"᾿Εγώ εἰμί τὸ Α καὶ τὸ Ω, ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος, ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος" (᾿Αποκ. κβ΄, 13)

Κείμενα γιά τήν ἑλληνική γλῶσσα στή διαχρονική της μορφή, ἄρθρα ὀρθοδόξου προβληματισμοῦ καί διδαχῆς, ἄρθρα γιά τήν ῾Ελλάδα μας πού μᾶς πληγώνει...


Τρίτη 20 Απριλίου 2010

῾Ετυμολογία τῆς λέξης "῎Ανοιξη"

άνοιξη η [ániksi] O33 : α
  

῎Ανοιξη
Σπάνια λέξη της αρχαίας ελληνικής ( νοιξις, -εως). Ετυμολογείται από το ρήμα νοίγνυμι ή νοίγω. Αρχικά λοιπόν σήμαινε το άνοιγμα.
Η σημερινή σημασία είναι μεσαιωνική: μυρισμένη μου νοιξις, το χρόνου ρχή καί νιότης (Μιχαήλ Σουμμάκης, Παστώρ φίδος, γουν Ποιμήν πιστός, Βενετία 1638). Τότε, υποκατέστησε στη δημώδη Βυζαντινή την αρχαία λέξη αρ (που σήμερα επιβιώνει στο παράγωγο επίθετο εαρινός, δηλ. ανοιξιάτικος: εαρινή ισημερία), προφανώς για να δηλώσει εκφραστικότερα το «άνοιγμα» του καιρού μετά το χειμώνα.
Διαβάζουμε στο Λεξικόν τς καθ’ μς λληνικς Διαλέκτου του Σκαρλάτου Δ. το Βυζαντίου: νοιξις, χι διότι τότε νοίγει πρός πλον θάλασσα, λλά διότι τότε νοίγουν τά νθη.
Παροιμιώδης φράση: Ένας κού(κ)κος / ένα χελιδόνι δε φέρνει την άνοιξη: οι μεμονωμένες προσπάθειες δεν αρκούν για την πραγματοποίηση σημαντικών αλλαγών.

Πηγή: http://www.asprilexi.com/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου