"᾿Εγώ εἰμί τὸ Α καὶ τὸ Ω, ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος, ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος" (᾿Αποκ. κβ΄, 13)

Κείμενα γιά τήν ἑλληνική γλῶσσα στή διαχρονική της μορφή, ἄρθρα ὀρθοδόξου προβληματισμοῦ καί διδαχῆς, ἄρθρα γιά τήν ῾Ελλάδα μας πού μᾶς πληγώνει...


Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου 2010

᾿Απάντηση στόν modern father ἀπό τόν ᾿Οδυσσέα τοῦ klision

Πάτερ ᾿Ιερόθεε, τήν εὐχή σας!

Κατ᾿ ἀρχήν γιά νά σᾶς λύσω τήν ἀπορία τό ᾿Οδυσσεύς εἶναι συγγραφικό ψευδώνυμο καί τό διάλεξα γιατί ταιριάζει μέ τήν περιγραφή πού δίνω γιά μένα στό ἰστολόγιό μου.
῾Ως πρός τό θέμα τοῦ διαλόγου, νομίζω ὅτι μπορεῖ νά ὑπάρξει, ὅταν καί οἱ δύο συνομιλητές ἐκπέμπουν στό ἴδιο μῆκος κύματος, κάτι πού δέν συμβαίνει στήν προκειμένη περίπτωση. Παρ᾿ ὅλα αὐτά, γιά νά μήν φανεῖ ὅτι ὑπεκφεύγω, θά προβῶ σέ ὁρισμένες διαπιστώσεις.
Α. Γιά νά θυμηθοῦμε καί λίγο γραμματική τά «κεκμηκός», «διαβεβηκός» πού ἀναφέρετε γράφονται μέ ω καί μόνο ἡ μετοχή οὐδετέρου μέ ὄμικρον.
Β. ῾Ο π. Παΐσιος εἶναι σαφής: ὁποιαδήποτε μεταφραστική προσπάθεια ἐνέχει τόν κίνδυνο «δογματικῶν ἀλλοιώσεων καί παρερμηνειῶν». ῾Ομιλοῦμε οὐσιαστικά περί τῶν «δυσκόλων σημείων», τά ὁποῖα καί χρήζουν ἰδιαιτέρας προσοχῆς. Χρησιμοποιῶ κι ἐγώ στήν κατ᾿ ἰδίαν μελέτη μου μεταφράσεις πατερικῶν ἔργων, ἀλλά πάντοτε σέ ἀντιπαραβολή πρός τό πρωτότυπο καί σᾶς διαβεβαιῶ ὅτι βρίσκω πολλά λάθη.
Γ. ᾿Αναφέρετε: «οι λειτουργικες μεταφράσεις που χρησιμοποίησα εν τη μ α θ η τ ική θεία Λειτουργία»! Δηλαδή, πρίν ἡ ῾Ιερά Σύνοδος πάρει κάποια σχετική ἀπόφαση, ἐσεῖς αὐτοσχεδιάζετε «λειτουργικῶς»; ῎Εχετε αὐτό τό δικαίωμα ἤ μήπως αὐθαιρετεῖτε; Δέν σᾶς καταδικάζω, ἀλλά ἐρωτῶ.
Δ. ῾Ο π. ᾿Ιουστῖνος μετέφρασε στή Σερβική τή θεία Λειτουργία ἀλλά ἀπό τή Σλαβονική, μιά γλῶσσα δηλ. πού πόρρω ἀπεῖχε ἀπό ἀπό τήν καθομιλουμένη σερβική γλῶσσα. ῏Ηταν δηλαδή κάτι σάν τήν δική μας «ὁμηρική διάλεκτο». Καμμία λοιπόν σύγκριση δέν χωρεῖ.
Ε. ῾Η ᾿Εκκλησία ἀσφαλῶς δέν μένει σέ τύπους, ἀλλά κοιτάζει τήν οὐσία. Διατηρεῖ ὅμως τούς γλωσσικούς, ἔστω, τύπους, ὅταν εἶναι πεπεισμένη ὅτι διασφαλίζουν τήν οὐσία περισσότερο ἀπό ὁποιοδήποτε μεταφραστικό πειραματισμό.
Στ. Αὐτό τό «κατανοεῖ» ὁ λαός μᾶς ἔχει φάει. Δέν ἐξαντλοῦνται τά πάντα στήν κατανόηση. Χρειάζεται πρωτίστως σοβαρή ἑρμηνεία τῶν ψαλλομένων εἴτε στό κήρυγμα εἴτε στήν κατ᾿ ἰδίαν μελέτη τῶν πιστῶν. Δέν τό παίζουμε «εἰδήμονες», ἀλλά εἴμαστε πεπεισμένοι γιά τήν ὀρθότητα τῶν ἀπόψεών, ὅπως ἄλλωστε ἔκανε μέχρι τώρα ἡ ᾿Εκκλησία μας.
Ζ. Αὐτό τό «δαιμονική σκαιότης» καλό θά ἦταν νά τό εἴχατε ἀποφύγει. Δέν μπορῶ νά ἐννοήσω τί ὑπονοεῖτε. Φαίνεται ὅτι ἡ ἀνωνυμία δέν σᾶς κάθεται καί τόσο καλά. ῎Ας εἶναι ὅμως, θά τήν συνηθίσετε!
Η. ᾿Επειτα, π. ῾Ιερόθεε, γιατί γράφετε τόσο πρόχειρα, χωρίς καλή σύνταξη, χωρίς κόμματα, χωρίς ἑλληνικό ἐρωτηματικό; Λίγο χρόνο χρειάζεται, ὄχι ἀπαντήσεις στό πόδι.

Μέ σεβασμό

᾿Οδυσσεύς τοῦ klision

1 σχόλιο: