"᾿Εγώ εἰμί τὸ Α καὶ τὸ Ω, ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος, ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος" (᾿Αποκ. κβ΄, 13)

Κείμενα γιά τήν ἑλληνική γλῶσσα στή διαχρονική της μορφή, ἄρθρα ὀρθοδόξου προβληματισμοῦ καί διδαχῆς, ἄρθρα γιά τήν ῾Ελλάδα μας πού μᾶς πληγώνει...


Κυριακή 14 Μαρτίου 2010

ΙΕΡΕΥΣ ΤΙΣ ΤΟΥ 20 ου ΑΙΩΝΟΣ (μιά συγκλονιστική καί συνάμα ἀπίστευτη ἱστορία)




ΛΟΓΟΣ
ΠΕΡΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΣ
Τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου «Τῆς Κλίμακος»

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟΝ
βεβαία πίστις εἶναι μητέρα τῆς ἀποταγῆς. Καί τό ἀντίθετο εἶναι ἐξ ἴσου φανερό. Ἡ ἀκλόνητη ἐλπίδα εἶναι ἡ θύρα τῆς ἀπροσπαθείας. Καί τό ἀντίθετο εἶναι ἐξ ἴσου φανερό. Ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεόν εἶναι αἰτία τῆς ξενιτείας. Καί τό ἀντίθετο εἶναι ἐξ ἴσου φανερό.
2.-. Τήν ὑποταγή τήν ἐγέννησε ἡ καταδίκη τοῦ ἑαυτοῦ μας καί ἡ ὄρεξις τῆς πνευματικῆς ὑγείας. Μητέρα τῆς ἐγκρατείας εἶναι ἡ σκέψις τοῦ θανάτου καί ἡ διαρκής μνήμη τῆς χολῆς καί τοῦ ὄξους τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ. Προϋπόθεσις καί συνεργός τῆς σωφροσύνης καί καθαρότητος εἶναι ἡ ἡσυχία. Θραῦσις τῆς σαρκικῆς πυρώσεως εἶναι ἡ νηστεία. Καί ἀντίπαλος τῶν αἰσχρῶν λογισμῶν εἶναι ἡ συντριβή τοῦ νοῦ.
3.-. Ἡ πίστις καί ἡ ξενιτεία εἶναι ὁ θάνατος τῆς φιλαργυρίας. Ἡ εὐσπλαγχνία καί ἡ ἀγάπη παρέδωσαν τό σῶμα σέ θυσία. Ἡ ἐκτενής προσευχή εἶναι ὄλεθρος τῆς ἀκηδίας. Ἡ μνήμη τῆς Κρίσεως εἶναι πρόξενος τῆς πνευματικῆς προθυμίας. Θεραπεία τοῦ θυμοῦ εἶναι ἡ ἀγάπη τῆς ἀτιμίας, ἡ ὑμνωδία καί ἡ εὐσπλαγχνία.
4.-. Ἡ ἀκτημοσύνη καταπνίγει τήν λύπη. Ἡ ἀπροσπάθεια πρός τά αἰσθητά πράγματα ὁδηγεῖ στήν θεωρία τῶν νοερῶν. Ἡ σιωπή καί ἡ ἡσυχία καταπολεμοῦν τήν κενοδοξία ― ἐάν ὅμως εὑρίσκεσαι σέ ἀνθρώπους, χρησιμοποί ησε τήν ἀτιμία.
5.-. Τήν ἐξωτερική καί ὁρατή ὑπερη φάνεια τήν ἐθεράπευσαν ἡ πτωχεία, ἡ θλῖψις καί οἱ παρόμοιες καταστάσεις. Τήν δέ ἐσω τερική καί ἀόρατη Ἐκεῖνος πού εἶναι προαιω νίως Ἀόρατος. Ὅλα τά αἰσθητά ἐρπετά τά φονεύει τό ἐλάφι καί ὅλα τά νοητά ἡ ταπείνωσις. Εἶναι δυνατόν μέ παραδείγματα ἀπό τήν φύσι νά διδασκώμεθα καλῶς ὅλα τά πνευματικά.
6.-. Ὅπως εἶναι ἀδύνατο νά ἀποβάλη ὁ ὄφις τό παλαιό του δέρμα, ἐάν δέν εἰσχωρήση σέ στενή τρύπα, ἔτσι καί ἐμεῖς δέν θά άποβάλωμε τίς παλαιές προλήψεις καί τήν ψυχική παλαιότητα καί τόν χιτῶνα τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου, ἐάν δέν περάσωμε ἀπό τήν στενή καί τεθλιμμένη ὁδό τῆς νηστείας καί τῆς ἀτιμίας.
7.-. Ὅπως τά πολύσαρκα πτηνά δέν μποροῦν νά πετάξουν στόν οὐρανό, ἔτσι καί ἐκεῖνος πού τρέφει καί περιποιεῖται τήν σάρκα του.
8.-. Ὁ ξηραμένος βόρβορος δέν ἱκανοποιεῖ πλέον τούς χοίρους. Καί ἡ σάρκα πού ἐμαράν θηκε δέν ἀναπαύει πλέον τούς δαίμονας.
9.-. Ὅπως πολλές φορές τά πολλά ξύλα πνίγουν καί σβήνουν τήν φωτιά δημιουρ γῶντας ὑπερβολικό καπνό, ἔτσι πολλές φορές καί ἡ ὑπέρμετρη λύπη καπνίζει καί γεμίζει σκότος τήν ψυχή καί ξηραίνει τό ὕδωρ τῶν δακρύων.
10.-. Ὅπως ἀποτυγχάνει ὁ τυφλός τοξότης στόν στόχο του, ἔτσι ἀποτυγχάνει καί καταστρέφεται καί ὁ ὑποτακτικός πού ἀντιλέγει.
11.-. Καθώς τό κοπτερό σίδερο μπορεῖ νά ὀξύνη ἕνα ἄλλο ἀκατέργαστο, ἔτσι καί ὁ πρόθυμος ἀδελφός ἔσωσε πολλές φορές τόν ράθυμο.
12.-. Ὅπως τά αὐγά τῶν ὀρνίθων πού θερμαίνονται στόν κόλπο τοῦ στήθους ζωογονοῦνται, ἔτσι καί οἱ λογισμοί πού δέν φανερώνονται μέ τήν ἐξομολόγησι, γίνονται ἔργα.
13.-. Ὅπως οἱ ἵπποι πού τρέχουν ἁμιλλῶνται μεταξύ τους, ἔτσι καί μέσα στήν καλή συνοδία ὁ ἕνας ἀδελφός διεγείρει τόν ἄλλο.
14.-. Ὅπως τά σύννεφα ἀποκρύπτουν τόν ἥλιο, ἔτσι καί οἱ πονηρές σκέψεις σκοτίζουν καί καταστρέφουν τόν νοῦ.
15.-. Ὅπως αὐτός πού ἔλαβε τήν καταδικαστική ἀπόφασι καί ὁδηγεῖται πρός τήν ἐκτέλεσι δέν ὁμιλεῖ γιά τά θέατρα, ἔτσι καί ἐκεῖνος πού πενθεῖ εἰλικρινά δέν θά ἀναπαύση ποτέ τήν κοιλία του.
16.-. Ὅπως οἱ πτωχοί πού βλέπουν τούς θησαυρούς τοῦ βασιλέως αἰσθάνονται περισ σότερο τήν πτωχεία τους, ἔτσι καί ἡ ψυχή πού μελετᾶ τίς μεγάλες ἀρετές τῶν Πατέρων, ταπεινώνει ὁπωσδήποτε περισσότερο τό φρόνημά της.
17.-. Ὅπως τό σίδερο καί χωρίς νά τό θέλη σπεύδει πρός τόν μαγνήτη, διότι ἕλκεται ἀπό κάποια μυστική φυσική δύναμι, ἔτσι καί ἐκεῖνοι πού ἐχρόνισαν στίς κακές τους συνήθειες τυραννοῦνται ἀπό αὐτές.
18.-. Ὅπως τό λάδι γαληνεύει τήν θάλασσα καί παρά τήν θέλησί της, ἔτσι καί ἡ νηστεία σβήνει ἐντελῶς τίς σαρκικές πυρώσεις, καί παρά τήν θέλησί τους.
19.-. Ὅπως τό ὕδωρ ὅταν πιεσθῆ ἀνυ ψώνεται, ἔτσι πολλές φορές καί ἡ ψυχή πού ἐπιέσθη ἀπό διαφόρους κινδύνους, ἀνυψώθηκε πρός τόν Θεόν μέ τήν μετάνοια, καί ἐσώθηκε.
20.-. Ὅπως ἐκεῖνος πού κρατᾶ ἀρώματα προδίδεται καί χωρίς νά τό θέλη ἀπό τήν εὐωδία, ἔτσι καί ὅποιος ἔχει μέσα του τό Πνεῦμα τοῦ Κυρίου ἀναγνωρίζεται ἀπό τά λόγια του καί τήν ταπεινοφροσύνη του.
21.-. Ὅπως ὁ ἥλιος μέ τό φῶς του δείχνει τόν χρυσό πού λάμπει, ἔτσι καί ἡ ἀρετή φανερώνει αὐτόν πού τήν ἔχει.
22.-. Ὅπως οἱ ἄνεμοι ἀναταράζουν τόν βυθό τῆς θαλάσσης, ἔτσι καί ὁ θυμός ταράζει περισσότερο ἀπό ὅλα τόν νοῦ.
23.-. Ὅπως, ὅσα δέν εἶδε ὁ ἄνθρωπος μέ τούς ὀφθαλμούς του, δέν ἐπιθυμεῖ καί τόσο πολύ νά τά γευθῆ, ἔστω καί ἄν τά ἄκουσε, ἔτσι καί ὅσοι ἔμειναν ἁγνοί στό σῶμα, ἔχουν ἐξ αἰτίας αὐτοῦ τοῦ γεγονότος ἐλαφροτέρους πειρασμούς.
24.-. Ὅπως οἱ κλέπτες δέν πλησιάζουν εὔκολα στόν τόπο πού βλέπουν βασιλική φρουρά καί ὅπλα, ἔτσι καί ἐκεῖνος πού ἕνωσε τήν καρδιά μέ τήν προσευχή δέν κλέπτεται εὔκολα άπό τούς νοητούς ληστάς.
25. -. Ὅπως ἡ φωτιά δέν γενᾶ χιόνι, ἔτσι καί αὐτός πού ζητεῖ τίς τιμές τοῦ κόσμου δέν θά ἀπολαύση τίς τιμές τῆς μελλούσης ζωῆς.
26.-. Ὅπως πολλές φορές μία σπίθα κατέκαυσε ἕνα μεγάλο δάσος, ἔτσι καί μία ἐνάρετη πρᾶξις συνέβη νά ἐξαλείψη πλῆθος ἀπό μεγάλα πταίσματα.
27.-. Ὅπως δέν εἶναι δυνατόν νά φονεύση κανείς ἕνα ἄγριο θηρίο χωρίς ὅπλο, ἔτσι δέν εἶναι δυνατόν νά ἀποκτήση τήν ἀοργησία χωρίς ταπείνωσι.
28.-. Ὅπως εἶναι ἀδύνατο, σύμφωνα μέ τούς φυσικούς νόμους, νά ζήση κανείς χωρίς τροφή, ἔτσι εἶναι ἀδύνατο, ὁ ἄνθρωπος πού ἐπιθυμεῖ τήν σωτηρία του, νά δείξη μέχρι τό θανατό του, ἔστω καί γιά μία στιγμή ἀμέλεια.
29.-. Ὅπως ἡ ἡλιακή ἀκτῖνα πού εἰσχωρεῖ ἀπό κάποιο μικρό ἄνοιγμα στό σπίτι, τό φωτίζει τόσο, ὥστε νά διακρίνεται καί ἡ πιό λεπτή σκόνη πού αἰωρεῖται στόν ἀέρα, ἔτσι καί ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ εἰσερχόμενος στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου, τῆς φανερώνει ὅλα τά ἁμαρτήματά της.
30.-. Ὅπως τά λεγόμενα καβούρια συλλαβάνονται εὔκολα, διότι βαδίζουν ἄλλοτε ἐμπρός καί ἄλλοτε πίσω, ἔτσι καί μία ψυχή πού ἄλλοτε γελᾶ, ἄλλοτε πενθεῖ καί ἄλλοτε ζῆ μέ τρυφή, δέν εἶναι δυνατόν νά κατορθώση τίποτε.
31.-. Ὅπως οἱ κοιμώμενοι κλέπτονται εὔκολα, ἔτσι καί ὅσοι ἀσκοῦνται στήν ἀρετή κοντά στόν κόσμο.
32.-. Ὅπως ἐκεῖνος πού παλαίει μέ λέοντα, ἄν στρέψη ἀλλοῦ τό βλέμμα του, ἐξοντώνεται ἀμέσως, ἔτσι καί ἐκεῖνος πού παλαίει μέ τήν σάρκα του, ἐάν τῆς προσφέρη ἀνάπαυσι.
33.-. Ὅπως κινδυνεύουν νά πέσουν ὅσοι ἀνεβαίνουν σέ σαθρή σκάλα, ἔτσι κάθε τιμή καί δόξα καί ἐξουσία καταρρίπτουν τόν κάτοχό τους, ἐπειδή αὐτές ἔρχονται σέ ἀντίθεσι μέ τήν ταπεινοφροσύνη.
34.-. Ὅπως εἶναι ἀδύνατον νά μή σκέπτεται ὁ πεινασμένος τόν ἄρτο, ἔτσι εἶναι ἀδύνατο νά μή σκέπτεται τόν θάνατο καί τήν Κρίσι ἐκεῖνος πού ἀγωνίζεται γιά νά σωθῆ.
35.-. Ὅπως τό ὕδωρ σβήνει τά γράμματα, ἔτσι καί τό δάκρυ μπορεῖ νά σβήση τά πταίσματα.
36.-. Ὅπως μερικοί πού δέν ἔχουν ὕδωρ, σβήνουν μέ ἄλλο τρόπο τά γράμματα, ἔτσι ὑπάρχουν καί ψυχές πού στεροῦνται δακρύ ων, καί γι᾿ αὐτό τρίβουν καί ἀποξέουν τίς ἁμαρτίες τους μέ τήν λύπη, τούς στεναγμούς καί τήν σκυθρωπότητα.
37.-. Ὅπως ἀπό τό πλῆθος τῆς κοπριᾶς προέρχονται πλῆθος σκουλήκια, ἔτσι καί ἀπό τό πλῆθος τῶν φαγητῶν προέρχονται πλῆθος ἁμαρτωλῶν πτώσεων καί πονηρῶν λογισμῶν καί ἀκαθάρτων ὀνείρων.
38.-. Ὅπως ὁ τυφλός δέν βλέπει νά βα δίζη, ἔτσι καί ὁ ὀκνηρός δέν μπορεῖ νά ἰδῆ τό καλό καί νά τό πράξη.
39.-. Ὅπως ἐκεῖνος πού ἔχει δεμένα τά πόδια δέν μπορεῖ νά βαδίζη εὔκολα, ἔτσι καί αὐτοί πού θησαυρίζουν χρήματα δέν μποροῦν νά ἀνέβουν στόν οὐρανό.
40.-. Ὅπως ἡ πρόσφατη πληγή θεραπεύεται εὔκολα, ἔτσι ἀντιθέτως τά χρό νια τραύματα τῆς ψυχῆς δύσκολα θεραπεύ ονται, ὅταν βεβαίως θεραπεύωνται.
41.-. Ὅπως εἶναι ἀδύνατον νά βαδίζη ὁ νεκρός, ἔτσι εἶναι ἀδύνατον νά σωθῆ ὁ ἀπελπισμένος.
42.-. Αὐτός πού ἔχει ὀρθή πίστι καί ὅμως διαπράττει ἁμαρτίες, ὁμοιάζει μέ πρόσωπο πού δέν ἔχει ὀφθαλμούς.
43.-. Αὐτός πού δέν ἔχει πίστι, καί ὅμως πράττει ἴσως μερικά καλά, ὁμοιάζει μέ ἐκεῖνον πού ἀντλεῖ ὕδωρ καί τό χύνει σ᾿ ἕνα τρυπημένο πιθάρι.
44.-. Ὅπως τό πλοῖο πού ἔχει καλόν κυβερνήτη φθάνει μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ σῶο στό λιμάνι, ἔτσι καί ἡ ψυχή πού ἔχει καλόν ποιμένα ἀνεβαίνει εὔκολα στόν οὐρανό, ἔστω καί ἐάν ἔχη διαπράξει πλῆθος κακῶν.
45.-. Ὅπως αὐτός πού δέν ἔχει ὁδηγό χάνει εὔκολα τόν δρόμο, ἔστω καί ἐάν εἶναι πολύ ἔξυπνος, ἔτσι καί ἐκεῖνος πού προχωρεῖ αὐτοκυβέρνητος τήν μοναχική ὁδό, εὔκολα χάνεται, ἔστω καί ἐάν κατέχη ὅλη τήν σοφία τοῦ κόσμου.
46.-. Ὅταν κάποιος ἀσθενῆ κατά τό σῶμα, ἔχη δέ διαπράξει καί βαρειά ἁμαρτήματα αὐτός ἄς ἀκολουθῆ τήν ὁδό τῆς ταπεινώσεως καί τῶν διαφόρων μορφῶν καί ἐκδηλώσεών της, διότι δέν πρόκειται νά εὕρη ἀλλοῦ τήν σωτηρία.
47.-. Ὅπως δέν εἶναι δυνατόν αὐτός πού ἐπέρασε μακροχρόνιο ἀσθένεια νά ἀνακτήση τήν ὑγεία του μέσα σέ μία στιγμή, ἔτσι δέν εἶναι δυνατόν νά νικήσουμε διά μιᾶς τά πάθη μας ἤ ἕνα πάθος μας. Νά παρατηρῆς σέ τί μέτρα εὑρίσκεσαι σέ κάθε πάθος καί σέ κάθε ἀρετή, καί ἔτσι θά ἀντιληφθῆς καλύτερα τήν πρόοδο σου.
48.-. Ὅπως ζημιώνονται ὅσοι ἀνταλλάσσουν τόν χρυσό μέ τήν λάσπη, ἔτσι καί ὅσοι διηγοῦνται καί ἀποκαλύπτουν τά πνευματικά, γιά νά κερδίσουν κάτι ἀπό τά ὑλικά.
49.-. Τήν ἄφεσι πολλοί τήν ἀπέκτησαν σύντομα, ἀλλά τήν ἀπάθεια κανείς, διότι αὐτό ἀπαιτεῖ πολύν χρόνο καί πόθο καί τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ.
50.-. Ἄς ἀναζητήσωμε ποιά θηρία ἤ πτηνά μᾶς ἐπιβουλεύονται στήν σπορά, ποιά στήν βλάστησι καί ποιά στόν θερισμό, ὥστε νά στήνωμε κάθε φορά τίς ἀνάλογες παγίδες.
51.-. Ὅπως δέν εἶναι σωστό νά αὐτοκτονήση κάποιος, ἐπειδή ἔχει πυρετό, ἔτσι δέν πρέπει νά περιπίπτη κανείς στήν ἀπόγνωσι ποτέ μέχρι τελευταίας ἀναπνοῆς.
52.-. Ὅπως εἶναι ἄσχημο, ἐκεῖνος πού ἔθαψε τόν πατέρα του, ἐπιστρέφοντας ἀπό τήν κηδεία νά κατευθυνθῆ σέ γάμο, ἔτσι εἶναι ἀνάρμοστο σέ ὅσους θρηνοῦν τίς πτώσεις τους, νά ἐπιζητοῦν στήν παροῦσα ζωή ἀπό τούς ἀνθρώπους τιμή ἤ ἀνάπαυσι ἤ δόξα.
53.-. Ὅπως ἄλλες εἶναι οἱ κατοικίες τῶν ἐλευθέρων πολιτῶν καί ἄλλες τῶν καταδίκων, ἔτσι πρέπει νά ξεχωρίζη τελείως ἡ κατάστασις καί ἡ ζωή τῶν πενθούντων καί ἐνόχων ἀπό τῶν ἀνενόχων.
54.-. Ὅπως τόν στρατιώτη πού ἐπλη γώθηκε βαρειά στό πρόσωπό του κατά τόν πόλεμο, ὁ βασιλεύς δέν τόν ἀποβάλλει ἀπό τό στράτευμα, ἀλλά μᾶλλον τόν προβιβάζει σέ ἀνωτέρα τάξι, ἔτσι καί τόν μοναχό πού κινδυνεύει καί ὑποφέρει πολλά ἀπό τούς δαί μονας, ὁ ἐπουράνιος Βασιλεύς τόν στεφανώνει.
55.-. Ἡ αἴσθησις πού διαθέτει ἡ ψυχή εἶναι ἕνα ἰδίωμά της. Ἡ δέ ἁμαρτία εἶναι ὁ κόλαφος αὐτῆς τῆς αἰσθήσεως. Ἡ συναίσθησις εἶναι αὐτή πού ἐπιφέρει τήν κατάπαυσι ἤ τήν μείωσι τοῦ κακοῦ, καί εἶναι τέκνο τῆς συνειδήσεως. Ἡ δέ συνείδησις εἶναι ὁ λόγος καί ὁ ἔλεγχος τοῦ φύλακός μας Ἀγγέλου, ὁ ὁποῖος μᾶς ἐδόθηκε στό βάπτισμα. Γι᾿ αὐτό τόν λόγο βλέπομε ὅτι οἱ ἀβάπτιστοι δέν αἰσθάνονται ἔντονες τύψεις γιά τίς κακές τους πράξεις, ἀλλά πολύ ἐλαφρές.
Ἡ ἐλάττωσις τοῦ κακοῦ γεννᾶ τήν ἀποχή ἀπό τό κακό. Ἡ ἀποχή ἀπό τό κακό εἶναι ἡ ἀρχή τῆς μετανοίας. Ἡ ἀρχή τῆς με τανοίας εἶναι ἡ ἀρχή τῆς σωτηρίας. Ἡ ἀρχή τῆς σωτηρίας εἶναι ἡ καλή πρόθεσις. Ἡ καλή πρόθεσις γεννᾶ τούς κόπους. Ἀρχή τῶν κόπων εἶναι οἱ ἀρετές. Ἡ ἀρχή τῶν ἀρετῶν εἶναι τό ἄνθος (τῆς πνευματικῆς ζωῆς). Τό ἄνθος τῆς ἀρετῆς εἶναι ἡ ἀρχή τῆς (πνευμα τικῆς) ἐργασίας. Ἡ (πνευματική) ἐργασία εἶναι τέκνο τῆς ἀρετῆς· καί αὐτῆς τέκνο ἡ συνέχισις καί ἡ συχνότης τῆς ἐργασίας. Καρπός καί τέκνο τῆς συνεχοῦς καί ἐπιμελοῦς ἐργασίας εἶναι ἡ ἕξις, (ἡ μόνιμη δηλαδή συνήθεια). Καί τέκνο τῆς ἕξεως εἶναι ἡ ποίωσις, (νά γίνη δηλαδή ἡ ἀρετή ἕνα μέ τήν ψυχή, φυσική κατάστασίς της).
Ἡ ποίωσις στό καλό γεννᾶ τόν φόβο (τοῦ Θεοῦ). Ὁ φόβος γεννᾶ τήν τήρησι τῶν ἐντολῶν ― εἴτε τῶν ἐπουρανίων εἴτε τῶν ἐπιγείων. Ἡ τήρησις τῶν ἐντολῶν εἶναι ἀπόδειξις τῆς ἀγάπης (πρός τόν Θεόν). Ἀρχή τῆς ἀγάπης εἶναι τό πλῆθος τῆς ταπεινώ σεως. Τό πλῆθος δέ τῆς ταπεινώσεως εἶναι θυγατέρα τῆς ἀπαθείας. Καί ἡ ἀπόκτησις τῆς ἀπαθείας εἶναι ἡ πληρότης τῆς ἀγάπης, δηλαδή ἡ πλήρης κατοίκησις τοῦ Θεοῦ σέ ὅσους ἔγιναν μέ τήν ἀπάθεια «καθαροί τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοί τόν Θεόν ὄψονται» (Ματθ. ε´ 8). Αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.
Ἀπό τό βιβλίο
«ΚΛΙΜΑΞ»Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου
Ἔκδ. Ἱ.Μ. τοῦ Παρακλήτου

