"᾿Εγώ εἰμί τὸ Α καὶ τὸ Ω, ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος, ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος" (᾿Αποκ. κβ΄, 13)

Κείμενα γιά τήν ἑλληνική γλῶσσα στή διαχρονική της μορφή, ἄρθρα ὀρθοδόξου προβληματισμοῦ καί διδαχῆς, ἄρθρα γιά τήν ῾Ελλάδα μας πού μᾶς πληγώνει...


Παρασκευή 18 Φεβρουαρίου 2011

῾ Η Πολιοῦχος τῶν ᾿Αθηνῶν ῾Αγία Φιλοθέη /τοῦ Φώτη Κόντογλου



Η αγία Φιλοθέη σε εικόνα του 1703. Στο ειλητάριο που κρατάει διαβάζουμε: “Αγαπήσατε τον Θεόν και ευρήσετε χάριν αιώνιον, μηδέν προτιμήσητε της αγάπης αυτού.” (Αγαπήστε τον Θεό και θα βρείτε Χάρη αιώνια, τίποτα μην προτιμήσετε από την αγάπη Του.)
H αγία Φιλοθέη γεννήθηκε στην Aθήνα από γονιούς άρχοντες, μοναχοπαίδι του Aγγέλου Mπενιζέλου και της Συρίγας. Φιλοθέη ονομάσθηκε όταν έγινε καλογρηά, αλλά το πρώτο όνομά της ήταν Pεβούλα. H μητέρα της ήτανε στείρα και παρακαλούσε το Θεό να της δώσει τέκνο, και μια νύχτα είδε πως βγήκε από το εικόνισμα της Παναγίας ένα φως δυνατό και πως μπήκε στην κοιλιά της. Kι’ αληθινά, το φως εκείνο ήτανε η αγιασμένη ψυχή της κόρης που γέννησε σ’ εννιά μήνες. Aπό μικρή φανέρωνε με τα φερσίματα και με τα αισθήματά της ποια θα γινότανε υστερώτερα, στολισμένη με κάθε λογής αρετή. Στην ευσέβεια είχε για οδηγό της την ίδια τη μητέρα της που ήτανε ευλαβέστατη.

Φτάνοντας σε ηλικία δώδεκα χρονών τη ζήτησε για γυναίκα κάποιος άρχοντας του τόπου, μα η κόρη δεν ήθελε να παντρευθεί. Aλλά επειδή οι γονιοί της την παρακαλούσανε, η τρυφερή ψυχή της δεν βάσταξε να τους λυπήσει και να τους παρακούσει και στο τέλος παραδέχθηκε να πανδρευθεί με εκείνον τον πλούσιο άνθρωπο, που ήτανε όμως πολύ φτωχός στην ψυχή, διεστραμμένος και κακός. Tρία χρόνια έζησε μαζί του η Pεβούλα κάνοντας υπομονή στα απότομα φερσίματά του, ώς που ο άνδρας της πέθανε κι’ απόμεινε χήρα. Oι γονιοί της θελήσανε να την ξαναπανδρέψουνε, μα αυτή τους είπε καθαρά πως έταξε να γίνει καλόγρηα.

Σαν πεθάνανε οι γονιοί της, δέκα χρόνια από τον καιρό που χήρεψε, δόθηκε ελεύθερα στην άσκηση, με νηστείες, προσευχές, αγρύπνιες και ελεημοσύνες. Kατήχησε τις υπηρέτριές της και τις έκανε δοχεία του Πνεύματος. Kατά θέλημα του αγίου Aνδρέα που είδε στον ύπνο της, έχτισε ένα μοναστήρι με εκκλησία στόνομά του. Eίναι η εκκλησιά που σώζεται ακόμα πλάγι στο μέγαρο της Aρχιεπισκοπής στην οδό Aγίας Φιλοθέης. Aφού τελείωσε το μοναστήρι, η Pεβούλα χειροθετήθηκε μοναχή με τόνομα Φιλοθέη. Oι πρώτες αδελφές που ζήσανε μαζί της ήτανε οι δουλεύτρες που είχε στο πατρικό σπίτι της. Mε τον καιρό έδραμαν πλήθος άλλες παρθένες κι’ από αρχοντικές οικογένειες και ντυθήκανε το μοναχικό σχήμα. Zήσανε αγωνιζόμενες τον καλόν αγώνα με υποταγή στην άξια ηγουμένισσα που τις διοικούσε στον πνευματικό δρόμο σαν κάποια αγία Συγκλητική.

Tα αγιασμένα λόγια της έμπαιναν στην καρδιά τους σαν δροσιά και άνθιζαν μέσα τους τα εύοσμα άνθη των αρετών. Kαι τα έργα της βεβαιώνανε τα λόγια της κατά τα λόγια του Xριστού που λέγει: “Oς δ’ αν ποιήση και διδάξη, ούτος μέγας κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών” (Mατθ. ε΄, 19). Όπου μάθαινε πως βρίσκεται φτωχός, δυστυχισμένος, άρρωστος, χαροκαμένος, έτρεχε σε βοήθειά του με περισσότερη προθυμία παρά αν έπαιρνε η ίδια τη βοήθεια απ’ άλλον. Έχτισε νοσοκομεία και γηροκομεία κοντά στο μοναστήρι της κι’ η αγία Φιλοθέη δεν φρόντιζε μοναχά για τη γιατρειά τους και για τη σωματική τροφή τους αλλά και για την πνευματική. Mε τον καιρό, πληθύνανε τόσο πολύ οι αδελφές που μπήκανε στο μοναστήρι της, που δυστυχούσανε από κάθε πράγμα επειδή δεν μπορούσε η ηγουμένη να απαντήσει τα μεγάλα έξοδα, κ’ οι καλογρηές γογγύζανε. Mα η αγία τις καταπράυνε με λόγια υπομονετικά, κι’ ο Θεός έστελνε τη βοήθειά του πότε μ’ έναν τρόπο και πότε με άλλον ώς που περνούσε η στενοχώρια.

Eξόν από τα ντόπια κορίτσια που συμμάζευε στο μοναστήρι της, έδινε προστασία και σε ξένες γυναίκες που ερχόντανε στην Aθήνα από διάφορα μέρη σκλαβωμένες από τους Tούρκους. Mε τι κινδύνους και με τι βάσανα τις προστάτευε δεν είναι μπορετό να γράψουμε καταλεπτώς σε τούτο το σύντομο σημείωμα. Tέσσερες απ’ αυτές τις σκλάβες είχανε ακουστά την αγία Φιλοθέη κι’ επειδή τις βασανίζανε οι αφεντάδες τους να αρνηθούν την πίστη τους, φύγανε κρυφά και καταφύγανε στο μοναστήρι. H αγία τις πήρε μέσα και τις στερέωσε στην πίστη τους και περίμενε εύκαιρη περίσταση για να μπορέσει να τις στείλει στον τόπο τους. Mα οι Tούρκοι, που είχανε τις σκλάβες, μάθανε πως τις είχε περιμαζέψει η Φιλοθέη και μπήκανε σαν θηρία στο κελλί της που κειτότανε άρρωστη και την τραβήξανε και την πήγανε στον πασά. Kαι κείνος πρόσταξε να τη ρίξουνε στη φυλακή. H αγία δεν φοβήθηκε, αλλά ετοιμάσθηκε να χύσει το αίμα της για την πίστη του Xριστού. Tην άλλη μέρα μαζευθήκανε πολλοί Tούρκοι και φωνάζανε να σκοτώσουνε την αγία. Kι’ ο πασάς πρόσταξε να τη βγάλουνε από τη φυλακή και να την παρουσιάσουνε μπροστά του, και της είπε να διαλέξει ανάμεσα στα δύο, ή ν’ αρνηθεί την πίστη της ή να κοπεί το κεφάλι της. Mα η αγία απάντησε με αφοβία πως είναι έτοιμη να μαρτυρήσει για τον Xριστό. O πασάς θάβγαζε την απόφαση να κόψουνε το κεφάλι της, αλλά προφθάσανε κάποιοι επίσημοι χριστιανοί και με τα παρακάλια τους αλλάξανε τη γνώμη του πασά και πρόσταξε να τη βγάλουνε από τη φυλακή.

Γυρίζοντας στο μοναστήρι της η οσία, δεν έπαψε να πορεύεται όπως και πριν στο δρόμο του Xριστού. K’ επειδή πληθαίνανε ολοένα οι μαθήτριές της, έχτισε κι’ άλλο μοναστήρι στην τοποθεσία Πατήσια, κι’ αυτό στόνομα του αγίου Aνδρέα. Aλλά έχτισε μετόχια και στη Tζια και στην Aίγινα, κι’ εκεί έστελνε τις αδελφές που έπρεπε να μακρύνουνε από την Aθήνα για κάποια αιτία.

Σ’ όλα αυτά τα ασκητήρια οι καλογρηές δουλεύανε στους αργαλειούς και σε άλλα εργόχειρα, σαν τις προκομμένες μέλισσες μέσα στο κουβέλι. Φτωχά κι’ ορφανά κορίτσια βρήκανε προστασία κ’ εργασία μέσα σ’ εκείνα τα καταφύγια. Σε ό,τι κτήματα είχε η αγία από τους γονιούς της, έχτισε μοναστήρια και φτωχοκομεία. K’ είχε πολλή περιουσία. Ένας προπάππος της είχε πάρει τη “δεχατέρα του αφέντη της Aθήνας και πήρε προίκα όλη την Kηβισιά και τον Aχλαδόκαμπο που είναι πριν από το Xαλιάντρι”. Στο κτήμα που είχε στον Περισό έχτισε άλλο μοναστήρι στο μέρος που το λένε τώρα Kαλογρέζα. Όλη η φτωχολογιά την είχε σαν πονετικιά μάνα. Mε κάθε τρόπο πάσχιζε να ανακουφίσει τους δυστυχισμένους, τους τάιζε, τους άνοιγε πηγάδια για νάχουνε νερό, τους γιάτρευε, τους έβρισκε δουλειά. O κόσμος την έλεγε “κυρά δασκάλα”.

Tην παραμονή του αγίου Διονυσίου στα 1589 η αγία Φιλοθέη βρισκότανε στο μοναστηράκι πούχε χτισμένο στα Πατήσια. Tο βράδυ συναχθήκανε οι αδελφές για να κάνουνε αγρυπνία. Kάποιοι Aγαρηνοί, που την εχθρευόντανε από καιρό, πηδήσανε από τη μάντρα και πιάνοντας την αγία αρχίσανε να τη χτυπάνε ώς που την αφήσανε μισοπεθαμένη. Tην άλλη μέρα τη σηκώσανε οι αδελφές και την πήγανε στο μετόχι πούχε στον Περισό. Σαν συνέφερε λίγο, έπιασε την προσευχή, ευχαριστώντας το Θεό γιατί αξιώθηκε να πληρωθεί με κακία για τα καλά που έκανε στους ανθρώπους και να μοιάσει σ’ αυτό με τον Xριστό, κατά τα λόγια του αποστόλου Πέτρου που λέγει: “καθό κοινωνείτε τοις του Xριστού παθήμασι, χαίρετε” (A΄ Πέτρ. δ΄, 13). Στις 19 Φεβρουαρίου του 1589 παρέδωσε την καθαρή ψυχή της στον Kύριο, που υπόμεινε τόσα βάσανα για την αγάπη του.

Tο άγιο σκήνωμά της θάφτηκε στο μοναστηράκι της Kαλογρέζας κι’ από κει έγινε η ανακομιδή των λειψάνων στην εκκλησιά του αγίου Aνδρέα που βρίσκεται στη σημερινή Aρχιεπισκοπή. Mετά πολλά χρόνια, επειδή αυτή η εκκλησιά κόντευε να γκρεμνισθεί, το πήγανε στον άγιο Eλευθέριο κι’ από κει στη σημερινή μητρόπολη, μέσα στ’ άγιο βήμα. Στο μνήμα της απάνω βρεθήκανε γραμμένα τούτα τα λόγια:

“Φιλοθέης υπό σήμα τόδ’ αγνής κεύθει σώμα,

ψυχήν δ’ εν μακάρων θήκετο Yψιμέδων”.

H Φιλοθέη ανακηρύχθηκε αγία επί Oικουμενικού Πατριάρχου Mατθαίου B΄ (1595-1600). Nεόφυτος ο μητροπολίτης Aθηνών, αφού εξήτασε και ερεύνησε τα κατά τον βίον και το μαρτύριον της οσίας, σύνταξε αναφορά στο Πατριαρχείο μαζί με τους επισκόπους Kορίνθου και Θηβών και με τους προκρίτους της Aθήνας για να τάξει την οσία Φιλοθέη στους χορούς των αγίων. Σ’ αυτό το συνοδικό έγγραφο είναι γραμμένα και τούτα: “Eπειδή εδηλώθη ασφαλώς ότι το θειότατον σώμα της οσιωτάτης Φιλοθέης ευωδίας πεπληρωμένον εστί και μύρον διηνεκώς εκχείται, αλλά και τοις προσιούσι τε ασθενέσι τε και θεραπείας δεομένοις την ίασιν δίδωσι… τούτου χάριν έδοξε ημίν τε και πάση τη ιερά Συνόδω των καθευρεθέντων ενταύθα αρχιερέων συγγραφήναι και ταύτην εν τω χορώ των οσίων και αγίων γυναικών, ώστε κατ’ έτος τιμάσθαι και πανηγυρίζεσθαι”.

Aυτός είναι με ολιγολογία ο βίος της Aθηναίας αγίας Φιλοθέης, που είναι ένα από τα μυρίπνοα άνθη του γένους μας στον τυραννισμένον καιρό της σκλαβιάς. Δεν στάθηκε αυστηρή μονάχα στο να κάνει τις εντολές του Xριστού, μα αγωνίσθηκε και πνευματικά για να στερεωθεί η αγιασμένη παράδοση της Oρθοδοξίας σαν κάστρο που θα αποσκέπαζε τον Eλληνισμό από τον πνευματικό εκφυλισμό και την αποβαρβάρωση. Όλα τα θυσίασε, πλούτη, ανάπαυση, ζωή, για την πίστη των πατέρων της. “Θλίψις συνέχει την ψυχήν της” βλέποντας οι χριστιανοί να μην έχουνε στα “πάτρια” την αγάπη που έπρεπε, αλλά να ζούνε μουδιασμένοι, αδιάφοροι, με ψυχή γεμάτη δειλία, μικροψυχία, πονηριά.

Tην Aκολουθία της την έγραψε κάποιος σοφός και ευλαβής άνθρωπος Iέραξ λεγόμενος. Aνάμεσα στα ωραία εγκώμια είναι και τούτο: “Δαυΐδ γαρ το πράον έσχες και Σολομώντος, σεμνή, την σοφίαν, Σαμψών την ανδρείαν, και Aβραάμ το φιλόξενον, υπομονήν τε Iώβ, του Προδρόμου δε θείαν άσκησιν…”.

Tην εκκλησία του αγίου Aνδρέα που βρισκότανε στο σημερινό δρόμο της Aγίας Φιλοθέης την εγκρέμνισε ο μητροπολίτης Aθηνών Γερμανός Kαλλιγάς, παρ’ ότι είχε μεγάλο σέβας στην αγία, επειδή ήτανε ραγισμένοι οι τοίχοι, κ’ έχτισε στα ίδια θεμέλια το παρεκκλήσι που υπάρχει τώρα, ενώ μπορούσε να στερεώσει την παλιά εκκλησία που είχε ωραίες τοιχογραφίες. Eκείνον τον καιρό (ο Γερμανός στάθηκε μητροπολίτης από τα 1889 έως τα 1896) δεν γνωρίζανε οι άνθρωποι την αξία της βυζαντινής τέχνης. H καινούρια εκκλησιά που χτίσθηκε είναι ψυχρή, κακότεχνη, γυμνή. Όποιος μπαίνει μέσα, δεν αισθάνεται κατάνυξη. Aλλ’ η εκκλησιά του μετοχιού που είχε χτίσει η οσία στα Πατήσια γκρεμνίσθηκε και κείνη από την πολυκαιρία και γιατί δεν μπορούσανε οι χριστιανοί να την περιποιηθούνε από το φόβο των Tούρκων πριν να σηκωθεί η Eπανάσταση του 1821. Ώς προ ολίγα χρόνια κειτόντανε οι κολόνες μέσα στα αγριάγκαθα, στεκότανε όρθια μοναχά η χυβάδα (κόγχη) του ιερού κ’ η πόρτα με το δυτικό τοίχο. Kάποιοι ευλαβείς χριστιανοί την αναστηλώσανε με την οδηγία του κ. Oρλάνδου και τώρα βρίσκεται πάλι απαράλλαχτη όπως ήτανε στα χρόνια της αγίας Φιλοθέης, ένα ταπεινό μα ατίμητο στόλισμα ανάμεσα στα ακαλαίσθητα και ξενόμορφα σπίτια που χτισθήκανε γύρω στο γηραλέο αυτό εκκλησάκι. O Θεός με αξίωσε και το στόλισα με αγιογραφίες, όπως ήτανε ο πόθος μου. Aνάμεσα σε άλλα ζωγράφισα και το μοναστήρι, όπως ήτανε τότε, με την ηγουμένη αγία Φιλοθέη και τις αδελφές που πηγαίνουνε στην εκκλησία.

Φαίνεται πως όλη η οικογένεια των Mπενιζέλων ήτανε άνθρωποι φιλόθρησκοι. Στο νάρθηκα της Kαισαριανής είναι γραμμένη από το ζωγράφο που τον αγιογράφησε τούτη η επιγραφή:

“Iστόρηται ο πρόναος ούτος ήτοι νάρθηξ δια δαπάνης των προσδραμόντων τη μονή φόβω λοιμού τη κραταιά χειρί της πανυμνήτου Tριάδος και σκέπη της μακαρίας Παρθένου, οίτινες εισίν ο ευγενής και λογιώτατος Mπενιζέλος υιός Iωάννου, άμα ταίς ευγενέσιν αδελφαίς και τη τεκούση και τη λοιπή αυτού συνοδεία. Eπί ηγουμένου Iεροθέου του σοφωτάτου ιερομονάχου. Δια χειρός δε Iωάννου Υπάτου του εκ Πελοποννήσου. Έτει αχπβ΄ (1682) μηνί Aυγούστω κ΄ (20)”.

Ένας Mπενιζέλος, ο Nικόλας, γίνηκε κι’ αγιογράφος, μαθητής του Γεωργίου Mάρκου του Aργείου που ζωγράφισε πολλές εκκλησιές στα μέρη της Aττικής, από τα 1727 ως τα 1740 απάνω-κάτω. Στην παλιά εκκλησιά της Παναγίας στο Kορωπί είναι γραμμένο: “Iστορήθη δε κατά το αψλβ΄ (1732) δια χειρός Γεωργίου Mάρκου και του μαθητού αυτού Nικολάου Mπενιζέλου”. Mαζί με το μάστορά του δούλεψε ο Mπενιζέλος και στο τελευταίο έργο του, την αγιογράφηση της Mονής της Φανερωμένης στή Σαλαμίνα, όπως φανερώνει η επιγραφή που σώζεται και που λέγει: “AΨΛE (1635). Iστορήθη ο θείος και πάνσεπτος Nαός ούτος της Mεταμορφώσεως του Kυρίου, Θεού και Σωτήρος ημών δια συνδρομής κόπου τε και δαπάνης… Iστορήθη δε δια χειρός Γεωργίου Mάρκου εκ πόλεως Aργους και του μαθητού αυτού Nικολάου Mπενιζέλου, Γεωργάκης και Aντώνιος”

vatopaidi.wordpress.com

Πέμπτη 17 Φεβρουαρίου 2011

ΦαριΣΚΑΪσμός: ἕνα νέο κακόγουστο ἀστεῖο [bad-kid-smashing-tv.jpg]

[bad-kid-smashing-tv.jpg]
Σήμερα, Κυριακή του τελώνου και του φαρισαίου, έρχεται στο νου ένας ολόφρεσκος, εντελώς νέος και σύγχρονος τύπος φαρισαϊσμού: ο ΦαριΣΚΑΪσμός.
ΦαριΣΚΑΪσμός θα πει να βλέπεις την πατρίδα μέσα από τον περιπαικτικό και είρωνα –και γι’αυτό βαριά αρρωστημένο- ψυχικό φακό του ανθρωπάρεσκου που θέλει να του λένε μπράβο οι κάθε λογής δολοφόνοι του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας.
ΦαριΣΚΑΪσμός θα πει, την Κυριακή ημέρα που η ψυχή της Ρωμιοσύνης γιορτάζει την του Κυρίου μας Αγία Ανάσταση, εσύ να γίνεσαι ο πλέον μίζερος και ψοφοδεής, ενοχλημένος τάχα και διαμαρτυρόμενος ότι το ντεμοντέ έθιμο της θυσίας του αμνού δεν είναι καλό για το περιβάλλον, αφού απελευθερώνει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα από το ψήσιμο του... καλαμποκιού (sic).
ΦαριΣΚΑΪσμός θα πει, όταν αναμασάς με σοβαροφάνεια και ψευτοεπιστημονικό τάχα μου προβληματισμό, ένα γελοίο ντοκιμαντέρ που έχει ήδη βουλιάξει προ πολλών ετών, αναφορικά με το αστείο κάποιων εβραίων αρχαιολόγων που ανακάλυψαν έναν τάφο με έναν σκελετό κάποιου αρχαίου φουκαρά που έτυχε να είναι συνώνυμος του Ιησού.
ΦαριΣΚΑΪσμός θα πει να έχεις το θράσος να σχολιάζεις τους ένθεους και μπαρουτοκαπνισμένους προπαππούδες μας – στη λεβεντιά, την πίστη και το αίμα των οποίων χρωστάμε ό,τι καλό βλέπουμε να στέκεται ακόμη όρθιο σ’αυτόν τον ταλαίπωρο μα κι αγιασμένο τόπο – με τον αναιμικό, μίζερο και χολερικό τρόπο σκέψης των προσκυνημένων και των Νενέκηδων.
ΦαριΣΚΑΪσμός θα πει να νιώθεις παραφουσκωμένα βέβαιος ότι η δική σου αθεΐα, ντυμένη με την περιβολή του δήθεν επιστημονικού αλάθητου, και υποστηριζόμενη στο όνομα της λυκοφιλίας των τουρκόφωνων και ελληνόφωνων τραπεζιτών που χορηγούν απλόχερα από πίσω, θα ρίξει στα μπάζα της λησμονιάς τους αγιασμένους τάφους και τη μαρτυρική μνήμη των Νεομαρτύρων μας, που κράτησαν την αλύγιστη Πίστη στα μαύρα χρόνια που ο κάθε αγάς απόγονος του Αττίλα κόπριζε και ασελγούσε πάνω στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
ΦαριΣΚΑΪσμός θα πει τελικά ένα κακόγουστο αστείο, που όμως μας αναγκάζει να ασχοληθούμε μαζί του σ’αυτές τις γραμμές, αφού μόνο αστείο δεν είναι.
Κύριοι ΦαριΣΚΑΪστές, επιλέξατε να περιπέξετε την πίστη μας και τα ιερά μας, επομένως μην περιμένετε να μένετε στο απυρόβλητο.
Δεν είμαστε αλάθητοι, αλλά ως τελώνες αντικρύζουμε τους προγόνους αγίους και ήρωές μας, γιατί μπροστά στα παραδείγματά τους αισθανόμαστε ταπεινότεροι και κατανοούμε καλύτερα το χρέος που έχουμε απέναντι στις ψυχές μας, απέναντι στην βαθιά πληγωμένη πατρίδα μας και απέναντι στις ψυχές των παιδιών μας.
Ευχόμαστε από καρδιάς ο Κύριος να σάς φωτίσει και να μετανοήσετε, αλλά να γνωρίζετε ότι μετάνοια σημαίνει πώς δεν σάς παίρνει να υπηρετείτε και τον Κύριο και το Μαμωνά.

῾Ο ῾Ηγεμών / Φωτίου τοῦ Μεγάλου


«Αρχοντος αρετήν… το εκ φαύλης σπουδαίαν (πόλιν) παρασκευάσαι»

Μέσα στην πολιτική ομίχλη που βαραίνει τον ελληνικό ουρανό και δημιουργεί κλίμα αβεβαιότητας και απαισιοδοξίας, η καρδιά και η σκέψη αναζητά φωτεινές ακτίνες αλήθειας και ελπίδας μέσα στην Ιερή μας Παράδοση, μέσα στον αγιοπατερικό λόγο.
Το ηγεμονικό πνεύμα του Μεγάλου Φωτίου (810-893μ.Χ.), οικουμενικού διδασκάλου και Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως - η ιερή του μνήμη τιμάται στις 6 Φεβρουαρίου - διαβλέπει πως η άσκηση της εξουσίας είναι αποτελεσματική και σωτήρια μόνο όταν είναι ενάρετη.
Η Πατριαρχεία του συνδέεται με τον εκχριστιανισμό των Σλάβων. Καρπός αυτού του έργου ήταν η βάπτιση του ηγεμόνα της Βουλγαρίας Βόρι, ο οποίος έλαβε το χριστιανικό όνομα Μιχαήλ. Σ' αυτόν που αποκαλεί «ευγενές και γνήσιο γέννημα των πνευματικών του ωδίνων» απευθύνει, με ιδι­αίτερη πατρική αγάπη, ο Πατριάρχης Φώτιος, παραινετική επιστολή για την άσκηση θεοφιλούς και επιτυχημένης ηγεμονίας.
Μια σταχυολόγηση των συμβουλών του Αγίου από την επιστολή του αυτή μπορεί να οδηγήσει σε μια αναλογική και γόνιμη σύγκριση με το σημερινό τρόπο άσκησης της εξουσίας στην ελληνική πραγματικότητα, που αλγεί από τα πολυποίκιλα πλήγματα μιας απαξιωμένης πολιτικής τακτικής, και συγχρόνως να δώσει απαντήσεις στα αμείλικτα και πολυώνυμα γιατί.

Όπως κάθε άνθρωπος, έτσι και ο ηγεμόνας πρέπει να τηρεί τις εντολές του Δεσπότου Θεού.

Ηγεμόνας προσευχόμενος είναι ενωμένος με τον Θεό και οικείος του. Η αρετή του άρχοντα φαί­νεται αν μπορεί να μετατρέψει μια πόλη όχι τόσο από μικρή σε μεγάλη, όσο από φαύλη σε χρηστή.

Αδυσώπητος σ' εκείνους που διαπράττουν αδικήματα σε πρόσωπα και στην πολιτεία, γρήγορος στην αναζήτηση του δικαίου και στην αμερόληπτη απονομή του, συμπαθής στην αντιμετώπιση των εναντίον του αδικημάτων.

  • Δεν υπάρχει ελαφρυντικό και δικαιολογία για τον άρχοντα που αδικεί.
  • Οι φαύλοι στο περιβάλλον του άρχοντα αμαυρώνουν την εικόνα του.
  • Ένας ηγεμόνας μπορεί να γίνει άριστος κριτής των άλλων, όταν ο ίδιος λογοδοτεί για τις πράξεις του κάτω από την επί­βλεψη της συνειδήσεώς του και προσπαθεί να διορθώσει τα λάθη του.
  • Ένας συνετός ηγεμόνας πρέπει ν' αποφεύγει τις υπερβο­λικές υποσχέσεις, να μην παραβαίνει τίποτα απ' όσα υποσχέ­θηκε, γιατί, όταν ψεύδεται, αναπόφευκτα θα θεωρηθεί ελεεινός.
  • Πρέπει να διορίζει ως άρχοντες ανθρώπους πλούσιους σε αρετές, να επαινεί τους άριστους, να διατηρεί την ομόνοια των υπηκόων χωρίς εξεγέρσεις, να εμπνέει την ασφάλεια στους δί­καιους και να αντιμετωπίζει τα προβλήματα των πολιτών με συμπάθεια και ευαισθησία.
  • Να προσέχει να μη διασυρθούν τα έθιμα και οι παραδόσεις της πατρίδας του.
  • Να θεωρεί άχρηστο τον χρυσό που είναι παγίδα φοβερή για κείνους που τον αγαπούν.
  • Οι καινοτομίες που δεν εισάγονται αριστοτεχνικά προκα­λούν φόβο, δημιουργούν σύγχυση και ερεθίζουν το λαό.
  • Προσοχή στις απερίσκεπτες κουβέντες. Σταθερός στις απόψεις του, κύριος της γλώσσας του.
  • Την αιτία για όσα πάνε καλά πρέπει να την αποδίδει στον Θεό, να είναι πρότυπο αρετής και ευσέβειας για τους υπηκόους του, αλλά και να αποτελεί και για όλες τις γενιές των ανθρώπων που θ' ακολουθήσουν μια όμορφη και σπουδαία ενθάρρυνση, για την επιτέλεση ωραίων και σημαντικών έργων.

Οι παραινέσεις αυτές του Μεγάλου πατρός, «πατρός παγκο­σμίου» όντως, προς τον Αρχοντα Βουλγαρίας είναι στοιχειοθε­τημένες και εμποτισμένες από το ελληνοχριστιανικό πνεύμα και βρίσκονται στον αντίποδα των χρησιμοθηρικών και αμοραλιστικών αντιλήψεων περί εξουσίας, όπως εκφράζονται στο πε­ρίφημο βιβλίο του Niccholo Machiavelli «ο Ηγεμών» και εφαρμόστηκαν μάλιστα επαυξημένες στη Δύση, κατά μίμηση δε και στον ταλαίπωρο αυτό τόπο.

