"᾿Εγώ εἰμί τὸ Α καὶ τὸ Ω, ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος, ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος" (᾿Αποκ. κβ΄, 13)

Κείμενα γιά τήν ἑλληνική γλῶσσα στή διαχρονική της μορφή, ἄρθρα ὀρθοδόξου προβληματισμοῦ καί διδαχῆς, ἄρθρα γιά τήν ῾Ελλάδα μας πού μᾶς πληγώνει...


Πέμπτη 22 Απριλίου 2010

Παράνομη ἡ κρυφή κάμερα ἤ Καταδικάζεται ἡ δημοσιογραφία τῆς "κλειδαρότρυπας"


ΣΤΗΝ «ΚΑΤΑΔΙΚΗ» της κρυφής κάμερας και της μετάδοσης εικόνας που έχει συλλεγεί με κρυφά μέσα απεικονίζοντας συγκεκριμένο πρόσωπο εν αγνοία του, κατέληξε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, κρίνοντας ότι το δικαίωμα στην πληροφόρηση υπόκειται σε περιορισμούς.

Ειδικότερα, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο με την υπ΄ αριθμ. 1213/2010 απόφασή του, υπογραμμίζει ότι η συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία της έκφρασης, βασική εκδήλωση της οποίας είναι το δικαίωμα στην πληροφόρηση, ασκείται εφόσον δεν προσκρούει στις επιταγές του Συντάγματος και της ΕΣΔΑ που προστατεύουν δικαιώματα και ελευθερίες άλλων.

Επομένως, κατά την άποψη των δικαστών του ΣτΕ, «η καταγραφή, με κρυφά μέσα, εικόνας, η οποία έχει ως κύριο ή ως μοναδικό θέμα συγκεκριμένο πρόσωπο, συνιστά, κατ΄ αρχήν, προσβολή του δικαιώματος του προσώπου τούτου επί της εικόνας του». Το δικαίωμα αυτό- όπως διευκρινίζουν- προστατεύεται από τα άρθρα 9 του Συντάγματος και 8 της ΕΣΔΑ, ως ιδιαίτερη έκφανση του δικαιώματος στον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής.

Ως εκ τούτου δεν θεωρείται θεμιτή άσκηση του δικαιώματος στην πληροφόρηση η μετάδοση τηλεοπτικής είδησης, της οποίας αποκλειστική ή κύρια πηγή αποτελεί εικόνα συγκεκριμένου προσώπου, που έχει καταγραφεί με κρυφά μέσα, εφ΄ όσον η μεταδιδόμενη είδηση έχει ληφθεί υπό συνθήκες που στοιχειοθετούν προσβολή του δικαιώματος του τρίτου επί της εικόνας του. Στην περίπτωση αυτή το κράτος, στο οποίο έχει ανατεθεί ο άμεσος έλεγχος των ραδιοτηλεοπτικών μέσων, οφείλει να ελέγχει αν «οι ασκούντες μέσω της τηλεόρασης το δικαίωμα του πληροφορείν» σέβονται τα δικαιώματα των άλλων, περιλαμβανομένου και του δικαιώματος του καθενός στον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής του.

Με το σκεπτικό αυτό η Ολομέλεια του ΣτΕ απέρριψε την αίτηση του τηλεοπτικού σταθμού Αlpha, που ζητούσε την ακύρωση των αποφάσεων του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης και του υπουργού Τύπου του έτους 2002, με τις οποίες επιβλήθηκαν στον σταθμό πρόστιμα ύψους 200.000 ευρώ και ηθική κύρωση, για εκπομπές του Μ. Τριανταφυλλόπουλου, σχετικές με το πρόσωπο του τότε βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Αλ. Χρυσανθακόπουλου.






http://www.tanea.gr/

ΕΚΟΙΜΗΘΗ ΑΛΛΑ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΑΓΡΥΠΝΟΣ Ο ΜΟΝΟΜΑΧΟΣ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ π. ΜΑΡΚΟΣ ΜΑΝΩΛΗΣ! Τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου Βασιλείου Ε. Βολουδάκη

Εἶχε προικισθεῖ μέ τό χάρισμα τῆς ἐκκλησιαστικῆς δημοσιογραφίας
 



Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ Ὀρθοδοξία θρηνεῖ ἀπὸ τὸ βράδυ τῆς Παρασκευῆς 16 Ἀπριλίου 2010 τὸν Μονομάχο τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεώς μας, Γέροντα Ἀρχιμανδρίτην π. Μᾶρκον Μανώλην. Θρηνεῖ, ὄχι γιὰ τὴν μετὰ θάνατον πορεία τοῦ γενναίου ἀγωνιστοῦ —αὐτὴ εἶναι ἔνδοξη καὶ ἔγινε ἐμφανὴς ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ στὸ χαριτόβρυτο σκήνωμα του—ἀλλὰ θρηνεῖ γιὰ τὴν περαιτέρω πορεία τῆς ἐπὶ γῆς Ὀρθοδοξίας, τῆς ὁποίας ὁ κύριοςκαὶ κεντρικὸς στύλος, ὁ ὁρατὸς ἀπὸ τὴν στρατευομένη Ἐκκλησία, ἔπεσε! Ἀπαιτοῦνται πολλὲς προϋποθέσεις καὶ ἰδιαίτερη πνευματικὴ ἐμπειρία γιὰ νὰ ἀποτιμηθοῦν, ὅσο εἶναι ἐφικτὸ ἀνθρωπίνως, ἡ προσωπικότητα καὶ ἡ ἀνεκτίμητη ἐκκλησιαστικὴ προσφορὰ τοῦ νέου «Ἄτλαντος τῆς Ὀρθοδοξίας» π. Μάρκου.
Ὡστόσο, ἔχουμε χρέος νὰ διακηρύξουμε ἀπὸ σήμερα ὅτι ἡ ἐκδημία του δὲν εἶναι ἁπλῶς ἐκδημία ἑνὸς ἁγίου κληρικοῦ μὲ τὶς ἀρετὲς στὸ ἔπακρο λελαμπρυσμένες, ἀλλὰ ἐκδημία ἁγίου , ποὺ εἶχε σφραγισθεῖ ἀπὸ τὸν Θεὸν —αὐτὸς μόνος— μὲ τὸ πρωτοφανὲς χάρισμα τῆς ἐκκλησιαστικῆς δημοσιογραφίας, τὸ ὁποῖο ἐνεργοῦσε στὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, μέσω τοῦ «Ὀρθοδόξου Τύπου». Ἕνα χάρισμα, ποὺ τὸν εἶχε καταστήσει εἰρηνάρχην πιστῶν, οἰακοστρόφον τῆς στρατευομένης Ἐκκλησίας, καὶ ἀκοίμητον ὀφθαλμόν Της.
Ὁ π. Μᾶρκος ἦταν ὁ ΒΛΕΠΩΝ. Δὲν εἶχε ἁπλῶς πνευματικὴ διάκριση γιὰ τὰ πρόσωπα καὶ τὶς περιστάσεις τῆς ποιμαντικῆς του διακονίας, οὔτε ἦταν ἁπλῶς ἐπιφορτισμένος νὰ παρακολουθῆ καὶ νὰ κατευθύνη τὴν πνευματικὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων, ποὺ κατέ φευγαν σε αὐτόν, ἀλλά, κατ΄ ἐξοχήν, διέκρινε τοὺς καιροὺς καὶ τὶς μέλλουσες ἐξελίξεις, πολὺ πρὶν αὐτὲς πραγματοποιηθοῦν.
Εἶχες τὴν βεβαιότητα κοντά του ὅτι γιὰ κάθε του πράξη καὶ ἐνέργεια ἐλάμβανε συνεχῶς ὁδηγίες ἀπὸ Τὸν «βλέποντα τὰς τῶν ἀνθρώπων καρδίας», ἰδιαιτέρως δὲ γιὰ τὴν «γραμμὴ» καὶ τὰ γραφόμενα στὸν «Ο.Τ.», ἀφοῦ τὰ γεγονότα συνεχῶς τὸν δικαίωναν καὶ οἱ ἐπιδιώξεις τῶν ἀνθρώπων, ποὺ ἐλέγχοντο μέσω τοῦ «Ο.Τ.», ἐγίνοντο σὲ σύντομο διάστημα προφανεῖς καὶ στοὺς πλέον ἀνυποψίαστους.
Μέσω τοῦ «Ο.Τ.» δὲν καθοδηγοῦσε μόνο τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, ἀλλὰ τὴν Οἰκουμενικὴ Ὀρθοδοξία. Καὶ αὐτὸ τὸ ἔπραττε ἀφανῶς, προκρίνοντας κάθε φορά τὰ κείμενα καὶ τὰ ἄρθρα
ἐκείνων ποὺ εἶχαν συλλάβει σωστά τά συγκεκριμένα γεγονότα καὶ θέματα. Για αὐτό ἄφηνε πολλὲς φορὲς ἀδημοσίευτα καὶ καλογραμμένα κείμενα διακεκριμένων προσώπων, ὅταν αὐτὰ ἦσαν ὑποκειμενικὲς ἐκτιμήσεις καὶ ὄχι καρπὸς μετὰ λόγου γνώσεως.
Δὲν ὁδηγοῦσε τὸν «Ο.Τ.» ἁπλῶς, ἀλλὰ ἀκριβῶς. Αὐτὴ ἡ «ἀκρίβεια», δὲν ἐπιτυγχάνεται μόνο μὲ θεολογικὲς γνώσεις καὶ χάρισμα λόγου καὶ γραφῆς ἀλλὰ μὲ πνευματικὴ ΟΡΑΣΗ, ποὺ ἐκτείνεται σὲ ὅλη τὴν Οἰκουμένη.
Για αὐτὸ ἡ ἐκδημία τοῦ π. Μάρκου δὲν ἀφήνει μόνο ἕνα δυσαναπλήρωτο κενὸ, ἀλλὰ ἀφήνει χωρὶς ΒΛΕΠΟΝΤΑ πηδαλιοῦχο τὴν στρατευομένη Ὀρθοδοξία καὶ ἔκθετη σὲ πολλοὺς κινδύνους.
Αὐτά δὲν εἶναι ἐκτιμήσεις συναισθηματικὲς καὶ φανταστικές οὔτε ἀποτέλεσμα ψυχικῆς φορτίσεως λόγω τῆς μεταστάσεώς τουστὰ «ὑπερκόσμια σκηνώματα». Εἶναι καρπὸς 42 ἐτῶν γνωριμίας μὲ τὸν π. Μᾶρκον, κατὰ τὰ ὁποῖα εἶδα, οἶδα καὶ ἐπίστευσα.
Μαρτυροῦν καὶ βεβαιώνουν τὸν λόγο μου αὐτὰ, πού προεῖπα στὶς 23 Νοεμβρίου 2009 στὴν αἴθουσα τῆς Π.Ο.Ε. κατὰ τὴν ὁμιλία μου ἐπι εὐκαιρία τῶν 50 ἐτῶν ἀπὸ τῆς ἱδρύσεώς της καὶ δημοσιεύθηκαν κατόπιν στὸν «Ο.Τ.».Τὰ ἐπαναλαμβάνω:
«Ξεχωρίζει ὅμως ἡ Π.Ο.Ε. γιατί δίπλα στὸ Πρόσωπο τοῦ π. Χαραλάμπους ὑπῆρχε ἀπʼ ἀρχῆς καὶ τὸ Πρόσωπο τοῦ Μαθητού του.
Πρόσωπο Μαθητοῦ, πού ὁ π. Χαράλαμπος τὸ ἔνοιωθε πολλὲς φορὲς καὶ σὰν πρόσωπο Διδασκάλου του, τὸ Πρόσωπο τοῦ π. Μάρκου. Ἔτσι ἐξηγεῖται καὶ τὸ γιατί μετὰ τὴν κοίμηση τοῦ π. Χαραλάμπους ὁ « Ὀρθ. Τύπος» δὲν ἔχασε κανένα ἀπὸ τὰ χαρακτηριστικά του, ἀλλὰ παραμένει ἀταλάντευτα οἰακοστρόφος τῆς Ἐκκλησίας. Εἶμαι ὅμως ὑποχρεωμένος νὰ σᾶς λυπήσω λέγοντάς σας πώς δὲν ἔχουμε ἄλλον π. Μᾶρκον!».
Μόνη μας παρηγορία ἔμεινε πλέον ἡ βεβαιότητα ὅτι ὁ π. Μάρκος, θὰ ἐξακολουθήση νὰ παραμένη καὶ μετὰ τὴν κοίμησή του ΑΓΡΥΠΝΟΣ!
 
«Ορθόδοξος Τύπος» 23/04/2010

Διαδίκτυο:http://aktines.blogspot.com

Τούς ἔφαγε τό μαράζι γιά τούς νέους...

Σχόλιον τοῦ klision: ῞Ενα ἀκόμα ἀρθράκι ἀπό τόν π. Παντελεήμονα ἀπό τήν Κάλυμνο, μέ νεανική φρεσκάδα καί παλμό...Χαρεῖτε το!


Οι άγιοι πατέρες που προωθούν την μεταγλωττισμένη λειτουργία επικαλούνται τις ανάγκες και την ιδιαιτερότητα των νέων, όπως και την έλλειψη παιδείας και ενδιαφέροντος από τα νέα παιδιά γιατί όλα στην εκκλησία ειναι ..."αρχαία" και άρα βαρετά,ακατανόητα και δυσκόλως...καταναλώσιμα.

Τώρα σας πήρε το μαράζι για τους νέους, πατέρες μου; Δεν απευθύνομαι ειδικά σε σας, λες και είστε οι υπευθυνοι για τα δεινά του κόσμου, αλλα σε όλους μας εν συνόλω:

Όταν πληγώναμε την εκκλησία με σκάνδαλα ηθικά,οικονομικά και κάθε είδους... θηλυπρέπειες από ιερωμένους ανθρώπους που μόνο τυχαία βρέθηκαν στην ιερωσύνη, μαραζώνατε διόλου;

Όταν τον Δεκέμβρη βγήκαν οι μαθητές στους δρόμους, για να διαμαρτυρηθούν για τα αυτονόητα, καταφέροντας έστω για λίγο να ξυπνήσουν από τον ζομπικό λήθαργο, που τους καταδίκασε η "γεροντική" μας κοινωνία, πόσοι από μας δεν φτύσαμε τον κόρφο μας , αποκαλώντας τα παιδιά μας και τα παιδιά των παιδιών μας αναρχικούς και αλήτες; Αν είναι δυνατόν. Ευτυχώς βεβαια που υπήρξαν και οι φωτεινές εξαιρέσεις και μάλιστα στην ανώτατη ιεραρχία και εσώθησαν τα προσχήματα έστω.

Όταν γράφαμε λαμπρά βιβλία , δίχως να έχουμε την διάθεση να βγούμε στα πεζοδρόμια, πού ήταν το καλό αυτό μαράζι;

Όταν ξεχνάγαμε την παράδοση μας και είμασταν υπέρ του δέοντος συντηρητικοί και σοβαροφανείς προς τα "μειράκια" εκείνα ή αντιθέτως ακραία μοντέρνοι και "κούλ" μπας και τραβήξουμε κανένα ψαράκι στα δίχτυα μας και έτσι φανούμε έξωθεν δραστήριοι , μοντέρνοι και καλοί, σεβαστήκαμε καθόλου τους νέους;

Όταν τρώγαμε τα παιδιά μας, με την άτεγχτα αυστηροφανή και μικροαστική ψευδοαξιοπρέπεια μας για να φανούμε σωστοί στην χριστιανούλα γειτόνισσα, σεβαστήκαμε διόλου τους νέους;

Όταν θέλουμε πέντε αχθοφόρους να μας κρατάν τα άμφια πίσω και πέντε πνευματικοπαίδια να πλεκουν τα εγκώμια μας εμπρός, σεβαστήκαμε την προσωπικότητα των νέων;

Όταν πριν 15-20 χρόνια κάθε κουβέντα για σεξ,εφηβικά προβλήματα ήταν Taboo και ενοχλούμεθα ακόμα και από την μουσική που άκουγαν οι νέοι , μας έτρωγε το μαράζι που μεγαλώναμε παιδιά, χωρίς να τους δίνουμε το δικαίωμα να κατηχηθούν, να μάθουν και έτσι να γλυτώσουν από ποικίλλες παγίδες;

Οι νέοι είναι ευαίσθητοι,φιλότιμοι και μέσα στην σύγχρονη πνευματική δυστυχία απότομα ωριμασμένοι και απαιτητικοί.Απαιτούν την αλήθεια και την αυθεντικότητα όποια και αν είναι. Ακόμα και όταν ειρωνεύονται τα άμφια, τα λόγια και τις μουσικές μας, μόνο από ανασφάλεια ή από αντίδραση θα το κάνουν, γιατί δεν είμαστε αρκετά κοντά τους. Γιατί να μας πειράζει η γλώσσα ή οι τελετές, όταν αυτά είναι η παράδοση μας; Μ'αυτά θα πάμε στους νέους, αυτά θα τους δείξουμε, αυτά θα απορρίψουν ή θα δεχτούν. Αντίθετα οι εντυπωσιακές ταχυδακτυλουργίες και τα επικοινωνιακά τρυκ στην αρχή δίνουν το ερέθισμα πριν αποκαλυφθεί η κενότητα τους και γίνουμε ακόμα μια φορά ρεζίλι απέναντι τους. Τους νέους μόνο η γλώσσα δεν τους πειράζει και όταν επικαλούνται αυτό το επιχείρημα-πρόφαση για να μην εκκλησιάζονται είναι επειδή δεν έχουν την διάθεση ή την δύναμη ή την διάκριση να μας τα πούν κατάμουτρα για τις κάθε είδους αστοχίες μας. Αλλοίμονο αν ανακαλύψουν εμπαιγμό ή κοροιδία. Πάει μια γενιά χαμένη.

Γενικά, από την θέση του νέου ιερέως(αμάλλιαγου στην ηλικία) νιώθω πώς ενώ μου λείπει η πείρα, έχω ένα περίεργο εφηβικό ψυχανέμισμα πώς πάτε να "δουλέψετε" και πάλι τους νεους. Μερικοί δε πρεσβύτεροι, είναι από άλλο πλανήτη. Νιώθω πως μεταφέρθηκαν αυτόματα από την κούνια στον "γεροντισμο". Και εδώ δεν αναφέρομαι σε ηλικίες. Έχει κάτι ασπρομάλληδες που είναι έφηβοι στην καρδιά και την αγάπη και κάτι τριαντάρηδες, που νομίζεις βγήκαν από το μνήμα του Παράσχου.Ας βρούμε το παγοθραυστικό γιατί όταν η Εκκλησία μας, γνωρίσει τον Δεκέμβρη της, τότε... χαιρετίσματα στην εξουσία. Εκτός, αν είμαστε πλέον ανάπηροι, οπότε ας κάνουμε παραπέρα. Ευλογημένη η σιωπή...

Η λατρεία μας είναι αεί σύγχρονη, λαμπρή και νέα και είναι για να αλλοιώνει και όχι να αλλοιώνεται. Διψούν οι νέοι και χρειάζονται αγάπη και ήθος και όχι διαφημιστικά τρυκ. Δεν πάμε να περισώσουμε την Εκκλησία. Με τί συνείδηση ορθοδόξου ιερέως πιστεύουν μερικοί πώς η Εκκλησία μπορεί να χαθεί;;; Κρίση είναι και θα περάσει. Πάμε να σκύψουμε πάνω από το νέο και όχι να ανακαλλωπίσουμε την τάχα γερασμένη Εκκλησία με... ταπετσαρία την παρουσία των νέων. Μάλλον, σας διαφεύγει το αντικείμενο...

Ας μην πάμε με πυροτεχνήματα στους νέους. Αυτοί είναι το μέλλον της Εκκλησίας, η αυριανή Εκκλησία και ευτυχώς που υπάρχουν κληρικοί με ενδιαφέρον, ζήλο και αγάπη...

Συγγνώμη, αν άγγιξα τα όρια της ιεροκατηγορίας, αλλά πρωτίστως μιλώ αυτοκριτικά.

Εύχεσθε...
 
 
 
Πηγή:http://iereasanatolikisekklisias.blogspot.com

Μεσσηνίας Χρυσόστομος: "Τό ζήτημα εἶναι ποιά μετάφραση θά χρησιμοποιήσουμε"



Σχόλιο klision:"Τά σαλιγκάρια βγαίνουν μετά τή βροχή". ᾿᾿ Ενθυμοῦμαι,  ὅταν ἤμουν μικρός,  εἶχα μιά θεία πού ἤξερε νά μαγειρεύει μέ καταπληκτικό τρόπο τά σαλιγκάρια.῞Οταν, λοιπόν, ἔριχνε ὁ Θεούλης καμμιά ξαφνική βροχούλα, μᾶς ἀμόλαγε μέ μιά τσάντα στό χέρι, μόλις τέλειωνε ἡ βροχή,  νά μαζέψουμε σαλιγκάρια. Γιατί, γι᾿ αὐτούς πού ξέρουν, τά σαλιγκάρια βγαίνουν ἀπό τίς κρυψῶνες τους μετά τήν βροχή. ῎Ετσι, λοιπόν, κι ὁ ἅγιος Καλαμάτας, τήν εὐχή του νά ἔχουμε, μετά τήν μπόρα τῆς ἡμερίδας μέ Θέμα "Γλῶσσα καί Λατρεία-νοησιαρχία ἤ μέθεξις", βγῆκε ὡσάν τά σαλιγκάρια,  νά μᾶς πεῖ τά ὅσα ἀθεολόγητα εἶπε στήν συνέντευξη πού ἀκολουθεῖ. Προκλητικός, ὅπως πάντα, μέ ὕφος πού δέν ἁρμόζει σέ ἀρχιερέα, ὁ ἅγιος Καλαμάτας βγάζει χολές καί φωτογραφίζει πρόσωπα. Τούς ἔτσουξε, ὅπως φαίνεται γιά τά καλά καί ο θεολογικός λόγος πού ἐξέφρασε ὁ ἅγιος Ναυπάκτου σχετικά μέ τίς μεταφράσεις καί τόν ὁρατό πλέον κίνδυνο δημιουργίας σχίσματος μέσα στήν ᾿Εκκλησία μας. Δυστυχῶς, ἅγιε Καλαμάτας, δέν μπορεῖτε νά ἀντιπαραβάλλετε τόν ἀθεολόγητο λόγο σας μέ τόν θεολογικό καί πατερικό λόγο τοῦ ἁγίου Ναυπάκτου κ. ῾Ιεροθέου Βλάχου. Πῶς νά τό κάνουμε, ἄλλα τά μάτια τοῦ λαγοῦ...

Ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας μιλάει στο Amen.gr για το ζήτημα της τέλεσης της Θείας Λειτουργίας στη δημοτική γλώσσα

Μεσσηνίας Χρυσόστομος: "Το ζήτημα είναι ποια μετάφραση θα χρησιμοποιήσουμε" Ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας μιλάει στο Amen.gr για το ζήτημα της τέλεσης της Θείας Λειτουργίας στη δημοτική γλώσσα
Τ
Συνέντευξη στον Νίκο Παπαχρήστου

Αδιαμφισβήτητα το ζήτημα της απόδοσης της Θείας Λειτουργίας στη δημοτική γλώσσα και της λειτουργικής εφαρμογής της αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για την Εκκλησία, ιδιαίτερα σε μια εποχή που ιδιαιτέρως οι νέοι αποστασιοποιούνται από την λειτουργική ζωή της. Η πρωτοβουλία του Μητροπολίτη Νικοπόλεως και Πρεβέζης Μελετίου άνοιξε για άλλη μια φορά την συζήτηση στο εσωτερικό της Εκκλησίας ενώ βρήκε θετική ανταπόκριση σε ένα σημαντικό μέρος της Κοινωνίας. Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος αν και κράτησε αποστάσεις από τον τρόπο που χειρίστηκε το ζήτημα ο κ.Μελέτιος, αποφάσισε να το εξετάσει στο πλαίσιο ενός εκτεταμένου διαλόγου χωρίς ωστόσο να προσδιορίσει πότε αυτός θα ξεκινήσει και φυσικά πότε θα ολοκληρωθεί.

Το Αmen.gr θέλοντας να συμβάλει στη δημόσια συζήτηση ανοίγει ένα παράθυρο διαλόγου.

Ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος, καθηγητής στη Θεολογική Σχολή Αθηνών, τοποθετείται σε αυτό το ευαίσθητο όπως το χαρακτηρίζει ζήτημα. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Amen.gr ο κ.Χρυσόστομος υποστηρίζει ότι η συζήτηση πρέπει να γίνει μακριά από ακρότητες και στο επίκεντρο της θα πρέπει να τεθεί το ποια μετάφραση θα χρησιμοποιηθεί. Εκτιμά ότι δεν κινδυνεύει η ενότητα της Εκκλησίας από την πρωτοβουλία ενός Μητροπολίτη να εφαρμόσει την δημοτική στη Θεία Λειτουργία αν και υποστηρίζει πως σε τέτοια ζητήματα οι αποφάσεις πρέπει να είναι Συνοδικές.

Ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας αναγνωρίζει τις ποιμαντικές διαστάσεις του ζητήματος και θεωρεί ότι στο διάλογο πρέπει να συμμετέχουν όλοι, η Ιεραρχία, η Ακαδημαϊκή Κοινότητα, οι ενορίες.

Υποστηρίζει ότι ο ίδιος θα ξεκινούσε σήμερα το διάλογο αν και, όπως επισημαίνει, αυτό θα το καθορίσει η Ιερά Σύνοδος. Κληθείς να σχολιάσει τις απόψεις όσων δεν επιθυμούν την «γλωσσική μεταρρύθμιση», και οι οποίοι μιλούν για ομορφιά της γλώσσας μέσω της οποίας προστατεύονται οι παραδόσεις, ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας τους καλεί να κρατήσουν για τον εαυτό τους «τους συναισθηματισμούς αυτούς και τους ψυχολογισμούς».

Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης που παραχώρησε ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος στον Νίκο Παπαχρήστου.

Νίκος Παπαχρήστου: Σεβασμιώτατε, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος τοποθετήθηκε στο ζήτημα χρήσης της δημοτικής γλώσσας στη Θεία Λειτουργία εξ αφορμής της σχετικής πρωτοβουλίας του Μητροπολίτη Νικοπόλεως και Πρεβέζης Μελετίου. Θα ήθελα ένα πρώτο σχόλιο σας.

Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος: Καταρχήν πρέπει να πούμε μια κυριαρχούσα αρχή που υπάρχει μέσα στην Εκκλησία. Για οποιαδήποτε αλλαγή, μεταβολή σε θέματα πίστεως και σε θέματα λατρείας, μάλιστα σε επίπεδο λατρείας όταν αφορά αυτό το μυστήριο της θείας ευχαριστίας απαιτείται μια συνοδική απόφαση. Όχι τόσο για να δείξει την βαρύτητα του θέματος, όσο για να επιβεβαιώσει την εγκυρότητα και την αξιοπιστία στα πλαίσια της εκκλησιολογίας.
Νομίζω λοιπόν ότι η καθιέρωση και όχι μόνο σε ένα πειραματικό στάδιο ή δοκιμή δημιουργεί καταρχήν ένα πρόβλημα. Η αντιμετώπιση όμως του προβλήματος αυτού νομίσω ότι πρέπει να γίνει με νηφαλιότητα, μακράν από ακρότητες, είτε φιλελεύθερες είτε συντηρητικές και μάλιστα θα πρέπει να μας διδάξει η ίδια η ιστορία της Εκκλησίας το πώς αντιμετωπίζονταν ή αντιμετωπίστηκαν παράλληλα θέματα και φαινόμενα μέσα στη ζωή της.

Θα ήθελα να πω, πρώτον, ότι κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι υπάρχει μια ποιμαντική ευαισθησία στο ζήτημα. Και συγχρόνως δημιουργεί και μια ποιμαντική διάσταση. Και θα εθελοτυφλούσαμε εάν δεν θέλαμε να ζούμε ότι το πρόβλημα υφίσταται. Υφίστατο όμως και κατά το παρελθόν όταν οι Ιεραπόστολοι Κύριλλος και Μεθόδιος πήγαν στην Μοραβία και μετέφεραν την λειτουργική παράδοση της Ανατολής στις συγκεκριμένες περιοχές η θεία λειτουργία στην ελληνική γλώσσα δεν γινόταν κατανοητή και αναγκάστηκαν να δημιουργήσουν αλφάβητο, το λεγόμενο Κυριλλικό, και να μεταφράσουν στα Κυριλλικά δηλαδή στη γλώσσα την ομιλουμένη της εποχής τα λειτουργικά κείμενα και τα κείμενα της Αγίας Γραφής.

Έτσι λοιπόν πιστεύω ότι ποιμαντική διάσταση υπάρχει στο θέμα, ποιμαντικός προβληματισμός υφίσταται. Όσο θα περνάει ο καιρός και οι νεοέλληνες θα αποκόπτονται από την ελληνιστική διάλεκτο της γλώσσας θα δημιουργούνται επιπλέον προβλήματα. Κατά συνέπεια η Εκκλησία θα πρέπει να προβληματίζεται.

Δεύτερον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα λειτουργικά κείμενα είναι γραμμένα σε γλώσσα της εποχής που εγράφησαν και ως εκ τούτου απηχούν μια συγκεκριμένη μορφή η οποία σήμερα δεν είναι κατανοητή από όλους. Αυτό δεν έχει να κάνει με την εμπειρία και το βίωμα το οποίο αποκτά κανείς μέσα στην Εκκλησία. Δεν είναι το κείμενο μόνο το οποίο δίνει το βίωμα και την εμπειρία της λατρείας μέσα στην Εκκλησία. Είναι και άλλοι παράγοντες. Και αλλοίμονο να απολυτοποιούσαμε τα κείμενα μόνο.

Και τρίτον, ότι δεν μπορούμε να δεχθούμε ότι υπάρχει μια σχολαστική αντίληψη όπως υπήρχε στη Δύση κατά τον 8ο 9ο αιώνα της έννοιας των ιερών γλωσσών. Να επαναλάβουμε δηλαδή τις αιρέσεις των Τριγλωσσιτών ή των Πιλατιανών.

Θεωρώ λοιπόν ότι χρειάζεται να δείξουμε καταρχήν έναν προβληματισμό, δεύτερον χρειάζεται μελέτη του θέματος, τρίτον να αφουγκραστούμε τις σύγχρονες προκλήσεις των πιστών μας και κυρίως των νέων ανθρώπων και τέλος να δούμε και την ποιμαντική διάσταση και τις συνέπειες αυτής της ποιμαντικής διάστασης του θέματος.

Ν.Π.: Είπατε ότι το θέμα αυτό προβληματίζει την Ιεραρχία…

Μητρ.Μεσσηνίας: Φαίνεται ότι έχει αρχίσει να προβληματίζει την Ιεραρχία, δεν την προβλημάτιζε μέχρι πρότινος…

Ν.Π.: Θυμάμαι ότι ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος είχε αναλάβει την πρωτοβουλία να καθιερώσει δοκιμαστικά τη χρήση της δημοτικής, κάποιας μετάφρασης για τα Αναγνώσματα. Ωστόσο, υποχώρησε μπροστά στις αντιδράσεις κάποιων κύκλων. Δεν θυμάμαι να ξεκίνησε από τότε κάποιος διάλογος για το θέμα στο εσωτερικό της Ιεραρχίας, ούτε υπό την καθοδήγησή της κάποια συζήτηση με την συμμετοχή και των θεολογικών σχολών και άλλων…

Μητρ.Μεσσηνίας: Κοιτάξτε, το θέμα είναι ότι τώρα η Σύνοδος αντελήφθη ότι είναι ανάγκη πλέον να ξεκινήσουμε να μελετάμε το θέμα και σε επίπεδο Ιεραρχίας και σε επίπεδο θεολογικών σχολών αλλά εγώ θα έλεγα και σε επίπεδο ενορίας. Θα πρέπει να δούμε οι ενορίτες μας, οι ευχαριστιακές και λειτουργικές κοινότητες μας, εάν έχουν ανάγκη αυτή την μετάφραση ή δεν την έχουν. Προσέξτε, πρόβλημα θα δημιουργηθεί στο τι κείμενο θα χρησιμοποιήσουμε. Ποιο μεταφρασμένο κείμενο θα χρησιμοποιήσουμε. Και εκεί ακριβώς θα πρέπει να ρίξουμε το βάρος σαν Συνοδικό Όργανο, διότι μέσα από την συνοδική απόφαση την οποία θα λάβουμε για το ποιο κείμενο, ποια μετάφραση θα χρησιμοποιήσουμε θα είναι που θα δώσουμε και την εγκυρότητα και την αξιοπιστία της μεταφράσεως. Και δεν μένουμε στο επίπεδο κάποιων φωνών με ιδεολογικά συνθήματα όπως «νέο-βαρλααμίτες», «μη-βαρλααμίτες» και όλες αυτές τις αηδίες, τις αθεολόγητες.Ούτε υπάρχουν συντηρητικοί, ούτε φιλελεύθεροι.

Η παράδοση έχει μια δυναμική η οποία κινείται μέσα στον χρόνο και δεν είναι στατική. Δεν μένει στους τύπους αλλά υπάρχει ουσία. Και θα σας θυμίσω το εξής γεγονός. Μη ξεχνάτε τα ευαγγελικά του 1900 όπου Αρχιερείς, καθηγητές πανεπιστημίου, φοιτητές είχαν βγει στους δρόμους και η μια ομάδα αναθεμάτιζε την άλλη και φτάσαμε το 1980, στη δεκαετία του ’80, να συζητάμε πλέον όχι για την αναγκαιότητα της νεοελληνικής αποδόσεως της Αγίας Γραφής αλλά για το ποια νεοελληνική απόδοση είναι η καλύτερη.

Γι’ αυτό σας λέω ότι το ζήτημα δεν είναι ιδεολογικό, αν πρέπει να γίνει ή να μη γίνει η μετάφραση. Το ζήτημα είναι ποια μετάφραση θα χρησιμοποιήσουμε.

Ν.Π.: Κάνατε και μια νύξη για κάποιους κύκλους που κατηγορούν πρόσωπα τις Ιεραρχίας της Εκκλησίας…

Μητρ. Μεσσηνίας: Και εμένα τον ίδιο έχουν χαρακτηρίσει έτσι, γι’ αυτό το λέω…

Ν.Π.: Πριν συζητήσουμε για την κριτική αυτή, Σεβασμιώτατε, πιστεύετε ότι ένας διάλογος που θα τραβήξει σε χρόνο ενδέχεται να επιτείνει το πρόβλημα; Δηλαδή της μη κατανόησης των λειτουργικών κειμένων άρα όπως υποστηρίζουν πολλοί και της μη συμμετοχής στη Θεία Λειτουργία

Μητρ.Μεσσηνίας: Κοιτάξτε, γίνεται ένα λάθος. Η έννοια της συμμετοχής μέσα στη Θεία Λειτουργία δεν είναι κατ’ αποκλειστικότητα ως προς τη γλώσσα. Για παράδειγμα μια γιαγιά στο χωριό μπορεί να μην ξέρει τι σημαίνουν αυτά τα λόγια που λέμε αλλά κάνει τον σταυρό της. Αυτό είναι άλλο πράγμα και άλλο είναι να βοηθήσουμε τον άνθρωπο μέσα από την απλοποίηση της γλώσσας να συμμετάσχει ακόμα πιο ουσιαστικά. Είναι δύο πράγματα που πρέπει να τα ξεκαθαρίσουμε. Το ερώτημα είναι: Σήμερα είναι ανάγκη να ξεκινήσουμε να μελετάμε με σοβαρότητα και να αφήσουμε στην άκρη κάθε ιδεολογισμούς και τις δήθεν θεολογικές αγκυλώσεις και να δούμε το πρόβλημα και να το μελετήσουμε με σοβαρότητα και μέσα από μια συζήτηση και από ένα διάλογο σε επίπεδο θεολόγων, σε επίπεδο Ιεραρχών να βρούμε μια λύση η οποία θα είναι αποδεκτή από το Σώμα της Εκκλησίας και θα οικονομεί τα πράγματα; Ή θέλουμε να βρισκόμαστε πάντοτε μεταξύ σφύρας και άκμονος και να μην μπορούμε να βρούμε λύση.

Ν.Π.: Πιστεύετε ότι η πρόσφατη απόφαση της ΔΙΣ ελήφθη με γνώμονα αποκλειστικά το ποιμαντικό ενδιαφέρον ή επηρεάστηκε και από εξωγενείς, ενδεχομένως εξωεκκλησιαστικούς παράγοντες που κατά καιρούς εκτοξεύουν διάφορες απειλές και χαρακτηρισμούς;

Μητρ. Μεσσηνίας: Όχι νομίζω ότι η Ιερά Σύνοδος διαζωγράφισε τη μέχρι σήμερα κατάσταση συγχρόνως έδωσε τη δυνατότητα για μια μελλοντική συζήτηση του θέματος. Το πότε θα ξεκινήσει αυτή η συζήτηση νομίζω ότι είναι πάλι έργο της Ιεράς Συνόδου και όχι μεμονωμένων ατόμων.

Ν.Π.: Εσείς πότε θα ξεκινούσατε αυτή την συζήτηση;

Μητρ. Μεσσηνίας: Εγώ, μπορεί και αύριο το πρωί… Αλλά δεν είμαι αυτός που καθορίζει τι θα κάνει η Ιερά Σύνοδος. Ούτε είμαι αυτός που καθορίζει την Εκκλησία. Είμαι μέλος της Εκκλησίας και ακολουθώ αυτό που η Εκκλησία κάνει σήμερα. Ανεξάρτητα από το αν συμφωνώ ή δεν συμφωνώ σε επίπεδο ποιμαντικής…

Ν.Π.: Θεωρείτε όμως ότι η ποιμαντική ανάγκη είναι άμεση…

Μητρ.Μεσσηνίας: Θεωρώ ότι υπάρχει πρόβλημα και ότι πρέπει να ξεκινήσουμε να συζητάμε. Και για να καταλάβετε πόσο σημαντικό είναι το ζήτημα… αλλά εάν δεν ξεπεράσουμε κάποιες αγκυλώσεις και δεν ξεπεράσουμε κάποιους φόβους μας δεν πρόκειται να το λύσουμε… Όταν τον 16ο αιώνα στην Ρωσία έκαναν μια ανάλογη μεταρρύθμιση όχι μόνο στη γλώσσα των λειτουργικών βιβλίων αλλά και στο λειτουργικό τυπικό δηλαδή άλλαξαν και στοιχεία από το λειτουργικό τυπικό εμφανίστηκε μια ομάδα παλαιορθοδόξων, «γνησίων παλαιορθοδόξων», οι Ρασκόλνικοι, έτσι ονομάζονταν, οι οποίοι έφθασαν στο σημείο ακόμα και τον Άγιο Μάξιμο τον Γραικό που συμμετείχε στην επιτροπή ανανέωσης των λειτουργικών βιβλίων και του Τυπικού να τον δικάσουν και να τον κλείσουν φυλακή. Και σήμερα ο Μάξιμος ο Γραικός είναι Άγιος για την Εκκλησία της Ρωσίας…

Ν.Π.: Θέλετε να γίνετε λίγο πιο συγκεκριμένος σε ότι αφορά την αναφορά σας στην ανάγκη εγκατάλειψης φόβων;

Μητρ. Μεσσηνίας: Πρέπει η Εκκλησία να σταθεί στα πόδια της, να δει το πρόβλημα, να το αφουγκρασθεί, να κάτσει να το συζητήσει, να βρει λύσεις. Λύσεις υπάρχουν. Υπάρχουν φιλόλογοι, υπάρχουν θεολόγοι, υπάρχουν ιστορικοί οι οποίοι μπορούν να αποδώσουν τα κείμενα. Αλλά δεν μπορούν να γίνουν και να εφαρμοστούν μεμονωμένες πρωτοβουλίες.

Μπορεί να γίνονται σε ένα επίπεδο πειραματικό. Μπορεί να γίνονται σε ένα επίπεδο διερευνητικό αλλά δεν μπορεί να εφαρμοστεί, να γίνει κανόνας.

Ν.Π.: Κινδυνεύει η ενότητα της Εκκλησίας από πρωτοβουλίες όπως αυτή του Μητροπολίτη Πρεβέζης; Και το ρωτώ γιατί υπήρξαν κάποιες αναφορές στην ανάγκη διαφύλαξης της ενότητας της…

Μητρ. Μεσσηνίας: Γιατί να κινδυνεύει η ενότητα της Εκκλησίας; Απειλείται η ενότητα της Εκκλησία επειδή κάποιος Μητροπολίτης θεώρησε στην ποιμαντική του ευαισθησία να βοηθήσει τον λαό του να καταλάβει ορισμένα πράγματα;

Αυτό είναι διατάραξη της ενότητας της Εκκλησίας; Τότε κάποιοι άλλοι που αμφισβητούν συνοδικές αποφάσεις και χαρακτηρίζουνε επισκόπους αιρετικούς γιατί η απόφαση της Συνόδου δεν συμφωνεί με τη δική τους απόφαση, αυτοί τι πρέπει να είναι για την Εκκλησία;

Αιρετικοί, σχισματικοί, να τεθούν εκτός Εκκλησίας, τι πρέπει να γίνουν; Και όταν δεν παραδειγματίζονται που οι Εκκλησίες τους χαρακτηρίζουν όπως τους χαρακτηρίζουν και αυτοί συνεχίζουν να προκαλούν τις Εκκλησίες… Τι είναι τότε οι κύριοι αυτοί; Ποιοι διασπούν την ενότητα της Εκκλησίας;

Ν.Π.: Επιμένω στο θέμα των φόβων…

Μητρ.Μεσσηνίας: Είναι ένα ευαίσθητο ζήτημα…

Ν.Π.: Είναι καίριο για το αν τελικά η Σύνοδος θα ξεκινήσει το διάλογο ή απλά θα την αναχαιτίσει μια οποιαδήποτε «απειλή»…

Μητρ.Μεσσηνίας: Κύριε Παπαχρήστου, είναι ευαίσθητο το ζήτημα διότι έχει ξεκινήσει ανάποδα. Έχει ξεκινήσει με αντίστροφη φορά από αυτή από την οποία θα έπρεπε να είχε γίνει. Έπρεπε η Εκκλησία να είχε προλάβει κάτι και όχι να προσπαθεί τώρα να θεραπεύσει κάτι. Το πρόβλημα υφίσταται, το βλέπουμε όλοι, το καταλαβαίνουμε και όσο το βλέπουμε και αυξάνει, αναπτύσσεται ένα τοίχος ανάμεσα σε γενιές ανθρώπων. Αντί να προσπαθήσουμε τον τοίχο αυτόν να τον υπερκεράσουμε και να βρούμε λύσεις, απομονωνόμαστε περισσότερο. Γι’ αυτό λέω ότι πρέπει να αφήσουμε τα άκρα και να συγκλίνουμε σε ένα διάλογο, σοβαρό διάλογο. Όχι διάλογο συνθημάτων. Έναν σοβαρό διάλογο και να συζητήσουμε εάν μπορούμε να προβούμε σε τέτοιου είδους ενέργειες ή όχι. Και η όποια απόφαση θα πρέπει να τύχει της εγκρίσεως της Ιεράς Συνόδου.

Ν.Π.: Σεβασμιώτατε, επειδή και τα Πρεσβυγενη Πατριαρχεία είναι ελληνόγλωσσα καθώς και άλλες Εκκλησίες, πιστεύετε, ότι θα πρέπει να γίνει ένας ευρύτερος διάλογος;

Μητρ.Μεσσηνίας: Εάν αποτελεί πρόβλημα και για τις άλλες ελληνόφωνες Εκκλησίες μπορούμε να το συζητήσουμε σε ένα επίπεδο ελληνοφώνων τοπικών Εκκλησιών. Άλλωστε νομίζω ότι σήμερα η Θεία Λειτουργία σε ορθόδοξες γαλλόφωνες κοινότητες τελείται στα γαλλικά, σε αγγλόφωνες τελείται στα αγγλικά, στην Ολλανδία στα ολλανδικά… Δεν κατάλαβα γιατί στην Ελλάδα δεν μπορεί η Θεία Λειτουργία να τελεστεί στη νέα Ελληνική γλώσσα.

Το πρόβλημα κύριε Παπαχρήστου είναι τι μετάφραση θα χρησιμοποιήσουμε…

Ν.Π.: Μα Σεβασμιώτατε μας λέτε ότι το Ευαγγέλιο και η Θεία Λειτουργία έχουν μεταφραστεί σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. Ε, τόσο δύσκολο είναι στην Ελλάδα να καταλήξουμε σε ένα κείμενο μετάφρασης…

Μητρ.Μεσσηνίας: Εγώ δεν είπα ότι είναι δύσκολο… Είπα ότι πρέπει να προσανατολιστούμε σε αυτό το ζήτημα και όχι σε όλα τα άλλα που είναι περιφερειακά. Μας διαφεύγει η ουσία του θέματος και καθόμαστε και τυρβάζουμε περί τον τύπον…

Ν.Π.: Οι υποστηρικτές της διατήρησης του υφιστάμενου κειμένου κάνουν λόγο για ομορφιά της γλώσσας μέσω της οποίας προστατεύεται η πνευματικότητα και η παράδοση. Όμως έχουν σχέση όλα αυτά με το δόγμα και την λειτουργική ζωή;

Μητρ. Μεσσηνίας: Καμία. Τους συναισθηματισμούς αυτούς και τους ψυχολογισμούς μπορούν να τους κρατήσουν για τον εαυτό τους οι κύριοι αυτοί και να μην το χρησιμοποιούν ως κριτήριο για τη λατρευτική ζωή και τη θεολογία της Εκκλησίας. Αν διαβάσει κανείς τα κείμενα των Πατέρων θα δουν ότι είναι περισσότερο φιλόσοφοι, παρά ότι γράφουν ποιηματάκια…

Ν.Π.: Σεβασμιώτατε, ευχαριστώ θερμά για την ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχαμε.

Μητρ.Μεσσηνίας: Και εγώ σας ευχαριστώ.
Σχετικά Άρθρα:

Η ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΙΚΗ ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΚΛΑΟΥΣ ΚΕΝΕΘ ΚΑΙ ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΙ



Σχόλιο klision: ᾿Επειδή πολύς ΝΤΟΡΟΣ γίνεται τώρα τελευταία περί τοῦ Κλάους Κένεθ, ἀναδημοσιεύουμε σήμερα παλαιότερή μας ἀνάρτηση, γιά νά  μποροῦμε νά ἔχουμε μιά κριτική ἄποψη καί μιά ὀρθόδοξη ματιά στά πράγματα. ῾Ο ντόρος αὐτός πιστεύουμε ὅτι εἶναι φτιαχτός καί ἀποσκοπεῖ σέ καθαρά κερδοσκοπικούς σκοπούς.





Βιβλιοκριτική
Πρεσβυτέρου π. Σταύρου Τρικαλιώτη


   ῞Οταν διαβάζεις κάποιο βιβλίο, στό τέλος ἀναρωτιέσαι: καί τώρα τί μοῦ ἔμεινε, τί ἀποκόμισα; Τό ἴδιο ἐρώτημα ἔθεσα στόν ἑαυτό μου, ὅταν τό φετινό καλοκαίρι τέλειωσα τό πολυδιαφημιζόμενο βιβλίο τοῦ Κλάους Κένεθ: «Χιλιάδες μίλια πρός τόν δρόμο τῆς καρδιᾶς. ᾿Από τό σκοτάδι τοῦ μίσους στόν Γέροντα Σωφρόνιο» (ἐκδ. ᾿Εν πλῷ, ᾿Αθήνα 2009). ῾Η ἀλήθεια εἶναι ὅτι αὐτό τό βιβλίο μέ προβλημάτισε πολύ καί μοῦ γέννησε ὁρισμένα ἐρωτηματικά, τά ὁποῖα θεώρησα σκόπιμο νά θέσω στήν κρίση τοῦ ὀρθόδοξου ἀναγνωστικοῦ κοινοῦ, μιά καί σέ αὐτό κυρίως ἀπευθύνεται ἡ μετάφρασή του στά ἑλληνικά.
    ῾Ο συγγραφέας τοῦ βιβλίου Κλάους Κένεθ γράφει χαρακτηριστικά ὁλοκληρώνοντας τό βιβλίο του: «Σκοπός τοῦ παρόντος βιβλίου εἶναι νά ἀποτελέσει μιά μαρτυρία γιά τό ὅτι ἡ συγχώρηση τῶν ἁμαρτημάτων μας καί ἡ ἐσωτερική μας ἀναγέννηση θά εἶναι πράγματα ἐφικτά, παντοῦ καί πάντα, ὅσο ἡ ἀγάπη τοῦ Πατρός, τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ ἁγίου Πνεύματος θά συγκινεῖ τήν καρδιά μας (...)» (σ. 412) . Δέν εἶμαι σίγουρος ἄν τό βιβλίο αὐτό ἐπιτυγχάνει τό σκοπό του. ῾Υπάρχουν πολλά σημεῖα στά ὁποῖα «μπάζει» νερά, σημεῖα τά ὁποῖα χρήζουν μεγάλης προσοχῆς, διασαφηνίσεως καί ἑρμηνείας.  ῾Υπάρχουν ὅμως καί πολύ καλές καί δυνατές σελίδες, πού ἀποπνέουν τό ἄρωμα τῆς εἰλικρινοῦς ἐξομολογήσεως τοῦ συγγραφέα, καθώς καί ἀξιόλογες πληροφορίες πού θά μποροῦσαν νά χρησιμοποιηθοῦν στόν ἀπολογητικό τομέα τῆς ᾿Εκκλησίας μας. ῞Ομως,  ὅταν ἕνα ὄμορφο πλοῖο ἀρχίζει νά «μπάζει νερά», δέν θά κοιτάζουμε τήν πολυτέλεια καί τίς ἀνέσεις πού ἔχει, ἀλλά τό πῶς θά κλείσουμε τίς τρύπες εἰσόδου τῶν θαλασσίων ὑδάτων, εἰδάλλως ὑπάρχει ὁ κίνδυνος νά καταποντιστοῦμε κι ἐμεῖς μαζί μέ τό ὄμορφο πλοῖο.  Καί ὑπάρχουν, δυστυχῶς, ὁρισμένες τρύπες σ᾿ αὐτό τό βιβλίο πού πρέπει νά τίς ἐξετάσουμε μέ τή δέουσα προσοχή. Πρoτοῦ ὅμως ξεκινήσουμε, θεωρήσαμε σκόπιμο νά δώσουμε ὁρισμένες πληροφορίες γιά τόν συγγραφέα καί τή ζωή του.
    ῾Η ζωή τοῦ Κλάους Κένεθ (ἀπό ἐδῶ καί στό ἑξῆς:Κλ. Κ.) εἶναι ὄντως  περιπετειώδης. ᾿Από τή γέννησή του (1945) ἕως τό 1983 πού γνώρισε τόν  μακαριστό Γέροντα Σωφρόνιο, ἡ ζωή του χαρακτηρίζεται ἀπό ἔντονες πνευματικές διακυμάνσεις.
   ᾿Από τήν παιδική του ἡλικία τόν στιγματίζουν οἱ κακουχίες καί ἠ γονεϊκή ἐγκατάλειψη. Σέ νεαρή ἡλικία κακοποιεῖται σεξουαλικά ἀπό ἕναν καθολικό ἱερέα, γεγονός πού τόν κάνει νά ἀποστραφεῖ τόν Χριστιανισμό. Στά ἐφηβικά του χρόνια ἐξωθεῖται σέ ἀντικοινωνικές καί ἀναρχικές συμπεριφορές πού ἔχουν ὡς  συνέπεια τίς συχνές καταδίκες καί φυλακίσεις του. ᾿Αργότερα ὡς νέος ἐγκαταλείπει τίς Πανεπιστημιακές του σπουδές καί γιά ἑπτά χρόνια (1967-1973)  βυθίζεται στόν κόσμο τῶν ναρκωτικῶν .
   ᾿Αργότερα, τόν βρίσκουμε νά περιπλανιέται σ᾿ ὁλόκληρο τόν ἀνατολικό κόσμο ἀναζητώντας τήν ἀλήθεια καί –κυρίως- τή δύναμη νά ἐξουσιάζει τούς ἀνθρώπους, τούς ὁποίους μισεῖ ὁλοένα καί περισσότερο.  Στήν ἀναζήτησή του αὐτή περνάει ἀπό ὅλες τίς μεγάλες θρησκεῖες (᾿Ισλαμισμό, ᾿Ινδουϊσμό, Βουδισμό). ᾿Αργότερα τόν βρίσκουμε μπλεγμένο στά γρανάζια τοῦ λατινοαμερικάνικου ἀποκρυφισμοῦ καί τή μαγεία. Στήν Κολομβία γλιτώνει ἀπό βέβαιο θάνατο.
   Στά τριάντα ἕξι του χρόνια ἐπιστρέφει στήν Εὐρώπη, ὁλοκληρώνει τίς σπουδές του καί διορίζεται ὡς καθηγητής σέ σχολεῖο. ῎Ερχεται σέ ἐπαφή μέ τόν Προτεσταντικό χῶρο καί τίς ποικίλες παραφυάδες του καί σιγά σιγά μεταστρέφεται στόν Χριστιανισμό.
   ῾Ως ὀρθόδοξος δίνει τή μαρτυρία τοῦ Χριστοῦ μέ ὅποιον τρόπο νομίζει πιό πρόσφορο. Μέ εὐλογία τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος Σωφρονίου μεταφράζει στά γερμανικά τό ἔργο του: «῾Η ζωή του ζωή μου». Περιοδεύει τήν Εὐρώπη καί ὁμιλεῖ γιά τήν ᾿Ορθοδοξία μέ βάση τήν προσωπική του πορεία καί μεταστροφή. ᾿Αναπτύσσει ἔντονη φιλανθρωπική δράση στή Σερβία καί τήν ᾿Αφρική. Τό βιβλίο πού ἐξετάζουμε ἔχει μεταφραστεῖ σέ ἑπτά γλῶσσες καί ἀποτελεῖ μιά «μυθιστορηματική βιογραφία» τοῦ Κλ. Κ.
   ῾Ο Κλ. Κ.  γιά ἕνα  μεγάλο διάστημα  τῆς ζωῆς του ἐξ αἰτίας τῶν τραυματικῶν ἐμπειριῶν πού εἶχε ἀποκομίσει ἀπό τόν καθολικισμό, κλείνει ἑρμητικά τήν πόρτα τῆς ψυχῆς του στόν ᾿Ιησοῦ Χριστό: «Δυστυχῶς, ἐξαιτίας τῶν μεγάλων τραυμάτων πού εἶχα ὑποστεῖ, ὅταν ἤμουν παιδί, δέν μποροῦσα νά δῶ  ὅ, τι εἶχε σχέση μέ τόν Χριστιανισμό. Στήν πραγματικότητα, ἐκεῖνο πού μέ ἐμπόδιζε νά πλησιάσω τήν ”κοινότητα„  ἀπό τήν ὁποία εἶχα ξεμακρύνει, ἦταν -ὅπως πάντα- ἡ φανερή ὑποκρισία τῶν κατ᾿ ὄνομα μόνο χριστιανῶν» (σ. 158). ῾Επομένως,  Κλ. Κ. εἶναι ὁ τύπος τοῦ ἀπογοητευμένου ἀπό τά τυπικά σχήματα καί τήν   θρησκευτική ὑποκρισία χριστιανοῦ, ὁ ὁποῖος σάν τό διψασμένο ἐλάφι ἀναζητᾶ νά ξεδιψάσει τήν πνευματική του δίψα σέ χώρους «ἀλλοτρίους», οἱ ὁποῖοι ἀρχικά τοῦ δίνουν τήν ἐντύπωση ὅτι θά τοῦ προσφέρουν τόν «παράδεισο». Δέν θά ἀργήσει ὅμως σιγά σιγά νά συνειδητοποιήσει ὅτι ἡ ξένη χώρα μόνο ξυλοκέρατα θά εἶχε νά τοῦ προσφέρει καί μιά ψευδαίσθηση τοῦ ἀληθινοῦ παραδείσου: «Οἱ περιπετειώδεις σκηνές πού ζοῦσα στή ζούγκλα τῆς Μαλαισίας, παλεύοντας μέ σκορπιούς, πιθήκους καί φίδια, ἐναλλάσσονταν πλέον μέ αὐτές τῆς ἐσωτερικῆς μου ζούγκλας, ὅπου συνωστίζονταν δαίμονες, πνεύματα καί ὀχιές» (σ. 116). ῾Η  πολυπόθητη, ὅμως, ἐσωτερική γαλήνη καί ἐλευθερία ἦταν ἕνα ἄπιαστο ὄνειρο.   
   ῾Ο Κλ. Κ. περιγράφει μιά ἀνεξήγητη προσωπική του ἐμπειρία, πού ἐμπεριέχει πολλά στοιχεῖα ἀντιφάσεως. Καταρχάς μᾶς μιλάει γιά μιά ἐπισκεψη τῆς χάρης, ἐνῶ βρισκόταν σέ μιά κατάσταση ἀφόρητου πόνου ζώντας μέσα σ᾿ ἕνα βουδιστικό μοναστήρι: «...ἦρθε ξαφνικά ἡ χάρη τοῦ Χριστοῦ. ῾Ο ἄγνωστος γιά μένα, ἀλλά φιλεύσπλαγχνος Κύριος, θέλησε νά ἀποκαλύψει τό πρόσωπό Του σέ ἐμένα, τό πολύπαθο παιδί του, γι᾿ αὐτό καί ἐπέτρεψε νά βρεθῶ ἐνώπιον καταστάσεων μέσα ἀπό τίς ὁποῖες μποροῦσε νά μοῦ ἀποκαλυφθεῖ κατά ἕνα ἰδιαίτερο τρόπο» (σ. 138). Παρακάτω ἐξηγεῖ ὅτι αὐτή ἡ ἐπίσκεψη τῆς χάρης ἦταν μία μικρή Καινή Διαθήκη πού βρέθηκε μέσα στήν τσέπη του καί μία περικοπή σχετικά μέ τή μοιχαλίδα πού συγχώρεσε ὁ Κύριος.
   Παρά τῆς ἐπίσκεψη τῆς χάρης τοῦ Χριστοῦ ἀδυνατεῖ, ὅπως ὁμολογεῖ, νά βγεῖ ἀπό τό ἀδιέξοδό του καί τίς τραυματικές του ἐμπειρίες: « ῏Ηταν ἀπίστευτο πού ἡ βοήθεια μοῦ δόθηκε τή στιγμή ἀκριβῶς πού τή χρειαζόμουν. Πάντως συνέχιζα νά εἶμαι παγιδευμένος τόσο στή ζούγκλα τῶν βασάνων μου ὅσο καί σέ αὐτή τῆς Ταϋλάνδης, καί κάτι τέτοιο δέν μέ ἄφηνε νά δῶ τόν ”χριστιανισμό„ ὡς μιά πραγματική ἐναλλακτική ὁδό. Μά πῶς νά ξεχάσω τά ἑπτά χρόνια πού πέρασα κοντά σέ αὐτόν τόν κατ᾿ ὄνομα μόνο ἱερέα...» (σ. 141). Φαίνεται  πώς ἡ ἐπίσκεψη τῆς χάρης τοῦ Χριστοῦ δέν ἦταν τόσο δραστική καί γι᾿ αὐτό ἐπιδόθηκε μέ περισσότερο ζῆλο στόν διαλογισμό καί ἔφτασε μάλιστα σέ ἐπίπεδο τελειότητας μέ ἁπτά ἀποτελέσματα: ἔβγαινε ἀπό τό σῶμα του καί βίωνε παρόμοιες καταστάσεις πού περιγράφουν οἱ κλινικά νεκροί! (σ. 141, 142). Αὐτή τήν ἐμπειρία του τήν χαρακτηρίζει ὡς «φωτεινή πλευρά τοῦ διαλογισμοῦ». Παρακάτω ὅμως μᾶς ἀποκαλύπτει: «ὑπῆρχε ὅμως καί ἡ ἄλλη ὄψη τοῦ νομίσματος: τώρα πιά μοῦ ἐμφανίζονταν δαίμονες, μέ τίς πιό ἀποκρουστικές μορφές, ἀλλά τό πιό τρομακτικό ἦταν ὅτι μποροῦσα νά τούς βλέπω κανονικά, μέ τά ἴδια μου τά μάτια, ὡς εἰκόνες πού σχηματίζονταν ἀπό ἀκτῖνες λέιζερ» (σ. 143).
   Σέ πολλά σημεῖα περιγράφει τήν κόλαση πού βιώνει. Δέν εἶναι σίγουρος γιά τήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ. ῎Οντας στή Βολιβία καί περνώντας δύσκολες καταστάσεις θά ἀναφωνήσει: «Δέν εἶχα καμία ἐπιθυμία νά συνεχίσω νά ζῶ μέσα στήν ἄγνοια. Μιά δυνατή φωνή βγῆκε ἀπό τά βάθη τῆς χαμένης καρδιᾶς μου: ”Θεέ μου, ἄν ὑπάρχεις, ἔλα καί σῶσε με τώρα„» (σ. 183). ῎Εχει ἀρχίσει νά συνειδητοποιεῖ ὅτι  εἶναι ἐγκλωβισμένος ἀπό ἰσχυρές σκοτεινές δυνάμεις, ἀπό τίς ὁποῖες καί προσπαθεῖ νά ἀπελευθερωθεῖ (σ. 189, 190).
   Κατόπιν γνωρίζει τόν προτεσταντικό χῶρο καί  ἀρχίζει νά ἐξηγεῖ διάφορα περιστατικά πού τοῦ συμβαίνουν στή ζωή του ὡς θαύματα καί νά βλέπει πίσω ἀπό αὐτά τό  προστατευτικό χέρι τοῦ Θεοῦ. ᾿Αργότερα, κατά προτροπή κάποιας φίλης του, θά γνωρίσει ἕναν προτεστάντη πάστορα, τόν Μόρις, ὁ ὁποῖος θά τόν πείσει ὅτι ἔχει δώσει δικαιώματα στόν διάβολο καί θά τοῦ κάνει μάλιστα καί δύο ἐξορκισμούς. ῾Ο πρῶτος δέν ἔπιασε, ὁ δεύτερος ὅμως ἔπιασε γιά τά καλά. ῾Ο προτεστάντης πάστορας ἀποφάνθηκε: «Τώρα πιά πρέπει νά νιώθεις πολύ ἀσφαλής. Εἶσαι πλέον σέ θέση νά ἀκούσεις τόν Κύριο» (σ. 220). ᾿Ενῶ δέχεται νά τόν ἐξορκίσουν, ἀργότερα θά ὁμολογήσει: «Δέν εἶμαι χριστιανός. Δέν ἀνήκω στήν ὁμάδα σας (ἐνν. κάποια προτεσταντική παραφυάδα)» (σ. 221). Παντοῦ τό μπέρδεμα. Φάσκει καί ἀντιφάσκει. Συνεχῶς ἀναζητεῖ καί διαφορετικές θρησκευτικές ἐμπειρίες. Στή συνέχεια τόν βρίσκουμε νά ἔχει χωθεῖ γιά τά καλά στόν Προτεσταντισμό. ῾Ο Μόρις (ὁ προτεστάντης πάστορας) «ὕψωσε τά χέρια του πρός τόν οὐρανό καί φώναξε δυνατά καί μέ θαυμαστή συγκίνηση, ”᾿Αλληλούια! ῾Ο Κλάους τά κατάφερε! Δοξάστε τόν Κύριο!» (σ.243) (!!!). (τά πρόσθετα θαυμαστικά δικά μας).
   Κατόπιν κοινωνεῖ κατά τό προτεσταντικό τυπικό καί στό τέλος διαπιστώνει: «᾿Επιτέλους, πορευόμουν τόν δρόμο πού ὁδηγοῦσε στόν παράδεισο. Καί ναί, διά τοῦ Χριστοῦ καί ἐν Χριστῷ, μπόρεσα καί νίκησα τόν φόβο τοῦ θανάτου! ῾Ο Χριστός εἶχε νικήσει τόν θάνατο. Μιά ζωή αὐτό δέν προσπαθοῦσα νά πετύχω;» (σ.  244). ῾Ο ἀναγνώστης διαβάζοντας αὐτές τίς γραμμές ἔχει τήν αἴσθηση ὅτι ὁ προτεσταντικός χῶρος δέν εἶναι καί τόσο ἀπορριπτέος, ὅσο θέλουν νά τόν παρουσιάζουν μερικοί, ὅτι καί ἐκεῖ ἐνεργεῖ ἡ χάρη τοῦ Χριστοῦ. ῞Οταν μάλιστα ὁ Κλ. Κ. φαίνεται σέ πολλά σημεῖα νά ὁμιλεῖ μέ τόν Χριστό κι ἐκεῖνος πολύ φυσικά νά τοῦ ἀπαντᾶ καί νά τόν καθοδηγεῖ, ἡ παραπάνω διαπίστωση γίνεται πιό πιστευτή. Εἶναι ἀξιοσημείωτο ὅτι σχεδόν τό μισό βιβλίο ἀναφέρεται στίς περιπλάνησή του σέ ἐξωχριστιανικές θρησκεῖες, τό ἄλλο μισό στήν θητεία του στόν προτεσταντικό χῶρο καί μόλις λίγες σελίδες στό τέλος στήν γνωριμία του μέ τόν Γέροντα Σωφρόνιο καί τή μεταστροφή του στήν ᾿Ορθοδοξία. Κι ἀναρωτιέται κανείς: γιατί νά χυθεῖ τόσο μελάνι στήν περιγραφή μιᾶς περιπέτειας; Πολλές φορές νιώθεις ὅτι ὁ Κλ. Κ. δέν παίρνει θέση περιγράφοντας τίς διάφορες πνευματικές του περιπέτειες. Δέν ἔχει ἐξ ἀρχῆς ἕνα κριτικό πνεῦμα ἔναντι τῶν αἱρέσεων στίς ὁποῖες εἶχε μπλεχτεῖ. Διαφαίνεται μιά συμπάθεια καί ἕνα πνεῦμα ἀνοχῆς, ἰδίως στούς Προτεστάντες. Μόνο πρός τό τέλος κάνει μιά κριτική ἀναθεώρηση καί φαίνεται νά ἀποστασιοποιεῖται.
   ᾿Εδῶ θά ἤθελα νά κάνω μιά παρέκβαση καί νά θυμίσω σέ ὅλους μας τόν μεγάλο κίνδυνο πού διατρέχουμε ὅλοι μας ἀπό τόν ἐπίβουλο τῆς σωτηρίας μας διάβολο, «τόν πλανῶντα τήν οἰκουμένην ὅλην», τοῦ ὁποίου τό τέλος προδιαγράφεται οἰκτρό, διότι  θά βασανισθεῖ « ἡμρας καὶ νυκτὸς εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰνων» (᾿Αποκ. κ΄, 10). Καί δέν μπορεῖ κάποιος νά ἰσχυρισθεῖ ὅτι εἶναι ἀπρόσβλητος ἀπό τίς προσβολές τοῦ Βελίαρ, γιατί σύμφωνα μέ τόν ἀπόστολο Παῦλο: «ὁ δοκῶν ἑστάναι βλεπέτω μὴ πέσῃ» (Α΄ Κορ. ι΄, 12). ᾿Εξ ἄλλου ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας μᾶς ἔχει προειδοποιήσει: «πολλοὶ γὰρ ἐλεύσονται ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου λέγοντες, ἐγώ εἰμι ὁ Χριστός, καὶ πολλοὺς πλανήσουσι» Ματθ. κδ΄, 5).
  Βέβαια, ἔχουμε στήν ᾿Εκκλησία μας τήν κλήση τοῦ ᾿Απόστόλου τῶν ἐθνῶν Παύλου κατά τρόπο παράδοξο («κατ᾿ οἰκονομίαν τύφλωση») καί τό σωτηριῶδες ἐρώτημα πού τοῦ ἀπηύθυνε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός μετά : «Σαούλ, Σαούλ, τί με διώκεις». Καί ἡ κατάληξη τοῦ σωτηριώδους διαλόγου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ-Παύλου: «ἐγώ εἰμι ᾿Ιησοῦς ὁ Ναζωραῖος, ὃν σὺ διώκεις» (Πράξ. θ΄, 4-5· κβ΄, 7-8). ᾿Από ἐκεῖ κι ἔπειτα, ὁ ἀπόστολος Παῦλος βαπτίζεται, γίνεται ναός τοῦ ἁγίου Πνεύματος καί ὅλη του ἡ καρδιά ἐλευθερώνεται ἀπό τό σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας (Ρωμ. α΄, 2).  Οἱ μετέπειτα πνευματικές του ἐμπειρίες εἶναι γνήσιες καί ἡ σχέση του μέ τόν Χριστό γίνεται πάντοτε ἐν ἁγίῳ Πνεύματι: «Οὐδεὶς δύναται εἰπεῖν Κύριος ᾿Ιησοῦς εἰ μὴ ἐν Πνεύματι ἁγίῳ» (Α΄ Κορ. ιβ΄, 3).
   Δέν μποροῦμε νά ἰσχυρισθοῦμε ὅμως ὅτι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι πού ἐπιστρέφουν στόν Χριστό ἔχουν ἑκατό τοῖς ἑκατό γνήσιες πνευματικές ἐμπειρίες. ῾Ο κίνδυνος τῆς πλάνης ἐλλοχεύει  πάντοτε. Γι᾿ αὐτό ὁ μέγας διδάσκαλος τῆς νηπτικῆς ἐργασίας Γρηγόριος ὁ Σιναΐτης ἐπισημαίνει τούς κινδύνους τῆς πλάνης κατά τό ἔργο τῆς προσευχῆς: «Πρόσεχε οὖν ἀκριβῶς, Θεοῦ ἐραστά, ἐν γνώσει (=μέ ἀκρίβεια καί γνώση)· ἐπὰν ἐργαζόμενος τὸ ἔργον (ἐνν. τό δύσκολο πνευματικό ἔργο τῆς προσευχῆς), ἴδῃς φῶς ἤ πῦρ ἔξωθεν ἤ ἔσωθεν, ἤ σχῆμα δῆθεν Χριστοῦ ἤ ῎Αγγέλου ἤ ἑτέρου τινός, μὴ παραδέξῃ αὐτό, ἵνα μὴ βλάβην ὑποστῇς· μηδὲ σὺ ἀφ᾿  ἑαυτοῦ εἰκονικῶς προσέχων (=μῆτε ἐσύ ὁ ἴδιος προσέχοντας τίς εἰκόνες αὐτές), ἐάσῃς τὸν νοῦν ἐκτυποῦν τοιαῦτα (=ἀφήσεις τόν νοῦ σου νά τίς ἀποτυπώνει).  Πάντα γὰρ ταῦτα ἔξωθεν ἀκαίρως μετασχηματιζόμενα, πρὸς τὸ πλανῆσαι τὴν ψυχὴν γίνονται» (Φιλοκαλία, τ. Δ΄, σελ. 76, ἔκδ. ᾿Αστέρος).
   ῎Ας σημειωθεῖ ὅτι οἱ προτροπές αὐτές τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Σιναΐτου γίνονται πρός βαπτισμένους ὀρθοδόξους χριστιανούς, ἀνθρώπους δηλ. πού ἔχουν ἀναγεννηθεῖ μέ τό θεῖο βάπτισμα. Πόσο μᾶλλον ἰσχύουν γιά ἀνθρώπους πού  βυθίζονται στή θάλασσα τοῦ Προτεσταντισμοῦ καί σέ ἀμφισβητούμενες ἐμπειρίες τοῦ χώρου αὐτοῦ. Πῶς, λοιπόν, μποροῦμε νά δεχτοῦμε ἀβασάνιστα ὅσα μᾶς λέει παρακάτω ὁ Κλ.  Κ. ὅταν ἤθελε νά κοινωνήσει ἀπό τούς Προτεστάντες καί δέν ἤξερε ἄν τόν ἤθελε πραγματικά ὁ Χριστός; Μᾶς λέει λοιπόν: «Κι ἐπειδή τό δίλημμα αὐτό μονοπωλοῦσε τίς σκέψεις μου, ἔγειρα αὐθόρμητα τό κεφάλι ἐμπρός καί ἔκλεισα τά μάτια ὥστε τίποτα νά μήν ἀποσπᾶ τήν προσοχή μου. Τότε Τόν ρώτησα: ”Χριστέ, θές νά ᾿ ρθω;„  Μέσα σέ κλάσματα δευτερολέπτου, σάν νά περίμενε ἀπό καιρό τή στιγμή αὐτή, ἔδωσε τό ”παρών„ καί μοῦ μίλησε! ῎Οχι, δέν ἤταν προϊόν τῶν σκέψεών μου, γιατί Τόν ἄκουσα νά λέει δυνατά καί καθαρά: ”Ναί, ἔλα! Σοῦ ἔχω δώσει ἄφεση ἁμαρτιῶν„» (σ. 227, 228).  ᾿Εμεῖς τώρα, πρέπει νά πιστέψουμε τόν Κλ. Κ. ὅτι αὐτά δέν εἶναι προϊόντα τῶν σκέψεών του, γιατί ἄκουσε τόν Χριστό νά τοῦ μιλάει δυνατά καί καθαρά! Θά μπορούσαμε, πράγματι, νά εἴμαστε πιό καλοδιάθετοι καί πιό δεκτικοί στίς «ἀποκαλύψεις» τοῦ Κλ. Κ., ἄν δέν ὑπῆρχε κι αὐτή ἡ μυστηριώδης ὁραματίστρια ἡ κυρία Γκροζάν «πού ἔμενε στή Λωζάνη καί ἦταν πολύ γνωστή γιά τό χάρισμα πού εἶχε νά βλέπει ὁράματα, τά ὁποῖα πάντα ἐπαληθεύονταν» !  (σελ. 245) ῎Ετσι, λοιπόν, ἡ περίφημη αὐτή κυρία Γκροζάν εἶπε τά ἑξῆς ἀποκαλυπτικά στόν Κλ. Κ. : «Τή στιγμή ἀκριβῶς πού μοῦ δίνατε τό δισκοπότηρο μέ τόν οἶνο, εἶδα ἕνα ὅραμα: Οἱ πύλες τοῦ οὐρανοῦ ἄνοιξαν διάπλατα. Ο οὐράνιοι οἰκοδεσπότες ἀνήγγελλαν μιά πολύ μεγάλη νίκη καί οἱ ἄγγελοι ἔψαλλαν ἕνα θεσπέσιο ὕμνο» (σ. 244). ῾Ο Κλ. Κ. κοίταξε τή συγκινημένη καί δακρυσμένη κυρία καί  μέ δάκρυα στά μάτια τῆς ἀπάντησε: «Νομίζω πώς μόλις... ἔγινα χριστιανός...» (σ. 245). Πολλά δάκρυα, πολλή συγκίνηση, πολύς συναισθηματισμός! Ποῦ, ὅμως, βρίσκεται ἡ ἀλήθεια; Θά δεχθοῦμε ἐλαφρᾷ τῇ καρδίᾳ αὐτές τίς θρησκευτικές ἐμπειρίες ἤ θά ἀκούσουμε τόν ἅγιο ᾿Ιωάννη τόν Χρυσόστομο πού μᾶς διδάσκει: «ποικίλον καί πολυειδὲς καὶ συγκεχυμένον ἡ πλάνη, ἡ δὲ ἀλήθεια μία» (Ε.Π.Ε. 16Β, 386). ᾿Αλλά μήπως καί στόν ὀρθόδοξο χῶρο δέν ἔχουμε τίς λεγόμενες «φωτισμένες», πού βλέπουν μέ πολλή ἄνεση τόν Χριστό, τήν Παναγία, τούς ᾿Αγγέλους, πού φορᾶνε κάτι ὅμοιόμορφες μαντῆλες καί κρατοῦν σφικτά στά χέρια τους ἕναν ξύλινο σταυρό; ῾Η ᾿Εκκλησία μας εἶναι πολύ ἐπιφυλακτική σέ τέτοιου εἴδους καταστάσεις καί μᾶς κρούει τήν κώδωνα τοῦ κινδύνου: Προσοχή! Προσοχή! Προσοχή! ᾿Ιδίως ἄτομα πού ἔχουν περάσει «πολλά στή ζωή τους», γίνονται εὔκολη λεία στά χέρια τοῦ ἀρχεκάκου. ῾Η ῾Αγία Γραφή μᾶς ἐπισημαίνει ὅτι ὁ σατανᾶς «μετασχηματίζεται εἰς ἄγγελον φωτός»! (Β΄ Κορ. ια΄, 14).
    Εἶναι ἀρκετά πράγματα πού μᾶς παραξένεψαν κατά τήν ἀνάγνωση αὐτοῦ τοῦ βιβλίου, τά ὁποῖα καί θά παραλείψω. ῞Ενα τελευταῖο καί ἐνδεικτικό εἶναι ὁ θαυμασμός καί ἀποδοχή πού δείχνει ὁ Κλ. Κ. στό πρόσωπο τῆς Μητέρας Τερέζας, τήν ὁποία καί εἶχε γνωρίσει προσωπικῶς. Γιά ὅσους δέν θυμοῦνται τά περί τῆς Μητέρας Τερέζας νά ποῦμε ὅτι ἦταν καθολική μοναχή, ἱδρύτρια μοναχικοῦ τάγματος καί ὅτι τό 1979 βραβεύτηκε μέ τό Νόμπελ εἰρήνης γιά τή φιλανθρωπική καί  εἰρηνευτική της δραστηριότητα. Πέθανε σέ ἡλικία 87 ἐτῶν τό 1987, ἀλλά ὁ Πάπας ᾿Ιωάννης Παῦλος ὁ Β΄ δέν ἔχασε τήν χρυσή εὐκαιρία γιά προβολή τοῦ Καθολικισμοῦ καί τό 2003 τήν ἀνεκήρυξε σέ ὁσία. ῞Οπως μᾶς πληροφοροῦν τά ΜΜΕ : «Προσκυνητές ἀπό κάθε γωνιά τοῦ κόσμου κατέφθασαν στή Ρώμη  γιά νά τιμήσουν τή μνήμη τῆς μοναχῆς πού ἀφιέρωσε τή ζωή της στούς φτωχούς, τούς ἄστεγους καί τούς ἄρρωστους τῆς Καλκούτας» (πηγή: διαδίκτυο BBC.GREEK.com).
   ῾Ο Κλ. Κ. μᾶς λέγει πώς  ἡ Μητέρα Τερέζα τόση μεγάλη ἐπιρροή εἶχε πάνω του πού τόν ἔκανε νά κλάψει ὕστερα ἀπό εἴκοσι χρόνια. (σ. 29). Μάλιστα στό βιβλίο του τῆς ἀφιερώνει ὁλόκληρο κεφάλαιο (σ. 95-107). ῎Οντας σέ κατάσταση ἔντονου ψυχικοῦ φόρτου καί ἀμετρήτων δακρύων, ὁ Κλ. Κ. θά μᾶς πεῖ περί τῆς Μητέρας Τερέζας: «ἡ ψυχή τῆς Μητέρας Τερέζας ἀνέδιδε τόση ἀγάπη καί ζεστασιά πού οἱ πάγοι τῆς καρδιᾶς μου ἔλιωσαν. Μιά καρδιά πού ἐδῶ καί τόσο καιρό ἦταν ἀπό πέτρα μεταμορφώθηκε ἀμέσως σέ ἀνθρώπινη καρδιά. ῾Η Μητέρα Τερέζα στεκόταν σάν ἀληθινή μητέρα στούς φτωχούς, ἕνας ἀπό τούς ὁποίους ἤμουν κι ἐγώ. ῏Ηταν ἡ μητέρα μου. Ποτέ μου δέν εἶχα ἀληθινή Μητέρα, ἐνῶ αὐτή ἦταν μιά μοναδική γυναίκα, μιά μητέρα γιά μένα, τόν φτωχότερο τῶν φτωχῶν τῆς Καλκούτας» (σ. 102, 103).
   ῞Οσο κι ἄν μᾶς εἶναι συμπαθής ὁ Κλ. Κ. γιά τήν ὁμολογουμένως ἐξομολογητική του διάθεση, δέν μποροῦμε νά μήν παρατηρήσουμε τόν ἐντονότατο συναισθηματισμό πού ἐκπέμπουν τά βιώματά του, ἕναν συναισθηματισμό πού μπορεῖ νά ἀποβεῖ ἀνασταλτικός σέ μιά νηφάλια καί λογική ἐξέταση τῶν ἐσωτερικῶν του καταστάσεων. Πάλι ἡ Μητέρα Τερέζα φαίνεται νά τόν ἔχει θαμπώσει: «Τόσο μεγάλη ἦταν ἡ δύναμη τῶν λόγων της, ἀλλά καί τόσο πολύ ξαφνιάστηκα μέ τήν ἁπλότητά της, πού ἄλλαξε ριζικά ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ἔβλεπα τά πράγματα» (σ. 104). Βέβαια, ὁ Κλ. Κ. βρισκόταν τότε σέ μία φάση ἀναζήτησης τῆς ἀλήθειας καί δικαιολογοῦνται  ἴσως κάποιες ὑπερβολικές ἐκφράσεις του, ὅπως οἱ παραπάνω. ῞Ομως, ἄν καί τό βιβλίο γράφτηκε ἐκ τῶν ὑστέρων, δέν βλέπουμε σέ κανένα σημεῖο νά ἀπομυθοποιεῖται -ἀπό ἕνα ὀρθόδοξο πλέον- τό πρότυπο τῆς Μητέρας Τερέζας. Παντοῦ θαυμασμός, θαυμασμός, θαυμασμός!  
   Σέ κάποιο ἄλλο σημεῖο ἡ Μητέρα Τερέζα κάνει στόν Κλ. Κ. μαθήματα θρησκευτικῆς χειρομαντείας!: «῞Ενα πρωΐ μοῦ εἶπε: ”᾿Ελα ἐδῶ„ καί μοῦ ἔπιασε τό χέρι ἀνοίγοντας τήν παλάμη μου. ”Κοίτα ἐδῶ... Στό μέσο τῆς παλάμης κάθε ἀνθρώπου ὑπάρχει ἕνα κεφαλαῖο Μ, πού σχηματίζεται ἀπό τίς γραμμές τοῦ χεριοῦ του· νά λές πώς ἡ Παρθένος Μαρία, ἡ μεγάλη Προστάτισσα, χάραξε αὐτό τό γράμμα, γιά νά μήν ξεχνᾶς πώς εἶναι ἡ Μητέρα τοῦ Χριστοῦ πού μεσιτεύει γιά μᾶς στόν Υἱό της. ῞Αμα ἔχεις δυσκολίες ἤ κάτι δέν πάει καλά, ἄνοιξε τήν παλάμη σου καί ζήτα τή βοήθεια τῆς Παναγίας. Θά τρέξει κοντά σου νά σέ προστατεύσει„» (σ. 105). Δέν νομίζω πώς χρειάζεται νά ἀνοίξουμε τό χέρι μας καί νά δοῦμε τίς γραμμές τῆς παλάμης μας γιά νά σπεύσει ἡ Παναγία μας σέ βοήθεια. Κάτι τέτοιες ἑρμηνεῖες ἀγγίζουν τά ὅρια τοῦ κωμικοῦ. ῾Η Παναγία Μητέρα μας μέ μιά ἁπλῆ ἐκ βάθους καρδίας ἐπίκλησή της εἶναι πραγματικά κοντά μας.
   ῾Ο  μακαριστός Γέροντας Σωφρόνιος τοῦ ῎Εσσεξ, ἄν καί ἀρχικά τοῦ ἔδειξε μιά πατρική συμπάθεια γιά τόν ὁμολογουμένως ἀξιέπαινο ἀγώνα πού ἔκανε νά ἀπεγκλωβιστεῖ ἀπό τά δίκτυα τοῦ μισοκάλου, ἐν τούτοις δέν φάνηκε διατεθειμένος νά τόν δεχθεῖ ἀμέσως στούς κόλπους τῆς ὀρθόδοξης  ᾿Εκκλησίας, προφανῶς γιά νά τόν δοκιμάσει καί νά τόν ὁδηγήσει σταδιακά σέ ἐπίπεδο ὡριμότητας  τέτοιο, ὥστε ἕτοιμος καί «κατηχημένος» νά δεχτεῖ τό ὀρθόδοξο βάπτισμα: «Πάντως, ὅταν βρισκόμουν μαζί του (ἔνν. μέ τόν Γέροντα Σωφρόνιο), ἔνιωθα κάτι τό ἀνείπωτο, ἕνα μυστήριο -ἡ ἴδια ἡ ἀγάπη κρυβόταν πίσω ἀπό τό χιοῦμορ του. Ὅταν γελοῦσε-καί αὐτό συνέβαινε συχνά ὅταν ἤμασταν μαζί- τρανταζόταν ὁλόκληρος καί νόμιζες πώς τόν σήκωνε ψηλά ἕνα σύννεφο. ῾Ωστόσο, ἀκόμα δέν ἦταν πρόθυμος νά μέ δεχτεῖ στούς κόλπους τῆς ᾿Εκκλησίας του. ῎Ετσι, γιά ἄλλη μιά φορά μοῦ εἶπε νά γυρίσω πίσω»  (σ. 397).
    ᾿Αργότερα ἡ πορεία του πρός τήν ᾿Ορθοδοξία εἶναι ὄντως ἐπαινετή. ᾿Εφάρμοσε ὅσα τοῦ εἶπε ὁ Γέροντας σχετικά μέ τή νοερά προσευχή: «Κλάους, σοῦ συνιστῶ νά κάνεις νοερά προσευχή. Τά λόγια εἶναι: ”Κύριε ᾿Ιησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με, τόν ἁμαρτωλό» „ ῎Αν λές τακτικά αὐτήν τήν  ”προσευχή τῆς καρδιᾶς„, θά δεῖς τήν καλή ἀλλοίωση πού θά σοῦ χαρίσει ὁ Κύριος». (σ. 397).   ῾Η κατοπινή του πορεία εἶναι ἀξιοπαρατήρητη: «Χάρη στήν καρδιακή προσευχή  πολλά πράγματα ἄλλαξαν σύν τῷ χρόνῳ. Μπόρεσα νά περάσω  ἀπό τό γάλα στή στερεά τροφή μέσω τῆς συνεχοῦς προσπάθειας καί τῆς πειθαρχίας» (σ. (401). Πράγματι, ἡ φωτεινή προσωπικότητα τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος Σωφρονίου φαίνεται ὅτι ἐξάσκησε μιά εὐεργετική  ἐπίδραση στήν πνευματική ζωή τοῦ  Κλ. Κ. Γι᾿  αὐτό κι ὁ ἴδιος θά ὁμολογήσει στόν ἐπίλογο τοῦ βιβλίου: «῾Ο χριστιανικός δρόμος μοιάζει συχνά νά εἶναι ἀδιάβατος, ἀλλά ὅπως ἔδειξα καί στό ἀνά χείρας βιβλίο, δέν ὑπάρχει ἄλλη ἐναλλακτική ὁδός ἀπό αὐτήν τῆς ᾿Ορθοδοξίας» (σ. 418).
   Πάντως, τό βιβλίο αὐτό, ἄν διαβαστεῖ ἀπό κάποιον, θά πρέπει νά διαβαστεῖ μέ ἐπιφύλαξη καί προσοχή, ἰδίως στά σημεῖα ὅπου ἐπικεντρώσαμε τήν κριτική μας. ᾿Ασφαλῶς δέν εἶναι ἕνα βιβλίο πού θά συστήναμε σέ ἐφήβους, στούς ὁποίους δέν ἔχουν κατασταλάξει πολλά στοιχεῖα σχετικά μέ τήν πίστη. ῾Υπάρχει ὁ κίνδυνος νά ὁδηγηθοῦν σέ κόσμους πού δέν θά μποροῦν νά τούς ἐλέγξουν. ᾿Ενθυμοῦμαι,  ὅταν ἤμουν φοιτητής στή Θεολογική Σχολή,  μοῦ εἶχε προταθεῖ νά κάνω κάποια ἐργασία  στά πλαίσια θρησκειολογικοῦ μαθήματος στό βιβλίο: «῾Η αὐτοβιογραφία ἑνός Γιόγκι»,  ὅπου ἀπό ἕνα σύγχρονο γκουροῦ παρουσιαζόταν μέ κάθε λεπτομέρεια ἡ κοσμοαντίληψη τῆς Γιόγκα. ῞Οταν κατόπιν ρώτησα τόν μακαριστό καί πολύ ἀγάπητό μου πατέρα ᾿Αντώνιο ᾿Αλεβιζόπουλο γιά τό ἐγχείρημα αὐτό, ἐκεῖνος μέ ἀπέτρεψε, ἐπισημαίνοντάς μου παράλληλα τούς κινδύνους στούς ὁποίους θά μποροῦσα νά ἐμπλακῶ.   
   ῾Ο ᾿Απόστολος Παῦλος μᾶς ὑπενθυμίζει ὅτι «διὰ πολλῶν θλίψεων δεῖ ἡμᾶς εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ»  (Πράξ. ιδ΄, 22). ῎Ας παρακαλέσουμε τόν φιλεύσπλαγχνο Πατέρα ὅλων μας, ὥστε ὅσες θλίψεις περάσουμε στή ζωή μας, νά μεταποιηθοῦν μέ τή χάρη Του σέ ἀληθινά ἐν Χριστῷ βιώματα, βιώματα πού θά μᾶς ὁδηγήσουν μέ ἀσφάλεια στό ἀκύμαντο λιμάνι τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ.




     


Ποίημα ἄνευ σχολίων...(Γ. Σουρῆ, 1853-1919 )



Ποιός είδε κράτος λιγοστό σ' όλη τη γη μοναδικό,
εκατό να εξοδεύει και πενήντα να μαζεύει;
Να τρέφει όλους τους αργούς, νά'χει επτά Πρωθυπουργούς,
ταμείο δίχως χρήματα και δόξης τόσα μνήματα;
Νά'χει κλητήρες για φρουρά και να σε κλέβουν φανερά,
κι ενώ αυτοί σε κλέβουνε τον κλέφτη να γυρεύουνε;


Γεώργιος Σουρής (1853-1919)


Πηγή:http://cummulus4.blogspot.com

Τήν ᾿Εκκλησία ἀγαπῶ...Κ. Καβάφης












Τὴν ἐκκλησία ἀγαπῶ - τὰ ἐξαπτέρυγά της,
τ' ἀσήμια τῶν σκευῶν, τὰ κηροπήγιά της,
τὰ φῶτα, τὲς εἰκόνες της, τὸν ἄμβωνά της.
᾿Εκεῖ σὰν μπῶ, μές σ᾿ ἐκκλησία τῶν Γραικῶν·
μὲ τῶν θυμιαμάτων της τὲς εὐωδίες,
μὲ τὲς λειτουργικές φωνές καὶ συμφωνίες,
τὲς μεγαλοπρεπεῖς τῶν ἱερέων παρουσίες
καὶ κάθε των κινήσεως τὸν σοβαρό ρυθμό-
λαμπρότατοι μες στων αμφίων τον στολισμό-
ὁ νοῦς μου πιαίνει σὲ τιμές μεγάλες τῆς φυλῆς μας,
στὸν ἔνδοξό μας Βυζαντινισμό.

Κωνσταντῖνος Π. Καβάφης