http://www.imkby.gr

Τά φαινόμενα ἀπατοῦν. Μήν βιάζεστε νά κρίνετε! (Ταινία μικροῦ μήκους).

῞Αγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, Προσοχή στό ὀράματα τοῦ Οικουμενισμοῦ!






Επιστολή του αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς στον συνταξιούχο Π.Ν. για ένα όραμα

Είχατε ένα ασυνήθιστο όραμα στην Εκκλησία κατά τη διάρκεια της προσευχής. Είδατε πως ο Χριστός βγήκε απ' το ιερό και στάθηκε. Ύστερα βγήκε κάποιος σαν Εβραίος ραβίνος, και στάθηκε εξ αριστερών του Χριστού. Τελικά βγήκε πάλι κάποιος με τη μαντήλα στο κεφάλι, και στάθηκε εκ δεξιών του Χριστού. Τότε και οι δυο τους από τις πλευρές έδωσαν τα χέρια στον Χριστό και έκαναν χειραψία μαζί Του. Τέτοιο όραμα είχατε. Ενώ σαν ερμηνεία του δήθεν ερμηνευτή ανακοινώνετε το εξής: ο Θεός θέλει να συμφιλιωθούν όλες οι θρησκείες και να δημιουργηθεί μία πίστη στον κόσμο!
Ο καθένας που είναι μυημένος στα μυστήρια της Βασιλείας του Θεού μπορεί να σάς πεί ότι και το όραμα είναι ψευδές και η ερμηνεία είναι ψευδής. Το φάντασμα που είδατε μπροστά σας δεν είναι από τον Θεό αλλά από εκείνον που πάντα σηκώνει τα κέρατά του εναντίον της πίστης του Χριστού. Το Πάτερ ημών τελειώνει με την προσευχή στον Θεό να μας απαλλάξει από αυτόν, «αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού». Άνθρωπε του Θεού, ποιος μπορεί να κάνει χειραψία με τον Χριστό; Ποιος μπορεί να σταθεί δίπλα στον Θεό; Μά δεν έχει πεί ο Χριστός στους Εβραίους: «Ιδού αφίεται υμίν ο οίκος ημών έρημος» (Ματθ. 23, 38; Η προφητεία εκπληρώθηκε.

Οι Εβραίοι δεν έχουν ούτε θυσίες ούτε ιερωσύνη. Και τα δύο πέρασαν στους βαπτισμένους εκείνη τη στιγμή, όταν το καταπέτασμα του ναού σκίστηκε «από άνωθεν έως κάτω». Ούτε οι μουσουλμάνοι έχουν θυσίες η ιερωσύνη. Μήπως δεν έχει πεί στους Εβραίους ο Εβραίος Παύλος, απόστολος του Θεού: «Τέλος γαρ νόμου Χριστός » (Ρωμ. 10,4); Και ακόμα : «Αναιρεί (ο Χριστός) το πρώτον ίνα το δεύτερον στήση» (Εβρ. 10,9); Πως, λοιπόν, εκείνο που έχει ερημώσει, που είναι τετελεσμένο, που είναι πεταμένο και έχει αντικατασταθεί με άλλο, καινούργιο, μπορεί να εξισώνεται, και να κάνει χειραψία με τη ζωντανή πίστη του Χριστού; Αλλά και ο ίδιος ο Μωάμεθ, παρόλο που δεν υποφέρει τους χριστιανούς, αναγνωρίζει και βάζει στο Κοράνι, ότι ο Ιησούς, υιος της Μαρίας θα κρίνει τον κόσμο, αναλόγως του ιδίου του Μωάμεθ. Τι εξίσωση και ισοπέδωση τότε!


Από που τέτοιο όραμα, ρωτάτε. Από εκείνον που βάζει σε πειρασμούς. Επιθεωρήστε τη ζωή σας και θα καταλάβετε. Στις μέρες μας πολύ ακούγεται -από τους ολιγόπιστους, βέβαια- περί της συμφιλίωσης και εξίσωσης όλων των θρησκειών. Και εσείς παραδοθήκατε σε τούτες τις σκέψεις και τις επιθυμίες. Σάς δόθηκε, το δικό σας υποκειμενικό όραμα να το δείτε σαν να είναι αντικειμενικό. Κι εσείς το χαίρεστε, σαν έλεος του Θεού. Εγώ δεν θα έλεγα ότι τούτο είναι έλεος, πιθανότερα είναι η προειδοποίηση.