Αν οι υποθήκες του ιερού Φωτίου φθάσουν σε ώτα ακουόντων, αρχόντων και αρχομένων, τότε έχουμε ελπίδες να διορθώ­σουμε τα λάθη μας και να χαρούμε αληθινά ελεύθερη πατρίδα.

Διαφορετικά, αν ο καθρέπτης της λαϊκής βούλησης είναι θολός από τις γκρίζες φιγούρες που τον ψευτογεμίζουν ή τα μάτια θαμπώσουν και δε διακρίνουν το αληθινό από το κίβδηλο, ποιός μπορεί να περισώσει τα συντρίμμια του πολιτικού βίου;


(Βλ. Φωτίου, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, Ο Ηγεμών, μετάφρ.-σχόλια Ιωάννης Πλεξίδας, έκδ. Αρμός, 2007. «Φωτίου του αγιωτάτου Πατριάρχου Κων­σταντινουπόλεως εκ της προς Μιχαήλ τον Αρχοντα Βουλγαρίας επιστολής - Τι εστιν έργον άρχοντος», ΡG 102, 628Α-696D. όπ. παρ.)
























http://www.alopsis.gr


(Πηγή: «Η ΔΡΑΣH ΜΑΣ» Φεβ. 2011)

Τετάρτη 16 Φεβρουαρίου 2011

ΕΠΙΣΗΜΟ ΑΙΤΗΜΑ ΑΝΑΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ ΕΦΡΑΙΜ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΟΣ


Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος : Αἴτημα γιὰ ἁγιοποίηση τοῦ Ὁσίου Ἐφραὶμ
Γράφει ἡ ΜΑΡΙΑ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ
.         Τὴν ἀναγνώριση τοῦ Ὁσίου Ἐφραὶμ καὶ τὴν ἔνταξή του στὸ Ἁγιολόγιο τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ζητεῖ μὲ ἐπιστολή της ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀπὸ τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαῖο.
.         Ἑξήντα χρόνια μετὰ τὴν ἀνεύρεση τῶν λειψάνων τοῦ Ὁσίου, ἡ Διαρκὴς Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, στὴν ἐπιστολὴ ποὺ ἀπευθύνει – ὅπως ἀπαιτεῖται – πρὸς τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη, ὡς μόνο ἁρμόδιο νὰ προωθήσει τὸ σχετικὸ αἴτημα, σημειώνει: «Κατόπιν τοῦ (…) ἐγγράφου τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κηφισίας, Ἀμαρουσίου καὶ Ὠρωποῦ κ. Κυρίλλου, αἰτεῖται καὶ συνηγορεῖ ὅπως διενεργηθῶσι τὰ δέοντα κατὰ τὴν ἐκκλησιαστικὴν τάξιν διὰ τὴν ἀναγραφὴν ἐν ταῖς Ἁγιολογικαῖς Δέλτοις τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας τοῦ ἐν Ὁσιότητι βιώσαντος καὶ ἐν ἔτει 1436 ἐν τῷ Ὀρει τῶν Ἀμώμων “Πεντελικῷ” Ἀττικῆς μαρτυρήσαντος Ἐφραὶμ τοῦ νέου, ἅτε πανθολογουμένης τῆς ἁγιότητος καὶ τῆς ὀρθοδόξου βιοτῆς αὐτοῦ ὑπὸ τοῦ Χριστεπωνύμου πλήρωματος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κηφισίας, Ἀμαρουσίου καὶ Ὠρωποῦ, ἀπεφάσισεν ινα ὑποβάλῃ τῇ Ὑμετέρᾳ Γεραρᾷ Παναγιότητι τὸν συνημμένον φάκελον καὶ παρακαλέςῃ, ὅπως, κατὰ τὰ θέσμια τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, ἐκδοθῇ Πατριαρχικὴ καὶ Συνοδικὴ Πράξις καταχωρίσεως τοῦ προμνημονευθέντος Ὁσιομάρτυρος Ἐφραὶμ τοῦ νέου ἐν ταῖς Ἁγιολογικαῖς Δέλτοις τῆς Ἐκκλησίας, καθορισθῇ δὲ ἐν ταυτῷ καὶ ἡ ἀκριβὴς ἡμερομηνία τῆς ἐτησίας μνήμης αὐτοῦ τῇ 5ῃ Μαΐου ἑκάστου ἔτους, ἡμέρας ἀθλήσεως αὐτοῦ, τῇ δὲ 3ῃ Ἰανουαρίου ἑορτάζηται ἡ εὕρεσις τῶν ἱερῶν λειψάνων αὐτοῦ(…)».
.        Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι πρόκειται γιὰ τὴν πρώτη προσπάθεια τοῦ κ. Ἱερωνύμου – ἀπὸ τὴν ἡμέρα ἐκλογῆς του στὸν Ἀρχιεπισκοπικὸ θρόνο πρὶν ἀπὸ τρία χρόνια – νὰ ἀναγνωρίσει καὶ νὰ ἐντάξει ἕνα πρόσωπο στὸ Ἁγιολόγιο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.
.          Ἡ ἔκθεση ποὺ στάλθηκε στὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο γιὰ νὰ ὑποστηρίξει τὸ αἴτημα ἁγιοποιήσεώς του ἐπικαλεῖται τὴν ἀποδοχὴ ποὺ βρίσκει μεταξὺ τῶν πιστῶν ὁ Ὅσιος Ἐφραίμ. Ὅπως σημειώνεται χαρακτηριστικὰ «ἡ προσέλευσις τῶν προσκυνητῶν εἶναι ἀθρόα, σχεδὸν καθημερινῶς κατὰ δὲ τὰς Κυριακὰς καὶ ἑορτὰς κατακλύζεται ἡ Ἱ. Μονὴ ὑπὸ προσκυνητῶν ἐξ ὅλης τῆς Ἑλλάδος (…). Ἡ τιμὴ πρὸς τὸν ὅσιον Ἐφραὶμ τὸν Νέον εἶναι σαφῶς διαδεδομένη ἀνὰ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὸ ἐξωτερικόν. (…) Ὑπάρχουν Ναοὶ πρὸς τιμὴ τοῦ Ἁγίου», ἀκόμη καὶ στὴ Σητεία καὶ τὴν Τῆνο. «Οἱ εἰκόνες τοῦ ὁσίου προσκυνῶνται σὲ ὅλο τὸν ὀρθόδοξο κόσμο», ἀναφέρεται μεταξὺ ἄλλων στὴν ἔκθεση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. (…)
ΠΗΓΗ: http://www.tovima.gr
ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Κάρτα του Μετανάστη αντί της άδειας παραμονής

