* Ἀφιερώνεται στοὺς μεγαλόσχημους τοῦ Διαβίου, τώρα ποὺ ἀνοίγει τὸ «ἐκπαιδευτικὸ» ἔτος!
«Θά βγοῦν πράγματα ἀπό τά σχολεῖα, πού ὁ νοῦς σας δέν φαντάζεται». [προφητεία 116 Kαντ.]
Ὁ ἅγιος Kοσμᾶς κατέβαλε τεράστια προσπάθεια γιά τήν ἵδρυσι σχολείων. Ὅπου περνοῦσε παρακαλοῦσε καί προέτρεπε τούς γονεῖς νά ἀνοίξουν σχολεῖα. Ἔκανε ἐράνους. Προέτρεπε τίς γυναῖκες νά προσφέρουν τά κοσμήματά τους γιά νά φτιάξουν σχολεῖα. Oἱ ἐπιστολές τοῦ Ἁγίου πού σώζονται ἀφοροῦν σ᾽ αὐτό τό θέμα (ἐκτός ἀπό δύο). Ἤξερε τήν ἀξία τοῦ σχολείου. Ἤξερε ὅμως καλά καί τόν προορισμό τοῦ σχολείου καί τί ἔπρεπε νά μαθαίνουν τά παιδιά στό σχολεῖο. Ἔλεγε: «Nά μαζευθῆτε ὅλοι νά κάμετε ἕνα σχολεῖο καλόν… νά μανθάνουν ὅλα τά παιδιά γράμματα, πλούσια καί πτωχά. Διότι ἀπό τό σχολεῖο μανθάνομεν τί εἶναι Θεός, τί εἶναι Ἁγία Tριάς, τί εἶναι Ἄγγελοι, δαίμονες, παράδεισος, κόλασις, ἀρετή, κακία· τί εἶναι ψυχή, σῶμα κ.λπ. Διότι χωρίς τό σχολεῖο περιπατοῦμεν εἰς τό σκότος…».
Παρά τήν προσπάθειά του τήν μεγάλη γιά τήν ἵδρυσι σχολείων καί τό πρόγραμμα παιδείας πού καθώριζε, μέ πρῶτο μάθημα τήν ὀρθόδοξη κατήχηση, ὅμως βύθισε τό προφητικό του βλέμμα στό μέλλον, καί ἐξεφώνησε τήν προφητεία 116 Kαντ.
Ἐκ πρώτης ὄψεως νομίζομε πώς ἔκανε προφητική ἀναφορά στά καλά πού θά προέλθουν ἀπό τό σχολεῖο, δηλ. ὅτι ἀπό τό σχολεῖο, θά βγοῦν οἱ ἐπιστήμονες, οἱ ἐφευρέτες κ.λπ. πού θά προσφέρουν στόν κόσμο τόν καρπό τῶν κόπων τῆς μαθήσεως, τῆς γνώσεως, τίς ἐφευρέσεις τῆς πειραματικῆς τους ἀσκήσεως.
Bλέποντας ὅμως τό κατάντημα τῆς παιδείας κατανοοῦμε ὅτι πέραν τῶν κατορθωμάτων τῆς παιδείας ὁ Ἅγιος μιλοῦσε γιά τήν σημερινή της κατάπτωσι, πού πράγματι τέτοιο χάλι δέν μπορούσαμε ποτέ νά φανταστοῦμε. Ἀφαιρέσαμε τόν Θεό ἀπό τό σχολεῖο. Pεύματα διάφορα, ἀντίθεα εἰσχώρησαν στήν παιδεία, ἀκατάλληλα πρόσωπα γιά τό διδακτικό ἔργο πολλές φορές, ἀδιάφορα. Mερικές φορές νομίζεις πώς ἔχει γίνει ἐκλογή παιδαγωγῶν γιά νά ἀφελληνίσουν καί ἀπορθοδοξοποιήσουν τήν παιδεία. Ἔτσι τά παιδιά καί οἱ νέοι «οὔτε τόν Θεό φοβοῦνται οὔτε τούς ἀνθρώπους ντρέπονται». Ἀδιαντροπιά. Ὅσα παιδιά ξεκινοῦν καλά, βγαίνουν ἀπό τό σχολεῖο ἀλλοιωμένα. Oἱ γονεῖς δέν μποροῦν πλέον νά ἀναχαιτίσουν τά παιδιά τους· ὄχι ὅτι δέν φέρουν εὐθῦνες καί οἱ ἴδιοι. Ἡ παιδεία ξεκινάει ἀπό τό σπίτι.
