"Συναφειακὴ θεολογία" ἤ θεολογία τῆς συμφορᾶς;

 

πππ

 Τὸ σύνθημά του ἦταν: «Μπροστὰ μὲ τοὺς Πατέρες»! Οἱ σημερινοὶ θεολογοῦντες φωνάζουν: «Πέρα ἀπὸ τοὺς Πατέρες»! Ἀλλὰ πέρα ἀπὸ τοὺς Πατέρες εἶναι τὸ χάος, ἡ πλάνη. Τόσο δύσκολο εἶναι νὰ γίνει ἀντιληπτὸ αὐτό;

 περιοδ. «Ο ΣΩΤΗΡ»

 

ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ… ΣΥΜΜΙΞΕΩΣ

ΣΧΟΛΙΟΝ «Χ.Β.»: Δὲν μᾶς φτάνει ἡ ἐξωγενὴς «οἰκονομικὴ κρίση» καὶ τὰ πολλαπλᾶ προβλήματα τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας, ἔχουμε ἀπὸ πάνω καὶ τὶς «λειτουργικὲς μεταφράσεις», τὴν «ἀδιανόητη» ἐπίθεση ἐναντίον τῆς «Φιλοκαλίας», τοὺς οἰκουμενιστικοὺς ἀσπασμούς, τὸν χλευασμὸ τῶν «ὀμολογιακῶν φραγμῶν», τὴν μετάληψη ὄστιας ἀπὸ ὀρθόδοξο κληρικὸ καὶ βεβαίως τὴν «θεολογία τῆς συναφείας». Ἕνα ὑπέροχο (!) χαρμάνι ἀσαφείας ἢ μᾶλλον συναφείας, συμπλοκῆς, συγκράσεως καὶ συμμίξεως μὲ τὸν κόσμο καὶ τὸ φρόνημα τοῦ κόσμου. Ἕνα ἀφηνιασμένο ἰδεολογικὸ ρεῦμα ποὺ ἔχει βαλθεῖ νὰ σαρώσει τὴν Παράδοση, δηλ. τὸν ἴδιο τὸν Κύριο καὶ Σωτῆρα Χριστό, πυροβολώντας κάθε παραδεδομένη ἐκκλησιαστικὴ δομή, ἀρχὴ καὶ ἀντίληψη. Ἡ κατωτέρω ἀναλυτικὴ ἐπισήμανση τοῦ περιοδ. «Ο ΣΩΤΗΡ» εἶναι σοβαρότατη.

Θεολογία τῆς συναφείας ἢ ἀθεολογησία;

Ἀκούγεται ἀπίστευτο, εἶναι ὅμως ἀληθινό! Κάποιοι «θεολόγοι» τῶν καιρῶν μας, ἀφοῦ ἐξάντλησαν κάθε μέθοδο ἐντυπωσιασμοῦ τῶν ἀνθρώπων, ἐπιχειροῦν τώρα ἕνα προκλητικὸ βῆμα στὴ θεολογική τους σκέψη: Ὁμιλοῦν γιὰ νέο εἶδος θεολογίας, τὴν ὁποία τοποθετοῦν πάνω καὶ πέρα ἀπὸ τὴν πατερικὴ θεολογία καὶ τὴν ὀνομάζουν «συναφειακὴ θεολογία».
Τί σημαίνει ὁ ὅρος «συναφειακὴ θεολογία»; Σύμφωνα μὲ τὴν ἑρμηνεία ποὺ δίνουν οἱ ἴδιοι, σημαίνει τὸ νὰ βρίσκεται ἡ θεολογικὴ σκέψη σὲ ἐπαφὴ (συνάφεια) μὲ τὰ σύγχρονα προβλήματα. Τὰ σημερινὰ προβλήματα, λένε, διαφέρουν πολὺ ἀπὸ αὐτὰ ποὺ ἀντιμετώπισαν οἱ Πατέρες στὴν ἐποχή τους- ἑπομένως δὲν μποροῦμε νὰ τὰ ἀντιμετωπίσουμε μὲ τὴν πατερικὴ θεολογία- χρειαζόμαστε μία σύγχρονη θεολογικὴ σκέψη! Χρειαζόμαστε τὴν θεολογία τῆς «συναφείας»! Ὁ προβληματισμὸς αὐτὸς ἀναδείχθηκε κυρίως σὲ διεθνὲς συνέδριο ποὺ διοργανώθηκε ἀπὸ τὴν Ἀκαδημία Θεολογικῶν Σπουδῶν στὸν Βόλο, συνεχίζεται ὅμως μὲ σχετικὲς δημοσιεύσεις σὲ θεολογικὰ περιοδικά.
Μελετώντας τὰ σχετικὰ κείμενα διαπιστώνει κανεὶς καὶ μία πρωτοφανῆ ἐπίθεση κατὰ τοῦ κορυφαίου Ρώσου θεολόγου π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ, ὁ ὁποῖος πρὸ ἀρκετῶν δεκαετιῶν εἶχε ρίξει τὸ σύνθημα «ἐπιστροφὴ στὴ θεολογία τῶν Πατέρων», μίλησε γιὰ ἀνάγκη «νεοπατερικῆς συνθέσεως» (δηλαδὴ γιὰ θεολογικὴ δημιουργία ποτισμένη ἀπὸ τὸ πνεῦμα τῶν Πατέρων) καὶ ὑποστήριξε σταθερὰ καὶ ἀποδεικτικὰ ὅτι «ὁ ἑλληνισμὸς ἀποτελεῖ αἰώνιο χαρακτηριστικὸ τοῦ Χριστιανισμοῦ».

Εἰδικὰ αὐτὸ τὸ τελευταῖο οἱ θεολόγοι τῆς «συναφείας» τὸ χαρακτήρισαν «ἀγκάθι» στὴ θεολογικὴ σκέψη τοῦ Φλωρόφσκυ. Φυσικὰ δὲν πρωτοτύπησαν, ἀφοῦ αὐτὸς ὑπῆρξε ὁ κυριότατος λόγος, γιὰ τὸν ὁποῖο τὸν πολέμησαν οἱ ἄλλοι ὁμοεθνεῖς του, ποὺ ἤθελαν νὰ ἐπιβάλουν πλήρη ἐκρωσισμὸ τῆς ὀρθόδοξης θεολογίας.
Ὅσον άφορᾶ στὸν κύριο προβληματισμό τους, εἶναι νὰ θλίβεται κανείς, διαπιστώνοντας τὴν ἀδιέξοδη πορεία ποὺ ἀκολουθοῦν καὶ ἡ ὁποία, ἀντὶ νὰ λύνει τὰ σύγχρονα προβλήματα, τὰ περιπλέκει περισσότερο καὶ δημιουργεῖ καὶ ἄλλα χειρότερα καὶ πιὸ πολὺ περιπεπλεγμένα καὶ ἀδιέξοδα! Μὲ πιὸ ἁπλὰ ἀλλὰ καὶ ξεκάθαρα λόγια: Ἡ θεολογία τῆς «συναφείας» εἶναι στὴν οὐσία ἀθεολογησία καὶ εἶναι καθαρὰ προτεσταντικῆς προελεύσεως· δηλαδὴ πλάνη!

Μήπως εἶναι ὑπερβολικὸς ἕνας τέτοιος χαρακτηρισμός;

Ἡ ἐπικαιρότητα τῆς πατερικῆς θεολογίας

Ἀπάντηση πειστικότατη στὸ παραπάνω ἐρώτημα δίνει ἕνα ἐξαίρετο κείμενο τοῦ μεγάλου θεολόγου π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ, στὸ ὁποῖο διαπραγματεύεται ἀκριβῶς αὐτὸ τὸ ζήτημα. Γράφει: «Συχνὰ μὲ κατέχει αἴσθημα περίεργον. Ὅταν μελετῶ τοὺς ἀρχαίους κλασσικοὺς τῆς χριστιανικῆς θεολογίας, τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, βρίσκω νὰ σχετίζονται περισσότερο μὲ τὰ προβλήματα καὶ τὶς ταλαιπωρίες τῆς ἐποχῆς μου παρὰ ἡ παραγωγὴ τῶν νέων θεολόγων. Οἱ Πατέρες πάλευαν μὲ προβλήματα ὑπαρξιακά, μὲ τὶς ἀποκαλύψεις τῶν αἰωνίων θεμάτων ποὺ καταγράφηκαν στὴν Ἁγία Γραφή. Θὰ διακινδύνευα νὰ διατυπώσω τὴ γνώμη ὅτι ὁ Μ. Ἀθανάσιος καὶ ὁ Αὐγουστίνος εἶναι πολὺ περισσότερο σύγχρονοι ἀπὸ πολλοὺς ἀπὸ τοὺς συγχρόνους θεολόγους, Ὁ λόγος εἶναι ἁπλούστατος: ἀσχολοῦνταν μὲ πράγματα καὶ ὄχι μὲ τοὺς χάρτες, ἐνδιαφέρονταν ὄχι τόσο γιὰ τὸ τί μπορεῖ νὰ πιστέψει ὁ ἄνθρωπος, ὅσο γιὰ τὸ τί ἔχει πράξει ὁ Θεὸς γιὰ τὸν ἄνθρωπο. Ὀφείλουμε “σὲ μία ἐποχὴ ὅπως ἡ δική μας” νὰ διευρύνουμε τὶς προοπτικές μας, νὰ ἀναγνωρίσουμε τοὺς δασκάλους τῆς ἀρχαιότητας καὶ νὰ ἐπιχειρήσουμε γιὰ τὴν ἐποχή μας μία ὑπαρξιακὴ σύνθεση τῆς χριστιανικῆς ἐμπειρίας». Καὶ προσθέτει: «Σήμερα ζοῦμε σὲ ἐποχὴ διανοητικοῦ χάους. Ἴσως ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος δὲν ἔχει ἀκόμα καταλήξει πουθενὰ καὶ ἡ ποικιλία τῶν γνωμῶν δὲν παρέχει ἐλπίδες προσεγγίσεως. Πιθανὸν τὸ μόνο φῶς στὸ διανοητικὸ σκοτάδι τῆς ἀπελπιστικῆς ἐποχῆς μας εἶναι ἀκριβῶς αὐτὴ “ἡ ἅπαξ παραδοθεῖσα τοῖς Ἁγίοις πίστις” (Ἰούδα 3), ὅσο ἀπαρχαιωμένη κι ἂν φαίνεται ἡ γλώσσα τῆς πρώτης Ἐκκλησίας κρινομένη μὲ τὰ παροδικὰ μέτρα μας». «Ἐπιστροφὴ στοὺς Πατέρες», τόνιζε ὁ Φλωρόφσκυ, «σημαίνει νὰ προχωρήσουμε, ὄχι νὰ ὀπισθοδρομήσουμε. Αὐτὸ ποὺ χρειαζόμαστε εἶναι νὰ εἴμαστε πιστοὶ στὸ πνεῦμα, ὄχι στὸ γράμμα τῶν Πατέρων, νὰ ἀφήσουμε τοὺς ἑαυτούς μας νὰ πυρακτωθοῦν ἀπὸ τὴ φλόγα τῆς ἀναμμένης ἐμπνεύσεώς τους, ὄχι νὰ συγκεντρώνουμε δείγματα γιὰ βοτανικὴ συλλογή»!

Καίριες ἐπισημάνσεις ἑνὸς πραγματικὰ μεγάλου θεολόγου! Τὸ σύνθημά του ἦταν: «Μπροστὰ μὲ τοὺς Πατέρες»! Οἱ σημερινοὶ θεολογοῦντες φωνάζουν: «Πέρα ἀπὸ τοὺς Πατέρες»! Ἀλλὰ πέρα ἀπὸ τοὺς Πατέρες εἶναι τὸ χάος, ἡ πλάνη. Τόσο δύσκολο εἶναι νὰ γίνει ἀντιληπτὸ αὐτό;

ΠΗΓΗ: περιοδ. «Ο ΣΩΤΗΡ», τ.2008, 01.10.10

Πηγή:

http://christianvivliografia.wordpress.com