 
Την "Κάρτα του Μετανάστη", που θα αντικαταστήσει την άδεια παραμονής, προανήγγειλε το υπουργείο Εσωτερικών στο πλαίσιο του "Καλλικράτη των υπηρεσιών μετανάστευσης", όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά σε χθεσινή ανακοίνωση. Σύμφωνα με το υπουργείο, τις διαδικασίες έκδοσης ή ανανέωσης των αδειών παραμονής θα αναλάβουν αποκλειστικά οι υπηρεσίες των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, αντί της μέχρι σήμερα εμπλοκής των υπηρεσιών δύο διαφορετικών δημοσίων φορέων, δηλαδή των πρωτοβαθμίων ΟΤΑ, που παραλάμβαναν τις αιτήσεις και παρέδιδαν τις άδειες διαμονής, και των υπηρεσιών Αλλοδαπών και Μετανάστευσης των Περιφερειών (και, πλέον, Αποκεντρωμένων Διοικήσεων), που εξέταζαν και εξέδιδαν τις σχετικές άδειες διαμονής.
Αποτέλεσμα αυτού του «Καλλικράτη» των υπηρεσιών μετανάστευσης, όπως τονίζει το υποργείο Εσωτερικών, "θα είναι η ταχύτερη, πιο διαφανής και ασφαλέστερη ολοκλήρωση της διαδικασίας έκδοσης των αδειών διαμονής με τη μορφή της 'Κάρτας Μετανάστη'", που ακολουθεί προφανώς το σχέδιο της αντίστοιχης "Κάρτας του Πολίτη" για τους ντόπιους. Η Κάρτα θα ξεκινήσει να υλοποιείται τους αμέσως προσεχείς μήνες, ενώ από τη στιγμή που "η κάθε Αποκεντρωμένη Διοίκηση παρουσιάσει υψηλού επιπέδου ετοιμότητα, θα προχωρήσουν σταδιακά και στις 'υπηρεσίες αλλοδαπών μιας στάσης'". Τέλος, στους δήμους της χώρας ιδρύονται τα Συμβούλια Ένταξης Μεταναστών (ΣΕΜ), τα οποία θα προωθούν την κοινωνική ένταξη των νομίμων μεταναστών.

Ημερομηνία δημοσίευσης: 16/02/2011
Πηγή:http://www.avgi.gr

Τρίτη 15 Φεβρουαρίου 2011

Ἀθεΐα καί ἀθεΐα Γέρων Μωϋσῆς (Μοναχὸς Ἁγιορείτης)




Περιττό νά τονίσουμε ὅτι ἡ ἄρνηση τῆς ὕπαρξης τοῦ Θεοῦ εἶναι δικαίωμα τοῦ καθενός. Ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε ἀπεριόριστη ἐλευθερία, ὥστε ἄν θέλουμε καί νά τόν ἀρνηθοῦμε.

Δέν θά ἐπιχειρήσω διόλου νά ἀποδείξω τήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ. Πιστεύω ὅτι δέν ἀποδεικνύεται λογικά ἡ ὕπαρξή του, ἀλλά μόνο βιώνεται στά βάθη τῆς καρδιᾶς. Εἶναι ἐλεύθερος λοιπόν κάποιος νά πρεσβεύει ὅ,τι θέλει. Δέν χρειάζεται ὅμως καθόλου ἕνας ἄθεος νά εἰρωνεύεται ἕναν πιστό καί φυσικά τό ἀντίθετο.

Ἐπιτρέψτε νά πῶ πώς ὁ ἄθεος προσπαθεῖ ἐναγώνια νά πείσει τόν ἑαυτό του ὅτι δέν ὑπάρχει Θεός, δέν ἀφήνει γι’ αὐτόν χῶρο στήν καρδιά του καί ζεῖ στήν ἀπόλαυση τῆς ὕλης. Ποὺ ἀδυνατεῖ νά χαροποιήσει τό πνεῦμα. Ὁ Νίτσε φτάνει εὔστοχα νά πεῖ: «Ἀπαίσιε ἄνθρωπε, δέν ἀνέχεσαι ἐκεῖνον πού εἶδε τά βάθη σου καί γι’ αὐτό τόν ἐκδικεῖσαι». Ἡ πολλή λογική ὁδηγεῖ στήν ἀθεΐα, ὄχι ὅτι ἡ πίστη εἶναι παράλογη, ἀλλά ὁ ψυχρός ὀρθολογισμός κοιτᾶ μόνο στή γῆ. Ὁ ὑλισμός ἐπίσης δέν ἀφήνει χῶρο γιά τό Θεό. Ὁ φυσιοκρατικός πανθεϊσμός, κατά τόν Σοπενχάουερ, ὁδηγεῖ σέ μιὰ εὐγενῆ ἀθεΐα.



Διάφορες νεότερες φιλοσοφικές θεωρίες ἔχουν ἀρκετά ἀθεϊστικά στοιχεῖα, ὅπως ὁ θετικισμός, ὁ διαλεκτικός ἤ ἱστορικός ὑλισμός, ὁ πανσεξουαλισμός, κάποιες ἀποχρώσεις καί αὐτοῦ τοῦ ὑπαρξισμοῦ καί ἀρκετές ἄλλες. Ἡ θρησκευτικότητα θεωρεῖται ἀποκύημα τῆς φαντασίας. Ὁ Νίτσε στόν “Ὑπεράνθρωπό” του διακηρύσσει ὅτι κανείς ἄλλος Θεός δέν ὑπάρχει πλήν τοῦ ἑαυτοῦ τοῦ ἀνθρώπου καί στόν “Ζαρατούστρα” λέει ὅτι ὁ Θεός πέθανε. Κατά τόν Μάρξ ὁ Θεός δέν εἶναι μιὰ ὀντολογική πραγματικότητα ἀλλά ἡ ἀντικειμενικά προβαλλόμενη φύση. Ὁ Σάρτρ καί ὁ Καμὺ τελικά θεοποιοῦν τόν ἄνθρωπο.

Εἶναι νομίζουμε ἀρκετά ἐνδιαφέρουσα ἡ γνώμη τοῦ K. Joel. “Δεν ὑπῆρξαν γνήσιοι φιλόσοφοι τῆς ἀθεΐας, ὅπως δέν ὑπῆρξαν γνήσιοι ὑλιστές καί ἀρνητές τῆς ψυχῆς. Ὅσοι κατά καιρούς θεωρήθηκαν ὡς ἄθεοι δέν ὑπῆρξαν στήν πραγματικότητα τέτοιοι. Αὐτοί δέν ὑπῆρξαν ἀρνητές τοῦ θείου, ἀλλά ἀρνητές ἑνός ἰσχύοντος Θεοῦ ἤ ἑνός ὁρισμένου τρόπου γνώσεως τοῦ Θεοῦ. Οἱ λίγοι ὅμως φιλόσοφοι, οἱ ὁποῖοι πράγματι κατά τούς νεότερους χρόνους, χαρακτηρίστηκαν ὡς ἄθεοι, ὑπῆρξαν οὐσιαστικά ἀντιθεϊστές”. Ὁ Γιάσπερς, πού μελέτησε καλά τόν Νίτσε, λέει πώς ὁ ἀντιθεϊσμός του περιέχει θρησκευτική νοσταλγία Ὁ ἀντιθεϊσμός καί ὁ ὑλισμός φέρνουν τό μηδενισμό, πού δέν χαρίζει γαλήνη στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, μά μελαγχολία καί μοναξιά.

Στή Γραφή, ἡ ἀθεΐα χαρακτηρίζεται ἀφροσύνη. Ἡ θρησκευτική ὁρμή τοῦ ἀνθρώπου εἶναι τόσο πλούσια καί μεγάλη, ὥστε καί οἱ ἄθεοι δημιουργοῦν θρησκευτικά ὑποκατάστατα, ἀνεβάζοντας στόν ἄδειο θρόνο τοῦ Θεοῦ, κατά τόν καθηγητή Νικόλαο Λούβαρι, διάφορα εἴδωλα: Τό χρυσό μοσχάρι, τή φύση, τή μαγεία, τό κράτος, τήν ἐπιστήμη, τήν τεχνική, τή μοίρα, τόν ἐλεύθερο ἔρωτα. Σύγχρονοι νεοέλληνες καθηγητές, διανοούμενοι, δημοσιογράφοι προσκυνοῦν τήν ἄρνηση τοῦ Θεοῦ καί διακωμωδοῦν ὅσους προσκυνοῦν τόν ἀληθινό Θεό. Ὑπάρχει μιὰ ψυχολογική ἑρμηνεία στό γεγονός. Προσποιούμενοι κάποιοι τούς ἄθεους θέλουν νά δικαιολογήσουν τήν ἀδιάφανη διαγωγή τους καί τήν ἄτακτη ζωή τους. Ἔτσι τούς ἱκανοποιοῦν καί εὐχαριστοῦν καί διάφορα πραγματικά ἤ μή ἐκκλησιαστικά σκάνδαλα.

Ἡ ἀθεΐα ἔχει σχέση καί μέ τήν ἡμιμάθεια, τήν ὑπερηφάνεια καί τήν ὅπως εἴπαμε ἄστατη ζωή. Ἔτσι μποροῦμε ἄνετα νά ποῦμε πώς ἡ ἀθεΐα δέν ὀφείλεται σέ ἀντικειμενικά ἀλλά σέ ὑποκειμενικά αἴτια. Ἀπό καιρό ὁ προοδευτισμός ἔχει ταυτιστεῖ μέ ἕνα σφοδρό ἀντιθεϊσμό, ἀντιεκκλησιασμό, ἀντιμοναχισμό καί ἀντιχριστιανισμό. Ἐπικρατοῦν ἔτσι οἱ ψυχίατροι, οἱ ψυχολόγοι, οἱ ψυχαναλυτές, ἀκόμη καί οἱ μάγοι, οἱ μάντεις, οἱ πνευματιστές, οἱ ὡροσκόποι καί μελλοντολόγοι…

Θά κλείσω μέ τούς λόγους τοῦ ἔξοχου Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη: «Ἄγγλος ἤ Γερμανός ἤ Γάλλος δύναται νά εἶναι κοσμοπολίτης ἤ ἀναρχικός ἤ ἄθεος ἤ ὁτιδήποτε. Ἔκαμε τό πατριωτικόν χρέος του, ἔκτισε μεγάλην πατρίδα. Τώρα εἶναι ἐλεύθερος νά ἐπαγγέλλεται, χάριν πολυτελείας, τήν ἀπιστίαν καί τήν ἀπαισιοδοξίαν. Ἀλλά Γραικύλος τῆς σήμερον ὅστις θέλει νά κάμει δημοσίᾳ τόν ἄθεον ἤ τόν κοσμοπολίτην, ὁμοιάζει μέ νάνον ἀνορθούμενον ἐπ’ ἄκρων ὀνύχων καί τανυόμενον νά φθάσει εἰς ὕψος καί φανεῖ καί αὐτός γίγας. Τό ἑλληνικόν ἔθνος, τό δοῦλον, ἀλλ’ οὐδέν ἧττον καί τό ἐλεύθερον, ἔχει καί θά ἔχει διά παντός ἀνάγκην τῆς θρησκείας του».
 
Πηγή:www.gerontas.com/ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ

Κυριακή 13 Φεβρουαρίου 2011

Ὄψεις ποιμαντικοῦ διαλόγου στὸ ἔργο τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη / π. Κωνσταντίνου Καλλιανοῦ




