"᾿Εγώ εἰμί τὸ Α καὶ τὸ Ω, ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος, ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος" (᾿Αποκ. κβ΄, 13)
Κείμενα γιά τήν ἑλληνική γλῶσσα στή διαχρονική της μορφή, ἄρθρα ὀρθοδόξου προβληματισμοῦ καί διδαχῆς, ἄρθρα γιά τήν ῾Ελλάδα μας πού μᾶς πληγώνει...
Τρίτη 27 Ιουλίου 2010
ETOIMAΣΤΕΙΤΕ. ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΔΥΣΚΟΛΑ.
Ὁ γνωστός γέροντας Ἐφραίμ τῆς Ἀριζόνα καί ἁγιορείτης ἱερομόναχος προτρέπει πλέον: “ἑτοιμασία ἐπειδή ΣΥΝΤΟΜΑ θά ἀρχίσουν τά πολύ δύσκολα”. Η προτροπή αυτή έγινε σε ηγούμενο μονής του Αγίου Όρους, ο οποίος τον επισκέφθηκε πρόσφατα και τον ρώτησε σχετικά με τις εξελίξεις στην Ελλάδα. Ο γέροντας ήταν απολύτως σαφής: ” Έρχονται πολύ δύσκολες ημέρες”… Και η μονή έχει φτιάξει ήδη την “ομάδα κρίσης”, υπεύθυνη για να προετοιμάσει το μοναστήρι για πολύ δύσκολες ημέρες για άγνωστο χρονικό διάστημα.
Τα παραπάνω θα μπορούσαν να είναι ένα κακόγουστο αστείο. Αλλά δεν είναι… Δυστυχώς, τα επερχόμενα είναι πλέον ορατά και δια γυμνού οφθαλμού, αφού όλοι μας μπορούμε πλέον να δούμε αυτό που έρχεται, δηλαδή την δυστυχία και την πείνα…
“Δέν μπορῶ νά καταλάβω τόν κόσμο.Ὅλοι ρωτᾶνε: “εμένα με πιάνουν τα νέα μέτρα;”!!! Ειλικρινά, δεν μπορώ να κατανοήσω πόσο πολύ έχει διαβρωθεί η σύγχρονη κοινωνία και οι άνθρωποι που ζούνε σε αυτή τη χώρα. Κανείς δε νοιάζεται για τον διπλανό του. Κανείς δε νοιάζεται για το πρόβλημα που έχει χτυπήσει την πόρτα του συμπολίτη του, του γείτονά του. Όλοι σκέφτονται αν “τα μέτρα” προσβάλουν τα δικά τους μικροσυμφέροντα…! Ειλικρινά, πιστεύω πως ο Θεός θα δώσει την ευκαιρία για να συνέλθουμε. Η Ελληνική Ορθοδοξία ανέδειξε μεγάλες σύγχρονες μορφές, που πρόσφεραν στο έργο του Θεού, που αγωνίστηκαν για να σώσουν ανθρώπινες ψυχές. Ο Πορφύριος, ο Παΐσιος, ο Ιωσήφ… γέροντες που μάτωσαν στον αγώνα υπέρ των συνανθρώπων τους, στον αγώνα να διώξουν την δυστυχία και το κακό από τις καρδιές ανθρώπων που υπέφεραν… Ποιά ηθική υπάρχει πλέον; Το κακό ἔχει χτυπήσει τήν οἰκογένεια, τήν Παιδεία. Ἔχει χτυπήσει σέ κάθε ὑγιές κύτταρο τῆς κοινωνίας καί σήμερα ζοῦμε τά ἀποτελέσματα αὐτοῦ τοῦ πολέμου. Τρέχουν οἱ ἄνθρωποι χωρίς νά νοιάζονται γιά τόν διπλανό τους. Ἡ κοινωνία πού ξέραμε δέν ὑπάρχει πια. Σήμερα κυριαρχεί ο ατομικισμός… Γιατί; Επειδή κάποιοι έπαιξαν με τον χαρακτήρα του Έλληνα και διάβρωσαν όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να τον βοηθήσουν. Είναι αδιανόητο! Ο ατομικισμός ζει και βασιλεύει, ενώ η απάτη έγινε “χάρισμα”. Μεγάλωσαν γενιές που διδάχτηκαν πως να αρπάξουν. Και αυτό σε ένα καθεστώς πλήρους ατιμωρησίας… Μάλιστα, όσα πιό πολλά “αρπάζεις” τόσο περισσότερο απομακρύνεσαι από την τιμωρία. Αυτό το βλέπει ο Θεός. Σήμερα επιτρέπει να δεχτούμε μερικές σφαλιάρες, ελπίζοντας πως θα συνέλθουμε, όπως συμβαίνει και στους μεθυσμένους…”
Αυτά τα συγκλονιστικά μου κατέθεσε σήμερα σε συζήτηση, αγιορείτης μοναχός. Και η φωνή του έτρεμε από συγκίνηση και αγωνία για όσα πρόκειται να συμβούν.
“Να προσέχεις”, μου είπε. “Νά πεῖς καί σέ ἄλλους νά προσέχουν. Μην αφήνετε την λογική σας να παραδίνεται σε όσα σας λένε. Πού είναι μωρέ η λεβεντιά εκείνων που δεν επέπτρεπαν σε κανέναν να τους μειώσει; Πού είναι εκείνα τα λεβεντόπαιδα που έδωσαν το αίμα τους για όλους εμάς; Αυτή η γη ποτίστηκε με αίμα. Είναι μεγάλο κρίμα να την κυβερνάνε ξένοι και ανάξιοι… Να προσέχετε”…
Τι να πω; Θυμήθηκα τα λόγια του γέροντα Εφραίμ της Αριζόνα: “Έρχονται πολύ δύσκολες ημέρες. Προσέξτε την ψυχή σας. Μαζευτείτε και δώστε τον αγώνα σας…” Αυτά έλεγε πριν μερικούς μήνες. Και σήμερα γίνεται πιό σαφής: “τον Σεπτέμβριο θά ἀρχίσουν τά πολύ δύσκολα…”.
Οι προσευχές του γέροντα είναι πάντα μαζί μας. Όμως, αναρωτιέμαι: Εμείς τι κάνουμε για να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας; Απλά ανησυχούμε για το αν τα μέτρα μας αγγίζουν;
“Κάποιος πρέπει να σας πει πως δεν ζείτε σε όνειρο, ούτε σε εφιάλτη. Ζείτε μία πολύ άσχημη πραγματικότητα, που θα χειροτερέψει…”
Κι εμείς αναρωτιόμαστε: Εμένα με πιάνουν τα νέα μέτρα; αγνοώντας (ηθελημένα) πως όταν θα μας “πιάσουν”, θα είναι πολύ αργά…
ΧΛΙΔΑΤΑ ΡΑΣΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΣΤΕΣ - ΓΕΝΙΚΕΥΤΕΣ
Πραγματικό σκάνδαλο έχει ξεσπάσει στους κόλπους της Εκκλησίας μας με πρωταγωνιστές μητροπολίτη και αρχιμανδρίτη που για το χλιδάτο τους ταξίδι στη Ρωσία για ένα συνέδριο στο οποίο εκπροσωπούσαν τη χώρα μας, ξόδεψαν... 10.000€ (!) διαμένοντες σε υπερπολυτελές ξενοδοχείο της χώρας με χλιδές κ.λ.π. Έξοδα για τα οποία κλήθηκε βέβαια να πληρώσει η Ιερά Σύνοδος.
Πραγματικό ατόπημα, μέγα σφάλμα και ντροπή για τους χαλεπούς μας καιρούς... Αλλά ώς εκεί! Μετά θα πρέπει να πούμε τα ίδια και για τη δημοσιογραφία του κ. Παυλόπουλου μόλις ανακάλυψε το θέμα- θησαυρό για... χλιδάτα ράσα... και για τα περι αυτών. Γιατί όμως;
Διότι εξηγώντας τις (παν)υψηλές τιμές του εν λόγω ξενοδοχείου, στο οποίο διέμειναν οι δύο εκκλησιαστικοί αξιωματούχοι, η δημοσιογράφος του ALTER Άντζυ Σταθάτου αναφέρθηκε ΑΠΛΩΣ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ και στις τιμές που έχει η νυφική σουίτα, δηλαδή περίπου 850€ το άτομο για μια νύχτα, ΜΕ ΜΟΝΟ ΣΚΟΠΟ ΝΑ ΔΕΙΞΕΙ ΤΗ ΧΛΙΔΗ ΤΟΥ και αυτό μόνο... Ο Άκης ο Παυλόπουλος όμως είπε χαζογελώντας: "Δεν μπορώ να φανταστώ ότι ο αρχιμανδρίτης και ο μητροπολίτης διάλεξαν τη νυφική σουίτα"! Δηλαδή τη βλακεία που του ήρθε στο κεφάλι ο Παυλόπουλος την είπε και δημόσια ώστε να μείνει και κάτι παραπάνω αρνητικό για τα δύο αυτά πρόσωπα... Σου λέει, βγάλαμε λαυράκι απο τις χλιδές των ρασοφόρων, να μη βγάλουμε λαυράκι και απο την (ανύπαρκτη) ομοφυλοφιλία τους;...
Μπορεί ο συγκεκριμένος δημοσιογράφος να το είπε αυτό για "πλάκα", αλλά είναι ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί στους κόλπους της εγχώριας δημοσιογραφίας, η οποία ακολουθεί το δόγμα: "Μπορεί μονάχα να έκλεψε ο παπάς, αλλά εμείς θα του βγάλουμε και άλλα κουσούρια"...
Βέβαια η Σταθάτου εξήγησε ότι η αναφορά στις νυφικές σουίτες έγινε απλώς ενδεικτικά και ότι δε σχετίζεται με το μητροπολίτη και τον αρχιμανδρίτη.
Στο τέλος μάλιστα, ώστε να μείνει η κακία και η χολή κατά της ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ Εκκλησίας ο Παυλόπουλος είπε "οργισμένος": "Σε τέτοιους καιρούς που υποτίθεται ότι η Εκκλησία συμπαραστέκεται στον Έλληνα βλέπουμε τέτοιες χλιδές (...) Δέν έχουν ιερό και όσιο και ας με συγχωρήσει η χάρη τους".
Βλέπετε αγαπητοί μου τι ωραία καταφέρνει ο Παυλόπουλος και ο κάθε Παυλόπουλος να δημιουργήσει αρνητικό κλίμα κατά της ΟΛΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ μέσω της γενίκευσης... Αυτός μάλλον νομίζει ότι Εκκλησία είναι ένας αρχιμανδρίτης και ένας μητροπολίτης και όχι ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΛΑΪΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΠΟΥ ΔΙΑΤΗΡΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΑΞ ΤΟΙΣ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΡΑΔΟΘΕΙΣΑΝ ΠΙΣΤΙΝ. Ξέρετε πώς λέγεται φιλολογικά αυτό; Βεβιασμένη γενίκευση...
Δύο υψηλόβαθμοι ιερείς γίνονται ξαφνικά Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ! Αλήθεια γιατί δε γίνονται ξαφνικά ΕΚΚΛΗΣΙΑ και οι άξιοι και ταπεινοί ιερείς της εποχής μας; Γιατί θεωρούνται ΕΚΚΛΗΣΙΑ μόνον οι ανάξιοι και χλιδάτοι;Έχει αυτό το πράγμα λογική; Στο μυαλό του Άκη μπορεί να έχει...
Μη ξεχνάτε όμως και αυτό:Όταν κάποιοι μιλούν για πουλημένους δημοσιογράφους και λένε "ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ", τότε όλοι τους βροντοφωνάζουν: "Μα, δεν είναι όλοι έτσι", "Πάρτε το πίσω τώρα" κ.λ.π κ.λ.π (όπως στην περίπτωση Βελόπουλου- Χασαπόπουλου).
Αγαπητέ Άκη Παυλόπουλε, εσύ που θεωρείς ότι η Εκκλησία δε στέκεται στο πλευρό του Έλληνα πολίτη, αυτούς τους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε, ξέρεις πόσα έδωσε η Εκκλησία (για να χρησιμοποιήσουμε και εμείς "διοικητικά" την έννοια του όρου) για φιλανθρωπικά έργα πέρυσι; 100.000.000 € (και χειρόγραφα: εκατό εκατομμύρια ευρώ)! Αυτό δεν είναι συμπαράσταση προς τον Έλληνα -και όχι μόνο-
πολίτη; Αυτό όμως δε το λέτε, το κρατάτε μέσα σας και το... ξομολογιέστε στη θάλασσα, να το πάρουν τα κύματα, σαν τις αμόρφωτες γριούλες.
Βέβαια, για να είμαστε πλήρως αντικειμενικοί, η διοίκηση της Εκκλησίας θα πρέπει να κάνει και αυτή κάποια αλλαγή στο εσωτερικό της ώστε να προσεγγίσει με τον καλύτερο δυνατό τον Έλληνα πιστό που Την χρειάζεται κάπως περισσότερο σε τέτοιες εποχές... Αυτό πρέπει να το λέμε! Αλλά όχι βγάζοντας αποθυμένα και μίση για την ιεραρχία. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι, πιό πνευματικοί και πιό ορθόδοξοι κ. Παυλόπουλε και λοιποί γενικευτές...
ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΖΕΙ «ΧΑΜΕΝΕΣ» ΓΛΩΣΣΕΣ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ
Μια γραπτή γλώσσα ηλικίας άνω των 3.000 ετών «αποκρυπτογραφήθηκε» από επιστήμονες χάριν σε ένα ειδικό πρόγραμμα στον υπολογιστή. Μέσα σε λίγες μόνο ώρες, το «θαυματουργό» λογισμικό μετέφρασε κείμενο από τα ουγκαριτικά, αρχαία γλώσσα της Μέσης Ανατολής, στα αγγλικά...Πρόκειται για καινοτόμο μέθοδο που θα οδηγήσει σε εντυπωσιακές ανακαλύψεις επισημαίνουν οι επιστήμονες του αμερικανικού πανεπιστημίου ΜΙΤ.
Το εν λόγω πρόγραμμα συνδυάζει και αντιπαραθέτει στοιχεία από τις σημερινές σε όλους γνωστές γλώσσες με τα σημεία, σχήματα και γράμματα των αρχαίων "εξαφανισμένων" γλωσσών επιτυγχάνοντας με τον τρόπο αυτό να τις μεταφράσει.
Η μετάφραση της ουγκαριτικής επετεύχθη με βάση κατά κύριο λόγο τα εβραϊκά.
Η περιοχή του βασιλείου της Ουγκαρίτ, που ήταν πιθανό να κατοικήθηκε ήδη από την πρώτη εμφάνιση του ανθρώπου στη Συρία, αποτελούσε ένα σημείο συνάντησης πολλών πολιτισμών στην Εγγύς Ανατολή, συμπεριλαμβανομένων του μυκηναϊκού και του κυπριακού.
Στα ερείπια της πόλης αυτής, που ήταν ένα σημαντικό εμπορικό και κοσμοπολίτικο κέντρο, κρύβονταν εκτός άλλων ευρημάτων τα λεγόμενα Ουγκαριτικά κείμενα που χρονολογούνται από το 14ο έως το 12ο αιώνα π.Χ. και τα οποία περιλαμβάνουν ιδιωτικά, διοικητικά και θρησκευτικά κείμενα.
Πέντε είναι οι μη αποκρυπτογραφημένες γλώσσες που θα κληθούν οι ερευνητές να μεταφράσουν.
Αναλυτικά:
Η γλώσσα των Ετρούσκων, αρχαίου λαού που κατοικούσε στην Ετρουρία, κατά τους Ρωμαίους, ή Τυρρηνία, κατά τους Έλληνες, στη κεντρική χώρα της σημερινής Ιταλίας.
O Κώδικας Rohonc. Πρόκειται για ένα σύνολο γραπτών σε ένα άγνωστο σύστημα γραφής που ανακαλύφθηκε στην Ουγγαρία.
H γλώσσα Rongorongo, ένα σύστημα ιερογλυφικών που ανακαλύφθηκε τον 19ο αιώνα στο Νησί του Πάσχα και φαίνεται να είναι πρωτο-γραφή.
Η Γραμμική Α, μινωική γραφή που ανακαλύφθηκε στην Κρήτη το 1900. Η γραφή αυτή θεωρείται πρόγονος της Γραμμικής Β, η οποία είναι μυκηναϊκή. Η Γραμμική Α αποτελείται όπως και η Γραμμική Β από συλλαβογράμματα (χαρακτήρες με συγκεκριμένη συλλαβική φωνητική αξία) και ιδεογράμματα (ή λογογράμματα, χαρακτήρες που αντιπροσωπεύουν αντικείμενα). Η Γραμμική Α δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της σύγχρονης αρχαιολογίας. Η αποκρυπτογράφησή της θα αποκαλύψει τη γλώσσα και ενδεχομένως και την καταγωγή των Μινωιτών.
Τα σύμβολα Vinca, την πρώτη μορφή γραπτού λόγου, όπως εικάζεται και για παρόμοια σύμβολα χαραγμένα σε πηλό, που βρίσκονται σε οικισμούς της νότιας Βαλκανικής. Χρονολογείται γύρω στα 4.000 χρόνια π. Χ..Τα πρώτα δείγματα ανακαλύφθηκαν στην Ουγγαρία το 1875. Πηγή: enet.gr
Κρίσιμες οἱ στιγμές γιά τόν ἡγούμενο τοῦ ὁσίου Δαυίδ -ἔκκληση γιά προσευχή!
῾Ο ἡγούμενος τῆς Μονῆς τοῦ ὁσίου Δαυίδ Εὐβοίας περνάει δύσκολες ὧρες στήν ἐντατική κεντρικοῦ Νοσοκομείου τῶν ᾿Αθηνῶν. Χθές παρουσίασε ἀρρυθμία στήν καρδιά καί οἱ γιατροί ἀναγκάστηκαν νά τόν διασωληνώσουν πάλι. ῞Ολες αὐτές τίς μέρες βρίσκονται κοντά του καί τοῦ συμπαραστέκονται μέ ὅλες τους τίς δυνάμεις ὁ ᾿Αρχιμανδρίτης π. Γαβριήλ καί ὁ π. Νεόφυτος, μοναχοί τῆς Μονῆς τοῦ ὁσίου Δαυίδ. Πολλοί ἁπλοί ἄνθρωποι ἀγωνιοῦν γιά τήν ἐξέλιξη τῆς ὑγείας τοῦ ἀγαπητοῦ π. Κυρίλλου Γεραντώνη. ᾿Επίσης ὑψηλόβαθμα στελέχη τῆς ἱεραρχίας δείχνουν ἔντονο ἐνδιαφέρον γιά τήν ἐξέλιξη τῆς ὑγείας τοῦ π. Κυρίλλου. Πολλοί χριστιανοί προσεύχονται. Τό ἱστολόγιό μας κάνει ΕΚΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗ αὐτές τίς δύσκολες ὧρες. ῎Ας παρακαλοῦμε τόν ὅσιο Δαυίδ καί τόν ἅγιο Γέροντα ᾿Ιάκωβο Τσαλίκη, τόν νέο ἀσκητή τῆς Εὐβοιας, νά κάνουν τό θαῦμα τους.
᾿Οδυσσεύς τοῦ klision
Διονύσιος Σολωμός, Η ψυχούλα
Ωσάν γλυκόπνοο,
δροσάτο αεράκι
μέσα σε ανθότοπο,
κειο το παιδάκι
την ύστερη έβγαλε
αναπνοή.
Και η ψυχούλα του,
εις τον αέρα
γλήγορα ανέβαινε
προς τον αιθέρα,
σαν λιανοτρέμουλη
σπίθα μικρή.
Όλα την έκραξαν,
όλα τ' αστέρια,
κι εκείνη εξάπλωνε
δειλή τα χέρια,
γιατί δεν ήξευρε
σε ποίο να μπει.
Αλλά, να, του 'δωσε
ένα αγγελάκι
το φιλί αθάνατο
στο μαγουλάκι
που έξαφνα
έλαμψε σαν την αυγή.
Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ …ΔΙΓΛΩΣΣΙΑΣ-Πρωτοπρεσβυτέρου π. ᾿Αθανασίου Λαγουροῦ
Φωτογραφία: ῾Ο πρωτοπρεβύτερος π. ᾿Αθανάσιος Λαγουρός σέ ὁμιλία
Μάρκου Σιώτου (†), καθηγ. Παν/μίου Ἀθηνῶν
«Οἱ ἅγιοι Πατέρες, οἱ ὁποῖοι ὡς μέλη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ κατέστησαν διὰ τῆς ἁγιότητος τῆς ζωῆς των τὴν προσωπικήν των ὑπόστασιν «ναὸν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» (Α´ Κορ. γ´ 6 καὶ ϛ´ 19), ὄχι μόνον διεφυλάχθησαν ὑπ᾽ αὐτοῦ ἀπὸ πάσης πλάνης κατὰ τὴν ἄσκησιν τοῦ ἑρμηνευτικοῦ ἔργου των, ἀλλὰ καὶ ἠξιώθησαν νὰ ἀναπτύξουν ὀρθοδόξως τὰς ἀληθείας τῆς πίστεως καὶ νὰ παγιώσουν τὴν «Ὀρθοδοξίαν» τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, διὰ τῆς θεοπνεύστου σκέψεώς των. Δι᾽ αὐτοὺς ἡ ἑρμηνεία τῶν Ἁγίων Γραφῶν ἦτο τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ λειτούργημα ἱερώτατον. Διὰ τοῦτο τὸ ἐρμηνευτικὸν ἔργον αὐτῶν συνιστᾷ τὴν ἱερὰν ἑρμηνευτικὴν παράδοσιν τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, τὸ πνεῦμα τῆς ὁποίας, τουτέστι τὸ ὕφος καὶ τὸ ἦθος της, εἶναι πάντῃ ἀδύνατον νὰ ἀναπληρώσῃ μακρὰν αὐτῆς καὶ ἡ πλέον αὐστηρὰ ἐπιστημονικὴ ἐργασία καὶ ἑρμηνεία. Καὶ τοῦτο διότι ἡ ἀσάφεια τοῦ κειμένου τῶν Ἁγίων Γραφῶν καὶ ἡ ἐντεῦθεν δυσκολία κατανοήσεως αὐτῶν δὲν εἶναι ἁπλῶς θέμα ἀγνοίας τῶν σχετικῶν ἐπιστημονικῶν γνώσεων, ἀλλὰ κυρίως πνευματικῆς ἱκανότητος διεισδύσεως εἰς τὸ πνεῦμα τῶν ἀληθειῶν τῆς θείας γνώσεως καὶ ἐξοικειώσεως πρὸς «τὸν νοῦν τοῦ Χριστοῦ», κατὰ τὴν ἔκφρασιν τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: «Ἡμεῖς δὲ νοῦν Χριστοῦ ἔχομεν» (Α´ Κορ. β´ 16. Πρβλ. Ρωμ. ια´ 34). Διὰ τοῦτο καὶ ἡ ἐπιστημονικὴ διακρίβωσις ὡρισμένων ἱστορικῶν κυρίως πραγμάτων, μὴ προσδιοριζομένων ὑπὸ τῆς ἑρμηνευτικῆς παραδόσεως τῆς Ἐκκλησίας, οὐδόλως θίγει τὴν διδασκαλία της περὶ τῆς θεοπνευστίας τῶν Ἁγίων Γραφῶν. Οὕτω κατανοεῖται ὅτι ἡ ὑπὸ ὅλων τῶν πιστῶν πνευματικὴ ἐξοικείωσις πρὸς τὰς ἀληθείας τῶν Ἁγίων Γραφῶν, διὰ τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς ἐντὸς τῶν κόλπων τῆς Ἐκκλησίας, συνιστᾷ τὴν πλέον οὐσιαστικὴν προϋπόθεσιν τῆς κατανοήσεως τῶν ἀληθειῶν τούτων.
Ἡ παρουσιαζομένη ἐκ πρώτης ὄψεως ἀσάφεια πολλῶν ἁγιογρφικῶν χωρίων δὲν εἶναι ἀντικειμενική, ὡς εὐστόχως παρετήρησαν οἱ μεγάλοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλ᾽ ἁπλῶς ὑποκειμενικὴ δυσκολία τὼν ἀναγνωστῶν τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Αὕτη ὀφείλεται εἰς τὴν μεγάλην πνευματικὴν ἀπόστασιν, ἡ ὁποία ὑπάρχει μεταξὺ τῶν ἐν πνευματικῇ πτωχείᾳ διατελούντων ἀναγνωστῶν τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τῶν ὑψηλῶν νοημάτων τοῦ ἱεροῦ κειμένου της. Κατὰ τοὺς Τρεῖς Ἱεράρχας, ἡ ἀσάφεια αὕτη τῶν Γραφῶν αἴρεται ὁλονὲν καὶ περισσότερον διὰ τῆς αὐξανομένης κατὰ Χριστὸν πνευματικότητος τῶν Χριστιανῶν. Ἀντιστοιχεῖ δὲ ἡ ἀσάφεια αὕτη πρὸς τὸ κάλυμμα ἐκεῖνο, τὸ ὁποῖον ἐχρησιμοποίουν οἱ Ἑβραῖοι κατὰ τὴν ἀνάγνωσιν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης… Ἡ οἱαδήποτε ἀσάφεια τῶν Ἁγίων Γραφῶν πρέπει νὰ διεγείρῃ περισσότερον τὴν προσοχὴν τῶν ἀναγνωστῶν καὶ τὴν πρὸς ἄρσιν ταύτης ἀνάλογον αὐτενέργειάν των. Ὡς λέγει καὶ πάλιν ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, ἀφετηρία τῆς ὀρθῆς κατανοήσεως τῶν Ἁγίων Γραφῶν εἶναι πάντοτε ἡ πίστις εἰς τὸν Ἰησοῦν Χριστόν, ὡς τὸν ἐνανθρωπήσαντα Υἱὸν καὶ Λόγον τοῦ Θεοῦ· «ταύτης ἄνευ οὐδὲ λαλῆσαι τι δύναται» (Ἑρμην. Ψαλμ. ριε´ 8. Migne Ε.Π. 55, 321).» Μάρκου Σιώτου (†), καθηγ. Παν/μίου Ἀθηνῶν, «Ἡ Ἁγία Γραφὴ εἰς τὴν ἑλληνικὴν ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν», σελ. 23-24, 27-28, Ἀθῆναι 1989.
Σχόλιον Πρωτοπρεσβυτέρου π. ᾿Αθανασίου Λαγουροῦ:
Κατὰ τὰ φαινόμενα, μερικὰ σημερινὰ ὀρθόδοξα ρεύματα ἔχουν καταστεῖ ἀξιότερα τῆς γραμμῆς τῶν Ἁγίων Πατέρων, ὁρκισμένα νὰ σώσουν καὶ τὴν Ἐκκλησία καὶ τοὺς ἀνθρώπους. Γι᾽ αὐτὸ καὶ τοὺς ὑπόσχονται, κατὰ τὴν τρέχουσα ἠλεκτρονικὴ κουλτούρα, πλήρη καὶ ἄνετη κατανόηση «μὲ τὸ πάτημα ἑνὸς κουμπιοῦ», «ἄμεση πρόσβαση» στὰ νοήματα τῶν ἁγιογραφικῶν καὶ λειτουργικῶν κειμένων «μὲ ἕνα τηλεχειριστήριο “μεταφράσεως”», παραμερίζοντας μπροστὰ στὴν «φαντασμαγορία» τῆς κατανοητῆς λατρείας, ἄλλου τοτέμ, οἱανδήποτε ἄλλη ἐκκλησιαστικὴ προϋπόθεση. Ἀρκεῖ μόνον νὰ ἐπιτευχθεῖ ἡ μόνιμη λειτουργικὴ χρήση μεταφράσεως. Τίποτα ἄλλο. Νὰ μὴ κουραστοῦμε καθόλου· οὔτε ποιμένες, οὔτε ποιμαινόμενοι. Νὰ μὴ καθίσουμε νὰ ἐξηγήσουμε, νὰ μὴ ἐνδιαφερθοῦμε λιγάκι νὰ μάθουμε κάτι γι᾽ αὐτὰ τὰ δυσνόητα νοήματα καὶ πράγματα ποὺ λένε καὶ κάνουν οἱ παπάδες, νὰ μὴ ἀσχοληθοῦμε μὲ λίγη ἐπιμέλεια, νὰ μὴ κουνήσουμε τὸ δαχτυλάκι μας, μὲ «ἀνάλογον αὐτενέργειαν» καὶ ΕΞΟΙΚΕΙΩΣΗ, ὅπως ἀναφέρει ἀνωτέρω ὁ μακαριστὸς καθηγητής.
Πρόκειται μᾶλλον γιὰ ἕνα λογικὸ σφάλμα. Ἀπὸ τὴ μιὰ νὰ θεωροῦνται ὅλοι οἱ βαπτισμένοι ὀρθόδόξοι χριστιανοὶ ὡς «μεμυημένοι» ἢ «κεχειροτονημένοι» στὴν τάξη καὶ λειτουργία τῶν λαϊκῶν, κι ἀπὸ τὴν ἄλλη αὐτοὶ οἱ ἴδιοι οἱ “μεμυημένοι” νὰ ἀντιμετωπίζονται ὡς ἀνίκανοι νὰ “κατανοήσουν” τὴν γλῶσσα καὶ τὰ νοήματα καὶ τὰ σύμβολα τῆς ἐκκλησιαστικῆς Λατρείας, δηλ. ἀνίκανοι (ἢ ἀπρόθυμοι;) νὰ ἐνταχθοῦν οὐσιαστικὰ καὶ βιωματικὰ στὸν οἶκο τοῦ Θεοῦ, στὸν ὁποῖο διαβεβαίωσαν (μέσῳ τὼν ἀναδόχων τους) ὅτι ἐντάσσονται συντασσόμενοι μὲ τὸν Χριστό.
Αὐτὴ ἡ ἀντίφαση, τὸ λογικὸ βραχυκύκλωμα, θὰ ἀποκαθίστατο, ἂν ἀποφασίζαμε νὰ δώσουμε ἕνα τέλος στὸν ἀπροσχημάτιστο αὐτοεμπαιγμό μας μαζὶ καὶ στὴν ὠμὴ διακωμώδηση τῶν ἱερῶν τῆς Ἐκκλησίας πραγμάτων, ὅπως ἡ Κατήχηση, δηλ. ἡ Ἐξήγηση-Ἑρμηνεία τῶν Γραφῶν μαζὶ μὲ τὸ Κήρυγμα, τὴ Νηστεία, τὴν Προσευχή, ποὺ περιλαμβάνονταν στὴν Ἀρχαία Προβαπτισματικὴ Προετοιμασία (Κατήχηση). Πῶς ἄραγε καταφέρνουμε νὰ ξεγελιόμαστε τόσο ἀφελῶς; Ἐνῷ ζοῦμε, βλέπουμε, ὀσφραινόμαστε, ἀντιλαμβανόμαστε καὶ ἐνίοτε ὁμολογοῦμε ὅτι ἡ Κατήχηση τῆς Ἐκκλησίας —τὴν ὁποία ἡ Ἴδια ἡ Ἐκκλησία στὰ πλαίσια τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ ΜΕΤΕΘΕΣΕ γιὰ μετὰ τὸ Βάπτισμα καὶ τὴν ΑΝΕΘΕΣΕ στὴν οἰκογένεια καὶ στὸν ἀνάδοχο— ἔχει συρρικνωθεῖ, περιοριστεῖ, ἀτονήσει καὶ πλέον ἀσκεῖται οὐσιαστικὰ σχεδὸν μόνον στὰ λιγοστὰ πλαίσια ἑνὸς “μικροῦ λείμματος”, ἐν τούτοις ὁμιλοῦμε γιὰ τὴν τάξη τῶν χειροτονημένων λαϊκῶν, σὰν νὰ ζούσαμε σὲ κάποιο ἰδεατὸ ἐκκλησιαστικὸ “χρυσοῦν αἰῶνα”.
Πῶς λοιπὸν μὲ αὐτὰ τὰ δεδομένα ξεγελιόμαστε καὶ χρησιμοποιοῦμε «διπλῆ γλῶσσα», διγλωσσία; Μία «γλῶσσα», ὅταν πρόκειται γιὰ τοὺς σημερινοὺς ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι δὲν κατανοοῦν τὴν «γλῶσσα τῆς 55ης προμάμμης» (ὅπως τόσο γλαφυρὰ ἐγράφη ἀπὸ ἀκαδημαϊκὴ πένα!), δηλ. τῆς Λατρείας, καὶ συγχρόνως μία ἄλλη «γλῶσσα», ὅταν πρόκειται γιὰ τοὺς ἴδιους πάλι σημερινοὺς ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι ἂν καὶ πανηγυρικῶς ἀκατήχητοι (πολλὲς φορὲς ἕως καὶ ἀδιάφοροι) παρ᾽ ὅλ᾽ αὐτὰ «δικαιοῦνται» τῶν λειτουργικῶν-ἐκκλησιολογικῶν «προνομίων» τῶν χειροτονημένων λαϊκῶν. Ἐδῶ φαίνεται νὰ χάνεται «ἡ τηλεπικοινωνιακὴ σύνδεση» μὲ τὴν λογικὴ συνέχεια καὶ συνέπεια. Ἄραγε αὐτὴ ἡ «διγλωσσία» γιὰ τὴν γλῶσσα τῆς Λατρείας καὶ τὰ συναφῆ θέματα συμβαδίζει μὲ τὴν βαπτισματικὴ καὶ μυσταγωγικὴ θεολογία τῶν Ἁγίων Πατέρων; Ἄραγε μήπως χρειάζεται νὰ διευκρινισθεῖ ποιά ἀπὸ τὶς δύο «γλῶσσες» θὰ προτιμηθεῖ γιὰ τὴν διαπραγμάτευση τοῦ θέματος τῆς γλώσσης τῆς Λατρείας; Ἡ γλῶσσα τῆς Ξεχασμένης Κατηχήσεως ἢ ἡ γλῶσσα τῆς Λαϊκότροπης Λατρείας; Ἡ γλῶσσα τῆς προμάμμης ἢ ἡ γλῶσσα τῆς …γκουβερνάντας. Ἂς μὴ ἀστειευόμαστε.
π. Ἀθ. Σ. Λ. (24.07.10)
ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΠΙΣΩ ΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ "ΓΚΑΦΕΣ"
ΤΑ ΙΜΙΑ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 25/07/2010
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ
Ταχ. Δ/νση: Α. Παπανδρέου 37
Τ.Κ. – Πόλη: 15180 - Μαρούσι
Ιστοσελίδα: www.minedu.gov.gr
email: press@ypepth.gr
Δελτίο Τύπου 25/07/2010
Σχετικά με δημοσιεύματα στον τύπο για το βιβλίο της Γ’ Γυμνασίου «Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία», διευκρινίζουμε:
Η Υπουργός Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, Άννα Διαμαντοπούλου, με υπουργική απόφαση που υπέγραψε στις 19/10/2009, κατόπιν εισήγησης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, ενέκρινε την ανατύπωση με βελτιώσεις από τον ΟΕΔΒ για την κάλυψη των διδακτικών αναγκών -μεταξύ άλλων- και του βιβλίου της Ιστορίας της Γ’ Γυμνασίου, «Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία» ,του οποίου η πρώτη έκδοση έγινε το 2007.
Οι διορθώσεις αυτές περιλαμβάνουν και το επίμαχο σημείο. Συγκεκριμένα, στη σελ. 163 στιχ. 19-20: “με αφορμή τη διεκδίκηση της βραχονησίδας Ίμια” αλλάζει στο ορθό “ με αφορμή τη διεκδίκηση από την Τουρκία της βραχονησίδας Ίμια”.
Οι διορθώσεις αυτές θα συμπεριληφθούν, σε κάθε περίπτωση, στην επανέκδοση του βιβλίου τον Ιανουάριο του 2011, ενώ το Υπουργείο Παιδείας, θα αποστείλει συμπληρωματική εγκύκλιο για την ενημέρωση των καθηγητών, ώστε αυτές να περιλαμβάνονται στην προφορική διδασκαλία των μαθητών.
Γραφείο τύπου
Μυστήρια καί πνευματική ζωή (Σεβασμ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί ῾Αγίου Βλασίου Ιερόθεος)
Σχόλιο ᾿Οδυσσέως τοῦ klision:῾Ο Σεβασμιώτατος στήν πολύ ὡραία συνέντευξη πού παραχώρησε, μεταξύ ἄλλων κάνει καί λόγο γιά ψυχολογικά προβλήματα, τά ὁποῖα, ὅπως λέει, τά ἀντιμετωπίζει ἡ Ψυχολογία: ""γιά τά ψυχολογικά προβλήματα ἐνδιαφέρεται ἡ ψυχολογία μέ τίς πολλές της θεωρίες, ὅπως τήν ψυχαναλυτική, τήν γνωστική, τήν συμπεριφοριστική, τήν ὑπαρξιακή". Καί καταλήγει: "Η ᾿Εκκλησία θεραπεύει τά πνευματικά νοσήματα, γι᾿ αὐτό γίνεται λόγος γιά «ἰατρική ἐν πνεύματι ἐπιστήμη»". ᾿Εδῶ θά εἴχαμε νά παρατηρήσουμε στόν Σεβασμιώτατο, μ᾿ ὅλο τόν σεβασμό μας πρός τό πρόσωπό του, ὅτι ἡ Ψυχολογία μπορεῖ ἐν μέρει νά προσφέρει κάοια βοήθεια σέ αὐτό πού ὀνομάζουμε "ψυχολογικά προβλήματα", ἀλλά δέν μᾶς παρέχει θεραπευτική πληρότητα, τήν ὁποία μόνο στήν ὀρθόδοξη θεραπευτική μέσῳ τοῦ μυστηρίου τῆς ᾿Εξομολογήσεως βρίσκουμε. Γιά παράδειγμα: ῎Αν κάποιο ἄτομο ἔχει ἔντονη ἐπιθυμία νά ἱκανοποιήσει τήν σεξουαλική του ἐπιθυμία ἐκτός γάμου, τότε ἕνας Ψυχολόγος, ἐφαρμόζοντας τήν φροϋδική θεωρία περί libido, θά πρέπει νά τοῦ προτείνει νά ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία του αὐτή καί ὄχι νά τήν ἀπωθήσει στόν χῶρο τοῦ ἀσυνειδήτου. Δηλαδή, ἕνας Ψυχολόγος θά παρότρυνε, ἐνδεχομἐνως, ἕνα νέο νά ἁμαρτήσει καί νά πέσει στό ἁμάρτημα τῆς πορνείας, ἐνῶ ἕνας πνευματικός αὐτό τό "ψυχολογικό πρόβλημα" θά τό ἀντιμετώπιζε μέ βάση τήν ὀρθόδοξη θεραπευτική, πού ἀσφαλῶς δέν συνιστᾶ τήν ἱκανοποίηση τῶν παθῶν μας. ῾Η θέση μας, λοιπόν εἶναι, ὅτι τά λεγόμενα "Ψυχολογικά Προβλήματα" συνδέονται μέ τήν ἐν γένει πνευματική ζωή καί "τά ψυχολογικά προβλήματα" δέν πρέπει νά ἀποκόπτονται καί νά ἀπομονώνονται. Οἱ φίλοι ἀναγνῶστες τοῦ klision καλό θά ἦταν νά διαβάσουν παλαιότερη ἀνάρτηση τοῦ ἱστολογίου μας σχετική μέ τό θέμα μας:πατώντας ἐδῶ:"᾿Εξομολόγηση ἤ Ψυχοθεραπεία;" τοῦ π. πρωτ/ρου π. Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου.
Συνέντευξη του σεβασμιωτάτου στο Περιοδικό «Ziarul Lumina» του Πατριαρχείου Ρουμανίας (Μάρτιος 2010)
Ερώτηση: Σεβασμιώτατε, η εφημερίδα του Ρουμανικού Πατριαρχείου, Ziarul Lumina, έχει πάλη την χαρά και το προνόμιο να λάβη μια συνέντευξη από Σας, γιατί ο Χριστιανός θα έπρεπε να κάνη την προσπάθεια να καταλάβη, να συνειδητοποιήση τις πνευματικές του αρρώστιες, τα πάθη του και να τα θεραπεύση. Αυτό το διάβημα δεν είναι όμως εύκολο.
Στα έργα σας μιλάτε πολύ για την οντολογική αρρώστια του ανθρώπου. Ο σύγχρονος άνθρωπος όμως συνήθως θεωρεί αρρώστια την σωματική και την ψυχολογική και αυτές τις αρρώστιες προσπαθεί να τις θεραπεύση στα νοσοκομεία. Αλλιώς, αντιλαμβάνεται την ζωή του στην καθημερινότητα ως ομαλή, υγιή κατάσταση.
Τι είναι η πραγματική αρρώστια του ανθρώπου, γιατί χρειάζεται «ιατρική εν Πνεύματι;». Γιατί είναι αποφασιστική, απαραίτητη η θεραπεία;
Απάντηση: Στην Αγία Γραφή, τα λειτουργικά κείμενα και τα έργα των αγίων Πατέρων της Εκκλησίας γίνεται πολύς λόγος για την ασθένεια του ανθρώπου και την θεραπεία του. Βεβαίως υπάρχει η σωματική ασθένεια, η ψυχολογική ασθένεια και η πνευματική ασθένεια. Μεταξύ αυτών υπάρχει αλληλεξάρτηση.
Το θέμα της ασθενείας πρέπει να το δη κανείς από την πτώση των Πρωτοπλάστων. Ο άνθρωπος πριν την πτώση ζούσε διαφορετικά απ' ο,τι σήμερα. Ο νους του είχε επικοινωνία με τον Θεό, η Χάρη του Θεού φώτιζε την ψυχή και το σώμα. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος γράφει ότι ο Αδάμ και η Εύα πριν αμαρτήσουν ζούσαν στον Παράδεισο ως άγγελοι. Μετά όμως την αμαρτία επήλθε ο πνευματικός θάνατος, δηλαδή η διακοπή των σχέσεων με τον Θεό και ακολούθησε ο σωματικός θάνατος. Από τότε ο άνθρωπος γεννιέται με την θνητότητα και παθητότητα, όπως εκφράζονται με τις ασθένειες, τα πάθη και τον θάνατο.
Η αντιμετώπιση των σωματικών ασθενειών γίνεται από την ιατρική επιστήμη, την οποία σεβόμαστε, διότι απαλύνει τον πόνο των ανθρώπων. Επίσης, για τα ψυχολογικά προβλήματα ενδιαφέρεται η ψυχολογία με τις πολλές της θεωρίες, όπως την ψυχαναλυτική, την γνωστική, την συμπεριφοριστική, την υπαρξιακή. Η Εκκλησία θεραπεύει τα πνευματικά νοσήματα, γι' αυτό γίνεται λόγος για «ιατρική εν πνεύματι επιστήμη».
Η πνευματική ασθένεια είναι όταν ο νους του ανθρώπου απομακρύνεται από τον Θεό. Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής γράφει: «Νους αποστάς του Θεού η δαιμονιώδης γίνεται η κτηνώδης», δηλαδή όταν ο νους του ανθρώπου απομακρυνθή από τον Θεό, τότε γίνεται δαιμονιώδης με τα πάθη της υπερηφανίας και κτηνώδης με τα πάθη της φιληδονίας και της φιλοκτημοσύνης.
Ο Απόστολος Παύλος κάνει διάκριση μεταξύ σαρκικού, ψυχικού και πνευματικού ανθρώπου. Σαρκικός άνθρωπος είναι αυτός που δεν έχει την Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Αυτός χαρακτηρίζεται και ως ψυχικός άνθρωπος, αφού λειτουργούν όλες οι ψυχικές ενέργειες, χωρίς ο άνθρωπος όμως να έχη αισθητώς την Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Πνευματικός άνθρωπος είναι αυτός που είναι ναός του Παναγίου Πνεύματος, δηλαδή έχει την Χάρη του Βαπτίσματος και του Χρίσματος και μέσα στην καρδιά του γίνεται η νοερά προσευχή. Τότε εκδηλώνονται όλα τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος.
Κατά τους Πατέρας της Εκκλησίας όποια σχέση υπάρχει μεταξύ σώματος και ψυχής, τέτοια σχέση υπάρχει μεταξύ ψυχής και Αγίου Πνεύματος. Δηλαδή, όταν η ψυχή φεύγει από το σώμα, τότε το σώμα πεθαίνει. Έτσι και όταν το Άγιον Πνεύμα απομακρύνεται από την ψυχή, η ψυχή είναι νεκρά κατά Θεόν.
Οπότε, όταν οι Πατέρες ομιλούν για θεραπεία του ανθρώπου, εννοούν την απόκτηση του Αγίου Πνεύματος, την κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό, την κατά φύσιν και υπέρ φύσιν κίνηση των ενεργειών της ψυχής. Με άλλα λόγια, η θεραπεία συνίσταται στην μετατροπή της φιλαυτίας σε φιλοθεΐα και φιλανθρωπία.
Ερώτηση: Στα έργα σας για την θεραπεία του ανθρώπου υποστηρίζετε, κατά την διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας, ότι «η Εκκλησία είναι πνευματικό θεραπευτήριο που θεραπεύει τον πνευματικά άρρωστο άνθρωπο».
Αυτή η αντίληψη βρίσκεται σε αντιλογία με την κοινή νοοτροπία της εποχής μας για την οποία η Εκκλησία είναι ένα πλαίσιο της κοινωνικής η πολιτιστικής εκδηλώσεως μεταξύ άλλων επιλογών που μας προσφέρει η κοινωνία. Για τον σύγχρονο άνθρωπο, η θεραπεία όμως έχει σχέση μόνο με την ιατρική, με την παθολογία, ψυχολογία η με την ψυχιατρική.
Πως ερμηνεύετε τον ισχυρισμό σας ότι «η θεραπεία του ανθρώπου γίνεται μέσα στον χώρο της Εκκλησίας»;
Απάντηση: Εφ' όσον προηγουμένως κάναμε την διάκριση μεταξύ σωματικής, ψυχολογικής και πνευματικής θεραπείας γίνεται αντιληπτό ότι αυτή η μέθεξη του Αγίου Πνεύματος γίνεται μέσα στον χώρο της Εκκλησίας με τα Μυστήρια και την ασκητική ζωή. Έτσι μπορούμε να καταλάβουμε τον λόγο του αγίου Σεραφείμ του Σαρώφ ότι σκοπός του ανθρώπου είναι η απόκτηση του Αγίου Πνεύματος. Αυτό είναι το βασικό έργο της Εκκλησίας.
Η Εκκλησία, κατά την διαδασκαλία του Αποστόλου Παύλου, είναι Σώμα Χριστού και ο Χριστός είναι η κεφαλή της Εκκλησίας. Κατά δε τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά η Εκκλησία είναι κοινωνία θεώσεως, δηλαδή οδηγεί τον άνθρωπο στην θέωση, δια της καθάρσεως της καρδιάς και του φωτισμού του νου.
Με αυτήν την έννοια λέμε ότι η Εκκλησία είναι Πνευματικό θεραπευτήριο, που θεραπεύει τα πνευματικά νοσήματα του ανθρώπου. Αυτό το συναντούμε στην παραβολή του Καλού Σαμαρείτου και σε πολλά κείμενα του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και πολλών άλλων αγίων Πατέρων, των οποίων τα έργα περιλαμβάνονται στο βιβλίο της «Φιλοκαλίας». Εφ' όσον η Εκκλησία είναι πνευματικό θεραπευτήριο, αυτό σημαίνει ότι και οι Κληρικοί είναι οι πνευματικοί θεραπευτές.
Ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης χρησιμοποιούσε το παράδειγμα του Νοσοκομείου για να δείξη τον σκοπό και το έργο της Εκκλησίας. Έλεγε ότι ο Επίσκοπος είναι ο διευθυντής της κλινικής, οι Κληρικοί είναι οι ιατροί που κατευθύνονται από τον Επίσκοπο-διευθυντή για την θεραπεία των ασθενών, οι συνεργάτες των Κληρικών που εργάζονται στον Ναό είναι το νοσηλευτικό προσωπικό και βέβαια οι άνθρωποι με τα διάφορα πάθη είναι οι ασθενείς που επιδιώκουν να βρουν θεραπεία.
Βεβαίως, η Εκκλησία παράγει και τις εκκλησιαστικές τέχνες, δημιουργεί πολιτισμό, ασχολείται και με το φιλανθρωπικό έργο. Αλλά αυτό είναι συνέπεια του προηγουμένου. Το πρωτεύον έργο της Εκκλησίας είναι η θεραπεία του ανθρώπου, να ενωθή ο άνθρωπος και να θεωθή. Οι άνθρωποι που θεραπεύονται παράγουν αξιόλογο πολιτισμό και ευεργετούν ποικιλοτρόπως την κοινωνία.
Ερώτηση: Επιστρέφουμε στο θέμα της κοινής νοοτροπίας του συγχρόνου πολιτισμού. Αφενός, η Εκκλησία έχει αποκαλυμμένες αλήθειες, τις οποίες τις θεωρεί θείες και απόλυτες. Αυτά είναι τα δόγματα. Αφ' ετέρου, στον σύγχρονο πολιτισμό δεν υπάρχει πια απόλυτη αλήθεια, υπάρχουν όμως διάφορες ιδεολογίες και ο άνθρωπος διαλέγει σε συνάρτηση με τον υποκειμενισμό του και στο πέρασμα της ζωής μπορεί να κάνει περισσότερες ιδεολογικές επιλογές.
Τι είναι τα δόγματα στην αντίληψη της Εκκλησίας, αφού ορίσατε την Εκκλησία ως «θεραπευτήριο του πνευματικά αρρώστου ανθρώπου» και ισχυρίζεστε ότι «όταν αλλοιώνεται η πίστη, αλλοιώνεται και η σωτηρία. […] όταν αλλοιώνεται η πίστη, τότε αλλοιώνεται και ο τρόπος και η μέθοδος θεραπείας»;
Απάντηση: Στην Εκκλησία υπάρχουν και δόγματα, που αναφέρονται στον Τριαδικό Θεό, στην πραγματικότητα όμως τα δόγματα λέγονται όροι και θεσπίσθηκαν από τους Πατέρες των Οικουμενικών Συνόδων. Αυτό φαίνεται στο Σύμβολο της Πίστεως. Η λέξη όρος σημαίνει το όριον που ξεχωρίζει την αλήθεια από την πλάνη. Επειδή οι αιρετικοί χρησιμοποιούσαν την φιλοσοφία για να κατανοήσουν το μυστήριο του Τριαδικού Θεού, οι Πατέρες της Εκκλησίας εξαναγκάσθηκαν να οριοθετήσουν την πίστη, για να μη συγχέεται με αιρετικές απόψεις.
Έτσι, τα δόγματα της Εκκλησίας είναι η οριοθέτηση της Αποκαλύψεως. Αυτό σημαίνει ότι οι άγιοι Πατέρες δια της καθάρσεως της καρδίας και του φωτισμού του νοός έφθασαν στην θεωρία του Θεού, είδαν την δόξα του Θεού και στην συνέχεια χρησιμοποίησαν κάποιον όρο-δόγμα για να εκφράσουν αυτήν την εμπειρία την οποία απέκτησαν εν Αγίω Πνεύματι.
Με αυτές τις προϋποθέσεις λέμε ότι το δόγμα είναι έκφραση της εμπειρίας, αλλά και συγχρόνως οδοδείκτης που οδηγεί τον άνθρωπο στην εμπειρία. Όσοι θέλουμε να δούμε τον Θεό και να αποκτήσουμε κοινωνία μαζί Του, έχοντας υπ' όψιν τα δόγματα, ακολουθούμε την αληθινή πορεία, βρισκόμαστε μέσα στην Εκκλησία, προσαρμόζουμε την ζωή μας στις εντολές του Θεού και έχουμε την ελπίδα να φθάσουμε κάποτε στην θέωση. Έτσι το δόγμα συνδέεται στενά με το ήθος. Οπότε, όταν αλλοιώνεται το δόγμα, αλλοιώνεται ο οδοδείκτης και φυσικά δεν οδηγεί στο επιθυμητό τέλος. Αλλά και όταν ο άνθρωπος δεν ζη σύμφωνα με τις εντολές του Θεού δεν οδηγείται στην βίωση του δόγματος.
Ακόμη οι Πατέρες παρομοιάζουν τα δόγματα με φάρμακα. Το φάρμακο βοηθά τον άνθρωπο να θεραπευθή και να αποκτήση την υγεία. Έτσι το δόγμα είναι το φάρμακο που κατασκεύασαν οι Πατέρες της Εκκλησίας, ώστε να θεραπευθή ο άνθρωπος.
Όπως γίνεται φανερό, τα δόγματα-όροι δεν είναι ιδεολογίες, αλλά συνδέονται με την θεοπτία. Η ιδεολογία είναι απόρροια στοχασμών, φαντασίας, λογικών σκέψεων, ενώ τα δόγματα είναι καταγραφή και οριοθέτηση της αποκαλυπτικής αλήθειας, της φανερώσεως του Θεού στον άνθρωπο. Έτσι οι ιδέες είναι λογικά κατασκευάσματα που αναιρούνται από άλλες ιδεολογίες, ενώ τα δόγματα είναι γεύση ζωής, συνδέονται με την εμπειρία, μεταμορφώνουν ολόκληρη την ύπαρξη του ανθρώπου.
Ερώτηση: Ίδια ερώτηση σε ο,τι αφορά τα Μυστήρια της Εκκλησίας: Τι είναι τα Μυστήρια της Εκκλησίας σε σχέση με την θεραπεία του ανθρώπου;
Απάντηση: Όλη η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ένα μυστήριο, γιατί είναι το Σώμα του Χριστού που έχει αναστηθή και αναληφθή. Όποιος ζη πραγματικά μέσα στον χώρο της Εκκλησίας δέχεται την Χάρη του Αγίου Τριαδικού Θεού δια του Θεανθρώπου Χριστού. Όσα γίνονται μέσα στην Εκκλησία, ακόμη και αυτή η προσευχή είναι ένα μυστήριο.
Τα βασικά Μυστήρια είναι το Βάπτισμα, το Χρίσμα και η θεία Ευχαριστία, δια των οποίων κανείς μετέχει της Χάριτος του Χριστού, όπως τα κλήματα συνδέονται με την άμπελο. Υπάρχουν και άλλα Μυστήρια, όπως η Ιερωσύνη, ο Γάμος, το Ευχέλαιο, η ιερά Εξομολόγηση. Γενικά, τα Μυστήρια είναι οι κρουνοί -βρύσες δια των οποίων μετέχουμε της Χάριτος του Θεού.
Βέβαια, κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας η Χάρη του Θεού δεν μετέχεται απροϋποθέτως, αφού είναι απαραίτητη και η δική μας συνέργεια. Έτσι, ο Θεός είναι ο ενεργών και ο άνθρωπος ο συνεργών. Αυτό σημαίνει ότι για να ενεργήσουν τα Μυστήρια στον άνθρωπο, πρέπει και ο άνθρωπος να ζη ασκητικά, δηλαδή να τηρή τις εντολές του Θεού στην ζωή του. Έτσι επιτυγχάνεται η θεραπεία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Πατέρες της Εκκλησίας, όπως φαίνεται στα έργα του αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου και του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού, έχουν συνδέσει το Μυστήρο του Βαπτίσματος με την κάθαρση της καρδιάς από τα πάθη, το Μυστήριο του Χρίσματος με τον φωτισμό του νου και το Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας με την θέωση του ανθρώπου.
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, όπως και όλοι οι άλλοι Πατέρες, συνέδεαν πολύ στενά τα Μυστήρια με την άσκηση. Άλλωστε, αυτό δίδαξε και ο Χριστός με την εντολή που έδωσε στους Μαθητάς Του: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αυτούς τηρείν πάντα όσα ενετειλάμην υμίν» (Ματθ. κη 19-20). Στο «βαπτίζοντες» συμπεριλαμβάνονται τα Μυστήρια και με το «διδάσκοντες τηρείν» εννοείται η ασκητική ζωή, δηλαδή η τήρηση των εντολών του Χριστού.
Ερώτηση: Επισημαίνετε σε κάποιο σημείο του έργου σας «Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία» ότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι, αν και παρακολουθούν τακτικά την ζωή της Εκκλησίας –πηγαίνουν στην Εκκλησία, εξομολογούνται, κοινωνούν– πάντως δεν θεραπεύονται. Τι γίνεται; Αυτός είναι ένας πολύ σοβαρός ισχυρισμός.
Απάντηση: Η ζωή μας μέσα στην Εκκλησία δεν εξαντλείται σε μία τυπική παρακολούθηση της θείας Ευχαριστίας η σε μια τυπική συμμετοχή μας σε κάποιο Μυστήριο, αλλά προϋποθέτει ένωση και κοινωνία μας με τον Χριστό. Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται μια ολοκληρωτική μεταμόρφωση ψυχής και σώματος.
Οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας χρησιμοποιώντας στο σημείο αυτό και τις απόψεις του Πλάτωνος, διδάσκουν ότι η ψυχή έχει τρεις δυνάμεις, ήτοι το λογιστικό, το επιθυμητικό και το θυμικό. Οι τρεις αυτές δυνάμεις της ψυχής μπορούν να λειτουργούν παρά φύση, κατά φύση και υπέρ φύση. Η παρά φύση λειτουργία τους εκφράζεται με τα πάθη, που εκδηλώνονται στο λογιστικό, το επιθυμικό και το θυμικό. Η κατά φύση και υπέρ φύση κίνηση των δυνάμεων της ψυχής γίνεται με την όλη ζωή μέσα στην Εκκλησία, και αυτό λέγεται μεταμόρφωση του ανθρώπου. Και οι τρεις δυνάμεις προσφέρονται στον Θεό· ο άνθρωπος αγαπά τον Θεό, σκέπτεται τον Θεό και τηρεί τις εντολές Του.
Αν δεν γίνη αυτό, τότε η παρουσία μας στην Εκκλησία είναι τυπική, μηχανική και όχι ουσιαστική και πραγματική. Σε αυτό συντελούν τα Μυστήρια, η θεία Λειτουργία και η όλη ασκητική ζωή. Είναι σημαντικό ότι πέρα από την λειτουργική ζωή υπάρχει και η νηπτική-ησυχαστική παράδοση, όπως την εκφράζουν οι ησυχαστές Πατέρες. Γι' αυτό επιμένουμε στην σύνδεση των Μυστηρίων με την ησυχαστική ζωή.
Ερώτηση: Ποιός είναι ο ρόλος της ταπείνωσης στην θεραπεία του ανθρώπου;
Απάντηση: Η υπερηφάνεια είναι το πρώτο αμάρτημα που διέπραξε ο Αδάμ. Θέλησε να γίνη Θεός χωρίς υπακοή στο θέλημά Του. Η υπερηφάνεια συνετέλεσε και στην πτώση των δαιμόνων.
Η θεραπεία του πάθους της υπερηφάνειας γίνεται με την ταπείνωση, η οποία εκφράζεται με την υπακοή. Έτσι όταν υπακούουμε στο θέλημα του Θεού δείχνουμε ότι βιώνουμε την ταπείνωση και έτσι δια της ταπεινώσεως θεραπεύεται η πτωτική κατάσταση.
Αυτό φαίνεται στην περίπτωση του νέου Αδάμ που είναι ο Χριστός. Εφ' όσον ο παλαιός Αδάμ έχασε την κοινωνία του με τον Θεό με την υπερηφάνειά του, γι' αυτό και ο Χριστός, που είναι ο Νέος Αδάμ, διορθώνοντας το λάθος του Αδάμ εκένωσε εαυτόν μορφήν δούλου λαβών και δια της ταπεινώσεως και υπακοής στον Πατέρα Του θεράπευσε το ανθρώπινο γένος.
Επομένως, όταν υπακούουμε στον θέλημα του Θεού και στον Πνευματικό μας Πατέρα, τότε ταπεινωνόμαστε και κοινωνούμε με τον νέο Αδάμ, τον Χριστό, και θεραπευόμαστε.
Ερώτηση: Σεβασμιώτατε, τι είναι η ανάσταση της ψυχής σε αυτή την προοπτική της θεραπείας του ανθρώπου;
Απάντηση: Μετά την πτώση του Αδάμ, όπως είπαμε προηγουμένως, επήλθε ο πνευματικός θάνατος, ο χωρισμός του ανθρώπου από τον Θεό, και ακολούθησε ο σωματικός θάνατος. Τώρα με την Χάρη του Τριαδικού Θεού μέσα στον χώρο της Εκκλησίας, όταν μετέχουμε στα Μυστήρια και την ασκητική ζωή, γίνεται η πνευματική ανάσταση και θα ακολουθήση η τελική ανάσταση των σωμάτων.
Δηλαδή, πρώτη ανάσταση είναι η μετοχή μας στο Βάπτισμα, το Χρίσμα και την θεία Λειτουργία, κατά την οποία η ψυχή του ανθρώπου ενώνεται με τον Χριστό και το σώμα δέχεται τις ενέργειες της ακτίστου Χάριτος. Και δεύτερη ανάσταση είναι η μελλοντική ανάσταση των σωμάτων που θα γίνη κατά την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού και η αιώνια κοινωνία μας με τον Χριστό, η συμμετοχή μας στην αιώνια Εκκλησία, στο ουράνιο συλλείτουργο.
Ουσιαστικά, λοιπόν, θεραπεία του ανθρώπου κατά την ορθόδοξη παράδοση αυτό που λέμε ορθόδοξη ψυχοθεραπεία, είναι η μετοχή μας στην πρώτη ανάσταση, στην ενότητα και κοινωνία μας με τον Χριστό, οπότε όλο το είναι μας, ψυχή και σώμα, κινείται προς τον Θεό και έχουμε την ελπίδα να ζήσουμε και την δεύτερη ανάσταση.
Αυτή η ανάσταση συνδέεται με την αληθινή επανάσταση. Πράγματι, η λέξη επανάσταση στην ελληνική γλώσσα σημαίνει επανέρχομαι στην προηγούμενη θέση (επαν-ίστημι), δηλαδή στην προ της πτώσεως και προ του θανάτου ζωή, ουσιαστικά λοιπόν δηλώνει την ανάσταση εν Χριστώ. Και αυτή είναι η πραγματική ορθόδοξη ψυχοθεραπεία.
Ερώτηση: Γιατί έχουμε αμφιβολίες για την αλήθεια του Χριστού, όπως είχε ο Απόστολος Θωμάς για την Ανάσταση του Χριστού;
Απάντηση: Ο άνθρωπος σε όλα τα θέματα ζητά να βρη την αλήθεια εμπειρικώς. Αυτό είναι αρχή επιστημονική και αυτό ήταν εκείνο που κατέρρριψε την μεταφυσική που στηριζόταν στην φαντασία και τον στοχασμό. Έτσι δεν θέλουμε απλώς να ακούμε για τον Χριστό, αλλά να Τον γνωρίσουμε προσωπικά.
Ο Απόστολος Θωμάς ζητούσε ο ίδιος να δη και να ψηλαφήση τον Αναστάντα Χριστό. Ο ιερός Θεοφύλακτος Βουλγαρίας γράφει ότι ο Θωμάς ήταν κατηχούμενος από τους άλλους μαθητές, δηλαδή οι μαθητές του έλεγαν ότι ο Χριστός αναστήθηκε, αλλά αυτός ήθελε να αποκτήση δική του προσωπική εμπειρία. Αυτό δείχνει ότι άλλο είναι η πίστη εξ ακοής και άλλο η πίστη εξ εμπειρίας. Εμείς ακούμε περί του Χριστού από τους αυτόπτες μαθητές και αγίους και στην συνέχεια αγωνιζόμαστε να φθάσουμε στο να δούμε πνευματικά τον Χριστό. Από τον «Χριστό της ιστορίας» να φθάσουμε στον «Χριστό της πίστεως», αφού η πίστη μας είναι ενυπόστατη. Και στο θέμα αυτό βοηθά η όλη εκκλησιαστική ζωή, με τα ιερά Μυστήρια και την ησυχαστική παράδοση.
Είναι σημαντικό ότι ο Απόστολος Θωμάς ζητούσε να βάλη τον δάκτυλό του στις πληγές του Σώματός Του, «εις τον τύπον των ήλων» και την χείρα του «εις την πλευράν» του Χριστού. Ο Αναστημένος Χριστός ικανοποίησε το αίτημά του, γιατί θέλει να είναι «ερευνώμενος και αναζητούμενος».
Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης λέγει ότι ο Χριστός διψά το διψάσθαι, ο δε άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος γράφει ότι ο Χριστός είναι σαν το «θήραμα» εκείνο που ελκύει τον κυνηγό για να το συλλάβη μέσα από πολλές δοκιμασίες και έτσι τον τραβά προς τον εαυτό Του. Από αυτό αντιλαμβανόμαστε ότι η Εκκλησία που είναι το Σώμα του Χριστού, αναγνωρίζεται από τις πληγές της, δηλαδή το μαρτύριο και την άσκηση. Αν δε σκεφθούμε ότι οι βεβαπτισμένοι και βεβαιόπιστοι είναι μέλη του Σώματος του Χριστού, τότε οι «πληγές» αυτού του Σώματος είναι οι μάρτυρες του αίματος και της προαιρέσεως, οι «τραυματίες του θείου Νυμφίου», όπως λέγει ο άγιος Νικόλαος Καβάσιλας.
Όποιος, λοιπόν, θέλει να γνωρίση τον Χριστό, θα πρέπει να αναζητήση τους «τραυματίας του θείου Νυμφίου» και δι' αυτών θα οδηγηθή στην όραση και γνώση του Αναστάντος Χριστού. Ο Χριστός ψηλαφάται, θεάται, γνωρίζεται εμπειρικώς. Έξω από την εμπειρία ενεδρεύει ο κίνδυνος της αμφιβολίας, του στοχασμού, της αθεΐας.
(Πηγή: Romfea.gr)
ἀναδημοσίευση:http://www.alopsis.gr
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)