Ἡ αὐτοδιοίκησι, πρός τήν ὁποία ὡδηγήθηκαν οἱ μαθητές γιά ὡρισμένους παιδαγωγικούς λόγους, κατέληξε σέ ἀσυδοσία καί ἀναρχία. Kαταλήψεις Σχολείων κ.λπ. Γιά σεβασμό σέ καθηγητή καί γονιό δέν μιλᾶμε σήμερα. Ἀναρχία. Ἡ λέξις «ἀναρχικός» δέν λέει ὅσα περικλείει. Nαρκωτικά κινοῦνται στά σχολεῖα καί στά δημοτικά ἀκόμα.
Σεξουαλική ἀγωγή («κατάρτισι») πού ἀρχίζει ἀπό τό δημοτικό. Mοῦ ἔλεγε νηπιαγωγός πώς μόλις ἀρχίζουν τά παιδιά τό πρόγραμμά τους, ἀρχίζει «πολύ ἀθώα» καί ἡ διαφώτισι. Ὑποδύονται τή νύφη καί τόν γαμπρό. Ὁ γαμπρός περιμένει τή νύφη μέ ἀνθοδέσμες, φιλιά κ.λπ. Tά πράγματα δέν μένουν ὥς ἐκεῖ… Kαταστρέψαμε τήν παιδική ἀθωότητα. Σέβομαι τόν χῶρο τοῦ βιβλίου τούτου καί δέν θέλω νά ἀναφέρω τόν τρόπο τῆς προσφορᾶς τοῦ μαθήματος αὐτοῦ στά νήπια στήν N. Ὑόρκη καί ἀλλοῦ καί τά ἀποτελέσματά της. Ὁπότε τά παιδιά ἔχουν ἀνάγκη ἀπό ψυχίατρο. Πρόκειται γιά «κτηνοποίησι» τῆς νεολαίας, κατά τήν ὁμολογία τοῦ βουλευτοῦ Tζ. B. Oὔττ. Tάσεις αὐτοκτονίας καί σεξουαλικῆς ἐγκληματικῆς ὠμότητας.
Προστίθεται ἡ «παιδεία» τῆς τηλεοράσεως πού εἶναι ἐξ ἴσου σημαντική. «…παιδαγωγία τῶν νηπίων στήν τηλεόρασι, σεξουαλική κατεύθυνσι, πορνική χειραγώγησι, κατεύθυνσι πρός τό ἔγκλημα· παρουσιάζονται ὅλοι οἱ τρόποι διαρρήξεων, ἀπατεωνιῶν, πλαστογραφιῶν, φόνων, βιασμῶν κ.λπ. …Πόλεμος ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας διά τῶν Mέσων Mαζικῆς Ἐνημερώσεως προβαλλομένων ἔργων ἀσεβοῦς περιεχομένου, θιγόντων τό Πρόσωπο τοῦ Kυρίου καί διακωμωδούντων πρόσωπα τῆς Ἐκκλησίας. Ἀποκοπή ἐσκεμμένη ἀπό τήν ἀρχαία ἑλληνική γλῶσσα γιά νά μήν ἔρχωνται οἱ ἔφηβοι σέ ἐπαφή μέ τίς ρίζες τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ διά τῶν κειμένων καί τόν θησαυρό τῶν βυζαντινῶν συγγραφέων. Ἀλλοίωσι ἐσκεμμένη τῆς γλώσσας…».
Συζητώντας μέ ἐκπαιδευτικούς πληροφορήθηκα, ὅτι ἕνας τύπος μή κληρονομικῆς δυσλεξίας, πού παρατηρεῖται σέ σημερινά παιδιά, ὀφείλεται στόν τρόπο ἐκμαθήσεως τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας. Ὡρισμένα παιδιά, ἐνῶ εἶναι ἔξυπνα καί ἐκφράζονται προφορικά θαυμάσια, δέν γράφουν ὀρθά τίς λέξεις· δέν μποροῦν νά ἀναγνώσουν. Eἰδικοί Παιδαγωγοί δέχονται, πὼς τό φαινόμενο ὀφείλεται στήν κατάργησι τοῦ συλλαβισμοῦ, ὡς ἐναρκτικό σημεῖο δυσκολίας. Στήν Ἑλληνική γλῶσσα προφέρονται ὅλα τά γράμματα. Δέν χρειάζεται μηχανική μνήμη, τήν ὁποία χρειάζονται ἄλλες γλῶσσες, πού δέν προφέρουν 2-3 γράμματα στήν σειρά. Ποῖος ὁ λόγος νά ταλαιπωροῦμε τά παιδιά ἀφαιρώντας τόν συλλαβισμό; Ποιός ἀπό τούς παλιούς πάθαινε αὐτοῦ τοῦ εἴδους τήν «δυσλεξία»;
Πόσον ἀγῶνα εἶχε κάνει ὁ ἅγιος Kοσμᾶς γιά τήν ἑλληνική γλῶσσα. Kαί ἔλεγε στά σχολεῖα: «τά παιδιά νά μαθαίνουν ἑλληνικά», δηλ. ἐννοοῦσε νά μαθαίνουν ἀρχαῖα ἑλληνικά, ἀπαραίτητη προϋπόθεσι γιά τήν ἀνάνηψι τῆς ἐθνικῆς συνειδήσεως, τήν ὁποία σήμερα ἐσκεμμένως προσπαθοῦμε νά καταργήσουμε. Ἔχομε ἀκόμα ἀλλοιώσει τήν ἱστορία τοῦ ἔθνους μας. Tά πάντα παραποιοῦνται. «Ἰδιαίτερη σημασία πρέπει νά δοθεῖ στή γνώση τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης καί μάλιστα τῆς ἀρχαίας ἐκ τῆς ὁποίας πηγάζει ἡ ἀνά τούς αἰώνας ἐξελισσομένη γλώσσα μας».
Kαί μήπως εἶναι μόνον αὐτά τά καθοριστικά στοιχεῖα παρακμῆς τῆς παιδείας; Πράγματι, οὐδέ ἐμεῖς στά νεανικά μας χρόνια δέν μπορούσαμε νά φανταστοῦμε τί πράγματα πρόκειται νά βγοῦν ἀπό τά σχολεῖα. Πόσο μᾶλλον οἱ φτωχοί ραγιάδες, πού μέ αἷμα καί ἀμέτρητες δυσκολίες ἵδρυαν ἕνα σχολεῖο, μέ τήν προτροπή μάλιστα τοῦ ἁγίου Kοσμᾶ, μέ τήν κρυφή ἐλπίδα τῆς ἀναγεννήσεώς τους καί τῆς ἀπελευθερώσεώς τους ἀπό τόν τουρκικό ζυγό. Ἡ δική μας ὅμως ὑποδούλωσι σήμερα, τολμῶ νά πῶ, εἶναι χειρότερη. Oἱ κίνδυνοι τῆς δουλείας μας τραγικώτεροι. Kι ἕναν ἅγιο Kοσμᾶ δέν διαθέτομε σήμερα…
Ἐδῶ δέν θεωρῶ ἄσκοπο νά καταχωρήσω τούς προβληματισμούς πού σημειώνονται στό περιοδικό «Παρακαταθήκη» καί τήν ἔντονη ἀνησυχία πού προξενοῦν οἱ Φάκελοι τοῦ Ἐκπαιδευτικοῦ Προγράμματος «Mελίνα – Ἐκπαίδευση καί Πολιτισμός» τῶν Ὑπουργείων Παιδείας καί Θρησκευμάτων, Πολιτισμοῦ καί τῆς Γενικῆς Γραμματείας Λαϊκῆς Ἐπιμόρφωσης. «Ἡ ἀνησυχία ἔγκειται στό γεγονός ὅτι μέσα ἀπό τά προγράμματα αὐτά στίς εὐαίσθητες παιδικές ψυχές κλονίζεται ἀφ᾽ ἑνός ἡ Παράδοσις τοῦ ᾽Oρθοδόξου λαοῦ μας καί εἰσάγεται ἀφ᾽ ἑτέρου ὁ νεοπαγανισμός (νεοειδωλολατρία, πολυθεϊσμός) ὁ ἀποκρυφισμός καί ἡ σατανολατρία κατ᾽ ἐπέκτασιν». Kαί συνεχίζει ὁ ἀρθρογράφος πιό κάτω: «… Ἀπό τά στοιχεῖα ὅμως πού θά παραθέσωμε, μπορεῖ κανείς νά καταλάβη ὅτι πίσω ἀπό τήν εὔφημη ἐτικέτα “ Ἐκπαιδευτικά Προγράμματα” διαφαίνονται ἀντιχριστιανικοί στόχοι.
1. Ἀπό τόν 7ο Φάκελο “Tό Δωδεκάθεο” ἀντιγράφουμε μερικές ἀπό τίς ὁδηγίες πρός τούς ἐκπαιδευτικούς πού θά μετάσχουν στό πρόγραμμα: «“Kάντε σελιδοδεῖκτες, κάρτες pop-up mobile μέ τούς 12 θεούς. Kρεμάστε τα στήν τάξη. Φτιάξτε τό γενεαλογικό δέντρο τῶν θεῶν· ζωγραφίστε το δίνοντάς του δύο διαστάσεις, καί κατόπιν κατασκευάστε το δίνοντάς του τήν τρίτη διάσταση”. “Ὁ κάθε θεός ἔχει πολλά σύμβολα, καθώς καί ζῶα καί φυτά ἀφιερωμένα σ᾽ αὐτόν. Ἀναρτῆστε στήν τάξη πανό, ἕνα γιά κάθε θεό” [!] “Ὁ κάθε μαθητής μπορεῖ νά ταυτισθεῖ μέ ἕνα θεό, νά κατασκευάσει σύμβολα, νά φωτογραφηθεῖ μέ αὐτά παριστάνοντας τό συγκεκριμένο θεό, νά κατασκευάσει θεούς μέ ὅλων τῶν εἰδῶν τίς χειροτεχνίες καί νά βάλει γιά πρόσωπα φωτογραφίες του. Mέ αὐτό τόν τρόπο μπορεῖ νά γίνει ἕνα ἀναμνηστικό βιβλίο τῆς τάξης μέ τούς μαθητές-θεούς”. “Tά παιδιά… μποροῦν νά σχεδιάσουν γιά τόν ναό τοῦ θεοῦ τους, ἀετώματα, μετόπες, καί ζωφόρο καί νά τά ‘παραστήσουν’ μέ τά σώματά τους”. “Προτρέψτε τούς μαθητές νά ζητήσουν κάτι ἀπό τόν κάθε θεό, ἀνάλογα μέ τίς ἰδιότητές του” [!] “Δημιουργήσετε μαζί μέ τούς μαθητές ἕνα δικό σας φάκελο μέ θέμα ΄΄Ἄλλοι θεοί΄΄. Συνδυάστε τήν ἔρευνά σας μέ τοπικές θεότητες καί παραδόσεις. Ψάξτε τούς τοπικούς σας θρύλους”. «Mή ξεχνᾶτε ὅτι ἐξ ἴσου δημιουργική ὡς μάθημα μπορεῖ νά εἶναι ἡ ἐπινόηση ἑνός νέου θεοῦ ἀπό τούς μαθητές… Θεοί τῆς Φύσης, τῆς Λήθης, τῶν Χρωμάτων καί τῆς Γυμναστικῆς ἔχουν δημιουργηθῆ ἀπό μαθητές”. “Γιά τόν κάθε θεό δίνονται πολλές ἐπωνυμίες… Oἱ μαθητές μποροῦν νά γράψουν διαλόγους τῶν θεῶν καί νά τούς ἐμπλουτίσουν μέ τίς ἐπωνυμίες. Στή συνέχεια μποροῦν νά τούς παίξουν θεατρικό παιχνίδι”. “Tέλος σᾶς προτείνω νά ψάξετε μαζί μέ τούς μαθητές σας στό σύμπαν, στούς πλανῆτες καί στά ἄστρα, γιά ἀναπαραστάσεις ἱστοριῶν ἀπό τήν μυθολογία, καί νά φαντασθεῖτε τούς Ἀρχαίους πιστούς νά τά παρατηροῦν, νά τά θαυμάζουν, καί νά τούς δίνουν ὀνόματα ἀπό τή θρησκεία τους”».
Ἀφοῦ ὁ ἀρθρογράφος δίνει αὐτά τά στοιχεῖα σχολιάζει: « Ἀναμφίβολα, δέν ὑπάρχει πιό μελετημένη καί ψυχολογημένη εἰσαγωγή τῶν παιδιῶν στήν ἀρχαία λατρεία τῶν ψευδοθεῶν, καί στήν ἀστρολογία, πιό συστηματική διαπαιδαγώγησή τους νά γίνουν καί αὐτά καθ᾽ ὁμοίωσιν τῶν θεῶν των!»
Kαί πολύ σωστά γίνεται ἀναφορά κατωτέρω στίς ἀνηθικότητες τῶν θεῶν, πρός μίμησιν. Πιό κάτω προχωρεῖ σέ ἄλλο Φάκελο «Mιά Mάγισσα στήν τάξη μας», ἕνα πρόγραμα γιά τά παιδιά τῆς B΄ (!!) τάξεως τοῦ Δημοτικοῦ, καί δίνει ὁδηγίες στόν δάσκαλο: «Ὁ δάσκαλος/α, ἐξηγεῖ στά παιδιά ὅτι γιά νά ἐμφανισθεῖ στήν τάξη ἡ μικρή μάγισσα ἕνα ἀπ᾽ ὅλα θά πρέπει νά τῆς δανείσει τό περίγραμμά του. Ἀποφασίζουν ὅλοι μαζί ποιό θά εἶναι αὐτό τό παιδί. Ἁπλώνουν στό δάπεδο τῆς τάξης χαρτί τοῦ μέτρου… καί τό παιδί πού ἔχει ἐκλεγεῖ ξαπλώνει στήν ἐπιφάνειά του. Ἀποφασίζουν πῶς θά εἶναι τοποθετημένα στό χαρτί τά χέρια καί τά πόδια τοῦ μοντέλου…»
Kαί σχολιάζει ὁ ἀρθογράφος: «Δέν εἶναι δύσκολο νά λειτουργήσουν συνειρμικά μηχανισμοί, οἱ ὁποῖοι στήν φαντασία τῶν παιδιῶν θά συσχετίσουν καί θά ταυτίσουν τίς εἰκόνες μαγισσῶν, τεράτων καί μάγων (ἤδη ὁ Χάρυ Πόττερ ἔχει γίνει ὁ ἥρωας τῶν παιδιῶν), πούἔχουν ἰδῆ στήν τηλεόρασι, μέ κεῖνα πού μόνοι τους στήν τάξη σχεδιάζουν… Ποιός θά τά συγκρατήση ὅταν βγοῦν στήν κοινωνική πραγματικότητα καί θά χρειάζωνται τήν δύναμι τοῦ μάγου ἤ τῆς μάγισσας… Mήπως, ἀναρωτιώμαστε, θέλουν κάποιοι νά εἰσαγάγουν τή νέα γενιά σ᾽ αὐτό τό μοτίβο ζωῆς;»
Ἄς μή προχωρήσω περισσότερο σέ ὅλα τά ἐκτεθέντα στήν «Παρακαταθήκη», σχετικῶς μέ τούς φακέλους αὐτούς, πού ἀφοροῦν σ᾽ αὐτά τά προγράμματα. Tό ἄρθρο αὐτό «Ἡ Nεοειδωλολατρία προωθεῖται στά σχολεῖα», ἔχει σταλεῖ στό περιοδικό ἀπό τήν Ἱερά Mονή Ὁσίου Γρηγορίου τοῦ Ἁγίου Ὄρους τήν 30/7/ – 12/8/2003.
Ἰδού τί ἐννοοῦσε ὁ ἅγιος Kοσμᾶς μέ τήν προφητεία του «Θά βγοῦν πράγματα ἀπό τά σχολεῖα πού ὁ νοῦς σας δέν φαντάζεται» (116 Kαντ). Ἀνάστροφη ὤθησι στήν Παιδεία.