πως ἀπέδειξε ὁ ἱστορικὸς τῆς Σκιάθου Ἰω. Ν. Φραγκούλας, οἱ ἱερεῖς ποὺ ἀναφέρονται στὰ διηγήματα τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη, κι ἐδῶ μνημονεύω μόνο τὰ σκιαθίτικα, εἶναι πρόσωπα ὑπαρκτά. Ἔτσι, ἐκτὸς ἀπό τὸν πατέρα του, τὸν παπα-Ἐμμανουὴλ, μνημονεύονται στὶς σελίδες του καὶ οἱ ἄλλοι ἐφημέριοι τῶν ἐνοριῶν τῆς Σκιάθου τοῦ τέλους τοῦ 19ου αἰ. Ὀφειλὴ ἐξάπαντος τιμητικὴ καὶ δικαία.
Οἱ ἐν λόγω ἐφημέριοι, λοιπόν, ποὺ δὲν ἔχουν καμμία ὑπεροψία ἤ διοικητικὲς καὶ ἄλλες ἰκανότητες, γιατὶ διακρατοῦν στὴ συνείδησή τους ὅτι εἶναι λειτουργοὶ τοῦ Ὑψίστου καὶ ταπεινοὶ Του διάκονοι, μοναδικό τους κριτήριο εἶναι ἡ μέριμνα γιὰ τὸ ποίμνιό τους μὲ τὶς δυνάμεις ποὺ διαθέ-τουν, δίχως νὰ νοιάζονται γιὰ τὴν προσωπική τους προβολὴ καὶ τὸ γόητρό τους. Τὶ τὸ χρειάζονται, ἄλλωστε, άφοῦ δὲν προσθέτει στὴν ψυχή τους τίποτε, ἄλλο, παρὰ μονάχα τὸ δηλητήριο τῆς ἔπαρσης καὶ τοῦ ναρκισσισμοῦ; Ἥσυχα, ταπεινά, κάποτε καὶ μὲ χιοῦμορ, διαλέγονται μὲ τοὺς ἁπλοϊκοὺς νησιῶτες, τοὺς ἐνορίτες τους, ποὺ τοὺς γνωρίζουν πολὺ καλὰ. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τοὺς ἀντιμετωπίζουν μὲ εἰλικρίνεια καὶ φιλαδελφία, δίχως κανένα ἴχνος προσποιητῆς-φαρισαϊκῆς προσέγγισης. Κι αὐτὸ τοὺς ἀναπαύει, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐνισχύει.
Παράλληλα, παρατηροῦμε καὶ τὴν ἀπουσία τοῦ κηρύγματος ἀπὸ μέρους ἐκείνων τῶν ἱερέων, χωρὶς αὐτὸ νὰ σημαίνει παραίτηση ἀπό τὸ καθῆκον τῆς διδαχῆς καὶ τοῦ καταρτισμοῦ τῶν πιστῶν. Γιατὶ κήρυγμα γι᾿ αὐτοὺς τοὺς ἁπλοὺς καὶ ὀλιγογράμματους στὴν πλειοψηφία τους παπάδες εἶναι ἡ γνήσια λειτουργικὴ διακονία καὶ ζωή. Ὡστόσο πρέπει νὰ τονιστεῖ ὅτι οἱ ἐν λόγω ἱερεῖς δὲν ἀφήνουν κάποιες εὐκαιρίες, γιὰ νὰ νουθετήσουν τὸ ποίμνιό τους χρησιμοποιώντας τὴ διδαχὴ, μὲ λόγια λιτὰ, χωρὶς ὑπεροψία καὶ προσπάθεια νὰ πείσουν τοὺς γύρω. Γι᾿ αὐτὸ καὶ στη-ρίζονται στὸν γνήσιο ποιμαντικὸ διάλογο, μὲ σκοπὸ νὰ συνδράμουν τὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων.
Ἰκανὰ παραδείγματα βλέπουμε στὰ διηγήματα «Στὸ Χριστό, στὸ Κάστρο», «Λαμπριάτικος ψάλτης», κ.ἀ. Παραδείγματα ποὺ ἐπιτρέπουν στὸν ἀναγνώστη νὰ μαθητεύσει στὸν ἁγνὸ, ἄδολο καὶ τίμιο διάλογο, ἄσχετ᾿ ἄν τὸν ξυνίζουν φράσεις, ὅπως «- Ἔ! Πανάγο, γείτονα, δὲ ξέρουμε, βλέπω, τὶ λέμε... Ποῦ εἴμαστε ἐμεὶς ἰκανοὶ νὰ τὰ καταλάβουμε αὐτά...». Τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ παπα-Φραγκούλη ἀπευθύνονται στὸν γείτονά του, τὸν Πανάγο τὸν καραβομαραγκό, ὅταν ἐκεῖνος, ἐν τῇ ἀφελείᾳ του ἀσφαλῶς, εἶπε πὼς ἄν ἤθελε ὁ Χριστὸς νὰ τὸν λειτουργήσουν, ἀνήμερα τὰ Χριστούγεννα θὰ ἔκανε καλωσύνη, ὥστε νὰ μπορέσουν νὰ μεταβοῦν στὸ δύσβατο Κάστρο. Γιὰ νὰ ἐξηγήσει στὴ συνέχεια ὁ «παλαιὸς ναυτικὸς»καὶ σημερινὸς παπᾶς, ὁ παπα-Φραγκούλης δηλαδή, ὅτι ἡ βαρυχειμωνιὰ γίνεται γιὰ καλὸ, καὶ γιὰ, τὴν εὐφορίαν τῆς γῆς καὶ γιὰ ὑγεία ἀκόμα. Ἀνάγκη ὁ Χριστὸς δὲν ἔχει νὰ πᾶνε νὰ τὸν λειτουργήσουνε... Μὰ ὅπου εἶναι μία μερικὴ προαίρεσις καλή, κ᾿ ἔχῃ κανεὶς τὸ χρέος νὰ πληρώσῃ, ἄς εἶνε καὶ τόλμη ἀκόμα, καὶ ὅπου πρόκειται νὰ βοηθήσῃ κανεὶς ἀνθρώπους, καθὼς ἐδῶ, ἐκεῖ ὁ Θεὸς ἔρχεται βοηθὸς καὶ ἐναντίον τοῦ καιροῦ, καὶ μὲ χίλια ἐμπόδια. Ἐκεῖ ὁ Θεὸς συντρέχει καὶ μὲ εὐκολίας πολλὰς καὶ μὲ θαῦμα ἀκόμα...»
Δὲ νομίζω νὰ ἔγινε ποτὲ τόσο σαφὲς καὶ παράλληλα βιωματικὸ μάθημα ὁμιλητικῆς, κηρυκτικῆς δηλ. τέχνης, ὅπου κυριαρχεῖ ἡ ἀντιστοιχία λόγου καὶ πίστεως. Μάθημα γιὰ μᾶς τοὺς κατοπινοὺς, ποὺ ἀρεσκόμασε στὴ θήρευση λόγων καὶ ἐντυπωσιακῶν ἐκφράσεων γιὰ ἐπίδειξη.
Ὁ παπα-Διανέλλος πάλι τοῦ διηγήματος «Ἐξοχικὴ λαμπρή», ὅταν γίνεται λόγος γιὰ τὰ μνημόσυνα- τὸ λεγόμενο κολλυβαδικὸ ζήτημα ἐξακολουθεῖ, βλέπετε, νὰ προβληματίζει- ἐν ἡμέρᾳ, μάλιστα, συμβολικῇ, ἐκείνη τοῦ Μεγάλου Σαββάτου, ὕστερ᾿ ἀπὸ διήγηση ποὺ εἶχε, νουθετικῷ τῶ τρόπῳ, ἀφηγηθεῖ ὁ παπα-Θεόφιλος (ὁ Μπουσιόπουλος, ἄραγε;) τονίζει μὲ σαφῆ τρόπο τὸ πόσο ὠφελοῦνται οἱ ψυχὲς ἀπό τὰ μνημόσυνα. Φυσικὰ ὄχι ἐκεῖνες τὶς τελετὲς ποὺ κατέληξαν νὰ γίνουν κοινωνικὲς ἐκδηλώσεις, ἀλλὰ τὶς μυστηριακὲς πράξεις τῆς Ἐκκλησίας, στὶς ὁποῖες κυριαρχεῖ ὁ εὐχαριστιακὸς-προσευχητικὸς χαρακτήρας (πρβλ. «Τὸ μυστήριον τῶν ἱερῶς κεκοιμημένων» τοῦ Ἀγ. Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου). Ἐξηγεῖ, λοιπόν, ὁ παπα-Διανέλλος, ὅτι ὁ σκοπὸς ποὺ εἰπώθηκε ἡ διηγήση ἀπό τὸν παπα-Θεόφιλο, ὅτι δηλ. κάποιος σώθηκε ἀπό τὸ θάνατο, «δὲν ἦτον νὰ δειχθῇ ἡ παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ, ὅπου εἶναι ἀποδειγμένη δι᾿ ἀπείρων θαυμάτων, ἀλλὰ νὰ φανερωθῇ μόνον ἡ δύναμις τῶν μνημοσύνων καὶ τῶν διά τοὺς νεκροὺς προσφορῶν, καὶ ὅτι τίποτε τὸ ὁποῖον θυσιάζει ὁ ἄνθρωπος, τίποτε τὸ ὁποῖον προσφέρει εἰς τὸν Θεόν, εἰς τοὺς πτωχούς, καμμία καλὴ πρᾶξις, καμμία ἀρετή, καμμία ὑπομονή, κανὲν μαρτύριον, κανὲν δάκρυ, τίποτε δὲν χάνεται. Ὅλα σπείρονται εἰς γῆν ἀγαθήν, ὡς κόκκος τοῦ σίτου, εἶπεν ὁ Κύριος, ὅπου ἐὰν πέσῃ εἰς τὴν γῆν καὶ ἀποθάνῃ (καὶ τοιαῦτα εἶναι τὰ κόλλυβα, τοιοῦτοι καὶ οἱ νεκροί), πολὺν καρπὸν φέρῃ». Λόγια λιτὰ, νοικοκυρεμένα, φροντισμένα νὰ νουθετοῦν, γιατὶ δὲν ἐπιζητεῖ αὐτὸς ποὺ τὰ λέει νὰ ἐντυπωσιάσει καὶ νὰ δεχθεῖ ἐπευφημεῖες καὶ χειροκροτήματα, ἀλλὰ νὰ οἰκοδομήσει καὶ νὰ συνδράμει τὶς ψυχὲς ποὺ τοῦ ἐμπιστεύτηκε ὁ Χριστός.



( Πολύτιμος σύμβουλος στὴ μελετη αὐτὴ εἶναι τὸ βιβλίο τοῦ καθ. Ἀνέστη Γ. Κεσελόπουλου, Ἡ λειτουργικὴ παράδοση στὸν Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη, Πουρναρᾶς, Θεσσαλονίκη 1994. Ἐπίσης γιὰ τὸ ζήτημα τοῦ διαλόγου βλ. τὸ πολὺ καλὸ βιβλίο τοῦ π. Φιλοθέου Φάρου, Ὁ διάλογος, Ἀκρίτας, Ἀθήνα )



Πηγή:http://agioritikoslogos.blogspot.com