Μπερδέψατε τις έννοιες. Άλλο πράγμα είναι η κοινωνική και πολιτική ειρήνη και άλλο η συμφιλίωση των θρησκειών. Και άλλο πράγμα είναι η εξίσωση στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των πολιτών και άλλο η ισοπέδωση των θρησκειών. Στους χριστιανούς έχει αυστηρά διαταχθεί η ελεημοσύνη προς όλους τους ανθρώπους, χωρίς διαφορά στην πίστη, αλλά ταυτόχρονα και η αυστηρή τήρηση της αλήθειας του Χριστού. Ως χριστιανός εσείς μπορείτε να θυσιάσετε για τους αλλοθρήσκους και την περιουσία και τη ζωή σας, αλλά με τίποτα την αλήθεια του Χριστού, αφού εκείνο είναι, ενώ αυτό όχι, δική σας ιδιοκτησία. Εδώ βρίσκεται ο λίθος προσκόμματός σας, σε τούτη τη μη διαφοροποίηση. Από τούτη την μη διαφοροποίηση ήρθε και η σύγχυση στην ψυχή.

Στην πραγματικότητα εσείς δεν είδατε ούτε τον Χριστό ούτε τον Μωάμεθ είδατε μόνο την δική σας ψυχή.
Ο Θεός ας σπεύσει σε βοήθειά σας

(Από το βιβλίο: «Δρόμος δίχως Θεό δεν αντέχεται...» - ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ Α΄ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ, εκδόσεις «Εν πλώ», 2009, σελ. 313-315)
Αναρτήθηκε από Ενοριακό ιστο-Λόγιο

Ποντιακή διάλεκτος. ῾Η "κληρονόμος" τοῦ ῾Ομήρου


᾿Οδυσσεύς τοῦ klision: Τήν παρακάτω ἀνάρτηση τήν ἀφιερώνουμε στά ἀδέρφια μας τούς Ποντίους καί τούς στέλνουμε πατριωτικούς χαιρετισμούς. ῾Η χαρά ἀπό γιά τήν ἀναγνώριση τῆς γενοκτονίας τους ἀπό τό σουηδικό κοινοβούλιο εἶναι καί δική μας χαρά!
Εκτυπώσιμη σελίδα


Τα ομηρικά έπη γράφτηκαν σε μια γλώσσα, η οποία βασίζεται στις δύο αρχαίες ελληνικές διαλέκτους, την ιωνική και την αιολική, τις οποίες ομιλούσαν κυρίως στη Μικρά Ασία.
Του δρ. Θωμά Σαββίδη, αναπληρωτή καθηγητή ΑΠΘ

Η ποντιακή διάλεκτος προέρχεται από την αρχαία ιωνική, λόγω κυρίως της καταγωγής των πρώτων αποίκων του Πόντου από την ιωνική Μίλητο. Με την πάροδο του χρόνου και με την επίδραση γεωγραφικών, κλιματολογικών, ιστορικών, εθνολογικών κτλ. παραγόντων δημιουργήθηκαν εξελικτικά από την ιωνική διάφορες διάλεκτοι, μία των οποίων είναι η ποντιακή. Με την εγκατάσταση και άλλων ελληνικών φύλων, όπως για παράδειγμα των κατοίκων της Τραπεζούντας της Αρκαδίας (4ος αιών π.Χ.), οι οποίοι άλλαξαν και το όνομα Τραπεζούς από Οιζηνίς και ιδιαίτερα των αιολικών φύλων εισήχθησαν και σποραδικοί αιολισμοί.
Ο Όμηρος δεν αναφέρει πουθενά τον όρο Πόντος ή Εύξεινος Πόντος. Αντίθετα, αναφέρονται διάφορες εθνότητες του Πόντου, οι οποίες φυσικά στην αναμέτρηση τάχθηκαν στο πλευρό των Τρώων για ευνόητους λόγους.
Συγκεκριμένα αναφέρονται οι Σόλυμοι (Ιλ. Ζ, 184, 203, 204, Οδ. ε, 282), οι Λύκιοι (Ιλ. Δ, 101, 119, Ρ, 172, Π, 437, Ζ, 194,Π, 673, Ζ, 188, Ζ, 210), οι Κάρες (Ιλ. Β, 867), οι Φρύγιοι (Ιλ. Ω, 545, Γ, 184, Π, 719, Σ, 291), οι Μήονες (Ιλ. Β, 864, Κ, 431) οι Αμαζόνες (Ιλ. Ζ, 186, Γ, 189), οι Αλιζώνες (Ιλ. Β, 856, Ε, 39), οι Παφλαγόνες (Ιλ. Β, 851, Ε, 577) και οι Μυσοί (Ιλ. Β, 858, Κ, 430, Ξ, 512). Από τις πόλεις του Πόντου αναφέρονται η Κύτωρος (Ιλ. Β, 853), μετέπειτα Κωτύωρα και σημερινή Ορντού, η Σήσαμος (Ιλ. Β, 853), η Κρώμνα (Ιλ. Β, 855), μετέπειτα Κρώμνη και η Αιγίαλος (Ιλ. Β, 855).
Η Τροία, όπου διαδραματίστηκαν τα γεγονότα των ομηρικών επών, ήταν ο φρουρός του Ελλησπόντου, και εισέπραττε διόδια από εμπορικά πλοία, τα οποία αναζητούσαν πρόσβαση στον Εύξεινο Πόντο και την Ασία. Ο Πόντος ήταν καθοριστικής σημασίας για την τύχη των Ελλήνων, καθόσον έκρυβε εκτός από ευγενή μέταλλα, πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Ακόμη, η πρόσβαση στην Ασία ήταν ευκολότερη από τα λιμάνια του Πόντου παρά από τα παράλια της Μικράς Ασίας. Αυτό ενισχύεται από το γεγονός ότι ο εποικισμός του Πόντου που επακολούθησε έγινε από τους Μιλήσιους, οι οποίοι έτσι έφθαναν ευκολότερα στον πλούτο της Ανατολής. Ο Πόντος απετέλεσε τη γέφυρα μετάβασης φυτών και ζώων από την Ασία στην κλασική Ελλάδα και αργότερα στη Ρώμη και την Ευρώπη.
Στο πέρασμα των 28 αιώνων ζωής, η ποντιακή διάλεκτος δέχτηκε επιδράσεις από την κοινή των αλεξανδρινών χρόνων, και από τη μεσαιωνική κοινή του Βυζαντίου. Ακόμη, επηρεάστηκε από τους Γενουάτες και τους Βενετούς της Τραπεζούντας, τους Πέρσες και τους Γεωργιανούς, καθώς φυσικά και από τους Τούρκους. Η τελική μορφή της ποντιακής διαλέκτου γίνεται στην εποχή των Κομνηνών. Έτσι, η ποντιακή διάλεκτος αντικατοπτρίζει ταυτόχρονα και την ιστορική πορεία αυτού του λαού διά μέσου των αιώνων και των αλλόγλωσσων γειτονικών λαών.
Ως εξαρχής ιωνική διάλεκτος με εξέλιξη εκτός Ελλάδος, η ποντιακή έχει τις ρίζες της μέχρι την ομηρική γλώσσα. Η συμβολή της όμως στην εθνική αυτογνωσία συνίσταται στο γεγονός ότι διέσωσε αρκετά ομηρικά στοιχεία, τα οποία σε άλλες νεοελληνικές διαλέκτους εξέλειπαν. Σε πολλές περιπτώσεις τα ιωνικά στοιχεία, όπως λέξεις, εκφράσεις ή ιδιωματισμοί των ομηρικών επών διατηρήθηκαν αναλλοίωτα, συνεισφέροντας τα μέγιστα στη γλωσσική μας κληρονομιά. Ως κληρονόμος της ιωνικής διατηρεί αναλλοίωτες ή παραφθαρμένες πολλές λέξεις, πολλούς αρχαϊσμούς και γραμματικούς ή συντακτικούς τύπους, οπότε μπορεί να ενταχθεί στις αρχαιότερες και πλουσιότερες ελληνικές διαλέκτους και φυσικά της Ευρώπης.
Περί των ιωνικών καταβολών και της εξελικτικής πορείας της ποντιακής διαλέκτου γράφει ο γλωσσολόγος Δημοσθένης Οικονομίδης, διευθυντής του Μεσαιωνικού αρχείου της Ακαδημίας Αθηνών: "Η διάλεκτος, η λαλουμένη υπό των Ελλήνων των από αρχαιοτάτων χρόνων ως τα παράλια του Ευξείνου Πόντου εγκατεστημένων εξ αρχής ιωνική ούσα, συν τω χρόνω τοιαύτην έλαβε εξέλιξιν μακράν της Ελλάδος, ώστε διασώσασα ολίγα στοιχεία εκ της ιωνικής, ικανά αρχαιοπινή στοιχεία, προσέλαβεν και πολλάς λέξεις και γραμματικούς τύπους εκ της μεσαιωνικής και βυζαντινής γλώσσης, άτινα διετήρησεν αυτουσίως".
Η ποντιακή μαζί με την καππαδοκική διάλεκτο αποτελούν τα μικρασιατικά ιδιώματα τα οποία ομοιάζουν με τα κυπριακά, τα δωδεκανησιακά και άλλων νήσων (Χίος, Ικαρία). Για τα μικρασιατικά αυτά ιδιώματα αναφέρει ο Μανώλης Τριανταφυλλίδης: "Χωρισμένα από την υπόλοιπη ελληνόγλωσση περιοχή, έμειναν αιώνες χωρίς εύκολη συγκοινωνία και ακολούθησαν διαφορετική εξέλιξη. Διατήρησαν γνωρίσματα της παλιάς ελληνιστικής κοινής και είναι έτσι από τα αρχαϊκότερα νεοελληνικά ιδιώματα". Οι ομηρικές λέξεις από την ποντιακή εντάχθηκαν στο σύστημα άλλων γλωσσών, συμμετέχοντας έτσι στην εξέλιξή τους.
Ενδεικτικά αναφέρονται ορισμένα παραδείγματα αρχαϊσμών, λέξεων ή εκφράσεων ομηρικής (ιωνικής) προέλευσης:
ΑΡΧΑΪΣΜΟΙ
Επώνυμα σε -ιάδης ή ίδης δηλωτικά της καταγωγής ή πατρότητας:
Αιμονίδης (Δ467), ο υιός του Αίμονα,
Αρκεισιάδης (ο υιός του Αρκεισίου = ο Λαέρτης, δ755, ω270),
Ασιάδης (υιός του Ασίου Μ140, Ρ583),
Ατρείδης (ο υιός του Ατρέα = ο Αγαμέμνων και ο Μενέλαος Λ,Α16),
Λαερτιάδης (ο υιός του Λαέρτη = ο Οδυσσεύς Γ200, δ555),
Πηληιάδης ή Πηλείδης (ο υιός του Πηλέως = ο Αχιλλεύς Α1, Α146, θ75).
Η διατήρηση του ιωνικού ε αντί του η:
Ατρύπετος αντί ατρύπητος, νύφε αντί νύφη, άκλερος αντί άκληρος.
"Ατρύγετος πόντος" (Ξ204), "Ατρύγετος αιθήρ" (Ρ425), αντί ατρύγητος.
Η διατήρηση του ω αντί του ου:
Λωρίν αντί λουρί, ζωμίν αντί ζουμί, κώδων αντί κουδούνι,
"Κώνωψ" (βατρ. 202) αντί κουνούπι, "κωφός" (Λ390, Ω54) αντί κουφός
Ο σχηματισμός θηλυκών επιθέτων σε -ος αντί η:
Άλαλος αντί άλαλη, έμμορφος αντί η όμορφη, άσκεμος αντί άσχημη.
"Δήμητρα αγλαόκαρπος" Α415, (Ύμν. Δήμ. 4, 23),
Η διατήρηση της προστακτικής του αορίστου:
Λύσον αντί λύσε, χτίσον αντί χτίσε, γράψον αντί γράψε
"λαόν δέ στήσον παρ' ερινεόν" (Ιλ. Ζ, 433).
Η χρήση του αρνητικού μορίου ουκ > ουχί > ουκί > κι':
Κι' τρώγω αντί δεν τρώγω, κι' θέλω αντί δεν θέλω, κι' λέγω αντί δεν λέγω.
"κι' ενέπρησεν κοίλας νήας"
Κι' αντί του αρν. μόριου δεν (από το αρχ. ουδέν). Στην ποντιακή υπάρχει το αρν. μόριο τιδέν (άλλο τι ουδέν).
Τιδέν κι τρώγω, τιδέν κι θέλω, τιδέν κι λέγω.
Στο λεξικό του Σουίδα, 10ος αιών μ.Χ. επισημαίνεται αυτή η ιδιαιτερότητα του Ομήρου, στο σχηματισμό της άρνησης: Ουκί το ουχί. Όμηρος διά του κ γράφει, ου διά του χ.
Η διατήρηση του μορίου άρα ή άρ' με σημασία όχι κατ' ανάγκην συμπερασματική, αλλά με την έννοια της συνάρτησης γεγονότων, ανακεφαλαίωσης ή επεξήγησης:
"άρ' έρθεν η λαμπρή", "αρ' αέτς ας έν", "άρ' έφαεες, εχόρτασες"
"ως άρ' έφη" (Οδ. θ, 482), "ως άρα φωνήσας" (Οδ. κ, 302)
Η διατήρηση του ιωνικού σ:
Σεύτλον αντί τεύτλον.
"σεύτλον" (Βάτρ. 162).
"σεύτλοις χλωροίς επιβόσκομαι" (Βατρ. 54).
Σεύτελος (Κοτ., Σάντ., Χαλδ.) = ευτελής, ανόητος
"Σευτλαίος" (Βάτρ. 212) κωμικό όνομα βατράχου στην Βατραχομυομαχία.
"Σευτλαίον δ' αρ έπεφνε βαλών" (Βατρ. 209).
ΛΕΞΕΙΣ:
Αγρώστ' = κοινή αγριάδα.
Άγρωστις (Οδ. ζ, 90),
Βατία (Αμ.), = βάτος
Βατίεια (Ιλ. Β, 813)
Δέρ' (Κοτ.) ή δάρ' (Κερ., Τρίπ.).
"έναν δέρ φαΐν".
Είδαρ = έδεσμα, "άνθινον είδαρ" (Οδ. ι, 84).
Είδαρ = έδεσμα (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
Ιχώριν (Κερ.) ή χώρ' (Κοτ., Σάντ., Χαλδ.) ορρός γάλακτος, κρόκος αυγών, εντεριώνη φυτών, μυελός οστών.
Ιχώρ = θείο αίμα "ιχώρ, άμβροτον αίμα θεοίο" (Ιλ. Ε, 340)
Ιχώρ = το πεπηγώς αίμα (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
Λαλλάτζ' (Κοτ., Τραπ. Χαλδ.) = πέτρα και μεταφορικά η φαλάκρα: "λαλλάτς κιφάλ'".
Λάας = λίθος, πέτρα "μείζονα λάαν αείρας" (Οδ. ι, 537). Σήμερα παρέμεινε ως τοπωνύμιο, Λαλλάρια.
Λάας = λίθος (Σουίδας, 10ος αιών μ. Χ.).
Λαχίδα (Κερ., Κοτ., Οιν. Σάντ., Χαλδ.) = σειρά εργασίας: "έρθεν η λαχίδα μ'"
Λαγχάνω "εις εκάστην εννέα λάγχανον αίγες" (ι160)
Λάχος = μοίρα (Σουίδας, 10ος αιών μ. Χ.).
Λειρίτα (Χαλδ.) = λείριον = κρίνος.
Λείριον "λείριον" (Ύμν. Δήμ. 427)
Λείρια = άνθη, κρίνα (Σουίδας, 10ος αιών μ. Χ.).
Λελεύω = χαίρομαι, επιθυμώ: "να λελεύω σε" (να σε χαρώ).
Λιλαίομαι "λιλαιομένη πόσιν είναι" (Οδ. α, 15, Οδ. ι, 30) (ήθελε να είναι σύζυγος).
Λιλαίομαι = προθυμούμαι (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
Λίβος (Σάντ., Χαλδ.) = σταγόνα, σύννεφο: "ο ουρανόν ελίβωσεν" (συννέφιασε), "ελιβώθεν σο κλάμαν".
Λείβω = στάζω, "υπ' οφρύσι δάκρυα λείβον" (Ιλ. Ν, 88, Οδ. θ, 88).
Λείβεται τοις δακρύοις (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
Λιστρίν (Τραπ.) = σκαπτικό εργαλείο, λιστρεύω = σκάπτω.
Λίστρον = σκαπτικό εργαλείο, λιστρεύω = σκάπτω, αποξύνω:
"λίστροισιν δάπεδον ξύον" (Οδ. χ, 455),
"τον δ' οίον πατέρ' εύρεν λιστρεύοντα φυτόν" (Οδ. ω, 227).
Λιστραίνω = το σκάπτω (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
Λοπίν ή Λοβίν = ο λοβός, το περίβλημα: "φασουλί λοπίν".
Λοπός = φλοιός, "λοπός κρομμύοιο" (Οδ. τ, 233)
Λόπος = φλοιός, δέρμα λεπτόν, ξηρόν (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
Μωμόγερος (Κερ. Τραπ.) από το Μώμος (θεός της μομφής) ή μίμος.
Ωμογέρων = ο ωμός (άγουρος), ζωηρός, ακμαίος γέρων, που δεν έχει καταβληθεί από το γήρας. "Ωμογέροντα δε μιν φασιν έμμεναι" (Ιλ. Ψ, 791). Ο χαρακτηρισμός αποδίδεται στον Οδυσσέα, ο οποίος εκτιμάται σε ηλικία 45-50 ετών.
Ωμογέρων = Πρεσβύτης ου η κεφαλή ουκ επολιώθη (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.)
Πάππας (Αμ.) = πατέρας (στην παιδική γλώσσα).
Πάππας (κλητ. πάππα) "Πάππα φίλε" (Οδ. ζ, 57).
Στη νεοελληνική προφέρεται επί το τουρκικότερον "μπαμπάς".
Τεττές (Χαλδ., Κερ.), ταττάς (Κερ.), τάττας (Οιν.) = πατέρας (στην παιδική γλώσσα).
Τέττα = πατέρα, φιλοφρονητική προσφώνηση πρεσβυτέρου, Άττα, "άττα γεραιέ" (Ιλ. Ι, 607, Ρ, 561, Οδ. π, 31) "γέρο πατέρα μου"
ata (τουρκ.), tata (λατιν.), daddy (αγγλ.) = πατέρας
Πάππα, τέττα και άττα = προς πατέρα προσφώνησις, προς πατέρα σεπτική φωνή (Σουίδας, 10ος αιών μ. Χ.).
Τσιλίδιν (Κερ., Οιν., Τραπ.) = πυρωμένο κάρβουνο: "Απάνω σ' σα στεγάδα μου, έναν γραστίν τσιλίδα" (ο έναστρος ουρανός).
Κήλειος = καυστικός, φλογερός: "εν πυρί κηλέω" (Ιλ. Θ, 217, Ο744, Οδ. ι, 328).
Κηλέω = καυστικώ πυρί (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
Χάταλον (Σάντ. Τραπ. Χαλδ.) = Το μωρό, το βρέφος: "Το χάταλον αν 'κι κλαίει, τσιτσίν 'κι διγν' ατό".
Αταλός = νεαρός, τρυφερός, απαλός,
"αταλά φρονώ" (Οδ. λ, 39), "παίδα αταλάφρονα" (Ιλ. Ζ, 400).
Ατάλλω = σκιρτώ, χοροπηδώ,
Delicat = λεπτεπίλεπτος.
Αταλόψυχος (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
Χρα (Οιν., Κερ. Σάντ., Τραπ. Χαλδ.) = Η επιφάνεια του σώματος, το δέρμα, η επιδερμίδα, το χρώμα της επιδερμίδας. "εκχύεν η χρα τ'" (έχασε το χρώμα του, από φόβο)
Χρώς "τρέπετε χρώς" (Ιλ. Ν, 279) (έχασε το χρώμα του, από φόβο)
Χρώς = σώμα (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ:
"Από καλαμιδί εγένουμουν", απόμεινα μόνος, "σαν καλαμιά στον κάμπο"
"καλάμην γε σ' οίομαι εισορόωντα" (Οδ. ξ, 214).
"Το μήλον το μήλον τερεί και γίνεται, το σταφύλ' το σταφύλ' τερεί και γίνεται κ.ο.κ.", μεταφορικά με την άμιλλα η πρόοδος.
"όγχνη επ' όγχνη γηράσκει, μήλον δ' επί μήλω,
αυτάρ επί σταφυλή σταφυλή, σύκον δ' επί σύκω" (Οδ. η, 120-121)