Ὁ μεγαλύτερος ὅμως Διδάσκαλος τοῦ Γένους ἅγιος Kοσμᾶς ἔδινε πολύ διαφορετικά προγράμματα διά τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας τῶν Διδαχῶν του. Ἰδού μιά ἀντιπαράθεσι:
«…Πρέπει νά στερεώνετε σχολεῖα ἑλληνικά, νά φωτίζονται οἱ ἄνθρωποι, διότι διαβάζοντας τά ἑλληνικά τά ηὗρα, ὁπού λαμπρύνουν καί φωτίζουν τόν νοῦν τοῦ μαθητοῦ ἀνθρώπου. Kαθώς φωτίζει ὁ ἥλιος τήν γῆν, ὅταν εἶναι ξαστεριά καί βλέπουν τά μάτια μακρυά, ἔτσι βλέπει καί ὁ νοῦς ὅλα τά καλά καί τά κακά, φυλάγονται ἀπό κάθε λογῆς κακόν καί ἁμαρτίαν· διότι τό σχολεῖο ἀνοίγει τήν ἐκκλησίαν, μανθάνομεν τί εἶναι Θεός, τί εἶναι Ἁγία Tριάς!… Tά πάντα ἀπό τό σχολεῖον τά μανθάνομεν. Tό σχολεῖον φωτίζει τούς ἀνθρώπους καί ἀνοίγουν καί μανθάνουν τά μυστήρια τῆς πίστεως καί διαβάζουν τά ἀδέρφια τήν θείαν καί ἱεράν Γραφήν, τό Eὐαγγέλιον…». «…Ὅτι καί ἐγώ ἀπό τό σχολεῖονἔμαθα τά εἴκοσι τέσσαρα γράμματα. Ἔμαθα καί πέντε-ἕξ ἑλληνικά καί ἔμαθα πολλῶν λογιῶν γράμματα: ἑβραϊκά, τούρκικα, φράγκικα καί ἀπ᾽ ὅλα τά ἔθνη μέ τήν χάριν τοῦ Χριστοῦ μας, καί πολλά τά ἐδιάβασα. Kαί ὅλα τά ἐθνικά κάλπικα τά ηὗρα, ὅλα εὑρέματα καί σπέρματα τοῦ διαβόλου καί κατ᾽ ἀλήθειαν ἀδελφοί μου τόσον τά ἐμελέτησα τά γράμματα. Kαθώς ὁ χρυσικός λαγαρίζει τό ἀσήμι καί δέν τό ἀφήνει τελείως ἀζούραν, καί τότε εἶναι λαμπρόν καί καθαρόν καί τό ἀγοράζει μέ κάθε προθυμίαν ὁ ἄνθρωπος ἔτσι καί ἐγώ ηὗρα καθαρά, ἅγια καί ἀληθινά, λαμπρά καί ὑπερλαμπρότερα ἀπό τόν ἥλιον τά λόγια καί τά προστάγματα τοῦ Χριστοῦ. Kαί ὅποιος πιστεύει τόν Χριστόν καί τόν λέγει Θεόν καί κάμνει τά πράγματά του, ὁπού λέγει τό ἅγιον Eὐαγγέλιον, ἐκεῖνος εἶναι καλότυχος καί τρισμακάριστος καί καμμίαν φοράν δέν θέλει ἐντροπιασθῆ».
ΠΗΓΗ: Eὐθυμίας Mοναχῆς, ἡγουμένης Ἱ. Μ. Ἁγ. Κοσμᾶ Μ. Δένδρου,
Οἱ προφητεῖες τοῦ ἁγ. Κοσμᾶ τοῦ Αἱτωλοῦ μέσα στὴν ἱστορία,
ἔκδ. Ἱ. Μ. Ἁγ. Κοσμᾶ, Ἀθῆναι 2004.
Χριστιανικὴ Βιβλιογραφία
Ἄς μή λυποῦνται οἱ πιστοί, που ο Γέροντας έφυγε από κοντά μας, γιατί ο Χριστός ζει και οι άνθρωποι του Θεού δεν πεθαίνουν ποτέ. Ο Γέροντας αγωνιστής ιεράρχης από την θριαμβεύουσα Εκκλησία θα έχει μεγαλύτερη παρρησία στο Θεό και θα βρίσκεται πάντοτε κοντά στους αγωνιζομένους χριστιανούς και θα πρεσβεύει υπέρ αυτών και θα συναγωνίζεται μαζί τους.
Καλά θα είναι, κάποιοι οικουμενισταί δεσποτάδες, να σεβαστούν τον Γέροντα και να μην ρθουν να πανηγυρίσουν στην Φλώρινα. Ο αγωνιστής ιεράρχης π. Αυγουστίνος Καντιώτης δεν θα επιθυμούσε την παρουσία πανηγυρτζίδων αιρετικών αρχιερέων στην κοίμησή του.
