Ὀδυσσεύς τοῦ klision: Οἱ λόγοι τοῦ ἁγίου Σιλουανοῦ τοῦ ᾿Αθωνίτου πού ἀκολουθοῦν εἶναι πραγματικά μιά πηγή "ὕδατος", τό ὁποῖο πινόμενο μᾶς ὁδηγεῖ στήν αἰώνιο ζωή. ῞ Ενας σύγχρονος πατερικός λόγος, πολύ ὄμορφος καί κυρίως βιωματικός. ῞Ο,τι λέει ὁ ἅγιος τό ἔχει ζήσει πρῶτα ἐκεῖνος. ῞Η δική μας συμβολή εἶναι ὅτι τό μεταφέραμε στό πολυτονικό.
Πῶς θὰ γνωρίσουμε τὸν Θεὸ
Πολὺ μᾶς ἀγαπάει ὁ Κύριος· αὐτὸ τὸ ἔμαθα ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, πού μοῦ ἔδωσε Ἐκεῖνος κατὰ τὸ μέγα Του ἔλεος. Γέρασα καὶ ἑτοιμάζομαι γιὰ τὸ θάνατο καὶ γράφω τὴν ἀλήθεια ἀπὸ ἀγάπη γιὰ τοὺς ἀνθρώπους. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ποὺ μοῦ ἔδωσε ὁ Κύριος, θέλει να σωθοὺν ὅλοι, νὰ γνωρίσουν ὅλοι τὸν Θεό. Ἤμουνα χειρότερος κι ἀπὸ ἕναν βρωμερὸ σκύλο, ἐξαιτίας τῶν ἁμαρτιῶν μου· σὰν ἄρχισα ὅμως νὰ ζητῶ συγχωρήση ἀπὸ τὸν Θεό, Αὐτός μου ἔδωσε ὄχι μόνο τή συγχωρήση ἀλλὰ καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Ἔτσι, ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ, γνώρισα τὸν Θεό. Βλέπεις ἀγάπη ποὺ ἔχει ὁ Θεὸς γιὰ μᾶς; Ποιός, ἀλήθεια, θὰ μποροῦσε νὰ περιγράψει τὴν εὐσπλαχνία Του; Ἀδελφοί μου, πέφτω στὰ γόνατα καὶ σᾶς παρακαλῶ, πιστεύετε στὸν Θεό, πιστεύετέ πὼς ὑπάρχει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ποὺ μαρτυρεῖ γιὰ τὸ Θεὸ σ᾿ ὅλες τίς ἐκκλησίες μας, ἀλλὰ καὶ στὴν ψυχή μου. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι ἀγάπη. Καὶ ἡ ἀγάπη αὐτὴ πλημμυρίζει ὅλες τίς ψυχὲς τῶν οὐρανοπολιτῶν ἁγίων. Καὶ τὸ ἴδιο Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι στή γῆ, στὶς ψυχὲς ὅσων ἀγαποῦν τὸν Θεό. Ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ οἱ οὐρανοὶ βλέπουν τὴ γῆ, ἀκοῦνέ τὶς προσευχὲς μας καὶ τὶς προσκομίζουν στὸν Θεό.
*
Ζοῦμε στὴ γῆ καὶ δὲν βλέπουμε τὸν Θεό, δὲν μποροῦμε νὰ Τὸν δοῦμε. Ἀλλὰ σὰν ἔρθει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα στὴν ψυχή, τότε θὰ δοῦμε τὸν Θεό, ὅπως Τὸν εἶδε ὁ ἅγιος Στέφανος (Πραξ. 7, 55-56). Ἡ ψυχὴ καὶ ὁ νοῦς ἀναγνωρίζουν ἀμέσως μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ὅτι Αὐτὸς εἶναι ὁ Κύριος. Ἔτσι ὁ ἅγιος Συμεὼν ὁ Θεοδόχος, μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἀναγνώρισε στὸ μικρὸ βρέφος τὸν Κύριο (Λουκ. 2, 25-32). Ἔτσι καὶ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής, μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἐπίσης, ἀναγνώρισε τὸν Κύριο καὶ Τὸν ὑπέδειξε στοὺς ἀνθρώπους. Καὶ στὸν οὐρανὸ καὶ στὴ γῆ ὁ Θεὸς γνωρίζεται μόνο μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ὄχι μὲ τὴν ἐπιστήμη. Καὶ τὰ παιδιά ποὺ δὲν σπούδασαν καθόλου, γνωρίζουν τὸν Κύριο μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Χωρὶς τὸ Ἅγιο Πνεῦμα κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ γνωρίσει τὸν Θεὸ καὶ πόσο πολὺ μας ἀγαπάει. ᾿Ακόμα κι ἂν διαβάζουμε ὅτι μᾶς ἀγάπησε καὶ ἔπαθε ἀπὸ ἀγάπη γιὰ μᾶς, σκεφτόμαστε γι᾿ αὐτὰ μόνο μὲ τὸ νοῦ, ἀλλὰ δὲν καταλαβαίνουμε ὅπως πρέπει, μὲ τὴν ψυχή, τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Ὅταν ὅμως μας διδάξει, τότε γνωρίζουμε μὲ ἐνάργεια καὶ αἰσθητὰ τὴν ἀγάπη, τότε γινόμαστε ὅμοιοι μὲ τὸν Κύριο.
*
Καθενὰς μας μπορεῖ νὰ κρίνει γιὰ τὸν Θεὸ κατὰ τὸ μέτρο τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ποὺ γνώρισε. Γιατί πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ σκεφτόμαστε καὶ νὰ κρίνουμε γιὰ πράγματά ποὺ δὲν εἴδαμε ἤ δὲν ἀκούσαμε καὶ δὲν ξέρουμε; Οἱ ἅγιοι λένε πὼς εἶδαν τὸν Θεό. Ἀλλὰ ὑπάρχουν καὶ ἄνθρωποι ποὺ λένε ὅτι δὲν ὑπάρχει Θεός. Εἶναι φανερό πὼς μιλοῦν ἔτσι, γιατὶ δὲν Τὸν γνώρισαν· αὐτὸ ὅμως δὲν σημαίνει καθόλου πὼς ὁ Θεὸς δὲν ὑπάρχει. Οἱ ἅγιοι μιλοῦν γιὰ πράγματα ποὺ πραγματικὰ εἶδαν καὶ γνωρίζουν. Δὲν λένε, γιὰ παράδειγμα, πὼς εἶδαν ἕνα ἄλογο μήκους ἑνὸς χιλιομέτρου ἤ ἕνα πλοῖο δέκα χιλιομέτρων, ποὺ δὲν ὑπάρχουν. Κι ἐγὼ νομίζω, πώς, ἂν δὲν ὑπῆρχε Θεός, δὲν θὰ μιλοῦσαν κἄν γι᾿ Αὐτὸν στή γῆ. Οἱ ἄνθρωποι ὅμως θέλουν νὰ ζοὺν σύμφωνα μὲ τὸ δικὸ τους θέλημα καὶ γι᾿ αὐτὸ λένε πώς δὲν ὑπάρχει Θεός, βεβαιώνοντας ἔτσι μᾶλλον πώς ὑπάρχει. Ὅλων τῶν λαῶν ἡ ψυχὴ αἰσθανόταν πὼς ὑπάρχει ὁ Θεός, ἂν καὶ δὲν ἤξεραν νὰ λατρεύουν τὸν ἀληθινὸ Θεό. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ὅμως δίδαξε πρῶτα τοὺς προφῆτες, ἔπειτα τοὺς ἀποστόλους, ὕστερα τοὺς ἁγίους πατέρες καὶ ἐπισκόπους μας, κι ἔτσι ἔφτασε ὡς ἐμᾶς ἡ ἀληθινὴ πίστη. Ἐμεῖς γνωρίσαμε τὸν Κύριο μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Καὶ ὅταν Τὸν γνωρίσαμε, τότε στερεώθηκε σ’ Αὐτὸν ἡ ψυχὴ μας. Γνωρίστε, λαοί, ὅτι πλαστήκαμε γιὰ νὰ δοξάζουμε τὸν οὐράνιο Θεό, καὶ νὰ μὴν προσκολλᾶστε στὴ γῆ, γιατὶ ὁ Θεὸς εἶναι Πατέρας μας καὶ μᾶς ἀγαπάει σὰν πολυπόθητα παιδιὰ Του. ῞Οποιος δὲν γνωρίζει τὴ χάρη, δὲν τὴν ἐπιζητεῖ. Οἱ ἄνθρωποι προσκολλήθηκαν στὴ γῆ, γι᾿ αὐτὸ οἱ πιὸ πολλοὶ δὲν ξέρουν πὼς τίποτα τὸ γήινο δὲν μπορεῖ νὰ συγκριθεῖ μὲ τὴ γλυκύτητα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
*
Πολλοὶ φιλονικοῦν γιὰ τὴν πίστη - καὶ δὲν ὑπάρχει τέλος σ᾿ αὐτές τὶς φιλονικίες-, ἐνῶ, ἀντὶ νὰ φιλονικοῦμε, πρέπει να προσευχόμαστε μόνο στόν Θεὸ καὶ τὴν Παναγία, καὶ ὁ Κύριος θὰ μᾶς δώσει τὸ φωτισμὸ χωρὶς φιλονικίες, καὶ μάλιστα γρήγορα. Πολλοὶ μελέτησαν ὅλες τὶς θρησκεῖες, ἀλλὰ δὲν γνώρισαν τὴν ἀληθινὴ πίστη ὅπως πρέπει. ῞Οποιος ὅμως προσεύχεται στὸ Θεὸ μὲ ταπείνωση νὰ τὸν φωτίσει, σ᾿ αὐτὸν ὁ Κύριος θὰ δώσει νὰ μάθει πόσο ἀγαπάει τὸν ἄνθρωπο. Οἱ ὑπερόπτες ἐλπίζουν να μάθουν τὰ πάντα μὲ τὸν νοῦ τους, ἀλλὰ ὁ Θεὸς τοὺς ἔθεσε ὅρια.
*
Ὁ Κύριος εἶπε: «Ὅπου εἰμὶ ἐγώ, ἐκεῖ καὶ ὁ διάκονος ὁ ἐμὸς ἔσται... ἵνα θεωρῇ τὴν δόξαν τὴν ἐμήν» (πρβλ. Ἰώ. 12,
*
Ὢ ἀδελφοί, σᾶς παρακαλῶ καὶ σᾶς ἱκετεύω στὸ ὄνομα τῆς εὐσπλαχνίας τοῦ Θεοῦ: Πιστεύετε στὸ Εὐαγγέλιο καὶ στὴ μαρτυρία τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας, καὶ τότε θὰ γευθεῖτε, ἤδη ἀπ᾿ αὐτὴ τὴ γὴ, τὴ μακαριότητα τοῦ παραδείσου. Ἀληθινά, ἡ βασιλεῖα τοῦ Θεοῦ εἶναι μέσα μας: Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ χαρίζει στὴν ψυχὴ τὸν παράδεισο. Πολλοὶ πρίγκιπες καὶ ἄρχοντες ἐγκατέλειψαν τοὺς θρόνους τους, ὅταν γνώρισαν τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Κι αὐτὸ εἶναι εὐνόητο, γιατὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ εἶναι φλογερή. Μὲ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἡ χαρὰ τῆς ψυχῆς φτάνει ὡς τὰ δάκρυα, καὶ τίποτα ἐπίγειο δὲν μπορεῖ νὰ συγκριθεῖ μαζὶ της. Πόσο εὐτυχισμένοι εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοί! Τὶ Θεὸ ἔχουμε! Εἶναι ἀξιολύπητοι ὅσοι δὲν γνώρισαν τὸν Θεό. Αὐτοὶ δὲν βλέπουν τὸ αἰώνιο φῶς, καὶ μετὰ τὸ θάνατο πορεύονται στὸ αἰώνιο σκοτάδι. Αὐτὸ τὸ ξέρουμε, γιατὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα πληροφορεῖ μέσα στὴν Ἐκκλησία τοὺς ἁγίους γιὰ τό τί ὑπάρχει στὸν οὐρανὸ καὶ τὶ στὸν ᾄδη. Ὤ, πόσο ἀξιολύπητοι εἶναι οἱ πλανεμένοι ἄνθρωποι! Αὐτοὶ δὲν μποροῦν νὰ ξέρουν τὶ εἶναι ἡ ἀληθινὴ χαρά. Μερικὲς φορὲς διασκεδάζουν καὶ γελοῦν, ἀλλὰ τὸ γέλιο καὶ ἡ ἀπολαύση, ποὺ δοκιμάζουν, θὰ μεταβληθοῦν σὲ θρῆνο καὶ θλίψη. Δικὴ μας χαρὰ εἶναι ὁ Χριστός. Μὲ τὰ πάθη Του μᾶς ἔγραψε στὸ βιβλίο τῆς ζωῆς, καὶ στὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν θὰ εἴμαστε αἰώνια μὲ τὸν Θεὸ καὶ θὰ βλέπουμε τὴ δόξα Του καὶ θὰ εὐφραινόμαστε μαζὶ Του. Ἡ χαρὰ μας εἶναι τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Εἶναι τόσο γλυκὸ καὶ εὐχάριστο! Αὐτὸ μαρτυρεῖ στὴν ψυχὴ γιὰ τὴ σωτηρία.
*
Τὰ ἐπίγεια μαθαίνονται μὲ τὴν ἐπίγεια διάνοια, ἐνῶ ὁ Θεὸς καὶ ὅλα τὰ ἐπουράνια γνωρίζονται μόνο μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Γι’ αὐτὸ παραμένουν ἀπρόσιτα στο νοῦ ποὺ δὲν ἀναγεννήθηκε.
Τὶ μᾶς ἐμποδίζει νὰ γνωρίσουμε τὸν Θεὸ
Ἡ ἀπιστία προέρχεται ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια. Ὁ ὑπερήφανος ἰσχυρίζεταί πὼς θὰ γνωρίσει τὰ πάντα μὲ τὸ νοῦ του καὶ τὴν ἐπιστήμη, ἀλλὰ ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ παραμένει ἀνέφικτη γι᾿ αὐτόν, γιατὶ ὁ Θεὸς γνωρίζεται μόνο μὲ ἀποκάλυψη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
*
Ὁ Κύριος ἀποκαλύπτεται στὶς ταπεινὲς ψυχές. Σ' αὐτὲς δείχνει τὰ ἔργα Του, ποὺ εἶναι ἀκατάληπτα γιὰ τὸ νοῦ μας. Μὲ τὸν φυσικὸ μας νοῦ μποροῦμε νὰ γνωρίσουμε μόνο τὰ γήινα πράγματα, κι αὐτὰ μερικῶς, ἐνῶ ὁ Θεὸς καὶ ὅλα τὰ οὐράνια γνωρίζονται μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Μερικοὶ μοχθοῦν σ΄ ὅλη τοὺς τὴ ζωὴ γιὰ νἀ μάθουν τί ὑπάρχει στὸν ἥλιο ἤ στἠ σελήνη ἤ κάτι παρόμοιο, ἀλλ' αὐτὰ δὲν ὠφελοῦν τὴν ψυχή. Ἂν ὅμως προσπαθούσαμε νὰ γνωρίσουμέ τὶ ὑπάρχει μέσα στὸν ἄνθρωπο, τότε θὰ βλέπαμε στὴν ψυχὴ τοῦ ἁγίου τὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, ἐνῶ στὴν ψυχὴ τοῦ ἁμαρτωλοῦ σκοτάδι καὶ κολάση. Καὶ εἶναι ὠφέλιμο νὰ τὸ ξέρουμε, γιατὶ θὰ εἴμαστε αἰώνια εἴτε στὴ βασιλεία εἴτε στὴν κολάση.
*
Ὁ νωθρὸς στὴν προσευχὴ ἐξετάζει μὲ περιέργεια τὰ πάντα, ὅσα βλέπει στὴ γῆ καὶ στὸν οὐρανό, ἀλλὰ δὲν γνωρίζει ποιὸς εἶναι ὁ Κύριος οὔτε προσπαθεῖ νὰ τὸ μάθει. Κι ὅταν ἀκούει διδασκαλία γιὰ τὸν Θεό, λέει: "Μὰ πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ γνωρίσουμε τὸν Θεό; Κι ἐσὺ ἀπὸ ποῦ Τὸν γνωρίζεις;". Θὰ σοῦ πῶ: Μαρτυρεῖ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, Αὐτὸ γνωρίζει καὶ μᾶς διδάσκει." ᾿Αλλὰ μήπως τὸ Πνεῦμα εἶναι ὀρατό;". Οἱ ἀπόστολοι Τὸ εἶδαν νὰ κατεβαίνει σὲ πύρινες γλῶσσες, κι ἐμεῖς Τὸ αἰσθανόμαστε μέσα μας. Εἶναι γλυκύτερο ἀπὸ καθετὶ γήινο. Αὐτὸ γεύονταν οἱ προφῆτες καὶ μιλοῦσαν στόν λαό, καὶ ὁ λαὸς τοὺς πρόσεχε. Οἱ ἅγιοι ἀπόστολοι ἔλαβαν Ἅγιο Πνεῦμα καὶ κήρυξαν σωτηρία στὸν κόσμο χωρὶς νὰ φοβοῦνται τίποτα, γιατὶ τοὺς ἐνίσχυε αὐτὸ τὸ Πνεῦμα. Τὸ ἴδιο καὶ οἱ μάρτυρες καὶ οἱ ἀσκητὲς πήγαιναν χαρούμενοι στὸ μαρτύριο καὶ τὴν κακοπάθεια. Γιατὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, τὸ ἀγαθὸ καὶ γλυκύ, ἕλκει τὴν ψυχὴ στὴν ἀγάπη τοῦ Κυρίου. Κι ἔτσι ἡ ψυχή, χάρη στὴ γλυκύτητα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, δὲν φοβᾶται τὰ βασανιστήρια.
*
Πολλοὶ ἄνθρωποι λένε σήμερά πὼς δὲν ὑπάρχει Θεός. Μιλοῦν ἔτσι γιατὶ στὴν καρδία τους ζεῖ ὑπερήφανο πνεῦμα, ποὺ τοὺς ὑποβάλλει ψέματα ἐναντίον τῆς Ἀληθείας καὶ τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Θεοῦ. Νομίζουν πὼς εἶναι σοφοί, ἐνῶ στὴν πραγματικότητα δὲν ἀντιλαμβάνονται κἄν ὅτι τέτοιοι λογισμοὶ δὲν εἶναι δικοὶ τους, ἀλλὰ προέρχονται ἀπὸ τὸν ἐχθρό. Ἂν ὅμως κανεὶς τοὺς δεχθεῖ στὴν καρδία του καὶ τοὺς ἀγαπήσει, τότε γίνεται συγγενὴς μὲ τὸ πονηρὸ πνεῦμα. Καὶ εἴθε νὰ μὴ δώσει ὁ Θεὸς σὲ κανένα νὰ πεθάνει σὲ τέτοια καταστάση. Ἀντίθετα, στὴν καρδία τῶν ἁγίων ζεῖ ἡ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποὺ τοὺς κάνει συγγενεῖς τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἅγιοι νιώθουν ὁλοκάθαρα πὼς εἶναι πνευματικὰ παιδιὰ τοῦ οὐρανίου Πατέρα, καὶ γι᾿ αὐτὸ λένε: "Πάτερ ἡμῶν...".
*
Ἡ ὑπερηφάνεια ἐμποδίζει τὴν ψυχὴ να μπεῖ στὸ δρόμο τῆς πίστεως. Στὸν ἄπιστο δίνω μία συμβουλή. Ἂς πεῖ: "Κύριε, ἂν ὑπάρχεις, φώτισε με, καὶ θὰ Σὲ ὑπηρετήσω μ᾿ ὅλη μου τὴν καρδιὰ καὶ μ᾿ ὅλη μου τὴν ψυχή". Καὶ ὁ Κύριος θὰ φωτίσει ὁπωσδήποτε μία τέτοια ταπεινὴ σκέψη καὶ προθυμία γιὰ τὴν ὑπηρεσία τοῦ Θεοῦ. Δὲν πρέπει ὅμως νὰ λέει: "Ἂν ὑπάρχεις, παίδεψε μέ". Γιατὶ ἂν ἔρθει ἡ τιμωρία, εἶναι δυνατὸ να μὴ βρεῖ τὴ δύναμη νὰ εὐχαριστήσει τὸν Θεὸ καὶ νὰ μετανοήσει. Ὅταν ὁ Κύριος σὲ φωτίσει, τότε ἡ ψυχή σου θὰ Τὸν αἰσθανθεῖ, θὰ αἰσθανθεῖ πὼς τὴν συγχώρησε καὶ τὴν ἀγαπάει. Θὰ τὸ μάθεις μὲ τὴν πεῖρα σου, καὶ ἡ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος θὰ μαρτυρεῖ στὴν ψυχὴ τὴ σωτηρία, καὶ θὰ θέλεις τότε νὰ διακηρύσσεις σ᾿ ὅλο τὸν κόσμο: "Πόσο πολὺ μᾶς ἀγαπάει ὁ Κύριος!" Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὅσο δὲν γνωρίζε τὸν Κύριο, Τὸν καταδίωκε. Ὅταν ὅμως Τὸν γνώρισε, τότε γύρισε σ΄ ὅλη τὴν οἰκουμένη κηρύσσοντας τὸν Χριστό. Γιὰ νὰ σωθεῖς, εἶναι ἀνάγκη νὰ ταπεινωθεῖς. Γιατὶ τὸν ὑπερήφανο, καὶ μὲ τὴ βία νὰ τὸν βάλεις στὸν παράδεισο, κι ἐκεῖ δὲν θὰ βρεῖ ἀνάπαυση. Κι ἐκεῖ δὲν θὰ εἶναι ἰκανοποιημένος καὶ θὰ λέει: "Γιατὶ δὲν εἶμαι ἐγὼ στὴν πρώτη θέση;". Ἀντίθετα, ἡ ταπεινὴ ψυχὴ εἶναι γεμάτη ἀγάπη καὶ δὲν ἐπιδιώκει πρωτεῖα, ἀλλὰ ἐπιθυμεῖ γιὰ ὅλους τὸ καλὸ καὶ εὐχαριστιέται μὲ ὅλα.
*
Δείξαμε μεγάλη ἀμέλεια καὶ δὲν καταλαβαίνουμε πιὰ ἂν ὑπάρχει ἡ κατὰ Χριστὸν ταπείνωση καὶ ἀγάπη. Βέβαια, ἡ ταπείνωση αὐτὴ καὶ ἡ ἀγάπη γίνονται γνωστὲς μόνο μὲ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἐμεῖς ὅμως δὲν ξέρουμε ὅτι, γιὰ νὰ προσελκύσουμε τὴ χαρη κοντὰ μας, πρέπει νὰ τὴν ποθήσουμε μ' ὅλη μας τὴν ψυχή. Ἄλλα πῶς θὰ ποθήσουμε κάτι ποὺ δὲν τὸ γνωρίζουμε καθόλου; Καὶ ὅμως, ὅλοι μας τὴ γνωρίζουμε τὴ χάρη, ἔστω καὶ λίγο, γιατὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα κινεῖ κάθε ψυχὴ στὴν ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ. Ὤ, πῶς πρέπει να παρακαλοῦμε τὸν Κύριο να δώσει στὴν ψυχὴ τὸ ταπεινὸ Ἅγιο Πνεῦμα! Ἡ ταπεινὴ ψυχὴ ἔχει μεγάλη ἀνάπαυση, ἐνῶ ἡ ὑπερήφανη βασανίζει ἡ ἴδια τὸν ἑαυτὸ της. Ὁ ὑπερήφανος δὲν γνωρίζει τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ βρίσκεται μακριὰ Του. Ὑπερηφανεύεται πὼς εἶναι πλούσιος ἤ ἐπιστήμων ἤ ἔνδοξος, μὰ δὲν ξέρει τὴν τραγικότητα τῆς φτώχειας καὶ τῆς ἀπωλείας του, ἀφοῦ δὲν γνώρισε τὸν Θεό. Ἀπεναντίας, ἐκεῖνον ποὺ ἀγωνίζεται ἐναντίον τῆς ὑπερηφάνειας, τὸν βοηθάει ὁ Κύριος νὰ νικήσει αὐτὸ τὸ πάθος.
*
Εἶναι ἀδύνατο ν' ἀγαπήσουμε καὶ νὰ γνωρίσουμε τὸν Κύριο, ἂν δὲν ζήσουμε σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολὲς Του. Ὁ ἄνθρωπος ὅμως ἀπὸ μόνος του εἶναι ἀνίκανος να τηρήσει τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ. Γι' αὐτὸ ὁ Ἰησοῦς εἶπε: «Αἰτεῖτε, καὶ δοθήσεται ὑμῖν" (Ματθ. 7, 7). Ἂν δὲν ζητᾶμε, βασανίζουμε μόνοι μας τὸν ἑαυτὸ μας καὶ χάνουμε τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
*
Στὸν ἀγῶνα μας πρέπει νὰ εἴμαστε ἀνδρεῖοι. Ὁ Κύριος ἀγαπάει τὴν ἀνδρεία καὶ συνετὴ ψυχή. Ἂν δὲν ἔχουμε ἀνδρεία καὶ συνέση, τότε πρέπει νὰ τὰ ζητᾶμε ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ νὰ ὑπακοῦμε στοὺς πνευματικούς, γιατὶ σ΄ αὐτοὺς ζεῖ ἡ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ ἄνθρωπος μάλιστα, ποὺ ὁ νοῦς τοῦ ἔπαθε βλάβη ἀπὸ δαιμονικὴ ἐνέργεια, ἰδίως αὐτὸς πρέπει να ὑπακούει στὸν πνευματικὸ καὶ νὰ μὴν ἐμπιστεύεται καθόλου τὸν ἑαυτὸ του. Οἱ ψυχικὲς συμφορὲς μᾶς ἔρχονται ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια, ἐνῶ τὶς σωματικές τὶς παραχωρεῖ πολλὲς φορὲς ὁ Θεὸς ἀπὸ ἀγάπη γιὰ μᾶς, ὅπως ἔγινε μὲ τὸν πολύαθλο Ἰώβ. Εἶναι πολὺ δύσκολο νὰ διαγνώσεις μέσα σου τὴν ὑπερηφάνεια. Νὰ ὅμως μερικὰ συμπτώματα: Ἂν σὲ προσβάλλουν δαίμονες ἤ σὲ βασανίζουν κακοὶ λογισμοί, αὐτὸ σημαίνει πώς δὲν ἔχεις ταπείνωση. Γι' αὐτό, ἔστω κι ἂν δὲν ἀντιλήφθηκες τὴν ὑπερηφάνειά σου, ταπεινώσου. Ἂν εἶσαι ὀξύθυμος ἤ, ὅπως λένε, νευρικός, αὐτὸ εἶναι ἀληθινὴ συμφορά. Κι ἂν πάσχεις ἀπὸ παροξυσμοὺς καὶ φοβίες, θὰ γιατρευτεῖς μὲ τἠ μετάνοια, μὲ τὸ ταπεινὸ φρόνημα καὶ μὲ τὴν ἀγάπη γιὰ τὸν ἀδελφό σου, ἄκομα καὶ γιὰ τοὺς ἐχθρούς. ῞Οποιος δὲν ἀγαπάει τοὺς ἐχθρούς, σὲ αὐτὸν δὲν ἔχει κατοικήσει ἀκόμα ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ.
*
Στην πλάνη πέφτει κανεὶς εἴτε ἀπὸ ἀπειρία εἴτε ἀπὸ ὑπερηφάνεια. Κι ἂν εἶναι ἀπὸ ἀπειρία, ὁ Κύριος θεραπεύει γρήγορα αὐτόν ποὺ πλανήθηκε. Ἂν ὅμως εἶναι ἀπὸ ὑπερηφάνεια, τότε θὰ ὑποφέρει γιὰ πολὺν καιρὸ ἡ ψυχή, ὥσπου νἀ μάθει τὴν ταπείνωση, καὶ τότε θὰ θεραπευθεῖ ἀπὸ τὸν Κύριο. Στὴν πλάνη πέφτουμε, ὅταν νομίζουμε πώς εἴμαστε πιὸ συνετοὶ καὶ ἔμπειροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους, ἀκόμα κι ἀπὸ τὸν πνευματικὸ μας πατέρα. Ἔτσι σκέφτηκα κι ἐγὼ μὲ τὴν ἀπειρία μου, καὶ γι᾿ αὐτὸ ὑπέφερα. Εὐχαριστῶ βαθιὰ τὸν Θεό, γιατὶ ἔτσι μὲ ταπείνωσε, μὲ νουθέτησε καὶ δὲν πῆρε τὸ ἔλεός Του ἀπὸ μένα. Καὶ τώρα σκέφτομαί πὼς χωρὶς ἐξομολογήση στὸν πνευματικὸ δὲν εἶναι δυνατὸ ν᾿ ἁπαλλαγοῦμε ἀπὸ τὴν πλάνη, γιατὶ στὸν πνευματικὸ ἔδωσε ὁ Θεὸς τὴ χάρη τοῦ "δεσμεῖν καὶ λύειν".
Ἡ κοινωνία μὲ τὸ Θεὸ
῞Οποιος ἀγαπάει τὸν Κύριο, σκέφτεται πάντα Ἐκεῖνον. Ἡ θύμηση τοῦ Θεοῦ γεννάει τὴν προσευχή. Ἂν δὲν θυμᾶσαι τὸν Κύριο, τότε καὶ δὲν θὰ προσεύχεσαι· καὶ χωρὶς τὴν προσευχή, δὲν θὰ παραμείνει ἡ ψυχὴ στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, γιατὶ ἡ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἔρχεται μὲ τὴν προσευχή. Ἡ προσευχὴ προφυλάσσει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, γιατὶ ὁ νοῦς, ὅταν προσεύχεσαι, εἶναι ἀπασχολημένος μὲ τὸν Θεὸ καὶ στέκεται μὲ ταπεινὸ Πνεῦμα ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, τὸν Ὁποῖο γνωρίζει ἡ ψυχὴ τοῦ προσευχομένου. Ὁ ἀρχάριος ὅμως χρειάζεται χειραγωγό, ἐπειδὴ ἡ ψυχή, πρὶν ἔρθει ἡ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἔχει μεγάλο πόλεμο ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν καὶ δεν μπορεὶ να διακρίνει ἡ ἴδια, ἂν ἡ γλυκύτητά που δοκιμάζει, προέρχεται ἀπὸ τὸν ἐχθρό. Αὐτὸ μπορεῖ νὰ τὸ διακρίνει μόνο ἐκεῖνός ποὺ γεύθηκε ὁ ἴδιος τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Αὐτὸς ἀναγνωρίζει τὴ χαρη κατὰ τή γεύση. Ὁποῖος θέλει νὰ ἀσκεῖ τὴν προσευχὴ χωρὶς χειραγωγὸ καί, μέσα στὴν ὑπερηφάνειά του, φαντάζεται ὅτι μπορεῖ νὰ τὴ διδαχθεῖ ἀπὸ τὰ βιβλία, αὐτὸς βρίσκεται κιόλας στὴν πλάνη. Τὸν ταπεινὸ ὅμως τὸν προστατεύει ὁ Κύριος· ἔτσι, ἂν πράγματι δὲν ὑπάρχει ἔμπειρος ὁδηγός, αὐτὸς καταφεύγει στὸν ὑπάρχοντα πνευματικό, καὶ ὁ Κύριος θὰ τὸν σκεπάσει χάρη στὴν ταπείνωσή του. Σκέψου ὅτι στὸν πνευματικὸ ζεῖ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, καὶ αὐτὸς θὰ σοῦ πεῖ τὸ ὠφέλιμο. Ἂν ὅμως σκεφτεῖς πὼς ὁ πνευματικὸς ζεῖ μὲ ἀμέλεια καὶ διερωτηθεῖς, "Πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ ἔχει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα;", θὰ ὑποστεὶς ἐξαιτίας αὐτῆς τῆς σκέψης σου μεγάλο πειρασμό, καὶ ὁ Κύριος θὰ σὲ ταπεινώσει καὶ θὰ ἐπιτρέψει να πέσεις σὲ κάποια πλάνη.Ἡ προσευχὴ δίνεται στὸν προσευχόμενο. Ἡ προσευχή ποὺ γίνεται μόνο ἀπὸ συνήθεια, χωρὶς καρδία συντριμμένη για τὶς ἁμαρτίες της, δεν εἶναι ἀρεστὴ στο Θεό.
*
Ὢ ἄνθρωπε, μάθε τὴν κατὰ Χριστὸν ταπείνωση, καὶ ὁ Κύριος θὰ σοῦ χαρίσει νὰ γευθεῖς τὴ γλυκύτητα τῆς προσευχῆς. Κι ἂν θέλεις νὰ προσεύχεσαι καθαρά, γίνε ταπεινός, γίνε ἐγκρατής, ἐξομολογήσου εἰλικρινὰ καὶ θὰ σὲ ἀγαπήσει ἡ προσευχή. Γίνε ὑπάκουος, ὑποτάξου εὐσυνείδητα στὶς ἀρχές, μεῖνε εὐχαριστημένος μὲ ὅλα, καὶ τότε ὁ νοῦς σου θὰ καθαριστεῖ ἀπὸ ματαίους λογισμούς. Νὰ θυμᾶσαι πὼς σὲ βλέπει ὁ Κύριος, γι᾿ αὐτὸ πρόσεχε, μήπως λυπήσεις μὲ κάτι τὸν ἀδελφό· μὴν τὸν κατακρίνεις καὶ μὴ τὸν στενοχωρήσεις οὔτε μ᾿ ἕνα βλέμμα, καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο θὰ σὲ ἀγαπήσει καὶ θὰ σὲ βοηθήσει σὲ ὅλα.
*
Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα μοιάζει πολὺ μὲ ἀγαπημένη, γνήσια μητέρα. Ἡ μητέρα ἀγαπάει τὸ παιδὶ της καὶ πονάει γι᾿ αὐτό. Ἔτσι καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα σπλαχνίζεται, συγχωρεῖ, θεραπεύει, νουθετεῖ καὶ χαροποιεῖ. Καὶ ἀναγνωρίζεται τὸ Ἅγιο Πνεῦμα στὴν ταπεινὴ προσευχή.
*
Ὁποῖος ἀγαπάει τοὺς ἐχθρούς, αὐτὸς γρήγορα θὰ γνωρίσει τὸν Κύριο μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. ῞Οποιος ὅμως δὲν τοὺς ἀγαπάει – γι᾿ αὐτὸν δὲν θέλω οὔτε κἄν νὰ γράψω. Ὅμως τὸν λυπᾶμαι, γιατὶ βασανίζει τὸν ἑαυτὸ του καὶ τοὺς ἄλλους καὶ δὲν θὰ γνωρίσει τὸν Κύριο.
*
Στις ἐκκλησίες τελοῦνται οἱ ἱερὲς ἀκολουθίες καὶ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ κατοικεῖ σ᾿ αὐτές. Ἡ ψυχή, ὡστόσο, εἶναι ὁ καλύτερος ναὸς τοῦ Θεοῦ, καὶ ὅποιος προσεύχεται ἐσωτερικά, γι᾿ αὐτὸν ὅλος ὁ κόσμος ἔγινε ναὸς τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸ ὅμως δὲν εἶναι γιὰ ὅλους. Πολλοὶ προσεύχονται προφορικὰ ἤ προτιμοῦν νὰ προσεύχονται μὲ βιβλία. Καὶ αὐτὸ καλὸ εἶναι καὶ ὁ Κύριος δέχεται τὴν προσευχὴ τους. Ἂν ὅμως κανεὶς προσεύχεται καὶ σκέφτεται ἄλλα πράγματα, ὁ Κύριος δὲν εἰσακούει αὐτὴ τὴν προσευχή.
*
Ἡ ἀδιάλειπτη προσευχὴ προέρχεται ἀπὸ τὴν ἀγάπη καὶ χάνεται ἐξαιτίας τῆς κατακρίσεως, τῆς ἀργολογίας καὶ τῆς ἀκρατείας. ῞Οποιος ἀγαπάει τὸν Θεό, αὐτὸς μπορεῖ νὰ Τὸν σκέφτεται μέρα καὶ νύχτα, γιατὶ τὸ ν᾿ ἀγαπᾶς τὸν Θεὸ καμιὰ ἐργασία δὲν τὸ παρεμποδίζει.
Ἡ ἀληθινὴ ἐλευθερία
Ὅλοι μας ταλαιπωρούμαστε στὴ γῆ καὶ ζητᾶμε ἐλευθερία, μὰ λίγοι ξέρουν τί εἶναι ἡ ἐλευθερία καί ποῦ βρίσκεται. Κι ἐγὼ θέλω ἐπίσης ἐλευθερία καὶ τὴν ἀναζητῶ μέρα καὶ νύχτα. Ἔμαθα πὼς βρίσκεται κοντὰ στὸ Θεὸ καὶ δίνεται ἀπ᾿ Αὐτὸν σ᾿ ὅσους ἔχουν ταπεινὴ καρδία, σ᾿ ὅσους μετανόησαν καὶ ἔκοψαν τὸ θέλημὰ τους ἐνώπιον τοῦ Κυρίου. Σ’ ὁποῖον μετανοεῖ, ὁ Θεὸς δίνει τὴν εἰρήνη Του καὶ τὴν ἐλευθερία νὰ Τὸν ἀγαπάει. Γιατὶ δὲν ὑπάρχει τίποτα πολυτιμότερο στὸν κόσμο ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ πλησίον. Σ᾿ αὐτὰ βρίσκει ἡ ψυχὴ ἀνάπαυση καὶ χαρά.
