό βιβλίο ζωντανεύει τόν Γέροντα στόν κάθε ἀναγνώστη, προσφέροντας συγχρόνως πολύτιμη πνευματική ὠφέλεια.
Ἐνδεικτικά ἀποσπάσματα:
«ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ του μέ τούς ἀνθρώπους, ὁ πατήρ Εὐμένιος, ἐνῶ δέν ἦταν ἀπρόσιτος καί ἀπόμακρος, ὅταν τόν πλησίαζες, σοῦ δημιουργοῦσε ἕνα δέος καί μιά συστολή γιά τό πρόσωπό του, μιά εὐλάβεια. Δέν μποροῦσες νά ἀγγίξης τόν πατέρα Εὐμένιο ἤ νά χαριεντιστῆς μαζί του, παρ᾿ ὅλο πού ὁ ἴδιος καί χαρίεις ἦτο καί χιοῦμορ ἔκανε.
Δέν μποροῦσες νά ἀργολογῆς μαζί του, γιατί ὁ ἴδιος ἦτο ἐκεῖ ἐπί 24ωρου βάσεως ἀπασχολημένος, στόν συγκεκριμένο χῶρο καί χρόνο, γιά τήν ἐξυπηρέτησι τοῦ σχεδίου τοῦ Θεοῦ ἐπί τῆς γῆς.
Μέλημά του ἦταν νά ἀποκαταστήση τήν σχέσι μας μέ τόν Θεό. Μᾶς ἔλεγε νά μήν ἁμαρτάνωμε, ὄχι γιά νά εἴμαστε καλοί ἄνθρωποι, ἀλλά γιά νά μήν διαταράσσεται ἡ καλή μας σχέσι καί ἡ ἐπικοινωνία μέ τόν Θεό Πατέρα μας. Μᾶς ἔλεγε νά κοινωνοῦμε συχνά, γιά νά εἴμαστε συνέχεια συνδεδεμένοι μαζί Του.»
«Ὁ πατήρ Εὐμένιος θεράπευε κρυφά ἤ κάνοντας μικροσαλότητες. Ἡ κυρία Εὐαγγελία Προδρόμου, πού ὑπέφερε ἀπό φρικτούς πόνους στό στομάχι καί τό ἔντερό της, ἰδίως μόλις ἔτρωγε ἤ ἔπινε κάτι ἀντίθετο, ἔλεγε ὅτι πῆγε κάποια ἡμέρα στόν πατέρα Εὐμένιο, ὁ ὁποῖος καθόταν ἔξω ἀπό τό κελλάκι του, τήν καλωσώρισε καί, γιά νά τήν κεράση, τῆς γέμισε ἕνα ποτήρι πορτοκαλάδα νά τό πιῆ. Τοῦ λέει ἐκείνη: «Γέροντα, ἀδύνατον νά πιῶ τέτοιο πρᾶγμα. Ἔχω τό ἔντερό μου καί τό στομάχι μου καί θά μέ διαλύση». «Πιές, πιές», ἐπέμενε ἐκεῖνος καί τῆς τό ἔδωσε, μάλιστα, στό στόμα. Τό ἤπιε καί τῆς ἔδωσε καί δεύτερο ποτήρι. Κι ἐπειδή τελείωσε ἡ πορτοκαλάδα, τῆς γέμισε τό τρίτο ποτήρι μέ sprite ἀεριοῦχο. Ἀφοῦ τά ἤπιε ὅλα, λέει στόν πατέρα Εὐμένιο: «Γέροντα, σέ δύο λεπτά κλάψε με». «Πήγαινε, πήγαινε, δέν ἔχεις τίποτε», τῆς ἀπάντησε ὁ πατήρ Εὐμένιος. Ἀπό τότε ἔγινε καλά καί ἰάθη τελείως.»
«Ἔχουμε πάει μέ τήν σύζυγό μου νά τόν ἐπισκεφθοῦμε στό κελλί του. Ἐκεῖνος κάθεται στήν καρέκλα του κι ἔχει μπροστά του ἕνα τραπέζι. Πάνω σ᾿ αὐτό βρίσκεται ἕνα πιάτο μέ φροῦτα, ἕνα μπουκάλι χυμός πορτοκαλιοῦ καί πλαστικά ποτήρια. Ἀριστερά καί κοντά στά πόδια του βρίσκεται τό πετραχήλι του, χρώματος κόκκινου μέ χρυσαφιά κεντήματα.
Ἀριστερά του κάθεται ἡ σύζυγός μου καί δεξιά του ἐγώ. Ἡ συζήτησί μας περιστρεφόταν γύρω ἀπό τήν ἀλλεργία, πού βασάνιζε τήν σύζυγό μου, καί τί φάρμακα παίρνει. Γέλασε, μάλιστα, ὅταν ἡ σύζυγός μου τοῦ ἀνέφερε ὅτι ὁ γιατρός τῆς χορήγησε γιά φαρμακευτική ἀγωγή τό Atarax, λέγοντάς της: «Τό Atarax σοῦ ἔδωσε; Ἔμ, αὐτό θά σέ ταράξη, γι᾿ αὐτό τό λένε ἔτσι».
Ἐν τῷ μεταξύ ἄρχισε νά ψιχαλίζη. Εὐθύς ἡ σύζυγός μου πάει νά σηκώση τό πετραχήλι λέγοντας στόν γέροντα Εὐμένιο νά σηκωθῆ κι αὐτός, νά τόν βάλουμε στό κελλάκι του, γιά νά μήν βραχῆ. Ἐκεῖνος ἁπλώνει, τότε, τά χέρια του καί χαράζει ἕνα νοητό ἡμικύκλιο ἀπό τήν μεριά τῆς συζύγου μου μπροστά του καί ἀπό τήν πλευρά τήν δική μου, λέγοντας: «Ποῦ βλέπεις ὅτι βρεχόμαστε; Καθῆστε κάτω, νά συνεχίσουμε τήν κουβέντα μας».
Ἐγώ ἔμεινα ἄφωνος, ὅπως καί ἡ σύζυγός μου. Ἡ ψιχάλα εἶχε γίνει μπόρα, ἀλλά ἐκεῖ πού ὁ Γέροντας εἶχε ὁριοθετήσει νοητά, ἡ βροχή δέν ἄγγιζε τίποτε».»
Πηγή: http://endiaferonta.com

᾿Αποφθεγματικοί Λόγοι Γέροντος ῾Ιερώνυμου Αἰγίνης


᾿Οδυσσεύς τοῦ Klision:Λόγια ἁπλά, ταπεινά, ΜΕΓΑΛΑ! Τήν εὐχή σου νά ἔχουμε γέροντα.

Μη λέτε πολλά. Κρατήστε την γλώσσαν. Αγαπήστε την σιωπήν. Αν την συνηθίσετε, μετά δεν θα θέλετε να ομιλήτε. Τόσον είναι όμορφη η σιωπή”

“ Να μη θυμώνετε. Να γλυκαίνετε με την ζάχαρη σας, δηλ. με τον καλόν σας λόγο τον άλλο”

Η εξομολόγησις ξανά δι' ό,τι εξομολογήθης είναι απιστία εις το μυστήριον.

Κάθε πότε κοινωνείτε, κάθε πότε διψάει η ψυχή σας; Αν δεν σας έλθουν πάντως δάκρυα, να μη κοινωνήτε. Κάθε δέκα πέντε ημέρας, καλόν είναι. Αυτό όμως θα το κανονίση ο πνευματικός σας.

Μη λέτε πολλά. Κρατήστε την γλώσσαν. Αγαπήστε την σιωπήν. Αν την συνηθίσετε, μετά δεν θα θέλετε να ομιλήτε. Τόσον είναι όμορφη η σιωπή.

Αγαπήστε και την προσευχή. Ένας έκαμε προσευχή όλη την νύχτα. Τα λόγια της προσευχής του έρχονταν το ένα μετά το άλλο χωρίς δυσκολία.

Να έχετε χαράν! Η χαρά και η λύπη ας σας είναι φιλοξενούμενες, όχι όμως η απελπισία. Της απελπισίας να της κλείνετε την πόρτα! Ο Χριστιανός δεν πρέπει ούτε δειλός να είναι, ούτε απελπισία να έχει.

Οι άλλοι ό,τι γράμματα ξεύρουν, αυτά και σου λένε. Τα δικά τους ζουν, τα δικά τους ξεύρουν, αυτά σου λένε. Τα δικά σου δεν τα ζουν, δεν τα ξεύρουν, δεν τα αγαπούν! Πώς λοιπόν αφού δεν γνωρίζουν τη γλώσσα σου θέλεις να σου μιλήσουν!

Μη θυμώνετε. Θα σας ειρωνευθούν, θα υποφέρετε. Εσείς μη φοβάσθε. Σας προσφέρουν δηλ. πιπέρι, να δίδετε ζάχαρη. Εγώ πιπέρι δεν έχω να σκέπτεσθε, ζάχαρη έχω, ζάχαρη δίδω.

Σε κάθε προσευχή πρέπει να έχετε ένα κόμπο δάκρυ. Και σαν σας έλθη κατάνυξη, μη το λέτε πουθενά γιατί είναι θείον δώρον μήπως και το χάσετε!

Τον ιεροκήρυκα να τον ακούτε, αλλά μη ζυγώνετε πολύ. Όλοι άνθρωποι είμεθα. Πιθανόν να διαπιστώσετε αδυναμίες και να πείτε άλλα λέει και άλλα πράττει.

Να μη θυμώνετε. Να γλυκαίνετε με την ζάχαρη σας, δηλ. με τον καλόν σας λόγο τον άλλο.

Μη υποδεικνύεις, διότι, διδασκαλία δίχως θέλησιν του άλλου, έχθρα είναι και γίνεται αμαρτία και σε κείνον που ακούει και δεν κάνει και εσύ στεναχωρείσαι και ταράζεσαι.

Αγάπησε την κατάνυξιν, φέρνε στο νου σου τις αιτίες που θα σου φέρνουν δάκρυα.

Στον άλλο να λέγης τόσα, όσα νομίζεις ότι θα σηκώσει, όχι περισσότερα.

Όταν δίδης ελεημοσύνη, να μη εξετάζεις τι είναι το πρόσωπο που του δίδεις, αν είναι καλό ή κακό. Η ελεημοσύνη είναι σπουδαίο πράγμα, εξαλείφει πλήθος αμαρτιών.

Αποδειξις αγάπης προς τον Σωτήρα μας, είναι τα δάκρυα κατά την ώραν της προσευχής.

Εάν έχεις φόβο Κυρίου, έμαθες Θεολογίαν, Εάν δεν έχεις φόβον Κυρίου τέχνην έμαθες δια να ζήσης.

Το χτίσιμο με ξηρούς λίθους δεν είναι καλό. Χρειάζεται η λάσπη, χρειάζεται και ο ασβέστης. Έτσι και η προσευχή· χωρίς δάκρυα δεν είναι προσευχή. Χρειάζονται δάκρυα, αλλιώς ωφέλεια δεν μένει από την προσευχή.

Θα κάμης ό,τι ημπορείς διά τα παιδιά σου, διότι εις την αλλήν ζωήν ο Χριστός μας θα σου ζητήσει ή τα παιδιά σου σεσωσμένα ή τις πληγές στα γόνατά σου, από την πολλήν σου προσευχήν. Δεν γνωρίζουν δυστυχώς, οι γονείς την ευθύνην την οποίαν έχουν διά τα τέκνα των.

Κάθε άνθρωπος έχει κάποιο χάρισμα. Βρες το χάρισμά του και επαίνεσέ τον. Χρειάζεται και ο έπαινος (προς τόνωσιν) και η καλωσύνη και η αγάπη. Τότε ο άλλος και πολύ καλός να μη είναι, δια την τιμήν, τον έπαινον, την αγάπην που του εκδηλώνουν ελέγχεται και γίνεται καλύτερος.

Εις κληρικόν: Όσο μπορείς απέφευγε τα έξω. Κλείσου εις το δωμάτιόν σου. Σφίξε τον νου σου ν'ανοίξη να δης πνευματικόν φως. Να λέγης πότε να φθάσεις στο δωμάτιόν σου και να κλεισθής. Μελέτησε, προσευχήσου. Αν δεν είσαι ενισχυμένος πώς θα ενισχύσεις άλλους; Και ο κόσμος τρέχει, ζητά την δίψα της ψυχής να ικανοποιήσει από την Εκκλησίαν, από τα όργανά της, από το ράσον! Τι θα δώσεις αν δεν έχης και πώς θα έχεις αν δεν ζητήσης από τον Θεόν; Να κοπιάζης εις την προσευχήν και την μελέτην και θα ενισχύεσαι.

Ταπείνωσιν να έχεις. Όταν βρέχη το νερό δεν σταματά εις τις κορφές ή στα βουνά, αλλά κάτω εις την πεδιάδα. Οι ταπεινοί άνθρωποι έχουν χάριν, καρποφορίαν και ευλογίαν.

Είσαι ιερεύς; Να προσέχεις, δεν ανήκεις εις τον εαυτόν σου. Είσαι σαν μια βελόνα στα χέρια του Θεού. Να 'σαι καλός, να μη είσαι σα τη σκουριασμένη βελόνα που δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά της. Δια τον εαυτό σου δηλ. αδυναμίες, πάθη κλπ. να μην υπάρχης. Το ράσον, η συνθήκη σου είναι με τον Θεόν, να σε συγκλονίζει και να λες, τι θέλει τούτο; Τι μου λέγει τούτο; Ναι ν’ αγαπώ τον Θεόν και να εργάζωμαι εις ό,τι με έταξε.

Να προσέχης. Ο διάβολος παντοίους τρόπους μεταχειρίζεται για να βλάψη τον κληρικόν, διότι από έναν μόνον άγιο κληρικόν, χιλιάδες ημπορούν να ωφεληθούν και να σωθούν, όπως και από έναν που δεν αγωνίζεται, χιλιάδες ημπορούν να αφανισθούν.

Ο κληρικός πρέπει σαν τα πολυόμματα να είναι, δηλ. παντού μάτια να έχη, να είναι ακέραιος, δυνατός εις τον νουν, σοφός, άγιος.

Μετά τα λόγια της Ακολουθίας, Απόδειπνον κλπ. να παρακαλάς τον Θεόν και με απλά λόγια, με λόγια δικά σου για τα προβλήματά σου για τον πόνο σου, ως να είναι μπροστά σου και τον βλέπεις. Αυτά τα πονεμένα και κατανυκτικά λόγια, είναι σαν τα προσανάμματα δια να πιάσει η φωτιά, δηλ. ο πόθος δια τον Θεόν. Και τότε έρχονται και τα δάκρυα.

Πηγή: http://www.agpaulou.gr

Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2010

Μόνον ὁ Θεός κρίνει δίκαια, γιατί μόνον Αὐτός γνωρίζει τίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων -Γέροντος Παϊσίου


᾿Οδυσσεύς τοῦ Klision:
"Φαρισαίου φύγωμεν ὑψηγορίαν καὶ τελώνου μάθωμεν τὸ ταπεινὸν ἐν στεναγμοῖς". ΚΑΛΟ ΤΡΙΩΔΙΟ!

εἰκών: Τελώνης καί Φαρισαῖος

"Μόνον ο Θεός κρίνει δίκαια, γιατί μόνον Αυτός γνωρίζει τις καρδιές των ανθρώπων. Εμείς, επειδή δεν ξέρουμε την δίκαιη κρίση του Θεού, κρίνουμε “κατ’ όψιν”, εξωτερικά, και γι’ αυτό πέφτουμε έξω και αδικούμε τον άλλον"


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 - «Μη κρίνετε, ίνα μη κριθήτε»

Η κατάκριση είναι γεμάτη από αδικία

Γέροντα, εύκολα κρίνω και κατακρίνω.

- Η κρίση που έχεις, είναι φυσικά, χάρισμα που σου έδωσε ο Θεός, αλλά την εκμεταλλεύεται το ταγκαλάκι και σε κάνει να κατακρίνεις και να αμαρτάνεις. Γι’ αυτό, μέχρι να εξαγνισθεί η κρίση σου και να έρθει ο θείος φωτισμός, να μη την εμπιστεύεσαι. Όταν κανείς ασχολείται με τους άλλους και τους κρίνη, ενώ ακόμα δεν έχει εξαγνισθή η κρίση του, πέφτει συνέχεια στην κατάκριση.

- Και πώς, Γέροντα, θα εξαγνισθεί η κρίση μου;

- Πρέπει να την λαμπικάρεις. Μπορεί να έχεις καλή διάθεση και μια δύναμη μέσα σου, αλλά πιστεύεις ότι κρίνεις πάντοτε σωστά. Η κρίση σου είναι όμως είναι ανθρώπινη, κοσμική. Προσπάθησε να απαλλαγείς από το ανθρώπινο στοιχείο, να αποκτήσεις ανιδιοτέλεια, για να έρθει ο θείος φωτισμός και να γίνει η κρίση σου πνευματική, θεϊκή. Τότε η κρίση σου θα είναι σύμφωνη με την δικαιοσύνη του Θεού και όχι με την ανθρώπινη δικαιοσύνη. Με την αγάπη και την ευσπλαχνία του Θεού και όχι με την λογική την ανθρώπινη.
Μόνον ο Θεός κρίνει δίκαια, γιατί μόνον Αυτός γνωρίζει τις καρδιές των ανθρώπων. Εμείς, επειδή δεν ξέρουμε την δίκαιη κρίση του Θεού, κρίνουμε “κατ’ όψιν”, εξωτερικά, και γι’ αυτό πέφτουμε έξω και αδικούμε τον άλλον. Η ανθρώπινη κρίση μας δηλαδή είναι μία μεγάλη αδικία. Είδες τι είπε ο Χριστός: “Μη κρίνετε κατ’ όψιν, αλλά την δικαίαν κρίσιν κρίνατε”.
Θέλει πολλή προσοχή. Ποτέ δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πώς ακριβώς έχουν τα πράγματα. Πριν από χρόνια σε ένα μοναστήρι στο Άγον Όρος ήταν ένας πολύ ευλαβής διάκος, Κάποτε όμως φόρεσε ρούχα κοσμικά και γύρισε στη πατρίδα του. Τότε πολλοί Πατέρες είπαν διάφορα εναντίον του. Αλλά τι είχε γίνει; Κάποιος του είχε γράψει ότι οι αδελφές του ήταν ακόμα ατακτοποίητες και, επειδή φοβήθηκε μήπως παραστρατήσουν, πήγε να τις βοηθήση. Έπιασε δουλειά σε ένα εργοστάσιο και ζούσε πιο καλογερικά από ό,τι προηγουμένως. Μόλις τακτοποίησε τις αδελφές του, άφησε τη δουλειά του και πήγε πάλι σε μοναστήρι, για να μείνει. Ο ηγούμενος, όταν είδε ότι τα ήξερε όλα, τυπικό, διακονήματα κ.λ.π., τον ρώτησε πού τα ήξερε και εκείνος άνοιξε τη καρδιά του και του τα είπε όλα. Τότε ο ηγούμενος ενημέρωσε τον επίσκοπο και εκείνος τον χειροτόνησε αμέσως ιερέα. Μετά πήγε σε ένα απομακρυσμένο μοναστήρι και εκεί ζούσε πολύ πνευματική ζωή, πολλή άσκηση. Έφθασε σε άγια κατάσταση και βοήθησε πνευματικά πολλούς ανθρώπους. Μερικοί που δεν ξέρουν τι απέγινε μπορεί ακόμη να τον κατακρίνουν.
Πόσο πρέπει να προσέχουμε την κατάκριση! Πόσο αδικούμε τον πλησίον μας, όταν τον κατακρίνουμε! Αν και στη πραγματικότητα με τη κατάκριση αδικούμε τον εαυτό μας και όχι τους άλλους, διότι μας αποστρέφεται ο Θεός. Τίποτε άλλο δεν αποστρέφεται τόσο πολύ ο Θεός όσο την κατάκριση, γιατί ο Θεός είναι δίκαιος και η κατάκριση είναι γεμάτη από αδικία.

Πώς φθάνουμε στην κατάκριση

- Γέροντα, γιατί πέφτω συχνά στην κατάκριση;

- Επειδή ασχολείσαι πολύ με τους άλλους. Περιεργάζεσαι τις αδελφές και θέλεις από περιέργεια να μαθαίνεις τι κάνει η μια, τι κάνει η άλλη. Έτσι μαζεύεις υλικό, για να έχει το ταγκαλάκι να εργάζεται και να σε ρίχνει στη κατάκριση.

- Γιατί, Γέροντα, ενώ πρώτα δεν έβλεπα τα ελαττώματα των άλλων, τώρα τα βλέπω και κατακρίνω;

- Τώρα βλέπεις τα ελαττώματα των άλλων, γιατί δεν βλέπεις τα δικά σου.

- Από πού προέρχονται, Γέροντα, οι λογισμοί κατακρίσεως;

- Από την ιδέα που έχουμε για τον εαυτό μας- δηλαδή από την υπερηφάνεια- και από την τάση να δικαιολογούμε τον εαυτό μας.

- Γέροντα, η κατάκριση έχει έλλειψη αγάπης;

- Έμ, τι έχει; Και έλλειψη αγάπης έχει και αναίδεια έχει. Όταν δεν έχεις αγάπη, δεν βλέπεις με επιείκεια τα λάθη των άλλων, οπότε τους ταπεινώνεις μέσα σου και τους κατακρίνεις. Πάει μετά το ταγκαλάκι και τους βάζει να κάνουν και άλλο σφάλμα. Το βλέπεις εσύ, τους κατακρίνεις πάλι και ύστερα συμπεριφέρεσαι με αναίδεια.

- Μερικές φορές, Γέροντα, με στεναχωρεί η αδελφή με την οποία συνεργάζομαι και την κατακρίνω.

- Πού ξέρεις εσύ με πόσα ταγκαλάκια πολεμάει εκείνη την ώρα η αδελφή; Μπορεί να τη πολεμούσαν πενήντα δαίμονες, για να την ρίξουν, ώστε να σε κάνουν να πεις: «Ά, τέτοια είναι». Ύστερα, όταν δουν ότι την κατέκρινες, θα έρθουν πεντακόσιοι δαίμονες να την ρίξουν πάλι μπροστά σου, για να την κατακρίνεις ακόμα περισσότερο. Μπορεί λ.χ. να της πεις: «Αδελφή, μη βάζεις αυτό το πράγμα εκεί, εδώ είναι η θέση του». Την άλλη μέρα θα την κάνει το ταγκαλάκι να ξεχάσει τι της είπες και να το βάλει πάλι στην ίδια θέση. Θα κάνει και καμιά άλλη αταξία και θα λες με το λογισμό σου: «Μα χθες της είπα να προσέξει και σήμερα το έβαλε πάλι εκεί! Έκανε κι άλλη αταξία!». Οπότε την κατακρίνεις και δεν μπορείς να συγκρατηθείς και να μη μιλήσεις. «Αδελφή, της λες, δεν σου είπα να μην το βάλεις εκεί; Αυτό είναι ακαταστασία. Με έχει σκανδαλίσει η συμπεριφορά σου!». Αυτό ήταν! Ο διάβολος έκανε την δουλειά του. Σε έβαλε να την κατακρίνεις, αλλά και να ψυχρανθείς μαζί της. Και εκείνη, επειδή δεν ξέρει ότι εσύ ήσουν η αιτία για την απροσεξία της, θα νοιώθει τύψεις που σε σκανδάλισε και θα πέσει σε λύπη. Βλέπετε με τι πονηριά εργάζεται το ταγκαλάκι κι εμείς το ακούμε;
Γι’ αυτό προσπαθήστε να μην κρίνετε κανέναν. Να κρίνετε μόνον τα ταγκαλάκια που, ενώ ήταν Άγγελοι, κατάντησαν δαίμονες και , αντί να μετανοήσουν, γίνονται πιο πονηροί και κακοί και βάλθηκαν με μανία να καταστρέψουν τα πλάσματα του Θεού. Ο πονηρός δηλαδή παρακινεί τους ανθρώπους να κάνουν παραξενιές και αταξίες, και ο ίδιος πάλι βάζει λογισμούς άλλους ανθρώπους, για να κρίνουν και να κατακρίνουν, και έτσι νικάει και τους μεν και τους δε. Και αυτοί μεν που νικούνται και κάνουν αταξίες, αισθάνονται μετά την ενοχή τους και μετανοούν, ενώ οι άλλοι που κατακρίνουν δικαιώνουν τον εαυτό τους, υπερηφανεύονται και καταλήγουν στην ίδια πτώση με τον πονηρό, την υπερηφάνεια.

Με την κατάκριση φεύγει η Χάρις του Θεού

- Όταν, Γέροντα, μου περνάει ένας λογισμός εις βάρος του άλλου, είναι πάντοτε κατάκριση;

- Δεν το καταλαβαίνεις εκείνη την ώρα;

- Μερικές φορές αργό να το καταλάβω.

- Κοίταξε να καταλαβαίνεις το συντομότερο την πτώση σου και να ζητάς συγχώρεση και από την αδελφή την οποία κατέκρινες και από τον Θεό, γιατί αυτό γίνεται εμπόδιο στην προσευχή. Με την κατάκριση φεύγει αμέσως η Χάρις του Θεού και δημιουργείται αμέσως ψυχρότητα στη σχέση σου με τον Θεό. Πώς να κάνεις μετά προσευχή; Η καρδιά γίνεται πάγος μάρμαρο.
Η κατάκριση και η καταλαλιά είναι οι μεγαλύτερες αμαρτίες και απομακρύνουν την Χάρη του Θεού περισσότερο από κάθε άλλο αμάρτημα. «Όπως το νερό σβήνει την φωτιά, λέει ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, έτσι και η κατάκριση σβήνει την Χάρη του Θεού».

- Γέροντα, νυστάζω πολύ στην πρωινή Ακολουθία.

- Μήπως κατέκρινες καμιά αδελφή; Εσύ βλέπεις εξωτερικά τα πράγματα και κατακρίνεις, γι’ αυτό νυστάζεις μετά στην Ακολουθία. Από την στιγμή δηλαδή πού κατακρίνει κανείς και δεν αντιμετωπίζει τα πράγματα πνευματικά, μαζεύονται δέκατα πνευματικά και αποδυναμώνεται. Και όταν αποδυναμωθεί, ή νυστάζει ή έχει αϋπνία.

- Γέροντα συχνά πέφτω στη γαστριμαργία.

- Κοίταξε, εκείνο που πρέπει τώρα να προσέξεις πολύ είναι η κατάκριση. Αν δεν κόψεις την κατάκριση, ούτε από τη γαστριμαργία θα μπορέσεις να απαλλαγείς. Ο άνθρωπος που κατακρίνει, επειδή διώχνει τη Χάρη του Θεού, μένει αβοήθητος και δεν μπορεί να κόψει τα ελαττώματά του. Και αν δεν καταλάβει το σφάλμα του, για να ταπεινωθεί, θα έχει συνέχεια πτώσεις. Αν όμως το καταλάβει και ζητήσει την βοήθεια του Θεού, τότε ξαναέρχεται η Χάρις του Θεού.

Όποιος κατακρίνει τους άλλους, πέφτει στα ίδια σφάλματα

- Γέροντα, πώς συμβαίνει, όταν κατακρίνω μια αδελφή για κάποιο σφάλμα της, σε λίγο να κάνω κι εγώ το ίδιο σφάλμα;

- Αν κατακρίνει κανείς τον άλλον για ένα σφάλμα του και δεν καταλάβει την πτώση του, ώστε να μετανοήσει, συνήθως πέφτει στο ίδιο σφάλμα, για να το καταλάβει. Ο Θεός δηλαδή από αγάπη επιτρέπει ο άνθρωπος να αντιγράφει την κατάσταση αυτού τον οποίο κατέκρινε. Αν πεις λ.χ. ότι κάποιος είναι πλεονέκτης και δεν καταλάβεις ότι κατέκρινες, ο Θεός παίρνει τη Χάρη του και επιτρέπει να πέσεις κι εσύ στη πλεονεξία. Αρχίζεις τότε να μαζεύεις. Μέχρι να καταλάβεις τη πτώση σου και να ζητήσεις συγχώρεση από τον Θεό, θα λειτουργούν οι πνευματικοί νόμοι.
Για να σε βοηθήσω, θα σου πω κάτι από τον εαυτό μου. Όταν ήμουν στην Ιερά Μονή Στομίου, έμαθα για μια συμμαθήτριά μου από το Δημοτικό ότι είχε παραστρατήσει και έκανε ζημιά κάτω στην Κόνιτσα. Προσευχόμουν λοιπόν να τη φωτίσει ο Θεός να ανέβει στο μοναστήρι, για να της μιλήσω. Είχα ξεχωρίσει και μερικά κομμάτια περί μετανοίας από την Αγία Γραφή και από Πατερικά. Μια μέρα λοιπόν ήρθε με δύο άλλες γυναίκες. Μιλήσαμε και έδειξε ότι κατάλαβε. Στη συνέχεια ερχόταν συχνά με το παιδί της και έφερνε κεριά, λάδι, λιβάνι για τον ναό. Μια φορά κάποιοι γνωστοί προσκυνητές από τη Κόνιτσα μου λένε: «Πάτερ, αυτή η γυναίκα υποκρίνεται. Εδώ φέρνει κεριά κα λιβάνι και κάτω συνεχίζει με τους αξιωματικούς». Όταν ξαναήρθε, τη βρήκα στην εκκλησία να ασπάζεται τις εικόνες, και της έβαλα τις φωνές: «Φύγε από ‘δώ, της είπα, έχεις βρωμίσει όλη την περιοχή!...». Η καημένη έφυγε κλαίγοντας. Δεν πέρασε πολύ ώρα και αισθάνθηκα μεγάλο σαρκικό πόλεμο. «Τι είναι αυτό; λέω. Ποτέ μου δεν είχα τέτοιον πειρασμό. Τι συμβαίνει;». Δεν μπορούσα να βρω την αιτία. Κάνω προσευχή, τα ίδια. Οπότε παίρνω τον ανήφορο για την Γκαμήλα.«Καλύτερα να με φάνε οι αρκούδες», είπα. Προχώρησα αρκετά μέσα στο βουνό. Ο πειρασμός δεν υποχωρούσε. Βγάζω τότε ένα τσεκουράκι που είχα κρεμασμένο στη μέση μου και δίνω τρεις τσεκουριές στο πόδι μου, μήπως και με τον πόνο φύγει ο πειρασμός. Το παπούτσι γέμισε αίμα, αλλά τίποτε. Σε μια στιγμή ήρθε στο νου μου εκείνη η γυναίκα και τα λόγια που της είχα πει. «Θεέ μου , είπα τότε, εγώ για λίγο έζησα αυτή την κόλαση και δεν μπορώ να την αντέξω, κι αυτή η ταλαίπωρη που ζει συνέχεια αυτήν την κόλαση!... Συγχώρεσέ με που την κατέκρινα». Αμέσως ένοιωσα μια δροσιά θεϊκή και εξαφανίσθηκε ο πόλεμος. Βλέπεις τι κάνει η κατάκριση;

Αν παραβλέπουμε τα σφάλματα των άλλων, θα παραβλέψει και ο Θεός τα δικά μας

- Γέροντα, σήμερα στη διαλογή των ελιών κατέκρινα μερικές αδελφές, γιατί έβλεπα ότι δεν έκαναν προσεκτικά τη δουλειά τους.

-Κοίταξε να αφήσεις τις κρίσεις και τις κατακρίσεις, γιατί μετά θα σε κρίνει κι εσένα ο Θεός. Εσύ δεν βάζει καμμιά ελιά λίγο χαλασμένη μαζί με τις άλλες;

- Όχι Γέροντα, προσέχω να μη βάζω.

- Αν μας κάνει τόσο καλό διάλεγμα ο Χριστός στην Κρίση, χαθήκαμε! Ενώ, αν τώρα παραβλέπουμε τα σφάλματα των άλλων και δεν τους κατακρίνουμε, θα μπορούμε τότε να πούμε στο Χριστό: «Χριστέ μου, βάλε με κι εμένα σε καμιά άκρη μέσα στο Παράδεισο!». Θυμάστε τι γράφει το γεροντικό για έναν αμελή μοναχό που σώθηκε γιατί δεν κατέκρινε; Όταν ήρθε η ώρα να πεθάνει, ήταν πολύ χαρούμενος και ειρηνικός. Τότε ο Γέροντάς του, για να ωφεληθούν οι Πατέρες που είχαν μαζευτεί από τα γύρω Κελιά, τον ρώτησε: «Αδελφέ, πώς και δεν φοβάσαι τον θάνατο, αφού έζησες με αμέλεια;». Και ο αδελφός του απάντησε: «Είναι αλήθεια ότι έζησα με αμέλεια. Από τότε όμως που έγινα μοναχός προσπάθησα να μην κατακρίνω κανέναν, οπότε τώρα θα πω στον Χριστό: Χριστέ μου, είμαι ένας ταλαίπωρος, αλλά τουλάχιστον την εντολή Σου: ¨Μη κρίνετε, ίνα μη κριθήτε¨[8], την τήρησα». « Μακάριος είσαι αδελφέ, του είπε τότε ο Γέροντας, γιατί σώθηκες χωρίς κόπο».

- Γέροντα, μερικοί πνευματικοί άνθρωποι, όταν βλέπουν κάποιον να ζει αμαρτωλά, λένε: «Α, αυτός, έτσι που πάει, είναι για την κόλαση!».

- Αχ, αν οι κοσμικοί άνθρωπο πάνε στη κόλαση από τις καταχρήσεις, οι πνευματικοί άνθρωποι θα πάνε από τις κατακρίσεις... Για κανέναν δεν μπορούμε να πούμε ότι θα πάει στην κόλαση. Ο Θεός δεν ξέρουμε πώς εργάζεται. Τα κρίματα του Θεού είναι άβυσσός. Κανέναν να μη καταδικάζουμε, γιατί έτσι παίρνουμε την κρίση από τα χέρια του Θεού. Πάμε να γίνουμε Θεοί. Αν μας ρωτήσει ο Χριστός την ημέρα της Κρίσεως, ας πούμε τη γνώμη μας...



ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 - Ο αγώνας κατά της κατακρίσεως

Αν στραφούμε στον εαυτό μας, δεν θα κατακρίνουμε

Γέροντα, όταν βλέπω κάποια αταξία στο διακόνημα, κατακρίνω μέσα μου.

- Εσύ, να κοιτάς την ευταξία την δική σου και τις αταξίες των άλλων. Να είσαι αυστηρή με τον εαυτό σου και όχι με τους άλλους. Τι δουλειά έκανες σήμερα;

- Ξεσκόνιζα.

- Ξεσκόνιζες τους άλλους ή τον εαυτό σου;

- Δυστυχώς τους άλλους.

- Κοίταξε, θα αρχίσεις να κάνεις δουλειά στον εαυτό σου, όταν πάψεις να ασχολείσαι με το τι κάνουν οι άλλοι γύρω σου. Αν ασχολείσαι με τον εαυτό σου και πάψεις να ασχολείσαι με τους άλλους, θα βλέπεις μόνον τα δικά σου σφάλματα και στους άλλους δεν θα βρίσκεις κανένα σφάλμα. Τότε θα απελπιστείς με τη καλή έννοια από τον εαυτό σου και θα κατακρίνεις μόνον τον εαυτό σου. Θα αισθάνεσαι την αμαρτωλότητά σου και θα αγωνίζεσαι να απαλλαγείς από τις αδυναμίες σου. Ύστερα, όταν θα βλέπεις στους άλλους κάποια αδυναμία, θα λες: «Μήπως εγώ ξεπέρασα τις αδυναμίες μου; Πώς λοιπόν έχω τέτοια απαίτηση από τους άλλους;». Γι’ αυτό να μελετάς και να παρακολουθείς συνέχεια τον εαυτό σου, για να αποφεύγεις την κρυφή υπερηφάνεια, και να έχεις αυτομεμψία με διάκριση, για να αποφεύγεις την εσωτερική κατάκριση. Έτσι θα διορθωθείς.

- Γέροντα, ο Αββάς Ισαάκ γράφει: «Εάν αγαπάς την καθαρότητα, εισελθών έργασαι εν τη αμπέλω της καρδίας σου, εκρίζωσον εκ της ψυχής σου τα πάθη, έργασαι μη γνώναι κακίαν ανθρώπου». Τι εννοεί;

- Εννοεί να στραφείς στον εαυτό σου και να κάνεις δουλειά στον εαυτό σου. Οι άγιοι πώς αγίασαν; Είχαν στραφεί στον εαυτό τους και έβλεπαν μόνον τα δικά τους πάθη. Με την αυτοκριτική και την αυτομεμψία που είχαν, έπεσαν τα λέπια από τα μάτια της ψυχής τους, και έφτασαν να βλέπουν καθαρά και βαθιά. Έβλεπαν τον εαυτό τους κάτω απ’ όλους τους ανθρώπους και όλους τους θεωρούσαν καλύτερους από τον εαυτό τους. Τα δικά τους σφάλματα τα έβλεπαν μεγάλα και τα σφάλματα των άλλων πολύ μικρά, γιατί έβλεπαν με τα μάτια της ψυχής τους και όχι με τα γήινα μάτια. Έτσι εξηγείται όταν έλεγαν: «Εγώ είμαι χειρότερος απ’ όλους τους ανθρώπους». Τα μάτια της ψυχής τους είχαν καθαρίσει και είχαν γίνει διόπτρες γι’ αυτό κα έβλεπαν τα μικρά τους σφάλματα – τα ξυλαράκια – σαν δοκάρια. Εμείς όμως, ενώ τα σφάλματά μας είναι δοκάρια, δεν τα βλέπουμε ή τα βλέπουμε σαν ξυλαράκια. Κοιτάμε τους άλλους με το μικροσκόπιο και βλέπουμε τα δικά τους αμαρτήματα μεγάλα, ενώ τα δικά μας δεν τα βλέπουμε, γιατί δεν καθάρισαν τα μάτια της ψυχής μας.
Η βάση είναι να καθαρίσουν τα μάτια της ψυχής. Όταν ο Χριστός ρώτησε τον τυφλό: «Πώς βλέπεις τώρα τους ανθρώπους;», εκείνος Του απάντησε: «σαν δένδρα»[3], γιατί δεν είχε αποκατασταθεί όλο το φως του. Όταν αποκαταστάθηκε όλο το φως του, τότε τα έβλεπε όλα καθαρά. Θέλω να πω ότι ο άνθρωπος, όταν φτάσει σε καλή πνευματική κατάσταση όλα τα βλέπει καθαρά, όλα τα σφάλματα των άλλων τα δικαιολογεί, με την καλή έννοια, γιατί τα βλέπει με το θεϊκό μάτι και όχι με το ανθρώπινο.

Αν δικαιολογούμε τους άλλους, Δεν θα τους κατακρίνουμε

- Γέροντα, όταν μου περνούν λογισμοί υπερηφανείας και κατακρίσεως, προσπαθώ να δικαιολογώ τους άλλους. Αυτό είναι πτώση ή αγώνας;

- Αγώνας είναι. Όταν κάποιος χαζεύει με ανοιχτό το στόμα και μπει μια μύγα μέσα στο στόμα του, θα την φτύσει. Αλλά καλύτερα να προσέχει να μην μπει.

- Συχνά όμως, Γέροντα, βλέποντας τι κάνουν οι άλλοι τους κατακρίνω.

- Εδώ που τα λέμε, δεν μπορείς να μη βλέπεις τι γίνεται γύρω σου. Πρέπει όμως να αποκτήσεις διάκριση, ώστε να δίνεις στους άλλους ελαφρυντικά και να τους δικαιολογείς. Τότε θα τους βλέπεις σε καλή κατάσταση.

- Γέροντα, την ώρα της Ακολουθίας έχω λογισμούς γιατί μια αδελφή δεν έρχεται στο αναλόγιο να ψάλει, γιατί μια άλλη ψάλει σιγανά και συνέχεια κατακρίνω.

- Ε, καλά, γιατί δεν σκέφτεσαι ότι η αδελφή ίσως είναι κουρασμένη ή είχε έναν πόνο και δεν μπόρεσε να κοιμηθεί, και γι’ αυτό δεν ψάλει; Ξέρω αδελφές που, και άρρωστες να είναι και να μη μπορούν να σύρουν τα πόδια τους από τον πυρετό, θα αγωνισθούν να μη γίνει αυτό αντιληπτό, για να μην της πουν να φύγουν από το διακόνημα και πάει άλλη αδελφή στη θέση τους και δυσκολευθεί. Αυτό δε σε συγκινεί;

- Με συγκινεί, Γέροντα, αλλά δεν καταφέρνω να δικαιολογήσω πάντα μια αδελφή, όταν φέρεται άσχημα.

- Σκέφθηκες ποτέ ότι η αδελφή μπορεί να φέρεται άσχημα, για να κρύψει την αρετή της; Εγώ γνωρίζω ανθρώπους που κάνουν επίτηδες αταξίες και τους κακολογούν όσοι δεν ασχολούνται με τον εαυτό τους. Ή μπορεί κάποια αδελφή να φερθεί άσχημα, επειδή είναι κουρασμένη, αλλά αμέσως μετανοιώνει. Εσύ την κατακρίνεις, ενώ εκείνη έχει ήδη μετανοιώσει για την άσχημη συμπεριφορά της. Στα μάτια των ανθρώπων είναι ταπεινωμένη, στα μάτια όμως Του Θεού είναι ψηλά.

- Γέροντα, έχω μια στενότητα. Δεν έρχομαι στη θέση του άλλου, για να τον δικαιολογήσω.

- Να βλέπεις με πόνο τον άλλον που σφάλλει και να δοξάζεις τον Θεό για όσα σου έχει δώσει, γιατί μετά ο Θεός θα σου πει: «Εγώ, παιδί μου, τόσα σου έδωσα, κι εσύ γιατί μου φέρθηκες σκληρά;». Να βλέπεις πλατιά τα πράγματα. Να σκέφτεσαι το παρελθόν του ανθρώπου, τις ευκαιρίες που του δόθηκαν να καλλιεργήσει τον εαυτό του και τις ευκαιρίες που είχες εσύ και δεν τις αξιοποίησες. Έτσι, θα συγκινηθείς από τις δωρεές που σου χάρισε ο Θεός, θα τον δοξολογήσεις γι’ αυτές και θα ταπεινωθείς, επειδή δεν ανταποκρίθηκες. Παράλληλα θα νοιώσεις αγάπη και πόνο για τον αδελφό που δεν είχε τις δικές σου ευκαιρίες και θα κάνεις γι’ αυτόν καρδιακή προσευχή.
Υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν εγκλήματα μεγάλα, αλλά έχουν πολλά ελαφρυντικά. Ποιος ξέρει οι άνθρωποι αυτοί πώς είναι στα μάτια του Θεού; Εάν δεν μας βοηθούσε ο Θεός, μπορεί και ‘μεις να ήμασταν αλήτες. Κάποιος εγκληματίας έκανε λ.χ. είκοσι εγκλήματα και τον κατακρίνω και δεν σκέφτομαι τι παρελθόν έχει. Ποιος ξέρει πόσα εγκλήματα έκανε ο πατέρας του!... Από μικρό παιδί τι κλοπές θα τον έβαζαν να κάνει! Ύστερα, όταν ήταν νέος, πόσα χρόνια θα έζησε μέσα στις φυλακές και θα καθοδηγήθηκε από άλλους έμπειρους φυλακισμένους. Αυτός θα μπορούσε να είχε κάνει όχι είκοσι αλλά σαράντα εγκλήματα και συγκρατήθηκε. Ενώ εγώ με τη κληρονομικότητα και την αγωγή που είχα, θα έπρεπε τώρα να έκανα θαύματα. Έκανα; Όχι. Άρα είμαι αναπολόγητος. Αλλά, ακόμη και είκοσι θαύματα αν έκανα, ενώ μπορούσα να κάνω σαράντα, πάλι θα ήμουν αναπολόγητος. Με αυτούς τους λογισμούς διώχνουμε την κατάκριση και ανοίγουμε μια ρωγμή στην σκληρή καρδιά μας.

Να μη βγάζουμε εύκολα συμπεράσματα

- Γέροντα, τι θα με βοηθήσει να μη κατακρίνω;

- Όλα είναι πάντοτε όπως τα σκέφτεσαι εσύ;

- Όχι, Γέροντα.

- Έ, τότε να λες: «Δεν σκέφτομαι πάντοτε σωστά. Πολλές φορές κάνω λάθος. Να, στην τάδε περίπτωση έκρινα και έπεσα έξω, οπότε τον αδίκησα τον άλλον. Επομένως δεν πρέπει να ακούω τον λογισμό μου». Ο καθένας μας λίγο-πολύ έχει περιπτώσεις που έπεσε έξω στην κρίση του. Αν φέρει στο νου του τις περιπτώσεις που έκρινε και έπεσε έξω, τότε θα αποφεύγει την κατάκριση. Αλλά και μια φορά να μην έπεσε έξω και να έχει δίκαιο, πού ξέρει τα ελατήρια του άλλου; Ξέρει πώς έγινε κάτι; Να μη βγάζουμε εύκολα συμπεράσματα.
Κι εγώ, όταν ήμουν νέος, είχα την κατάκριση ψωμοτύρι. Επειδή ζούσα λίγο προσεκτικά και είχα μια ψευτοευλάβια, ό,τι μου φαινόταν στραβό, το έκρινα. Γιατί, όταν στον κόσμο ζει κανείς λίγο πνευματικά, μπορεί να βλέπει πολλά κουσούρια στους άλλους και να μη βλέπει αρετές. Εκείνους που καλλιεργούν την αρετή μπορεί να μη τους βλέπει, γιατί ζουν στην αφάνεια, αλλά βλέπει τους άλλους που κάνουν αταξίες και να τους κατακρίνει. «Αυτός, λέει, κάνει έτσι, εκείνος περπατάει έτσι, ο άλλος κοιτάζει έτσι...».
Ξέρετε τι είχα πάθει μια φορά; Είχαμε πάει με έναν γνωστό μου να λειτουργηθούμε σε ένα μοναστήρι στο Μονοδένδρι, εννιά ώρες περίπου μακριά από την Κόνιτσα. Όταν μπήκαμε στο ναό, ο γνωστός μου στάθηκε στο αναλόγιο, για να ψάλει, και εγώ πήγα στο στασίδι πίσω από τον ψάλτη. Παρακολουθούσα και έψελνα σιγανά. Κάποια στιγμή ήρθε μια γυναίκα με μαύρα, σχετικά νέα, στάθηκε δίπλα μου και συνέχεια με κοιτούσε. Με κοιτούσε, έκανε το σταυρό της. Με κοιτούσε, έκανε το σταυρό της... Είχα αγανακτήσει. «Βρε, παιδάκι μου, έλεγα μέσα μου, τι σόι άνθρωπος είναι αυτή; Μέσα στον κόσμο, μέσα στην εκκλησία, τι κοιτάζει έτσι;». Εγώ τις αδελφές μου, όταν περνούσαν στον δρόμο δίπλα μου, δεν τις έβλεπα. Πήγαιναν μετά στο σπίτι και έκαναν παράπονα στη μάνα μας: «Με είδε ο Αρσένιος, έλεγαν, και δεν μου μίλησε!». «Καλά, μου έλεγε μετά η μάνα μου, βλέπεις τις αδελφές σου στο δρόμο και δεν τις μιλάς;». «Εγώ θα κοιτάζω αν αυτή που περνάει δίπλα μου είναι η αδελφή μου; της έλεγα. Ένα σωρό σόι έχουμε. Αυτό θα κάνω;». Θέλω να πω, είχα κάτι τέτοιες ακρότητες. Να περνά τώρα δίπλα σου η αδελφή σου και να μη της μιλάς! Τέλος πάντων... Μόλις λοιπόν τελείωσε η Θεία Λειτουργία, πήγε αυτή η μαυροφόρα και παρακάλεσε τον ιερέα να μου πει να πάω στο σπίτι της, γιατί έμοιαζα πολύ στο παιδί της που είχε σκοτωθεί στον πόλεμο! Όταν πήγα σπίτι της, είδα την φωτογραφία του παιδιού της. Πραγματικά, μοιάζαμε σαν αδέλφια! Αυτή Η καημένη με κοιτούσε μέσα στην εκκλησία και έκανε τον σταυρό της σαν να έβλεπε το παιδί της. Κι εγώ έλεγα: «Την αθεόφοβη, μέσα στην εκκλησία και πώς κοιτάζει!» Ώ, μετά ξέρετε πως με είχε λειώσει αυτό το περιστατικό; «Για δες, είπα, εσύ να έχεις τέτοιους λογισμούς, ότι ποιος ξέρει τι γυναίκα είναι και μεσ’ στην εκκλησία να μην ντρέπεται καθόλου..., και αυτή η φουκαριάρα να έχε χάσει το παιδί της και να έχει τον καημό της!».
Μια άλλη φορά κατέκρινα τον αδελφό μου που ήταν φαντάρος. Μου έστειλε μήνυμα ο σιτιστής: «Έδωσα στον αδελφό σου δύο μπετόνια με λάδι. Τι έγιναν τα μπετόνια;». «Μα, αυτός εκεί πέρα, είπα, έφερνε στο σπίτι τους στρατιώτες κα τους φιλοξενούσαμε, τώρα πώς το έκανε αυτό, να πάρει λάδι από το στρατό;». Οπότε πιάνω και γράφω στον αδελφό μου αγανακτισμένος ένα γράμμα... Κι εκείνος μου απαντάει: «Τα μπετόνια να τα ζητήσεις από τη νεωκόρο της κάτω εκκλησιάς»! Αυτός το λάδι το είχε στείλει στην εκκλησία της κάτω Κόνιτσας, γιατί ήταν φτωχή. «Χρόνια πολλά, είπα τότε στον εαυτό μου. Την άλλη φορά κατέκρινες εκείνη τη φουκαριάρα. Τώρα τον αδελφό σου. Άλλη φορά τίποτε-τίποτε!». Θέλω να πω, όταν είδα ότι έπεφτα έξω στις κρίσεις μου, εξέταζα τον εαυτό μου: «Στην τάδε περίπτωση είχα πει για τον άλλον ότι ενήργησε έτσι, αλλά τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Άλλη φορά άλλο συμπέρασμα είχα βγάλει κι αλλιώς ήταν». Έτσι έβαλα τον εαυτό μου στην θέση του. «Άλλη φορά, είπα, δεν θα κρίνεις καθόλου. Τελεία-παύλα! Είσαι στραβός και όλα στραβά και ανάποδα τα βλέπεις. Κοίταξε να γίνεις σωστός άνθρωπος». Και μετά, όταν μου φαινόταν κάτι στραβό, έλεγα: «Κάτι καλό θα είναι, αλλά εγώ δεν το καταλαβαίνω. Όσες φορές έβαλα αριστερό λογισμό, έπεσα έξω». Όταν πλέον σιχάθηκα τον εαυτό μου, με την καλή έννοια, όλους τους δικαιολογούσα. Για τους άλλους έβρισκα πάντα ελαφρυντικά και μόνον τον εαυτό μου κατέκρινα. Αλλά, εάν ο άνθρωπος δεν παρακολουθεί τον εαυτό του, όλα τα περνάει απαρατήρητα και μετά στην Κρίση θα είναι αναπολόγητος.

Θέλει παλικαριά, για να κοπεί η κατάκριση.
Λοιπόν:
Καλή αρχή.STOP.
STOP των κριτικών λογισμών. Αμήν.
Καλή εξάγνιση του νου και της καρδιάς. Αμήν.



(Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου "Λόγοι" τ. Ε΄ "Πάθη και Αρετές". Ι. Ησυχαστήριον "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος" Σουρωτή Θεσσαλονίκης)










(Πηγή ηλ. κειμένου:
http://www.oodegr.com/)