Tessera Multimedia S.A.
copyright © 2007
Μακεδονία Εκδοτική Α.Ε.

Παπανδρέου:Πρέπει να τα αλλάξουμε όλα στην Παιδεία! (Δηλαδή;......)

Τό ὑπουργεῖο Παιδείας, ἀκέφαλο, ἀπεκόπη γάρ τό ᾿Εθνικῆς, προγραμματίζει (ἄνευ τοῦ ξενοδόχου)  ΜΕΓΑΑΑΑΛΕΣ ἀλλαγές. Ποιές; Εἴδωμεν, κοντός ψαλμός ἀλληλούϊα....

14/3/2010

Για να ξεπεράσουμε οριστικά και με βιώσιμο τρόπο την κρίση πρέπει να τα αλλάξουμε όλα και η παιδεία είναι η δύναμη που θα τροφοδοτήσει αυτή την αλλαγή, δήλωσε ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου, απευθύνοντας χαιρετισμό στην εκδήλωση του υπουργείου Παιδείας, δια βίου μάθησης και θρησκευμάτων με θέμα "αριστεία και καινοτομία στην εκπαίδευση".

Ο πρωθυπουργός συνεχάρη τους εκπαιδευτικούς και τα σχολεία που συμμετέχουν ενεργά σε κάθε πρωτοβουλία που αποσκοπεί στην ουσιαστική αναβάθμιση της παιδείας στη χώρα μας και τόνισε ότι "στην προσπάθειά σας αυτή, να ανοίγετε νέους δρόμους, θα είμαι δίπλα σας".

Κάνοντας ειδική αναφορά στη συμβολή της καινοτομίας είπε ότι "η καινοτομία στην εκπαίδευση είναι πια καθοριστικός παράγοντας για να δημιουργήσουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις μιας σύγχρονης κοινωνίας, που θα είναι ανταγωνιστικό, αλλά και θα απελευθερώνει το μυαλό των νέων ανθρώπων, δημιουργώντας ολοκληρωμένους πολίτες".

www.express.gr

Μοναχός Μωυσής, Αγιορείτης , Η Σαρακοστή



Η προ του Πάσχα περίοδος που διερχόμαστε γεννά ή θα πρέπει να γεννά κάποια ιδιαίτερα συναισθήματα μέσα μας. Η ωραιότατη και κατανυκτική υμνογραφία αυτής της περιόδου, οι πολλές λατρευτικές ευκαιρίες, η σαρακοστιανή νηστεία θέλουν να μας συγκεντρώσουν. Να σκύψουμε μέσα μας, να προβληματιστούμε, να προβούμε σε έναν αυτοέλεγχο προς ειλικρινή μετάνοια.
Ο πολύς κόσμος αγνοεί ή δεν θέλει να προσεγγίσει το νόημα των ημερών αυτών, συνεχίζοντας τη μονότονη ζωή του. Ενώ λέει πως η ζωή τον κουράζει, δεν κάνει ούτε βήμα για μια ουσιαστική αλλαγή. Δίαιτα αυστηρή κάνει, αλλά νηστεία δεν κάνει.
Στον ψυχολόγο πηγαίνει, στην τηλεόραση κάθεται ώρες, αλλά στον εξομολόγο δεν πηγαίνει, ούτε στην εκκλησία. Δεν θέλει ο άνθρωπος σήμερα να δώσει κάτι, μόνο να πάρει, δίχως μόχθο και καμία προσωπική θυσία. Φοβάται να δει κατάματα τον εαυτό του. Συστηματικά τον αποφεύγει. Αγωνιά στο εσωτερικό κενό του. Η Σαρακοστή λειτουργεί σαν ακτινογραφικό μηχάνημα, σαν φωτογραφική μηχανή, σαν καθρέφτης. Κατά κάποιο τρόπο τη θεωρούμε αποκρουστική, γιατί θα αποκαλύψει την κρυφή πραγματικότητά μας.
Το πνεύμα της καταναλώσεως, της ευκολίας, του αταπείνωτου φρονήματος δεν αφήνει τον άνθρωπο να απαλλαγεί από πολλά περιττά που έχει γεμίσει η ζωή του. Η Σαρακοστή είναι μια παρέκκλιση και μια ευκαιρία για μεταμόρφωση. Μια ευχή που λέγεται στις ιερές ακολουθίες όλης αυτής της περιόδου πεντακόσιες φορές, του οσίου Εφραίμ του Σύρου, λέει να αφήσουμε το πνεύμα της αργίας, της περιέργειας, της φιλαρχίας και της αργοσχολίας και να αποκτήσουμε σωφροσύνη, ταπεινοφροσύνη, υπομονή και αγάπη. Η ωραία και μεστή αυτή προσευχή καταλήγει ζητώντας από τον Θεό: “Δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου”. Να αφήσουμε, δηλαδή, το κουτσομπολιό, την ετεροπαρατήρηση, τη συνεχή αυστηρή κριτική, και να στραφούμε εντός μας, διορθώνοντας τα σφάλματά μας.
Η Σαρακοστή θέλει να μας αυτοσυγκεντρώσει και να συνδράμει στη θεραπεία μας από πνευματικά νοσήματα, που μας σκοτίζουν τον νου, μας δυσκολεύουν και στενοχωρούν τη ζωή μας. Αν καταφέρουμε έναν βαθμό αυτογνωσίας και μετανοίας, τότε η Σαρακοστή δεν θα είναι μια σκυθρωπή και στείρα περίοδος, αλλά ένας σταθμός, που δεν θα είναι γεμάτος από καθηκοντολογικές υποχρεώσεις, αλλά ένα μαλάκωμα της πέτρινης καρδιάς μας, που θα οδηγήσει σε φιλαδελφεία και φιλοθεία.
Ο πολύς ορθολογισμός των δύσκολων καιρών θέλει να μας απομακρύνει μακριά κάθε μυστικισμό, ησυχασμό, μυστήριο ιερό, υπέρλογο και μεταφυσικό. Τα αποτελέσματα αυτής της απομακρύνσεως έχουν γίνει φανερά. Μελαγχολία και απελπισία επικρατούν, που θλίβουν τους πολλούς. Ωρίμασε ο καιρός για μια εκ βαθέων παραδοχή της αποστασίας και μια επιστροφή στο λίκνο της σταυρωμένης αγάπης.
Τη Σαρακοστή συχνά συμβαίνουν πειρασμοί, δοκιμασίες, σκάνδαλα και πτώσεις. Είναι για να μας ωριμάσουν περισσότερο, να μας ισορροπήσουν και να μας φρονηματίσουν. Η ζωή των χριστιανών, ας μη το λησμονάμε ποτέ, είναι σταυρική.
Δίχως σταύρωση δεν έρχεται ανάσταση. Η Σαρακοστή είναι μια ωραία και καλή προετοιμασία, ένας διάδρομος ημίφωτος, που οδηγεί σε φωτεινό σαλόνι. Τα πόδια της Σαρακοστής είναι η προσευχή και η νηστεία. Προσευχή και νηστεία δίχως ταπείνωση και αγάπη δεν έχουν κανέναν καρπό. Νηστεία και προσευχή θέλουν να μετριάσουν τον πολύ εγωισμό μας.
Ας μη χάσουμε την ευκαιρία και αυτής της Σαρακοστής, καθώς πλησιάζει στη δύση της. Μέσα στην Εκκλησία τα προβλήματα βρίσκουν λύση. Ο παγερός χειμώνας φέρνει την άνοιξη. Το Τριώδιο το ακολουθεί το Πεντηκοστάριο. Η συννεφιά ποτέ δεν είναι μόνιμη. Μετά από αυτήν η λιακάδα είναι πιο ωραία. Τώρα, όπως λέει ένα υπέροχο τροπάριο, είναι “μετανοίας καιρός και δεήσεως ώρα”.
«Μακεδονία» - 14/03/2010

Διαδίκτυο:aktines.blogspot.com/ 

Ποντιακή διάλεκτος. ῾Η "κληρονόμος" τοῦ ῾Ομήρου


᾿Οδυσσεύς τοῦ klision: Τήν παρακάτω ἀνάρτηση τήν ἀφιερώνουμε στά ἀδέρφια μας τοῦ Ποντίους καί τούς στέλνουμε πατριωτικούς χαιρετισμούς. ῾Η χαρά  γιά τήν ἀναγνώριση τῆς γενοκτονίας τους ἀπό τό σουηδικό κοινοβούλιο ἀποτελεῖ καί δική μας χαρά!
Εκτυπώσιμη σελίδα


Τα ομηρικά έπη γράφτηκαν σε μια γλώσσα, η οποία βασίζεται στις δύο αρχαίες ελληνικές διαλέκτους, την ιωνική και την αιολική, τις οποίες ομιλούσαν κυρίως στη Μικρά Ασία.
Του δρ. Θωμά Σαββίδη, αναπληρωτή καθηγητή ΑΠΘ

Η ποντιακή διάλεκτος προέρχεται από την αρχαία ιωνική, λόγω κυρίως της καταγωγής των πρώτων αποίκων του Πόντου από την ιωνική Μίλητο. Με την πάροδο του χρόνου και με την επίδραση γεωγραφικών, κλιματολογικών, ιστορικών, εθνολογικών κτλ. παραγόντων δημιουργήθηκαν εξελικτικά από την ιωνική διάφορες διάλεκτοι, μία των οποίων είναι η ποντιακή. Με την εγκατάσταση και άλλων ελληνικών φύλων, όπως για παράδειγμα των κατοίκων της Τραπεζούντας της Αρκαδίας (4ος αιών π.Χ.), οι οποίοι άλλαξαν και το όνομα Τραπεζούς από Οιζηνίς και ιδιαίτερα των αιολικών φύλων εισήχθησαν και σποραδικοί αιολισμοί.
Ο Όμηρος δεν αναφέρει πουθενά τον όρο Πόντος ή Εύξεινος Πόντος. Αντίθετα, αναφέρονται διάφορες εθνότητες του Πόντου, οι οποίες φυσικά στην αναμέτρηση τάχθηκαν στο πλευρό των Τρώων για ευνόητους λόγους.
Συγκεκριμένα αναφέρονται οι Σόλυμοι (Ιλ. Ζ, 184, 203, 204, Οδ. ε, 282), οι Λύκιοι (Ιλ. Δ, 101, 119, Ρ, 172, Π, 437, Ζ, 194,Π, 673, Ζ, 188, Ζ, 210), οι Κάρες (Ιλ. Β, 867), οι Φρύγιοι (Ιλ. Ω, 545, Γ, 184, Π, 719, Σ, 291), οι Μήονες (Ιλ. Β, 864, Κ, 431) οι Αμαζόνες (Ιλ. Ζ, 186, Γ, 189), οι Αλιζώνες (Ιλ. Β, 856, Ε, 39), οι Παφλαγόνες (Ιλ. Β, 851, Ε, 577) και οι Μυσοί (Ιλ. Β, 858, Κ, 430, Ξ, 512). Από τις πόλεις του Πόντου αναφέρονται η Κύτωρος (Ιλ. Β, 853), μετέπειτα Κωτύωρα και σημερινή Ορντού, η Σήσαμος (Ιλ. Β, 853), η Κρώμνα (Ιλ. Β, 855), μετέπειτα Κρώμνη και η Αιγίαλος (Ιλ. Β, 855).
Η Τροία, όπου διαδραματίστηκαν τα γεγονότα των ομηρικών επών, ήταν ο φρουρός του Ελλησπόντου, και εισέπραττε διόδια από εμπορικά πλοία, τα οποία αναζητούσαν πρόσβαση στον Εύξεινο Πόντο και την Ασία. Ο Πόντος ήταν καθοριστικής σημασίας για την τύχη των Ελλήνων, καθόσον έκρυβε εκτός από ευγενή μέταλλα, πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Ακόμη, η πρόσβαση στην Ασία ήταν ευκολότερη από τα λιμάνια του Πόντου παρά από τα παράλια της Μικράς Ασίας. Αυτό ενισχύεται από το γεγονός ότι ο εποικισμός του Πόντου που επακολούθησε έγινε από τους Μιλήσιους, οι οποίοι έτσι έφθαναν ευκολότερα στον πλούτο της Ανατολής. Ο Πόντος απετέλεσε τη γέφυρα μετάβασης φυτών και ζώων από την Ασία στην κλασική Ελλάδα και αργότερα στη Ρώμη και την Ευρώπη.
Στο πέρασμα των 28 αιώνων ζωής, η ποντιακή διάλεκτος δέχτηκε επιδράσεις από την κοινή των αλεξανδρινών χρόνων, και από τη μεσαιωνική κοινή του Βυζαντίου. Ακόμη, επηρεάστηκε από τους Γενουάτες και τους Βενετούς της Τραπεζούντας, τους Πέρσες και τους Γεωργιανούς, καθώς φυσικά και από τους Τούρκους. Η τελική μορφή της ποντιακής διαλέκτου γίνεται στην εποχή των Κομνηνών. Έτσι, η ποντιακή διάλεκτος αντικατοπτρίζει ταυτόχρονα και την ιστορική πορεία αυτού του λαού διά μέσου των αιώνων και των αλλόγλωσσων γειτονικών λαών.
Ως εξαρχής ιωνική διάλεκτος με εξέλιξη εκτός Ελλάδος, η ποντιακή έχει τις ρίζες της μέχρι την ομηρική γλώσσα. Η συμβολή της όμως στην εθνική αυτογνωσία συνίσταται στο γεγονός ότι διέσωσε αρκετά ομηρικά στοιχεία, τα οποία σε άλλες νεοελληνικές διαλέκτους εξέλειπαν. Σε πολλές περιπτώσεις τα ιωνικά στοιχεία, όπως λέξεις, εκφράσεις ή ιδιωματισμοί των ομηρικών επών διατηρήθηκαν αναλλοίωτα, συνεισφέροντας τα μέγιστα στη γλωσσική μας κληρονομιά. Ως κληρονόμος της ιωνικής διατηρεί αναλλοίωτες ή παραφθαρμένες πολλές λέξεις, πολλούς αρχαϊσμούς και γραμματικούς ή συντακτικούς τύπους, οπότε μπορεί να ενταχθεί στις αρχαιότερες και πλουσιότερες ελληνικές διαλέκτους και φυσικά της Ευρώπης.
Περί των ιωνικών καταβολών και της εξελικτικής πορείας της ποντιακής διαλέκτου γράφει ο γλωσσολόγος Δημοσθένης Οικονομίδης, διευθυντής του Μεσαιωνικού αρχείου της Ακαδημίας Αθηνών: "Η διάλεκτος, η λαλουμένη υπό των Ελλήνων των από αρχαιοτάτων χρόνων ως τα παράλια του Ευξείνου Πόντου εγκατεστημένων εξ αρχής ιωνική ούσα, συν τω χρόνω τοιαύτην έλαβε εξέλιξιν μακράν της Ελλάδος, ώστε διασώσασα ολίγα στοιχεία εκ της ιωνικής, ικανά αρχαιοπινή στοιχεία, προσέλαβεν και πολλάς λέξεις και γραμματικούς τύπους εκ της μεσαιωνικής και βυζαντινής γλώσσης, άτινα διετήρησεν αυτουσίως".
Η ποντιακή μαζί με την καππαδοκική διάλεκτο αποτελούν τα μικρασιατικά ιδιώματα τα οποία ομοιάζουν με τα κυπριακά, τα δωδεκανησιακά και άλλων νήσων (Χίος, Ικαρία). Για τα μικρασιατικά αυτά ιδιώματα αναφέρει ο Μανώλης Τριανταφυλλίδης: "Χωρισμένα από την υπόλοιπη ελληνόγλωσση περιοχή, έμειναν αιώνες χωρίς εύκολη συγκοινωνία και ακολούθησαν διαφορετική εξέλιξη. Διατήρησαν γνωρίσματα της παλιάς ελληνιστικής κοινής και είναι έτσι από τα αρχαϊκότερα νεοελληνικά ιδιώματα". Οι ομηρικές λέξεις από την ποντιακή εντάχθηκαν στο σύστημα άλλων γλωσσών, συμμετέχοντας έτσι στην εξέλιξή τους.
Ενδεικτικά αναφέρονται ορισμένα παραδείγματα αρχαϊσμών, λέξεων ή εκφράσεων ομηρικής (ιωνικής) προέλευσης:
ΑΡΧΑΪΣΜΟΙ
Επώνυμα σε -ιάδης ή ίδης δηλωτικά της καταγωγής ή πατρότητας:
Αιμονίδης (Δ467), ο υιός του Αίμονα,
Αρκεισιάδης (ο υιός του Αρκεισίου = ο Λαέρτης, δ755, ω270),
Ασιάδης (υιός του Ασίου Μ140, Ρ583),
Ατρείδης (ο υιός του Ατρέα = ο Αγαμέμνων και ο Μενέλαος Λ,Α16),
Λαερτιάδης (ο υιός του Λαέρτη = ο Οδυσσεύς Γ200, δ555),
Πηληιάδης ή Πηλείδης (ο υιός του Πηλέως = ο Αχιλλεύς Α1, Α146, θ75).
Η διατήρηση του ιωνικού ε αντί του η:
Ατρύπετος αντί ατρύπητος, νύφε αντί νύφη, άκλερος αντί άκληρος.
"Ατρύγετος πόντος" (Ξ204), "Ατρύγετος αιθήρ" (Ρ425), αντί ατρύγητος.
Η διατήρηση του ω αντί του ου:
Λωρίν αντί λουρί, ζωμίν αντί ζουμί, κώδων αντί κουδούνι,
"Κώνωψ" (βατρ. 202) αντί κουνούπι, "κωφός" (Λ390, Ω54) αντί κουφός
Ο σχηματισμός θηλυκών επιθέτων σε -ος αντί η:
Άλαλος αντί άλαλη, έμμορφος αντί η όμορφη, άσκεμος αντί άσχημη.
"Δήμητρα αγλαόκαρπος" Α415, (Ύμν. Δήμ. 4, 23),
Η διατήρηση της προστακτικής του αορίστου:
Λύσον αντί λύσε, χτίσον αντί χτίσε, γράψον αντί γράψε
"λαόν δέ στήσον παρ' ερινεόν" (Ιλ. Ζ, 433).
Η χρήση του αρνητικού μορίου ουκ > ουχί > ουκί > κι':
Κι' τρώγω αντί δεν τρώγω, κι' θέλω αντί δεν θέλω, κι' λέγω αντί δεν λέγω.
"κι' ενέπρησεν κοίλας νήας"
Κι' αντί του αρν. μόριου δεν (από το αρχ. ουδέν). Στην ποντιακή υπάρχει το αρν. μόριο τιδέν (άλλο τι ουδέν).
Τιδέν κι τρώγω, τιδέν κι θέλω, τιδέν κι λέγω.
Στο λεξικό του Σουίδα, 10ος αιών μ.Χ. επισημαίνεται αυτή η ιδιαιτερότητα του Ομήρου, στο σχηματισμό της άρνησης: Ουκί το ουχί. Όμηρος διά του κ γράφει, ου διά του χ.
Η διατήρηση του μορίου άρα ή άρ' με σημασία όχι κατ' ανάγκην συμπερασματική, αλλά με την έννοια της συνάρτησης γεγονότων, ανακεφαλαίωσης ή επεξήγησης:
"άρ' έρθεν η λαμπρή", "αρ' αέτς ας έν", "άρ' έφαεες, εχόρτασες"
"ως άρ' έφη" (Οδ. θ, 482), "ως άρα φωνήσας" (Οδ. κ, 302)
Η διατήρηση του ιωνικού σ:
Σεύτλον αντί τεύτλον.
"σεύτλον" (Βάτρ. 162).
"σεύτλοις χλωροίς επιβόσκομαι" (Βατρ. 54).
Σεύτελος (Κοτ., Σάντ., Χαλδ.) = ευτελής, ανόητος
"Σευτλαίος" (Βάτρ. 212) κωμικό όνομα βατράχου στην Βατραχομυομαχία.
"Σευτλαίον δ' αρ έπεφνε βαλών" (Βατρ. 209).
ΛΕΞΕΙΣ:
Αγρώστ' = κοινή αγριάδα.
Άγρωστις (Οδ. ζ, 90),
Βατία (Αμ.), = βάτος
Βατίεια (Ιλ. Β, 813)
Δέρ' (Κοτ.) ή δάρ' (Κερ., Τρίπ.).
"έναν δέρ φαΐν".
Είδαρ = έδεσμα, "άνθινον είδαρ" (Οδ. ι, 84).
Είδαρ = έδεσμα (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
Ιχώριν (Κερ.) ή χώρ' (Κοτ., Σάντ., Χαλδ.) ορρός γάλακτος, κρόκος αυγών, εντεριώνη φυτών, μυελός οστών.
Ιχώρ = θείο αίμα "ιχώρ, άμβροτον αίμα θεοίο" (Ιλ. Ε, 340)
Ιχώρ = το πεπηγώς αίμα (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
Λαλλάτζ' (Κοτ., Τραπ. Χαλδ.) = πέτρα και μεταφορικά η φαλάκρα: "λαλλάτς κιφάλ'".
Λάας = λίθος, πέτρα "μείζονα λάαν αείρας" (Οδ. ι, 537). Σήμερα παρέμεινε ως τοπωνύμιο, Λαλλάρια.
Λάας = λίθος (Σουίδας, 10ος αιών μ. Χ.).
Λαχίδα (Κερ., Κοτ., Οιν. Σάντ., Χαλδ.) = σειρά εργασίας: "έρθεν η λαχίδα μ'"
Λαγχάνω "εις εκάστην εννέα λάγχανον αίγες" (ι160)
Λάχος = μοίρα (Σουίδας, 10ος αιών μ. Χ.).
Λειρίτα (Χαλδ.) = λείριον = κρίνος.
Λείριον "λείριον" (Ύμν. Δήμ. 427)
Λείρια = άνθη, κρίνα (Σουίδας, 10ος αιών μ. Χ.).
Λελεύω = χαίρομαι, επιθυμώ: "να λελεύω σε" (να σε χαρώ).
Λιλαίομαι "λιλαιομένη πόσιν είναι" (Οδ. α, 15, Οδ. ι, 30) (ήθελε να είναι σύζυγος).
Λιλαίομαι = προθυμούμαι (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
Λίβος (Σάντ., Χαλδ.) = σταγόνα, σύννεφο: "ο ουρανόν ελίβωσεν" (συννέφιασε), "ελιβώθεν σο κλάμαν".
Λείβω = στάζω, "υπ' οφρύσι δάκρυα λείβον" (Ιλ. Ν, 88, Οδ. θ, 88).
Λείβεται τοις δακρύοις (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
Λιστρίν (Τραπ.) = σκαπτικό εργαλείο, λιστρεύω = σκάπτω.
Λίστρον = σκαπτικό εργαλείο, λιστρεύω = σκάπτω, αποξύνω:
"λίστροισιν δάπεδον ξύον" (Οδ. χ, 455),
"τον δ' οίον πατέρ' εύρεν λιστρεύοντα φυτόν" (Οδ. ω, 227).
Λιστραίνω = το σκάπτω (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
Λοπίν ή Λοβίν = ο λοβός, το περίβλημα: "φασουλί λοπίν".
Λοπός = φλοιός, "λοπός κρομμύοιο" (Οδ. τ, 233)
Λόπος = φλοιός, δέρμα λεπτόν, ξηρόν (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
Μωμόγερος (Κερ. Τραπ.) από το Μώμος (θεός της μομφής) ή μίμος.
Ωμογέρων = ο ωμός (άγουρος), ζωηρός, ακμαίος γέρων, που δεν έχει καταβληθεί από το γήρας. "Ωμογέροντα δε μιν φασιν έμμεναι" (Ιλ. Ψ, 791). Ο χαρακτηρισμός αποδίδεται στον Οδυσσέα, ο οποίος εκτιμάται σε ηλικία 45-50 ετών.
Ωμογέρων = Πρεσβύτης ου η κεφαλή ουκ επολιώθη (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.)
Πάππας (Αμ.) = πατέρας (στην παιδική γλώσσα).
Πάππας (κλητ. πάππα) "Πάππα φίλε" (Οδ. ζ, 57).
Στη νεοελληνική προφέρεται επί το τουρκικότερον "μπαμπάς".
Τεττές (Χαλδ., Κερ.), ταττάς (Κερ.), τάττας (Οιν.) = πατέρας (στην παιδική γλώσσα).
Τέττα = πατέρα, φιλοφρονητική προσφώνηση πρεσβυτέρου, Άττα, "άττα γεραιέ" (Ιλ. Ι, 607, Ρ, 561, Οδ. π, 31) "γέρο πατέρα μου"
ata (τουρκ.), tata (λατιν.), daddy (αγγλ.) = πατέρας
Πάππα, τέττα και άττα = προς πατέρα προσφώνησις, προς πατέρα σεπτική φωνή (Σουίδας, 10ος αιών μ. Χ.).
Τσιλίδιν (Κερ., Οιν., Τραπ.) = πυρωμένο κάρβουνο: "Απάνω σ' σα στεγάδα μου, έναν γραστίν τσιλίδα" (ο έναστρος ουρανός).
Κήλειος = καυστικός, φλογερός: "εν πυρί κηλέω" (Ιλ. Θ, 217, Ο744, Οδ. ι, 328).
Κηλέω = καυστικώ πυρί (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
Χάταλον (Σάντ. Τραπ. Χαλδ.) = Το μωρό, το βρέφος: "Το χάταλον αν 'κι κλαίει, τσιτσίν 'κι διγν' ατό".
Αταλός = νεαρός, τρυφερός, απαλός,
"αταλά φρονώ" (Οδ. λ, 39), "παίδα αταλάφρονα" (Ιλ. Ζ, 400).
Ατάλλω = σκιρτώ, χοροπηδώ,
Delicat = λεπτεπίλεπτος.
Αταλόψυχος (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
Χρα (Οιν., Κερ. Σάντ., Τραπ. Χαλδ.) = Η επιφάνεια του σώματος, το δέρμα, η επιδερμίδα, το χρώμα της επιδερμίδας. "εκχύεν η χρα τ'" (έχασε το χρώμα του, από φόβο)
Χρώς "τρέπετε χρώς" (Ιλ. Ν, 279) (έχασε το χρώμα του, από φόβο)
Χρώς = σώμα (Σουίδας, 10ος αιών μ.Χ.).
ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ:
"Από καλαμιδί εγένουμουν", απόμεινα μόνος, "σαν καλαμιά στον κάμπο"
"καλάμην γε σ' οίομαι εισορόωντα" (Οδ. ξ, 214).
"Το μήλον το μήλον τερεί και γίνεται, το σταφύλ' το σταφύλ' τερεί και γίνεται κ.ο.κ.", μεταφορικά με την άμιλλα η πρόοδος.
"όγχνη επ' όγχνη γηράσκει, μήλον δ' επί μήλω,
αυτάρ επί σταφυλή σταφυλή, σύκον δ' επί σύκω" (Οδ. η, 120-121)


Tessera Multimedia S.A.
copyright © 2007
Μακεδονία Εκδοτική Α.Ε.