*
Ἡ καρδία μου πονάει για ὅλο τὸν κόσμο καὶ προσεύχομαι μὲ δάκρυα γι᾿ αὐτόν, νὰ μετανοήσουν ὅλοι καὶ νὰ γνωρίσουν τὸν Θεό, νὰ ζήσουν μὲ ἀγάπη καὶ νὰ γευθοῦν τὴ γλυκύτητα τῆς ἐλευθερίας τοῦ Θεοῦ. Ὤ, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, προσευχηθεῖτε καὶ κλάψτε για τὶς ἁμαρτίες σας, γιὰ νὰ σᾶς συγχωρήσει ὁ Κύριος. Ὅπου ὑπάρχει ἄφεση ἁμαρτιῶν, ἐκεῖ βρίσκεται ἡ ἐλευθερία τῆς συνειδήσεως καὶ ἡ ἀγάπη, ἔστω καὶ λίγη.
*
Ὁ Κύριος μας ἔδωσε τὴν ἐντολὴ να ἀγαπᾶμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀληθινὴ ἐλευθερία: ἡ ἀγάπη γιὰ τὸν Θεὸ καὶ τὸν πλησίον. ᾿Εδῶ βρίσκεται καὶ ἡ ἐλευθερία καὶ ἡ ἰσότητα. Στὴν κοσμικὴ τάξη εἶναι ἀδύνατο να ὑπάρξει ἰσότητα- αὐτὸ ὅμως δὲν ἔχει σημασία γιὰ τὴν ψυχή. Δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ὁ καθένας βασιλιὰς ἤ ἄρχοντας, πατριάρχης ἤ ἡγούμενος ἤ διοικητής. Μπορεῖ ὅμως ὁ καθενάς, σὲ ὅποια τάξῃ κι ἂν ἀνήκει, ν᾿ ἀγαπάει τὸν Θεὸ καὶ νὰ εἶναι εὐάρεστος σ᾿ Ἐκεῖνον- κι αὐτὸ εἶναι τὸ σπουδαῖο. Καὶ ὅσοι ἀγαποῦν περισσότερο τὸν Θεὸ στὴ γῆ, θὰ ἔχουν περισσοτέρη δόξα στὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν καὶ θὰ εἶναι πιὸ κοντὰ στὸν Κύριο. Ὁ καθένας θὰ δοξαστεῖ κατὰ τὸ μέτρο τῆς ἀγάπης του.
*
Ἡ θεία χαρη δὲν ἀφαιρεῖ τὴν ἐλευθερία, ἀλλὰ συνεργεῖ μόνο στὴν ἐκπλήρωση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ. Ὁ Ἀδὰμ βρισκόταν στὴν κατάσταση τῆς χάριτος, ἀλλὰ δὲν τοῦ ἀφαιρέθηκε τὸ αὐτεξούσιο. Οἱ ἄγγελοι παραμένουν ἐπίσης στὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἀλλὰ δὲν τοὺς ἔχει ἀφαιρεθεῖ ἡ ἐλεύθερη βουλήσῃ.
*
Ὁ Κύριος ἔδωσε στὴ γῆ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα· καὶ ὅσοι τὸ ἔλαβαν, αἰσθάνονται τὸν παράδεισο μέσα τους.Ἴσως πεῖς: "Γιατὶ λοιπὸν δὲν ἔχω κι ἐγὼ μία τέτοια χάρη;". Ἐπειδὴ ἐσὺ δεν παραδόθηκες στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ ζεῖς σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλημα.
*
Παρατηρῆστε ἐκεῖνον ποὺ ἀγαπάει τὸ θέλημά του: Δὲν ἔχει ποτὲ εἰρήνη στὴν ψυχὴ του καὶ δεν εὐχαριστιέται μὲ τίποτα. Γι' αὐτὸν ὅλα γίνονται ὅπως δὲν θὰ ἔπρεπε. ῞Οποιος ὅμως δόθηκε ὁλοκληρωτικὰ στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἔχει τὴν καθαρὴ προσευχὴ καὶ ἡ ψυχὴ του ἀγαπάει τὸν Κύριο.
*
Ἔτσι δόθηκε στὸν Θεὸ ἡ Ὑπεραγία Παρθένος: "Ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμα σου" (Λουκ. 1, 38). Ἂν λέγαμε κι ἐμεῖς, "Ἰδοὺ ὁ δοῦλος Κυρίου· γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμά σου", τότε τὰ εὐαγγελικὰ λόγια τοῦ Κυρίου θὰ ζοῦσαν στὶς ψυχὲς μας, ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ θὰ βασίλευε σ΄ ὅλο τὸν κόσμο καὶ ἡ ζωὴ στὴ γῆ θὰ ἦταν ἀπερίγραπτα ὡραία. Ἀλλὰ μολονότι τὰ λόγια τοῦ Κυρίου ἀκούγονται τόσους αἰῶνες σ΄ ὅλη τὴν οἰκουμένη, οἱ ἄνθρωποι δὲν τὰ καταλαβαίνουν καὶ δὲν θέλουν νὰ τὰ παραδεχθοῦν. ῞Οποιος ὅμως ζεῖ σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, αὐτὸς θὰ δοξαστεῖ καὶ στον οὐρανὸ καὶ στὴ γῆ.
(Ἀπὸ τῇ σειρὰ τῶν φυλλαδίων «Η ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ» τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου ᾿Ωρωποῦ- Αττική
Διαδίκτυο: http://pneumatikotita.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου