"᾿Εγώ εἰμί τὸ Α καὶ τὸ Ω, ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος, ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος" (᾿Αποκ. κβ΄, 13)

Κείμενα γιά τήν ἑλληνική γλῶσσα στή διαχρονική της μορφή, ἄρθρα ὀρθοδόξου προβληματισμοῦ καί διδαχῆς, ἄρθρα γιά τήν ῾Ελλάδα μας πού μᾶς πληγώνει...


Παρασκευή 16 Απριλίου 2010

᾿Ανάγκη Κατήχησης καί ὄχι Μετάφρασης….

Τις τελευταίες ημέρες γίνεται πολύς λόγος για την μετάφραση των λειτουργικών κειμένων, τα οποία δεν μπορούν να γίνουν κατανοητά από τους σημερινούς νέους.
Αυτό είναι πράγματι αλήθεια αλλά είναι ο μόνος λόγος που οι νέοι δεν παρακολουθούν και δεν μετέχουν στη Θεία Λειτουργία; Όχι βέβαια.
Αυτό δεν είναι η αλήθεια αλλά “προφάσεις εν αμαρτίαις’’. Η πραγματικότητα είναι άλλη: Ο κόσμος είναι απλά ακατήχητος.
Βαπτίζει το παιδί του στην Εκκλησία, σαν να πρόκειται για κάποια κοινωνική εκδήλωση και το πηγαίνει στη συνέχεια να μεταλάβει «για το καλό» ή «για να βγάλει το χρυσό δοντάκι». Η απόλυτη παρακμή…!
Δεν κατανοούν τις ευθύνες που συνεπάγεται το Βάπτισμα για την κατήχηση των παιδιών τους και όταν αργότερα διαιωνιστεί αυτή η κατάσταση, έχουμε πολύ απλά νέους που δεν ενδιαφέρονται να μετέχουν σε κάτι που δεν τους είναι οικείο.
Η γνήσια χριστιανική ζωή ανέκαθεν ήταν αυτό που υποσχέθηκε ο ίδιος ο Κύριος, δηλαδή ένα σταυρικό μαρτύριο. Ποιος θέλει λοιπόν σε μια υλιστική εποχή έναν Χριστό που τον εμποδίζει να κάνει πράξη όλα τα πάθη του; Πολλοί λίγοι.
Γι’ αυτό και ο Χριστός είπε ότι «πολλοί οι κλητοί, ολίγοι δε οι εκλεκτοί». Δεν είναι το πρόβλημα η γλώσσα των κειμένων με την οποία πορεύτηκε η Εκκλησία όλα αυτά τα χρόνια, αλλά η πνευματική παρακμή.
Πριν από μερικά χρόνια με αυτό το σκεπτικό μπήκε στη ζωή της Εκκλησίας η 2η Θεία Λειτουργία τις Κυριακές, για να την παρακολουθούν οι κουρασμένοι, από τη νυχτερινή κραιπάλη του Σαββάτου, νέοι.
Το αποτέλεσμα ήταν, ότι πήγαν τον πρώτο καιρό κάποιοι και στη συνέχεια δεν ξαναπήγαν, επαληθεύοντας τα λόγια του Χριστού ότι : ‘’οι σπόροι που έπεσαν στο πετρώδες έδαφος είναι εκείνοι που όταν ακούσουν το λόγο τον δέχονται με χαρά, δεν έχουν όμως ρίζα, γι’ αυτό πιστεύουν για λίγο διάστημα και όταν έρθει ο καιρός της δοκιμασίας απομακρύνονται’’ (Λκ. 8,13).
Το θέμα της κατανόησης της λατρευτικής γλώσσας και εν γένει της Πίστεως  είναι και θέμα ποιμαντικής ευθύνης  των κληρικών και κατ’ εξοχήν των  επισκόπων.
Επικαλούμενοι την αδυναμία κατανόησης της γλώσσας σπεύδουν να την καταργήσουν. Το επιχείρημα αυτό θυμίζει πολύ την αιτίαση των  εικονομάχων, οι οποίοι ζητούσαν την  κατάργηση των ιερών εικόνων, επειδή οι πιστοί δεν κατανοούσαν την θεολογία των εικόνων.
Την απάντηση και σε εκείνους αλλά και στους σημερινούς καινοτόμους την δίνει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός: ‘’Καὶ γὰρ διὰ τοῦτό εἰσιν οἱ ἐπίσκοποι καὶ τὰ τάγματα τῶν πρεσβυτέρων καὶ διακόνων διὰ τὸ διδάσκειν τὸν λαὸν τὸ πῶς δεῖ πιστεύειν͵ καὶ τὸ πῶς εὔχεσθαι’’, και να μην ασχολούνται μόνο με τη διαχείρηση των υλικών πραγμάτων (PG 95, 329).
Αντί λοιπόν να επιδιώκουν την κατάργηση της λατρευτικής γλώσσας, ώφειλαν να εξηγούν τη λατρεία στους πιστούς και να μην ασχολούνται στα κηρύγματά τους με κενά νοήματα.
Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κυρός Χριστόδουλος, ευρισκόμενος ανάμεσα σε νέους αλλά και ηλικιωμένους που ίσως δεν κατανοούσαν πολλά από τα γενόμενα στη Θεία Λειτουργία, συχνά στα κηρύγματά του κατεξοχήν προσπαθούσε να εξηγήσει στους πιστούς τι ακριβώς γινόταν κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας.
Και επειδή θα σπεύσουν κάποιοι να του χρεώσουν την πρωτοβουλία που πήρε πριν χρόνια για τη μετάφραση των κειμένων, αξίζει να σημειώσουμε ότι η κίνηση αυτή δεν αποσκοπούσε στην αντικατάσταση της λειτουργικής γλώσσας, αλλά απλά στην παράλληλη ανάγνωση της Αποστολικής και Ευαγγελικής περικοπής, κάτι που στην ουσία αποτελούσε κήρυγμα για τους πιστούς.
Εξάλλου, το θέαμα των άδειων ναών της ρωμαιοκαθολικής  εκκλησίας ανά την Ευρώπη, μετά από την απλοποίηση της γλώσσας, που επεβλήθη από τη Β’ Βατικάνειο Σύνοδο, αποδεικνύει ότι αυτές οι καινοτομίες δεν βρίσκουν αντίκρισμα για την πνευματική καλλιέργεια των πιστών και τη συχνότερη προσέλευσή τους στους ναούς.
Όσον αφορά  στη δήλωση επισκόπου ότι: «Δεν  είναι η ουσία του ζητήματος  για το πώς θα αποδοθεί η μία  ή η άλλη λέξη», εμείς απλά θα θυμίσουμε ότι οι ρωμαιοκαθολικοί επιμένουν στην προσθήκη του Filioque επειδή, όπως λένε οι ίδιοι, εκλαμβάνουν το ‘’εκπορεύεσθαι’’ ως ‘’προϊέναι’’.
Αντιλαμβάνεστε λοιπόν, ότι και η λέξη έχει ουσία και η μετάφρασή της ακόμα περισσότερο.
Γι’ αυτό η Εκκλησία στην πορεία της όλα αυτά φρόντισε να τα διαφυλάξει από τυχόν αλλοιώσεις ή νοηματικές παραχαράξεις, ενδεικτικός είναι ο κανόνας ΞΗ της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου.
Ο ρόλος της Εκκλησίας δεν είναι να χαϊδεύει πάθη και αδυναμίες των ανθρώπων αλλά να τους μορφώνει εν Χριστώ!
Χριστός Ανέστη! (ή Ο Χριστός Αναστήθηκε, για  όσους δυσκολεύονται να το καταλάβουν και το θέλουν στη νεοελληνική).


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου